Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya

    ൧൦. തപുസ്സസുത്തം

    10. Tapussasuttaṃ

    ൪൧. ഏകം സമയം ഭഗവാ മല്ലേസു വിഹരതി ഉരുവേലകപ്പം നാമ മല്ലാനം നിഗമോ. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ ഉരുവേലകപ്പം പിണ്ഡായ പാവിസി. ഉരുവേലകപ്പേ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘ഇധേവ താവ ത്വം, ആനന്ദ, ഹോഹി, യാവാഹം മഹാവനം അജ്ഝോഗാഹാമി ദിവാവിഹാരായാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ മഹാവനം അജ്ഝോഗാഹേത്വാ അഞ്ഞതരസ്മിം രുക്ഖമൂലേ ദിവാവിഹാരം നിസീദി.

    41. Ekaṃ samayaṃ bhagavā mallesu viharati uruvelakappaṃ nāma mallānaṃ nigamo. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya uruvelakappaṃ piṇḍāya pāvisi. Uruvelakappe piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘idheva tāva tvaṃ, ānanda, hohi, yāvāhaṃ mahāvanaṃ ajjhogāhāmi divāvihārāyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā mahāvanaṃ ajjhogāhetvā aññatarasmiṃ rukkhamūle divāvihāraṃ nisīdi.

    അഥ ഖോ തപുസ്സോ ഗഹപതി യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ തപുസ്സോ ഗഹപതി ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോച –

    Atha kho tapusso gahapati yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho tapusso gahapati āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –

    ‘‘മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ഗിഹീ കാമഭോഗിനോ കാമാരാമാ കാമരതാ കാമസമ്മുദിതാ. തേസം നോ, ഭന്തേ, അമ്ഹാകം ഗിഹീനം കാമഭോഗീനം കാമാരാമാനം കാമരതാനം കാമസമ്മുദിതാനം പപാതോ വിയ ഖായതി, യദിദം നേക്ഖമ്മം. സുതം മേതം, ഭന്തേ, ‘ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ദഹരാനം ദഹരാനം ഭിക്ഖൂനം നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’ 1. തയിദം, ഭന്തേ, ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ഭിക്ഖൂനം ബഹുനാ ജനേന വിസഭാഗോ, യദിദം നേക്ഖമ്മ’’ന്തി.

    ‘‘Mayaṃ, bhante ānanda, gihī kāmabhogino kāmārāmā kāmaratā kāmasammuditā. Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ gihīnaṃ kāmabhogīnaṃ kāmārāmānaṃ kāmaratānaṃ kāmasammuditānaṃ papāto viya khāyati, yadidaṃ nekkhammaṃ. Sutaṃ metaṃ, bhante, ‘imasmiṃ dhammavinaye daharānaṃ daharānaṃ bhikkhūnaṃ nekkhamme cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato’ 2. Tayidaṃ, bhante, imasmiṃ dhammavinaye bhikkhūnaṃ bahunā janena visabhāgo, yadidaṃ nekkhamma’’nti.

    ‘‘അത്ഥി ഖോ ഏതം, ഗഹപതി, കഥാപാഭതം ഭഗവന്തം ദസ്സനായ. ആയാമ, ഗഹപതി, യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിസ്സാമ; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസ്സാമ. യഥാ നോ ഭഗവാ ബ്യാകരിസ്സതി തഥാ നം ധാരേസ്സാമാ’’തി.

    ‘‘Atthi kho etaṃ, gahapati, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāma, gahapati, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā bhagavato etamatthaṃ ārocessāma. Yathā no bhagavā byākarissati tathā naṃ dhāressāmā’’ti.

    ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തപുസ്സോ ഗഹപതി ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ തപുസ്സേന ഗഹപതിനാ സദ്ധിം യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –

    ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho tapusso gahapati āyasmato ānandassa paccassosi. Atha kho āyasmā ānando tapussena gahapatinā saddhiṃ yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –

    ‘‘അയം , ഭന്തേ, തപുസ്സോ ഗഹപതി ഏവമാഹ – ‘മയം, ഭന്തേ ആനന്ദ, ഗിഹീ കാമഭോഗിനോ കാമാരാമാ കാമരതാ കാമസമ്മുദിതാ, തേസം നോ ഭന്തേ, അമ്ഹാകം ഗിഹീനം കാമഭോഗീനം കാമാരാമാനം കാമരതാനം കാമസമ്മുദിതാനം പപാതോ വിയ ഖായതി, യദിദം നേക്ഖമ്മം’. സുതം മേതം, ഭന്തേ, ‘ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ദഹരാനം ദഹരാനം ഭിക്ഖൂനം നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തയിദം, ഭന്തേ, ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ഭിക്ഖൂനം ബഹുനാ ജനേന വിസഭാഗോ യദിദം നേക്ഖമ്മ’’’ന്തി.

