Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi

    ౬౭. తస్సుద్దానం

    67. Tassuddānaṃ

    ౧౩౧.

    131.

    వినయమ్హి మహత్థేసు, పేసలానం సుఖావహే;

    Vinayamhi mahatthesu, pesalānaṃ sukhāvahe;

    నిగ్గహానఞ్చ పాపిచ్ఛే, లజ్జీనం పగ్గహేసు చ.

    Niggahānañca pāpicche, lajjīnaṃ paggahesu ca.

    సాసనాధారణే చేవ, సబ్బఞ్ఞుజినగోచరే;

    Sāsanādhāraṇe ceva, sabbaññujinagocare;

    అనఞ్ఞవిసయే ఖేమే, సుపఞ్ఞత్తే అసంసయే.

    Anaññavisaye kheme, supaññatte asaṃsaye.

    ఖన్ధకే వినయే చేవ, పరివారే చ మాతికే;

    Khandhake vinaye ceva, parivāre ca mātike;

    యథాత్థకారీ కుసలో, పటిపజ్జతి యోనిసో.

    Yathātthakārī kusalo, paṭipajjati yoniso.

    యో గవం న విజానాతి, న సో రక్ఖతి గోగణం;

    Yo gavaṃ na vijānāti, na so rakkhati gogaṇaṃ;

    ఏవం సీలం అజానన్తో, కిం సో రక్ఖేయ్య సంవరం.

    Evaṃ sīlaṃ ajānanto, kiṃ so rakkheyya saṃvaraṃ.

    పముట్ఠమ్హి చ సుత్తన్తే, అభిధమ్మే చ తావదే;

    Pamuṭṭhamhi ca suttante, abhidhamme ca tāvade;

    వినయే అవినట్ఠమ్హి, పున తిట్ఠతి సాసనం.

    Vinaye avinaṭṭhamhi, puna tiṭṭhati sāsanaṃ.

    తస్మా సఙ్గాహణాహేతుం 1, ఉద్దానం అనుపుబ్బసో;

    Tasmā saṅgāhaṇāhetuṃ 2, uddānaṃ anupubbaso;

    పవక్ఖామి యథాఞాయం, సుణాథ మమ భాసతో.

    Pavakkhāmi yathāñāyaṃ, suṇātha mama bhāsato.

    వత్థు నిదానం ఆపత్తి, నయా పేయ్యాలమేవ చ;

    Vatthu nidānaṃ āpatti, nayā peyyālameva ca;

    దుక్కరం తం అసేసేతుం, నయతో తం విజానథాతి.

    Dukkaraṃ taṃ asesetuṃ, nayato taṃ vijānathāti.

    బోధి రాజాయతనఞ్చ, అజపాలో సహమ్పతి;

    Bodhi rājāyatanañca, ajapālo sahampati;

    బ్రహ్మా ఆళారో ఉదకో, భిక్ఖు చ ఉపకో ఇసి.

    Brahmā āḷāro udako, bhikkhu ca upako isi.

    కోణ్డఞ్ఞో వప్పో భద్దియో, మహానామో చ అస్సజి;

    Koṇḍañño vappo bhaddiyo, mahānāmo ca assaji;

    యసో చత్తారో పఞ్ఞాస, సబ్బే పేసేసి సో దిసా.

    Yaso cattāro paññāsa, sabbe pesesi so disā.

    వత్థు మారేహి తింసా చ, ఉరువేలం తయో జటీ;

    Vatthu mārehi tiṃsā ca, uruvelaṃ tayo jaṭī;

    అగ్యాగారం మహారాజా, సక్కో బ్రహ్మా చ కేవలా.

    Agyāgāraṃ mahārājā, sakko brahmā ca kevalā.

    పంసుకూలం పోక్ఖరణీ, సిలా చ కకుధో సిలా;

    Paṃsukūlaṃ pokkharaṇī, silā ca kakudho silā;

    జమ్బు అమ్బో చ ఆమలో, పారిపుప్ఫఞ్చ ఆహరి.

    Jambu ambo ca āmalo, pāripupphañca āhari.

    ఫాలియన్తు ఉజ్జలన్తు, విజ్ఝాయన్తు చ కస్సప;

    Phāliyantu ujjalantu, vijjhāyantu ca kassapa;

    నిముజ్జన్తి ముఖీ మేఘో, గయా లట్ఠి చ మాగధో.

    Nimujjanti mukhī megho, gayā laṭṭhi ca māgadho.

    ఉపతిస్సో కోలితో చ, అభిఞ్ఞాతా చ పబ్బజుం;

    Upatisso kolito ca, abhiññātā ca pabbajuṃ;

    దున్నివత్థా పణామనా, కిసో లూఖో చ బ్రాహ్మణో.

    Dunnivatthā paṇāmanā, kiso lūkho ca brāhmaṇo.

    అనాచారం ఆచరతి, ఉదరం మాణవో గణో;

    Anācāraṃ ācarati, udaraṃ māṇavo gaṇo;

    వస్సం బాలేహి పక్కన్తో, దస వస్సాని నిస్సయో.

    Vassaṃ bālehi pakkanto, dasa vassāni nissayo.

    న వత్తన్తి పణామేతుం, బాలా పస్సద్ధి పఞ్చ ఛ;

    Na vattanti paṇāmetuṃ, bālā passaddhi pañca cha;

    యో సో అఞ్ఞో చ నగ్గో చ, అచ్ఛిన్నజటిలసాకియో.

