| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
4. මාරසංයුත්‌තං
4. Mārasaṃyuttaṃ
1. පඨමවග්‌ගො
1. Paṭhamavaggo
1. තපොකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Tapokammasuttavaṇṇanā
137. මාරසංයුත්‌තස්‌ස පඨමෙ උරුවෙලායං විහරතීති පටිවිද්‌ධසබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණො උරුවෙලගාමං උපනිස්‌සාය විහරති. පඨමාභිසම්‌බුද්‌ධොති අභිසම්‌බුද්‌ධො හුත්‌වා පඨමං අන්‌තොසත්‌තාහස්‌මිංයෙව. දුක්‌කරකාරිකායාති ඡබ්‌බස්‌සානි කතාය දුක්‌කරකාරිකාය. මාරො පාපිමාති අත්‌තනො විසයං අතික්‌කමිතුං පටිපන්‌නෙ සත්‌තෙ මාරෙතීති මාරො. පාපෙ නියොජෙති, සයං වා පාපෙ නියුත්‌තොති පාපිමා. අඤ්‌ඤානිපිස්‌ස කණ්‌හො, අධිපති, වසවත්‌තී, අන්‌තකො, නමුචි, පමත්‌තබන්‌ධූතිආදීනි බහූනි නාමානි, ඉධ පන නාමද්‌වයමෙව ගහිතං. උපසඞ්‌කමීති – ‘‘අයං සමණො ගොතමො ‘මුත්‌තොස්‌මී’ති මඤ්‌ඤති, අමුත්‌තභාවමස්‌ස කථෙස්‌සාමී’’ති චින්‌තෙත්‌වා උපසඞ්‌කමි.
137. Mārasaṃyuttassa paṭhame uruvelāyaṃ viharatīti paṭividdhasabbaññutaññāṇo uruvelagāmaṃ upanissāya viharati. Paṭhamābhisambuddhoti abhisambuddho hutvā paṭhamaṃ antosattāhasmiṃyeva. Dukkarakārikāyāti chabbassāni katāya dukkarakārikāya. Māro pāpimāti attano visayaṃ atikkamituṃ paṭipanne satte māretīti māro. Pāpe niyojeti, sayaṃ vā pāpe niyuttoti pāpimā. Aññānipissa kaṇho, adhipati, vasavattī, antako, namuci, pamattabandhūtiādīni bahūni nāmāni, idha pana nāmadvayameva gahitaṃ. Upasaṅkamīti – ‘‘ayaṃ samaṇo gotamo ‘muttosmī’ti maññati, amuttabhāvamassa kathessāmī’’ti cintetvā upasaṅkami.
තපොකම්‌මා අපක්‌කම්‌මාති තපොකම්‌මතො අපක්‌කමිත්‌වා. අපරද්‌ධොති ‘‘දූරෙ ත්‌වං සුද්‌ධිමග්‌ගා’’ති වදති. අමරං තපන්‌ති අමරතපං අමරභාවත්‌ථාය කතං ලූඛතපං, අත්‌තකිලමථානුයොගො. සබ්‌බානත්‌ථාවහං හොතීති, ‘‘සබ්‌බං තපං මය්‌හං අත්‌ථාවහං න භවතී’’ති ඤත්‌වා. ඵියාරිත්‌තංව ධම්‌මනීති අරඤ්‌ඤෙ ථලෙ ඵියාරිත්‌තං විය. ඉදං වුත්‌තං හොති – යථා අරඤ්‌ඤෙ ථලෙ නාවං ඨපෙත්‌වා භණ්‌ඩස්‌ස පූරෙත්‌වා මහාජනා අභිරූහිත්‌වා ඵියාරිත්‌තං ගහෙත්‌වා සංකඩ්‌ඪෙය්‍යුං චෙව උප්‌පීලෙය්‍යුං ච, සො මහාජනස්‌ස වායාමො එකඞ්‌ගුලද්‌වඞ්‌ගුලමත්‌තම්‌පි නාවාය ගමනං අසාධෙන්‌තො නිරත්‌ථකො භවෙය්‍ය න අනත්‌ථාවහො, එවමෙව අහං ‘සබ්‌බං අමරං තපං අනත්‌ථාවහං හොතී’ති ඤත්‌වා විස්‌සජ්‌ජෙසින්‌ති.
Tapokammā apakkammāti tapokammato apakkamitvā. Aparaddhoti ‘‘dūre tvaṃ suddhimaggā’’ti vadati. Amaraṃ tapanti amaratapaṃ amarabhāvatthāya kataṃ lūkhatapaṃ, attakilamathānuyogo. Sabbānatthāvahaṃ hotīti, ‘‘sabbaṃ tapaṃ mayhaṃ atthāvahaṃ na bhavatī’’ti ñatvā. Phiyārittaṃva dhammanīti araññe thale phiyārittaṃ viya. Idaṃ vuttaṃ hoti – yathā araññe thale nāvaṃ ṭhapetvā bhaṇḍassa pūretvā mahājanā abhirūhitvā phiyārittaṃ gahetvā saṃkaḍḍheyyuṃ ceva uppīleyyuṃ ca, so mahājanassa vāyāmo ekaṅguladvaṅgulamattampi nāvāya gamanaṃ asādhento niratthako bhaveyya na anatthāvaho, evameva ahaṃ ‘sabbaṃ amaraṃ tapaṃ anatthāvahaṃ hotī’ti ñatvā vissajjesinti.
ඉදානි තං අමරං තපං පහාය යෙන මග්‌ගෙන බුද්‌ධො ජාතො, තං දස්‌සෙන්‌තො සීලන්‌තිආදිමාහ . තත්‌ථ සීලන්‌ති වචනෙන සම්‌මාවාචාකම්‌මන්‌තාජීවා ගහිතා, සමාධිනා සම්‌මාවායාමසතිසමාධයො, පඤ්‌ඤාය සම්‌මාදිට්‌ඨිසඞ්‌කප්‌පා. මග්‌ගං බොධාය භාවයන්‌ති ඉමං අට්‌ඨඞ්‌ගිකමෙව අරියමග්‌ගං බොධත්‌ථාය භාවයන්‌තො. එත්‌ථ ච බොධායාති මග්‌ගත්‌ථාය. යථා හි යාගුත්‌ථාය යාගුමෙව පචන්‌ති, පූවත්‌ථාය පූවමෙව පචන්‌ති, න අඤ්‌ඤං කිඤ්‌චි කරොන්‌ති, එවං මග්‌ගමෙව මග්‌ගත්‌ථාය භාවෙති. තෙනාහ ‘‘මග්‌ගං බොධාය භාවය’’න්‌ති. පරමං සුද්‌ධින්‌ති අරහත්‌තං. නිහතොති ත්‌වං මයා නිහතො පරාජිතො. පඨමං.
Idāni taṃ amaraṃ tapaṃ pahāya yena maggena buddho jāto, taṃ dassento sīlantiādimāha . Tattha sīlanti vacanena sammāvācākammantājīvā gahitā, samādhinā sammāvāyāmasatisamādhayo, paññāya sammādiṭṭhisaṅkappā. Maggaṃ bodhāya bhāvayanti imaṃ aṭṭhaṅgikameva ariyamaggaṃ bodhatthāya bhāvayanto. Ettha ca bodhāyāti maggatthāya. Yathā hi yāgutthāya yāgumeva pacanti, pūvatthāya pūvameva pacanti, na aññaṃ kiñci karonti, evaṃ maggameva maggatthāya bhāveti. Tenāha ‘‘maggaṃ bodhāya bhāvaya’’nti. Paramaṃ suddhinti arahattaṃ. Nihatoti tvaṃ mayā nihato parājito. Paṭhamaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. තපොකම්‌මසුත්‌තං • 1. Tapokammasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. තපොකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Tapokammasuttavaṇṇanā
