| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
६. तण्हक्खयसुत्तं
6. Taṇhakkhayasuttaṃ
२०७. ‘‘यो, भिक्खवे, मग्गो या पटिपदा तण्हक्खयाय संवत्तति, तं मग्गं तं पटिपदं भावेथ। कतमो च, भिक्खवे, मग्गो कतमा च पटिपदा तण्हक्खयाय संवत्तति? यदिदं – सत्त बोज्झङ्गा। कतमे सत्त? सतिसम्बोज्झङ्गो…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गो’’ति। एवं वुत्ते आयस्मा उदायी भगवन्तं एतदवोच – ‘‘कथं भाविता नु खो, भन्ते, सत्त बोज्झङ्गा, कथं बहुलीकता तण्हक्खयाय संवत्तन्ती’’ति?
207. ‘‘Yo, bhikkhave, maggo yā paṭipadā taṇhakkhayāya saṃvattati, taṃ maggaṃ taṃ paṭipadaṃ bhāvetha. Katamo ca, bhikkhave, maggo katamā ca paṭipadā taṇhakkhayāya saṃvattati? Yadidaṃ – satta bojjhaṅgā. Katame satta? Satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo’’ti. Evaṃ vutte āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ bhāvitā nu kho, bhante, satta bojjhaṅgā, kathaṃ bahulīkatā taṇhakkhayāya saṃvattantī’’ti?
‘‘इध , उदायि, भिक्खु सतिसम्बोज्झङ्गं भावेति विवेकनिस्सितं विरागनिस्सितं निरोधनिस्सितं वोस्सग्गपरिणामिं विपुलं महग्गतं अप्पमाणं अब्यापज्जं 1। तस्स सतिसम्बोज्झङ्गं भावयतो विवेकनिस्सितं विरागनिस्सितं निरोधनिस्सितं वोस्सग्गपरिणामिं विपुलं महग्गतं अप्पमाणं अब्यापज्जं तण्हा पहीयति। तण्हाय पहाना कम्मं पहीयति। कम्मस्स पहाना दुक्खं पहीयति…पे॰… उपेक्खासम्बोज्झङ्गं भावेति विवेकनिस्सितं विरागनिस्सितं निरोधनिस्सितं वोस्सग्गपरिणामिं विपुलं महग्गतं अप्पमाणं अब्यापज्जं। तस्स उपेक्खासम्बोज्झङ्गं भावयतो विवेकनिस्सितं विरागनिस्सितं निरोधनिस्सितं वोस्सग्गपरिणामिं विपुलं महग्गतं अप्पमाणं अब्यापज्जं तण्हा पहीयति तण्हाय पहाना कम्मं पहीयति । कम्मस्स पहाना दुक्खं पहीयति। इति खो, उदायि, तण्हक्खया कम्मक्खयो, कम्मक्खया दुक्खक्खयो’’ति। छट्ठं।
‘‘Idha , udāyi, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ 2. Tassa satisambojjhaṅgaṃ bhāvayato vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ taṇhā pahīyati. Taṇhāya pahānā kammaṃ pahīyati. Kammassa pahānā dukkhaṃ pahīyati…pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ. Tassa upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāvayato vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ taṇhā pahīyati taṇhāya pahānā kammaṃ pahīyati . Kammassa pahānā dukkhaṃ pahīyati. Iti kho, udāyi, taṇhakkhayā kammakkhayo, kammakkhayā dukkhakkhayo’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ६-७. तण्हक्खयसुत्तादिवण्णना • 6-7. Taṇhakkhayasuttādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ६-७. तण्हक्खयसुत्तादिवण्णना • 6-7. Taṇhakkhayasuttādivaṇṇanā
