Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    4. මාරසංයුත්‌තං

    4. Mārasaṃyuttaṃ

    1. පඨමවග්‌ගො

    1. Paṭhamavaggo

    1. තපොකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා

    1. Tapokammasuttavaṇṇanā

    137. උරුවෙලාය සමීපෙ ගාමො උරුවෙලගාමො, තං උරුවෙලගාමං අභිමුඛභාවෙන සම්‌මදෙව සබ්‌බධම්‌මෙ බුජ්‌ඣතීති අභිසම්‌බොධි, සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණං, තෙන සමන්‌නාගතත්‌තා ච භගවා අභිසම්‌බුද්‌ධොති වුච්‌චති. තස්‌ස පඤ්‌චචත්‌තාලීසාය වස්‌සෙසු ආදිතො පන්‌නරස වස්‌සානි පඨමබොධි, ඉධ පන සත්‌තාහබ්‌භන්‌තරමෙව අධිප්‌පෙතන්‌ති ආහ ‘‘අභිසම්‌බුද්‌ධො හුත්‌වා අන්‌තොසත්‌තාහස්‌මිං යෙවා’’ති. අසුඛභාවෙන අඤ්‌ඤෙහි කාතුං අසක්‌කුණෙය්‍යත්‌තා දුක්‌කරං කරොතීති දුක්‌කරකාරො, සො එව ඉත්‌ථිලිඞ්‌ගවසෙන දුක්‌කරකාරිකා. තාය මුත්‌තො වතම්‌හීති චින්‌තෙසි. යදි එවං කස්‌මා තං ලොකනාථො ඡබ්‌බස්‌සානි සමනුයුඤ්‌ජති? කම්‌මපීළිතවසෙන. වුත්‌තඤ්‌හෙතං අපදානෙ (අප. ථෙර 1.39.92-94) –

    137. Uruvelāya samīpe gāmo uruvelagāmo, taṃ uruvelagāmaṃ abhimukhabhāvena sammadeva sabbadhamme bujjhatīti abhisambodhi, sabbaññutaññāṇaṃ, tena samannāgatattā ca bhagavā abhisambuddhoti vuccati. Tassa pañcacattālīsāya vassesu ādito pannarasa vassāni paṭhamabodhi, idha pana sattāhabbhantarameva adhippetanti āha ‘‘abhisambuddho hutvā antosattāhasmiṃ yevā’’ti. Asukhabhāvena aññehi kātuṃ asakkuṇeyyattā dukkaraṃ karotīti dukkarakāro, so eva itthiliṅgavasena dukkarakārikā. Tāya mutto vatamhīti cintesi. Yadi evaṃ kasmā taṃ lokanātho chabbassāni samanuyuñjati? Kammapīḷitavasena. Vuttañhetaṃ apadāne (apa. thera 1.39.92-94) –

    ‘‘අවචාහං ජොතිපාලො, සුගතං කස්‌සපං තදා;

    ‘‘Avacāhaṃ jotipālo, sugataṃ kassapaṃ tadā;

    කුතො නු බොධි මුණ්‌ඩස්‌ස, බොධි පරමදුල්‌ලභා.

    Kuto nu bodhi muṇḍassa, bodhi paramadullabhā.

    ‘‘තෙන කම්‌මවිපාකෙන, අචරිං දුක්‌කරං බහුං;

    ‘‘Tena kammavipākena, acariṃ dukkaraṃ bahuṃ;

    ඡබ්‌බස්‌සානුරුවෙලායං, තතො බොධිමපාපුණිං.

    Chabbassānuruvelāyaṃ, tato bodhimapāpuṇiṃ.

    ‘‘නාහං එතෙන මග්‌ගෙන, පාපුණිං බොධිමුත්‌තමං;

    ‘‘Nāhaṃ etena maggena, pāpuṇiṃ bodhimuttamaṃ;

    කුම්‌මග්‌ගෙන ගවෙසිස්‌සං, පුබ්‌බකම්‌මෙන වාරිතො’’ති.

    Kummaggena gavesissaṃ, pubbakammena vārito’’ti.

    මාරෙතීති විබාධෙති. විපත්‌තිආදිසංයොජනඤ්‌හි සාධූනං පරමත්‌ථතො මරණං සච්‌චපටිවෙධමාරණත්‌තා, පාපතරත්‌තා පාපතමොති පාපිමා. සා චස්‌ස පාපතමතා පාපවුත්‌තිතායාති ආහ ‘‘පාපෙ නියුත්‌තො’’ති. අධිපතීති කාමාධිපති. අප්‌පහීනකාමරාගෙ අත්‌තනො වසෙ වත්‌තෙතීති වසවත්‌තී. තෙසංයෙව කුසලකම්‌මානං අන්‌තං කරොතීති අන්‌තකො. වට්‌ටදුක්‌ඛතො අපරිමුත්‌තපච්‌චයත්‌තා නමුචි. මත්‌තානං පමත්‌තානං බන්‌ධූති පමත්‌තබන්‌ධු.

    Māretīti vibādheti. Vipattiādisaṃyojanañhi sādhūnaṃ paramatthato maraṇaṃ saccapaṭivedhamāraṇattā, pāpatarattā pāpatamoti pāpimā. Sā cassa pāpatamatā pāpavuttitāyāti āha ‘‘pāpeniyutto’’ti. Adhipatīti kāmādhipati. Appahīnakāmarāge attano vase vattetīti vasavattī. Tesaṃyeva kusalakammānaṃ antaṃ karotīti antako. Vaṭṭadukkhato aparimuttapaccayattā namuci. Mattānaṃ pamattānaṃ bandhūti pamattabandhu.

    තපොකම්‌මාති අත්‌තකිලමථානුයොගතො. අපරද්‌ධොති විරජ්‌ඣසි. ‘‘අපරාධො’’තිපි අත්‌ථි, සොයෙව අත්‌ථො. කායකිලමථං අනුයුඤ්‌ජන්‌තො යෙභුය්‍යෙන අමරත්‌ථාය අනුයුඤ්‌ජති, සො ච කම්‌මවාදීහි අනුයුඤ්‌ජියමානො දෙවත්‌ථාය සියාති ආහ ‘‘අමරභාවත්‌ථායා’’ති. සබ්‌බං තපන්‌ති සබ්‌බං අත්‌තපරිතාපනං. අත්‌ථාවහං න භවති බොධියා අනුපායත්‌තා. කිඤ්‌චස්‌සාති කිඤ්‌චි සියාති අත්‌ථො. ඵියාරිත්‌තංව ධම්‌මනීති ධම්‌මං වුච්‌චති වණ්‌ණු, සො ඉධ ‘‘ධම්‌ම’’න්‌ති වුත්‌තො, ධම්‌මනි වණ්‌ණුපදෙසෙති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘අරඤ්‌ඤෙ’’ති. උභොසු පස්‌සෙසු ඵියාහි ආකඩ්‌ඪෙය්‍ය චෙව අරිත්‌තෙහි උප්‌පීළෙය්‍ය ච.

    Tapokammāti attakilamathānuyogato. Aparaddhoti virajjhasi. ‘‘Aparādho’’tipi atthi, soyeva attho. Kāyakilamathaṃ anuyuñjanto yebhuyyena amaratthāya anuyuñjati, so ca kammavādīhi anuyuñjiyamāno devatthāya siyāti āha ‘‘amarabhāvatthāyā’’ti. Sabbaṃ tapanti sabbaṃ attaparitāpanaṃ. Atthāvahaṃ na bhavati bodhiyā anupāyattā. Kiñcassāti kiñci siyāti attho. Phiyārittaṃva dhammanīti dhammaṃ vuccati vaṇṇu, so idha ‘‘dhamma’’nti vutto, dhammani vaṇṇupadeseti attho. Tenāha ‘‘araññe’’ti. Ubhosu passesu phiyāhi ākaḍḍheyya ceva arittehi uppīḷeyya ca.

    සම්‌මාවාචාකම්‌මන්‌තාජීවා ගහිතා මග්‌ගසීලස්‌ස අධිප්‌පෙතත්‌තා. සමාධිනො හි ගහණෙන සම්‌මාවායාමසතිසමාධයො ගහිතා උපකාරභාවතො. පඤ්‌ඤායාති එත්‌ථාපි එසෙව නයො. බුජ්‌ඣති එතෙනාති බොධො. මග්‌ගොති ආහ ‘‘බොධායාති මග්‌ගත්‌ථායා’’ති. කථං පන මග්‌ගං මග්‌ගත්‌ථාය භාවෙතීති ආහ ‘‘යථා හී’’තිආදි. තෙන යථා යාගුපචනාරම්‌භො යාවදෙව යාගුඅත්‌ථො, එවං මග්‌ගභාවනාරම්‌භො මග්‌ගාධිගමත්‌ථායාති දස්‌සෙති. ආරම්‌භොති ච අරියමග්‌ගභාවනාය බන්‌ධාපනං දට්‌ඨබ්‌බං. කෙචි පන ‘‘මග්‌ගන්‌ති අරියමග්‌ගං, බොධායාති අරහත්‌තසම්‌බොධාය, එවඤ්‌ච කත්‌වා ‘පත්‌තොස්‌මි පරමසුද්‌ධි’න්‌ති ඉදම්‌පි වචනං සමත්‌ථිත’’න්‌ති වදන්‌ති, අපරෙ පන ‘‘සබ්‌බඤ්‌ඤුතඤ්‌ඤාණසම්‌බොධායාති. සො හි සබ්‌බස්‌මාපි බොධිතො උත්‌තරිතරො’’ති. නිහතො නිබ්‌බිසෙවනභාවං පාපිතො. තෙනාහ ‘‘පරාජිතො’’ති.

    Sammāvācākammantājīvā gahitā maggasīlassa adhippetattā. Samādhino hi gahaṇena sammāvāyāmasatisamādhayo gahitā upakārabhāvato. Paññāyāti etthāpi eseva nayo. Bujjhati etenāti bodho. Maggoti āha ‘‘bodhāyāti maggatthāyā’’ti. Kathaṃ pana maggaṃ maggatthāya bhāvetīti āha ‘‘yathā hī’’tiādi. Tena yathā yāgupacanārambho yāvadeva yāguattho, evaṃ maggabhāvanārambho maggādhigamatthāyāti dasseti. Ārambhoti ca ariyamaggabhāvanāya bandhāpanaṃ daṭṭhabbaṃ. Keci pana ‘‘magganti ariyamaggaṃ, bodhāyāti arahattasambodhāya, evañca katvā ‘pattosmi paramasuddhi’nti idampi vacanaṃ samatthita’’nti vadanti, apare pana ‘‘sabbaññutaññāṇasambodhāyāti. So hi sabbasmāpi bodhito uttaritaro’’ti. Nihato nibbisevanabhāvaṃ pāpito. Tenāha ‘‘parājito’’ti.

    තපොකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Tapokammasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. තපොකම්‌මසුත්‌තං • 1. Tapokammasuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1. තපොකම්‌මසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Tapokammasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact