| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๒. ตมฺพปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา
2. Tambapupphiyattheraapadānavaṇṇanā
ปรกมฺมายเน ยุโตฺตติอาทิกํ อายสฺมโต ตมฺพปุปฺผิยเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ อายสฺมา ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต ปิยทสฺสิสฺส ภควโต กาเล เกนจิ ปุเร กเตน อกุสลกเมฺมน ทุคฺคตกุเล นิพฺพโตฺต วุทฺธิปฺปโตฺต ปเรสํ กมฺมํ กตฺวา ภติยา ชีวิกํ กเปฺปสิฯ โส เอวํ ทุเกฺขน วสโนฺต ปเรสํ อปราธํ กตฺวา มรณภเยน ปลายิตฺวา วนํ ปาวิสิฯ ตตฺถ คตฎฺฐาเน ปาฎลิโพธิํ ทิสฺวา วนฺทิตฺวา สมฺมชฺชิตฺวา เอกสฺมิํ รุเกฺข ตมฺพวณฺณํ ปุปฺผํ ทิสฺวา ตํ สพฺพํ กณฺณิเก โอจินิตฺวา โพธิปูชํ อกาสิฯ ตตฺถ จิตฺตํ ปสาเทตฺวา วนฺทิตฺวา ปลฺลงฺกมาภุชิตฺวา นิสีทิฯ ตสฺมิํ ขเณ เต มนุสฺสา ปทานุปทิกํ อนุพนฺธิตฺวา ตตฺถ อคมํสุฯ โส เต ทิสฺวา โพธิํ อาวเชฺชโนฺตว ปลายิตฺวา ภยานเก คีริทุคฺคปปาเต ปติตฺวา มริฯ
Parakammāyaneyuttotiādikaṃ āyasmato tambapupphiyattherassa apadānaṃ. Ayampi āyasmā purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto piyadassissa bhagavato kāle kenaci pure katena akusalakammena duggatakule nibbatto vuddhippatto paresaṃ kammaṃ katvā bhatiyā jīvikaṃ kappesi. So evaṃ dukkhena vasanto paresaṃ aparādhaṃ katvā maraṇabhayena palāyitvā vanaṃ pāvisi. Tattha gataṭṭhāne pāṭalibodhiṃ disvā vanditvā sammajjitvā ekasmiṃ rukkhe tambavaṇṇaṃ pupphaṃ disvā taṃ sabbaṃ kaṇṇike ocinitvā bodhipūjaṃ akāsi. Tattha cittaṃ pasādetvā vanditvā pallaṅkamābhujitvā nisīdi. Tasmiṃ khaṇe te manussā padānupadikaṃ anubandhitvā tattha agamaṃsu. So te disvā bodhiṃ āvajjentova palāyitvā bhayānake gīriduggapapāte patitvā mari.
๗. โส โพธิปูชาย อนุสฺสริตตฺตา เตเนว ปีติโสมนเสฺสน ตาวติํสาทีสุ อุปปโนฺน ฉ กามาวจรสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา มนุเสฺสสุ จ จกฺกวตฺติอาทิสมฺปตฺติํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท วิภวสมฺปเนฺน กุเล นิพฺพโตฺต วุทฺธิปฺปโตฺต สตฺถุ ธมฺมเทสนํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส ปพฺพชิตฺวา นจิรเสฺสว อรหา หุตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา โสมนสฺสชาโต ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต ปรกมฺมายเน ยุโตฺตติอาทิมาหฯ ตตฺถ ปเรสํ กมฺมานิ ปรกมฺมานิ, ปรกมฺมานํ อายเน กรเณ วาหเน ธารเณ ยุโตฺต โยชิโต อโหสินฺติ อโตฺถฯ เสสํ ปากฎเมวาติฯ
7. So bodhipūjāya anussaritattā teneva pītisomanassena tāvatiṃsādīsu upapanno cha kāmāvacarasampattiṃ anubhavitvā manussesu ca cakkavattiādisampattiṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde vibhavasampanne kule nibbatto vuddhippatto satthu dhammadesanaṃ sutvā pasannamānaso pabbajitvā nacirasseva arahā hutvā attano pubbakammaṃ saritvā somanassajāto pubbacaritāpadānaṃ pakāsento parakammāyane yuttotiādimāha. Tattha paresaṃ kammāni parakammāni, parakammānaṃ āyane karaṇe vāhane dhāraṇe yutto yojito ahosinti attho. Sesaṃ pākaṭamevāti.
ตมฺพปุปฺผิยเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Tambapupphiyattheraapadānavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๒. ตมฺพปุปฺผิยเตฺถรอปทานํ • 2. Tambapupphiyattheraapadānaṃ