    Yo so añño ca naggo ca, acchinnajaṭilasākiyo.

    మగధేసు పఞ్చాబాధా, ఏకో రాజా 3 చ అఙ్గులి;

    Magadhesu pañcābādhā, eko rājā 4 ca aṅguli;

    మాగధో చ అనుఞ్ఞాసి, కారా లిఖి కసాహతో.

    Māgadho ca anuññāsi, kārā likhi kasāhato.

    లక్ఖణా ఇణా దాసో చ, భణ్డుకో ఉపాలి అహి;

    Lakkhaṇā iṇā dāso ca, bhaṇḍuko upāli ahi;

    సద్ధం కులం కణ్టకో చ, ఆహున్దరికమేవ చ.

    Saddhaṃ kulaṃ kaṇṭako ca, āhundarikameva ca.

    వత్థుమ్హి దారకో సిక్ఖా, విహరన్తి చ కిం ను ఖో;

    Vatthumhi dārako sikkhā, viharanti ca kiṃ nu kho;

    సబ్బం ముఖం ఉపజ్ఝాయే, అపలాళన కణ్టకో.

    Sabbaṃ mukhaṃ upajjhāye, apalāḷana kaṇṭako.

    పణ్డకో థేయ్యపక్కన్తో, అహి చ మాతరీ పితా;

    Paṇḍako theyyapakkanto, ahi ca mātarī pitā;

    అరహన్తభిక్ఖునీభేదా, రుహిరేన చ బ్యఞ్జనం.

    Arahantabhikkhunībhedā, ruhirena ca byañjanaṃ.

    అనుపజ్ఝాయసఙ్ఘేన, గణపణ్డకపత్తకో;

    Anupajjhāyasaṅghena, gaṇapaṇḍakapattako;

    అచీవరం తదుభయం, యాచితేనపి యే తయో.

    Acīvaraṃ tadubhayaṃ, yācitenapi ye tayo.

    హత్థా పాదా హత్థపాదా, కణ్ణా నాసా తదూభయం;

    Hatthā pādā hatthapādā, kaṇṇā nāsā tadūbhayaṃ;

    అఙ్గులిఅళకణ్డరం, ఫణం ఖుజ్జఞ్చ వామనం.

    Aṅguliaḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjañca vāmanaṃ.

    గలగణ్డీ లక్ఖణా చేవ, కసా లిఖితసీపదీ;

    Galagaṇḍī lakkhaṇā ceva, kasā likhitasīpadī;

    పాపపరిసదూసీ చ, కాణం కుణి తథేవ చ.

    Pāpaparisadūsī ca, kāṇaṃ kuṇi tatheva ca.

    ఖఞ్జం పక్ఖహతఞ్చేవ, సచ్ఛిన్నఇరియాపథం;

    Khañjaṃ pakkhahatañceva, sacchinnairiyāpathaṃ;

    జరాన్ధమూగబధిరం, అన్ధమూగఞ్చ యం తహిం.

    Jarāndhamūgabadhiraṃ, andhamūgañca yaṃ tahiṃ.

    అన్ధబధిరం యం వుత్తం, మూగబధిరమేవ చ;

    Andhabadhiraṃ yaṃ vuttaṃ, mūgabadhirameva ca;

    అన్ధమూగబధిరఞ్చ, అలజ్జీనఞ్చ నిస్సయం.

    Andhamūgabadhirañca, alajjīnañca nissayaṃ.

    వత్థబ్బఞ్చ తథాద్ధానం, యాచమానేన లక్ఖణా 5;

    Vatthabbañca tathāddhānaṃ, yācamānena lakkhaṇā 6;

    ఆగచ్ఛతు వివదన్తి, ఏకుపజ్ఝాయేన కస్సపో.

    Āgacchatu vivadanti, ekupajjhāyena kassapo.

    దిస్సన్తి ఉపసమ్పన్నా, ఆబాధేహి చ పీళితా;

    Dissanti upasampannā, ābādhehi ca pīḷitā;

    అననుసిట్ఠా విత్థేన్తి, తత్థేవ అనుసాసనా.

    Ananusiṭṭhā vitthenti, tattheva anusāsanā.

    సఙ్ఘేపి చ అథో బాలా, అసమ్మతా చ ఏకతో;

    Saṅghepi ca atho bālā, asammatā ca ekato;

    ఉల్లుమ్పతుపసమ్పదా, నిస్సయో ఏకకో తయోతి.

    Ullumpatupasampadā, nissayo ekako tayoti.

    ఇమమ్హి ఖన్ధకే వత్థూని ఏకసతఞ్చ ద్వాసత్తతి.

    Imamhi khandhake vatthūni ekasatañca dvāsattati.

    మహాఖన్ధకో నిట్ఠితో.

    Mahākhandhako niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. సఙ్గాహనాహేతుం (క॰)
    2. saṅgāhanāhetuṃ (ka.)
    3. భటో చోరో (స్యా॰)
    4. bhaṭo coro (syā.)
    5. పేక్ఖనా (సబ్బత్థ)
    6. pekkhanā (sabbattha)



    Related texts:



    టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / చత్తారోనిస్సయాదికథావణ్ణనా • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact