Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
३. तपनीयसुत्तवण्णना
3. Tapanīyasuttavaṇṇanā
३. ततिये तपनीयाति इध चेव सम्पराये च तपन्तीति तपनीया। तप्पतीति चित्तसन्तापेन तप्पति अनुसोचति कायदुच्चरितं कत्वा नन्दयक्खो विय नन्दमाणवो विय नन्दगोघातको विय देवदत्तो विय द्वेभातिका विय च। ते किर गावं वधित्वा मंसं द्वे कोट्ठासे अकंसु। ततो कनिट्ठो जेट्ठकं आह – ‘‘मय्हं दारका बहू, इमानि मे अन्तानि देही’’ति। अथ नं सो ‘‘सब्बं मंसं द्वेधा विभत्तं, पुन किं मग्गसी’’ति पहरित्वा जीवितक्खयं पापेसि। निवत्तित्वा च नं ओलोकेन्तो मतं दिस्वा ‘‘भारियं मे कम्मं कत’’न्ति चित्तं उप्पादेसि। अथस्स बलवसोको उप्पज्जि। सो ठितट्ठानेपि निसिन्नट्ठानेपि तदेव कम्मं आवज्जेति, चित्तस्सादं न लभति। असितपीतखायितसायितम्पिस्स सरीरे ओजं न फरति, अट्ठिचम्ममत्तमेव अहोसि। अथ नं एको थेरो दिस्वा – ‘‘उपासक, त्वं पहूतअन्नपानो, अट्ठिचम्ममत्तमेव ते अवसिट्ठं, अत्थि नु खो ते किञ्चि तपनीयकम्म’’न्ति? सो ‘‘आम, भन्ते’’ति सब्बं आरोचेसि। अथ नं थेरो ‘‘भारियं ते उपासक कम्मं कतं, अनपराधट्ठाने अपरद्ध’’न्ति आह। सो तेनेव कम्मेन कालं कत्वा निरये निब्बत्तो। वचीदुच्चरितेन सुप्पबुद्धसक्ककोकालिकचिञ्चमाणविकादयो विय तप्पति। सेसमेत्थ चतुत्थे च उत्तानत्थमेव। ततियं।
3. Tatiye tapanīyāti idha ceva samparāye ca tapantīti tapanīyā. Tappatīti cittasantāpena tappati anusocati kāyaduccaritaṃ katvā nandayakkho viya nandamāṇavo viya nandagoghātako viya devadatto viya dvebhātikā viya ca. Te kira gāvaṃ vadhitvā maṃsaṃ dve koṭṭhāse akaṃsu. Tato kaniṭṭho jeṭṭhakaṃ āha – ‘‘mayhaṃ dārakā bahū, imāni me antāni dehī’’ti. Atha naṃ so ‘‘sabbaṃ maṃsaṃ dvedhā vibhattaṃ, puna kiṃ maggasī’’ti paharitvā jīvitakkhayaṃ pāpesi. Nivattitvā ca naṃ olokento mataṃ disvā ‘‘bhāriyaṃ me kammaṃ kata’’nti cittaṃ uppādesi. Athassa balavasoko uppajji. So ṭhitaṭṭhānepi nisinnaṭṭhānepi tadeva kammaṃ āvajjeti, cittassādaṃ na labhati. Asitapītakhāyitasāyitampissa sarīre ojaṃ na pharati, aṭṭhicammamattameva ahosi. Atha naṃ eko thero disvā – ‘‘upāsaka, tvaṃ pahūtaannapāno, aṭṭhicammamattameva te avasiṭṭhaṃ, atthi nu kho te kiñci tapanīyakamma’’nti? So ‘‘āma, bhante’’ti sabbaṃ ārocesi. Atha naṃ thero ‘‘bhāriyaṃ te upāsaka kammaṃ kataṃ, anaparādhaṭṭhāne aparaddha’’nti āha. So teneva kammena kālaṃ katvā niraye nibbatto. Vacīduccaritena suppabuddhasakkakokālikaciñcamāṇavikādayo viya tappati. Sesamettha catutthe ca uttānatthameva. Tatiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / ३. तपनीयसुत्तं • 3. Tapanīyasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ३. तपनीयसुत्तवण्णना • 3. Tapanīyasuttavaṇṇanā