| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๖. ตณฺหกฺขยสุตฺตํ
6. Taṇhakkhayasuttaṃ
๒๐๗. ‘‘โย, ภิกฺขเว, มโคฺค ยา ปฎิปทา ตณฺหกฺขยาย สํวตฺตติ, ตํ มคฺคํ ตํ ปฎิปทํ ภาเวถฯ กตโม จ, ภิกฺขเว, มโคฺค กตมา จ ปฎิปทา ตณฺหกฺขยาย สํวตฺตติ? ยทิทํ – สตฺต โพชฺฌงฺคาฯ กตเม สตฺต? สติสโมฺพชฺฌโงฺค…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌโงฺค’’ติฯ เอวํ วุเตฺต อายสฺมา อุทายี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘กถํ ภาวิตา นุ โข, ภเนฺต, สตฺต โพชฺฌงฺคา, กถํ พหุลีกตา ตณฺหกฺขยาย สํวตฺตนฺตี’’ติ?
207. ‘‘Yo, bhikkhave, maggo yā paṭipadā taṇhakkhayāya saṃvattati, taṃ maggaṃ taṃ paṭipadaṃ bhāvetha. Katamo ca, bhikkhave, maggo katamā ca paṭipadā taṇhakkhayāya saṃvattati? Yadidaṃ – satta bojjhaṅgā. Katame satta? Satisambojjhaṅgo…pe… upekkhāsambojjhaṅgo’’ti. Evaṃ vutte āyasmā udāyī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kathaṃ bhāvitā nu kho, bhante, satta bojjhaṅgā, kathaṃ bahulīkatā taṇhakkhayāya saṃvattantī’’ti?
‘‘อิธ , อุทายิ, ภิกฺขุ สติสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ วิปุลํ มหคฺคตํ อปฺปมาณํ อพฺยาปชฺชํ 1ฯ ตสฺส สติสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาวยโต วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ วิปุลํ มหคฺคตํ อปฺปมาณํ อพฺยาปชฺชํ ตณฺหา ปหียติฯ ตณฺหาย ปหานา กมฺมํ ปหียติฯ กมฺมสฺส ปหานา ทุกฺขํ ปหียติ…เป.… อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาเวติ วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ วิปุลํ มหคฺคตํ อปฺปมาณํ อพฺยาปชฺชํฯ ตสฺส อุเปกฺขาสโมฺพชฺฌงฺคํ ภาวยโต วิเวกนิสฺสิตํ วิราคนิสฺสิตํ นิโรธนิสฺสิตํ โวสฺสคฺคปริณามิํ วิปุลํ มหคฺคตํ อปฺปมาณํ อพฺยาปชฺชํ ตณฺหา ปหียติ ตณฺหาย ปหานา กมฺมํ ปหียติ ฯ กมฺมสฺส ปหานา ทุกฺขํ ปหียติฯ อิติ โข, อุทายิ, ตณฺหกฺขยา กมฺมกฺขโย, กมฺมกฺขยา ทุกฺขกฺขโย’’ติฯ ฉฎฺฐํฯ
‘‘Idha , udāyi, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ 2. Tassa satisambojjhaṅgaṃ bhāvayato vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ taṇhā pahīyati. Taṇhāya pahānā kammaṃ pahīyati. Kammassa pahānā dukkhaṃ pahīyati…pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ. Tassa upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāvayato vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ vipulaṃ mahaggataṃ appamāṇaṃ abyāpajjaṃ taṇhā pahīyati taṇhāya pahānā kammaṃ pahīyati . Kammassa pahānā dukkhaṃ pahīyati. Iti kho, udāyi, taṇhakkhayā kammakkhayo, kammakkhayā dukkhakkhayo’’ti. Chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๖-๗. ตณฺหกฺขยสุตฺตาทิวณฺณนา • 6-7. Taṇhakkhayasuttādivaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๖-๗. ตณฺหกฺขยสุตฺตาทิวณฺณนา • 6-7. Taṇhakkhayasuttādivaṇṇanā