    ‘‘Ayaṃ , bhante, tapusso gahapati evamāha – ‘mayaṃ, bhante ānanda, gihī kāmabhogino kāmārāmā kāmaratā kāmasammuditā, tesaṃ no bhante, amhākaṃ gihīnaṃ kāmabhogīnaṃ kāmārāmānaṃ kāmaratānaṃ kāmasammuditānaṃ papāto viya khāyati, yadidaṃ nekkhammaṃ’. Sutaṃ metaṃ, bhante, ‘imasmiṃ dhammavinaye daharānaṃ daharānaṃ bhikkhūnaṃ nekkhamme cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. Tayidaṃ, bhante, imasmiṃ dhammavinaye bhikkhūnaṃ bahunā janena visabhāgo yadidaṃ nekkhamma’’’nti.

    ‘‘ഏവമേതം, ആനന്ദ, ഏവമേതം, ആനന്ദ! മയ്ഹമ്പി ഖോ, ആനന്ദ, പുബ്ബേവ സമ്ബോധാ അനഭിസമ്ബുദ്ധസ്സ ബോധിസത്തസ്സേവ സതോ ഏതദഹോസി – ‘സാധു നേക്ഖമ്മം , സാധു പവിവേകോ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കാമേസു ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, നേക്ഖമ്മേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ . തസ്മാ മേ നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം കാമേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം 3, നേക്ഖമ്മേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന കാമേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, നേക്ഖമ്മേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നേക്ഖമ്മേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ കാമസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ . സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ കാമസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Evametaṃ, ānanda, evametaṃ, ānanda! Mayhampi kho, ānanda, pubbeva sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘sādhu nekkhammaṃ , sādhu paviveko’ti. Tassa mayhaṃ, ānanda, nekkhamme cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me nekkhamme cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘kāmesu kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, nekkhamme ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito . Tasmā me nekkhamme cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ kāmesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ 4, nekkhamme ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me nekkhamme cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena kāmesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, nekkhamme cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho . Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ॰… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, അവിതക്കേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ അവിതക്കേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘വിതക്കേസു ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, അവിതക്കേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ അവിതക്കേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം വിതക്കേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, അവിതക്കേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ അവിതക്കേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന വിതക്കേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, അവിതക്കേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, അവിതക്കേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ…പേ॰… ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ വിതക്കസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ വിതക്കസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, avitakke cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me avitakke cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘vitakkesu kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, avitakke ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me avitakke cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ vitakkesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, avitakke ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me avitakke cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena vitakkesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, avitakke ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, avitakke cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം പീതിയാ ച വിരാഗാ ഉപേക്ഖകോ ച വിഹരേയ്യം സതോ ച സമ്പജാനോ സുഖഞ്ച കായേന പടിസംവേദേയ്യം യം തം അരിയാ ആചിക്ഖന്തി – ഉപേക്ഖകോ സതിമാ സുഖവിഹാരീതി തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നിപ്പീതികേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ , യേന മേ നിപ്പീതികേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘പീതിയാ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, നിപ്പീതികേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ നിപ്പീതികേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം പീതിയാ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, നിപ്പീതികേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ നിപ്പീതികേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന പീതിയാ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, നിപ്പീതികേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നിപ്പീതികേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, പീതിയാ ച വിരാഗാ…പേ॰… തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ പീതിസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ പീതിസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ pītiyā ca virāgā upekkhako ca vihareyyaṃ sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeyyaṃ yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – upekkhako satimā sukhavihārīti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, nippītike cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo , yena me nippītike cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘pītiyā kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, nippītike ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me nippītike cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ pītiyā ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, nippītike ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me nippītike cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena pītiyā ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, nippītike ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, nippītike cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato pītisahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me pītisahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സുഖസ്സ ച പഹാനാ ദുക്ഖസ്സ ച പഹാനാ പുബ്ബേവ സോമനസ്സദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമാ അദുക്ഖമസുഖം ഉപേക്ഖാസതിപാരിസുദ്ധിം ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, അദുക്ഖമസുഖേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ അദുക്ഖമസുഖേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘ഉപേക്ഖാസുഖേ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, അദുക്ഖമസുഖേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ അദുക്ഖമസുഖേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം ഉപേക്ഖാസുഖേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, അദുക്ഖമസുഖേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ അദുക്ഖമസുഖേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന ഉപേക്ഖാസുഖേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം അദുക്ഖമസുഖേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, അദുക്ഖമസുഖേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സുഖസ്സ ച പഹാനാ…പേ॰… ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ ഉപേക്ഖാസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, adukkhamasukhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me adukkhamasukhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘upekkhāsukhe kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, adukkhamasukhe ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me adukkhamasukhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ upekkhāsukhe ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, adukkhamasukhe ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me adukkhamasukhe cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena upekkhāsukhe ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ adukkhamasukhe ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, adukkhamasukhe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato upekkhāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me upekkhāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘‘അനന്തോ ആകാസോ’’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ആകാസാനഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ ആകാസാനഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘രൂപേസു ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച അബഹുലീകതോ, ആകാസാനഞ്ചായതനേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ ആകാസാനഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം രൂപേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, ആകാസാനഞ്ചായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ ആകാസാനഞ്ചായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന രൂപേസു ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, ആകാസാനഞ്ചായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ആകാസാനഞ്ചായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘അനന്തോ ആകാസോ’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ രൂപസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ രൂപസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘‘ananto ākāso’’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, ākāsānañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me ākāsānañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘rūpesu kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca abahulīkato, ākāsānañcāyatane ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me ākāsānañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ rūpesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, ākāsānañcāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ākāsānañcāyatane cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena rūpesu ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, ākāsānañcāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, ākāsānañcāyatane cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato rūpasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me rūpasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘ആകാസാനഞ്ചായതനേ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച അബഹുലീകതോ, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം ആകാസാനഞ്ചായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന ആകാസാനഞ്ചായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ ആകാസാനഞ്ചായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ ; ഏവമേവസ്സ മേ ആകാസാനഞ്ചായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘‘anantaṃ viññāṇa’’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, viññāṇañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me viññāṇañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ākāsānañcāyatane kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca abahulīkato, viññāṇañcāyatane ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me viññāṇañcāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ ākāsānañcāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, viññāṇañcāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me viññāṇañcāyatane cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena ākāsānañcāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, viññāṇañcāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, viññāṇañcāyatane cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya ; evamevassa me ākāsānañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ നത്ഥി കിഞ്ചീതി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma natthi kiñcīti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, ākiñcaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me ākiñcaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘viññāṇañcāyatane kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, ākiñcaññāyatane ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me ākiñcaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ viññāṇañcāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, ākiñcaññāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ākiñcaññāyatane cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena viññāṇañcāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, ākiñcaññāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, ākiñcaññāyatane cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me viññāṇañcāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു കോ പച്ചയോ, യേന മേ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഇമിനാ വിഹാരേന വിഹരതോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ. സേയ്യഥാപി, ആനന്ദ, സുഖിനോ ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജേയ്യ യാവദേവ ആബാധായ; ഏവമേവസ്സ മേ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനസഹഗതാ സഞ്ഞാമനസികാരാ സമുദാചരന്തി. സ്വസ്സ മേ ഹോതി ആബാധോ.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, nevasaññānāsaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu ko paccayo, yena me nevasaññānāsaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ākiñcaññāyatane kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, nevasaññānāsaññāyatane ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me nevasaññānāsaññāyatane cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ ākiñcaññāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, nevasaññānāsaññāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me nevasaññānāsaññāyatane cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena ākiñcaññāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ, nevasaññānāsaññāyatane ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, nevasaññānāsaññāyatane cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharāmi. Tassa mayhaṃ, ānanda, iminā vihārena viharato ākiñcaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho. Seyyathāpi, ānanda, sukhino dukkhaṃ uppajjeyya yāvadeva ābādhāya; evamevassa me ākiñcaññāyatanasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti. Svassa me hoti ābādho.

    ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘യംനൂനാഹം നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘കോ നു ഖോ ഹേതു, കോ പച്ചയോ, യേന മേ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’? തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ഖോ മേ ആദീനവോ അദിട്ഠോ, സോ ച മേ അബഹുലീകതോ, സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ച ആനിസംസോ അനധിഗതോ, സോ ച മേ അനാസേവിതോ. തസ്മാ മേ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ചിത്തം ന പക്ഖന്ദതി നപ്പസീദതി ന സന്തിട്ഠതി ന വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, ഏതദഹോസി – ‘സചേ ഖോ അഹം നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലം കരേയ്യം, സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവേയ്യം, ഠാനം ഖോ പനേതം വിജ്ജതി യം മേ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ചിത്തം പക്ഖന്ദേയ്യ പസീദേയ്യ സന്തിട്ഠേയ്യ വിമുച്ചേയ്യ ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ’. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, അപരേന സമയേന നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനേ ആദീനവം ദിസ്വാ തം ബഹുലമകാസിം , സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ആനിസംസം അധിഗമ്മ തമാസേവിം. തസ്സ മയ്ഹം, ആനന്ദ, സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധേ ചിത്തം പക്ഖന്ദതി പസീദതി സന്തിട്ഠതി വിമുച്ചതി ഏതം സന്തന്തി പസ്സതോ. സോ ഖോ അഹം, ആനന്ദ, സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമി, പഞ്ഞായ ച മേ ദിസ്വാ ആസവാ പരിക്ഖയം അഗമംസു.

