| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
੫. ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
5. Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā
੪੫੭. ਪਞ੍ਚਮੇ ਨ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਹਟੇ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ, ਉਚ੍ਚਾਰੇਤੁਕਾਮਤਾਯ ਕੇવਲਂ ਉਗ੍ਗਿਰਣਮਤ੍ਤੇ ਕਤੇ ਇਮਿਨਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ਇਮਿਨਾ ਪਨ વਿਰਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਪਹਾਰੋ ਦਿਨ੍ਨੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਕਿਮਿਦਂ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ, ਉਦਾਹੁ ਉਗ੍ਗਿਰਣਪਚ੍ਚਯਾਤਿ? ਤਤ੍ਥ ਕੇਚਿ ਤਾવ વਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਪਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਏવ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਉਗ੍ਗਿਰਣਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਨ੍ਤਿ ਸਦੁਕ੍ਕਟਂ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ ਯੁਜ੍ਜਤਿ। ਪੁਰਿਮਞ੍ਹਿ ਉਗ੍ਗਿਰਣਂ, ਪਚ੍ਛਾ ਪਹਾਰੋ, ਨ ਚ ਪਚ੍ਛਾ ਪਹਾਰਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪੁਰਿਮਂ ਉਗ੍ਗਿਰਣਂ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿવਤ੍ਥੁਕਂ ਭવਿਤੁਮਰਹਤੀ’’ਤਿ।
457. Pañcame na paharitukāmatāya dinnattā dukkaṭanti ettha paharitukāmatāya pahaṭe purimasikkhāpadena pācittiyaṃ, uccāretukāmatāya kevalaṃ uggiraṇamatte kate iminā pācittiyaṃ. Iminā pana virajjhitvā pahāro dinno, tasmā dukkaṭaṃ. Kimidaṃ dukkaṭaṃ pahārapaccayā, udāhu uggiraṇapaccayāti? Tattha keci tāva vadanti ‘‘pahārapaccayā eva dukkaṭaṃ, uggiraṇapaccayā pācittiyanti sadukkaṭaṃ pācittiyaṃ yujjati. Purimañhi uggiraṇaṃ, pacchā pahāro, na ca pacchā pahāraṃ nissāya purimaṃ uggiraṇaṃ anāpattivatthukaṃ bhavitumarahatī’’ti.
ਮਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ ਏવਂ ਤਕ੍ਕਯਾਮ ‘‘ਉਗ੍ਗਿਰਣਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਭਾવੇਨੇવ ਅਸਣ੍ਠਿਤਤ੍ਤਾ ਤਪ੍ਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਸੁਦ੍ਧਚਿਤ੍ਤੇਨ ਕਤਪਯੋਗਤ੍ਤਾ ਪਨ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਏਤ੍ਥ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਯਾ ਭવਿਤੁਨ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਂ વੁਤ੍ਤਂ। ‘ਨ ਪਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਦਿਨ੍ਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਚ ਪਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾਸਮ੍ਭવੇ ਕਾਰਣਂ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਪਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਸਮ੍ਭવੇ। ਨ ਹਿ ਅਪਹਰਿਤੁਕਾਮਤਾਯ ਪਹਾਰੇ ਦਿਨ੍ਨੇ ਪੁਰਿਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਨ ਪਹਾਰਪਚ੍ਚਯਾ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟੇਨ વਾ ਭવਿਤੁਂ ਯੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ‘‘ਤਿਰਚ੍ਛਾਨਾਦੀਨਂ ਅਸੁਚਿਕਰਣਾਦਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕੁਜ੍ਝਿਤ੍વਾਪਿ ਉਗ੍ਗਿਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਮੋਕ੍ਖਾਧਿਪ੍ਪਾਯੋ ਏવਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવ। ਕੁਪਿਤਤਾ, ਨ ਮੋਕ੍ਖਾਧਿਪ੍ਪਾਯਤਾ, ਉਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਤਲਸਤ੍ਤਿਉਗ੍ਗਿਰਣਨ੍ਤਿ ਇਮਾਨਿ ਪਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨਿ।
Mayaṃ panettha evaṃ takkayāma ‘‘uggiraṇassa attano sabhāveneva asaṇṭhitattā tappaccayā pācittiyena na bhavitabbaṃ, asuddhacittena katapayogattā pana na sakkā ettha anāpattiyā bhavitunti dukkaṭaṃ vuttaṃ. ‘Na paharitukāmatāya dinnattā’ti iminā ca pahārapaccayā purimasikkhāpadena pācittiyāsambhave kāraṇaṃ vuttaṃ, na pana pahārapaccayā dukkaṭasambhave. Na hi apaharitukāmatāya pahāre dinne purimasikkhāpadena pahārapaccayā pācittiyena dukkaṭena vā bhavituṃ yutta’’nti. ‘‘Tiracchānādīnaṃ asucikaraṇādiṃ disvā kujjhitvāpi uggirantassa mokkhādhippāyo evā’’ti vadanti. Sesamettha uttānameva. Kupitatā, na mokkhādhippāyatā, upasampannassa talasattiuggiraṇanti imāni panettha tīṇi aṅgāni.
ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੮. ਸਹਧਮ੍ਮਿਕવਗ੍ਗੋ • 8. Sahadhammikavaggo
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੫. ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੫. ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 5. Talasattikasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੫. ਤਲਸਤ੍ਤਿਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 5. Talasattikasikkhāpadaṃ
