| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
៦. តណ្ហុប្បាទសុត្តវណ្ណនា
6. Taṇhuppādasuttavaṇṇanā
១០៥. ឆដ្ឋេ តណ្ហុប្បាទាតិ ឯត្ថ ឧប្បជ្ជតិ ឯតេសូតិ ឧប្បាទា។ កា ឧប្បជ្ជតិ? តណ្ហា។ តណ្ហាយ ឧប្បាទា តណ្ហុប្បាទា, តណ្ហាវត្ថូនិ តណ្ហាការណានីតិ អត្ថោ។ យត្ថាតិ យេសុ និមិត្តភូតេសុ ។ ឧប្បជ្ជមានាតិ ឧប្បជ្ជនសីលា។ ចីវរហេតូតិ ‘‘កត្ថ មនាបំ ចីវរំ លភិស្សាមី’’តិ ចីវរការណា ឧប្បជ្ជតិ។ សេសបទេសុបិ ឯសេវ នយោ។ ឥតិភវាភវហេតូតិ ឯត្ថ បន ឥតីតិ និទស្សនត្ថេ និបាតោ។ យថា ចីវរាទិហេតុ, ឯវំ ភវាភវហេតុបីតិ អត្ថោ។ ភវាភវាតិ ចេត្ថ បណីតប្បណីតានិ សប្បិនវនីតាទីនិ អធិប្បេតានិ ភវតិ អារោគ្យំ ឯតេនាតិ កត្វា។ ‘‘សម្បត្តិភវេសុ បណីតប្បណីតតរោ ភវាភវោ’’តិបិ វទន្តិ។ ភវោតិ វា សម្បត្តិ, អភវោតិ វិបត្តិ។ ភវោតិ វុឌ្ឍិ, អភវោតិ ហានិ។ តំ និមិត្តញ្ច តណ្ហា ឧប្បជ្ជតីតិ វុត្តំ ‘‘ភវាភវហេតុ វា’’តិ។
105. Chaṭṭhe taṇhuppādāti ettha uppajjati etesūti uppādā. Kā uppajjati? Taṇhā. Taṇhāya uppādā taṇhuppādā, taṇhāvatthūni taṇhākāraṇānīti attho. Yatthāti yesu nimittabhūtesu . Uppajjamānāti uppajjanasīlā. Cīvarahetūti ‘‘kattha manāpaṃ cīvaraṃ labhissāmī’’ti cīvarakāraṇā uppajjati. Sesapadesupi eseva nayo. Itibhavābhavahetūti ettha pana itīti nidassanatthe nipāto. Yathā cīvarādihetu, evaṃ bhavābhavahetupīti attho. Bhavābhavāti cettha paṇītappaṇītāni sappinavanītādīni adhippetāni bhavati ārogyaṃ etenāti katvā. ‘‘Sampattibhavesu paṇītappaṇītataro bhavābhavo’’tipi vadanti. Bhavoti vā sampatti, abhavoti vipatti. Bhavoti vuḍḍhi, abhavoti hāni. Taṃ nimittañca taṇhā uppajjatīti vuttaṃ ‘‘bhavābhavahetu vā’’ti.
គាថា ហេដ្ឋា វុត្តត្ថា ឯវ។ អបិច តណ្ហាទុតិយោតិ តណ្ហាសហាយោ។ អយញ្ហិ សត្តោ អនមតគ្គេ សំសារវដ្ដេ សំសរន្តោ ន ឯកកោវ សំសរតិ, តណ្ហំ បន ទុតិយិកំ សហាយិកំ លភិត្វាវ សំសរតិ។ តថា ហិ តំ បបាតបាតំ អចិន្តេត្វា មធុគណ្ហនកលុទ្ទកំ វិយ អនេកាទីនវាកុលេសុបិ ភវេសុ អានិសំសមេវ ទស្សេន្តី អនត្ថជាលេ សា បរិព្ភមាបេតិ។ ឯតមាទីនវំ ញត្វាតិ ឯតំ អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នេសុ ខន្ធេសុ ឥត្ថភាវញ្ញថាភាវសញ្ញិតំ អាទីនវំ ជានិត្វា។ តណ្ហំ ទុក្ខស្ស សម្ភវន្តិ ‘‘តណ្ហា ចាយំ វដ្ដទុក្ខស្ស សម្ភវោ បភវោ ការណ’’ន្តិ ជានិត្វា។ ឯត្តាវតា ច ឯកស្ស ភិក្ខុនោ វិបស្សនំ វឌ្ឍេត្វា អរហត្តុប្បត្តិ ទស្សិតា។ ឥទានិ តំ ខីណាសវំ ថោមេន្តោ ‘‘វីតតណ្ហោ’’តិអាទិមាហ។ យំ បនេត្ថ អវុត្តំ, តំ ហេដ្ឋា វុត្តនយមេវ។
Gāthā heṭṭhā vuttatthā eva. Apica taṇhādutiyoti taṇhāsahāyo. Ayañhi satto anamatagge saṃsāravaṭṭe saṃsaranto na ekakova saṃsarati, taṇhaṃ pana dutiyikaṃ sahāyikaṃ labhitvāva saṃsarati. Tathā hi taṃ papātapātaṃ acintetvā madhugaṇhanakaluddakaṃ viya anekādīnavākulesupi bhavesu ānisaṃsameva dassentī anatthajāle sā paribbhamāpeti. Etamādīnavaṃ ñatvāti etaṃ atītānāgatapaccuppannesu khandhesu itthabhāvaññathābhāvasaññitaṃ ādīnavaṃ jānitvā. Taṇhaṃ dukkhassa sambhavanti ‘‘taṇhā cāyaṃ vaṭṭadukkhassa sambhavo pabhavo kāraṇa’’nti jānitvā. Ettāvatā ca ekassa bhikkhuno vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattuppatti dassitā. Idāni taṃ khīṇāsavaṃ thomento ‘‘vītataṇho’’tiādimāha. Yaṃ panettha avuttaṃ, taṃ heṭṭhā vuttanayameva.
ឆដ្ឋសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ៦. តណ្ហុប្បាទសុត្តំ • 6. Taṇhuppādasuttaṃ