    ‘‘Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘yaṃnūnāhaṃ nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja vihareyya’nti. Tassa mayhaṃ, ānanda, saññāvedayitanirodhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘ko nu kho hetu, ko paccayo, yena me saññāvedayitanirodhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’? Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘nevasaññānāsaññāyatane kho me ādīnavo adiṭṭho, so ca me abahulīkato, saññāvedayitanirodhe ca ānisaṃso anadhigato, so ca me anāsevito. Tasmā me saññāvedayitanirodhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati na vimuccati etaṃ santanti passato’. Tassa mayhaṃ, ānanda, etadahosi – ‘sace kho ahaṃ nevasaññānāsaññāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulaṃ kareyyaṃ, saññāvedayitanirodhe ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseveyyaṃ, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me saññāvedayitanirodhe cittaṃ pakkhandeyya pasīdeyya santiṭṭheyya vimucceyya etaṃ santanti passato’. So kho ahaṃ, ānanda, aparena samayena nevasaññānāsaññāyatane ādīnavaṃ disvā taṃ bahulamakāsiṃ , saññāvedayitanirodhe ānisaṃsaṃ adhigamma tamāseviṃ. Tassa mayhaṃ, ānanda, saññāvedayitanirodhe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati vimuccati etaṃ santanti passato. So kho ahaṃ, ānanda, sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharāmi, paññāya ca me disvā āsavā parikkhayaṃ agamaṃsu.

    ‘‘യാവകീവഞ്ചാഹം , ആനന്ദ, ഇമാ നവ അനുപുബ്ബവിഹാരസമാപത്തിയോ ന ഏവം അനുലോമപടിലോമം സമാപജ്ജിമ്പി വുട്ഠഹിമ്പി, നേവ താവാഹം, ആനന്ദ, സദേവകേ ലോകേ സമാരകേ സബ്രഹ്മകേ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ ‘അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം അഭിസമ്ബുദ്ധോ’തി പച്ചഞ്ഞാസിം. യതോ ച ഖോ അഹം, ആനന്ദ, ഇമാ നവ അനുപുബ്ബവിഹാരസമാപത്തിയോ ഏവം അനുലോമപടിലോമം സമാപജ്ജിമ്പി വുട്ഠഹിമ്പി, അഥാഹം, ആനന്ദ, സദേവകേ ലോകേ സമാരകേ സബ്രഹ്മകേ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ ‘അനുത്തരം സമ്മാസമ്ബോധിം അഭിസമ്ബുദ്ധോ’തി പച്ചഞ്ഞാസിം. ഞാണഞ്ച പന മേ ദസ്സനം ഉദപാദി – ‘അകുപ്പാ മേ ചേതോവിമുത്തി 5, അയമന്തിമാ ജാതി, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ’’’തി. ദസമം.

    ‘‘Yāvakīvañcāhaṃ , ānanda, imā nava anupubbavihārasamāpattiyo na evaṃ anulomapaṭilomaṃ samāpajjimpi vuṭṭhahimpi, neva tāvāhaṃ, ānanda, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ. Yato ca kho ahaṃ, ānanda, imā nava anupubbavihārasamāpattiyo evaṃ anulomapaṭilomaṃ samāpajjimpi vuṭṭhahimpi, athāhaṃ, ānanda, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me cetovimutti 6, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’’ti. Dasamaṃ.

    മഹാവഗ്ഗോ ചതുത്ഥോ.

    Mahāvaggo catuttho.

    തസ്സുദ്ദാനം –

    Tassuddānaṃ –

    ദ്വേ വിഹാരാ ച നിബ്ബാനം, ഗാവീ ഝാനേന പഞ്ചമം;

    Dve vihārā ca nibbānaṃ, gāvī jhānena pañcamaṃ;

    ആനന്ദോ ബ്രാഹ്മണാ ദേവോ, നാഗേന തപുസ്സേന ചാതി.

    Ānando brāhmaṇā devo, nāgena tapussena cāti.







    Footnotes:
    1. പസ്സതം (?)
    2. passataṃ (?)
    3. ബഹുലീകരേയ്യം (സീ॰ സ്യാ॰ പീ॰)
    4. bahulīkareyyaṃ (sī. syā. pī.)
    5. വിമുത്തി (ക॰ സീ॰ ക॰)
    6. vimutti (ka. sī. ka.)



    Related texts:



    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൧൦. തപുസ്സസുത്തവണ്ണനാ • 10. Tapussasuttavaṇṇanā

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧൦. തപുസ്സസുത്തവണ്ണനാ • 10. Tapussasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact