Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi |
౬౭. తస్సుద్దానం
67. Tassuddānaṃ
౧౩౧.
131.
వినయమ్హి మహత్థేసు, పేసలానం సుఖావహే;
Vinayamhi mahatthesu, pesalānaṃ sukhāvahe;
నిగ్గహానఞ్చ పాపిచ్ఛే, లజ్జీనం పగ్గహేసు చ.
Niggahānañca pāpicche, lajjīnaṃ paggahesu ca.
సాసనాధారణే చేవ, సబ్బఞ్ఞుజినగోచరే;
Sāsanādhāraṇe ceva, sabbaññujinagocare;
అనఞ్ఞవిసయే ఖేమే, సుపఞ్ఞత్తే అసంసయే.
Anaññavisaye kheme, supaññatte asaṃsaye.
ఖన్ధకే వినయే చేవ, పరివారే చ మాతికే;
Khandhake vinaye ceva, parivāre ca mātike;
యథాత్థకారీ కుసలో, పటిపజ్జతి యోనిసో.
Yathātthakārī kusalo, paṭipajjati yoniso.
యో గవం న విజానాతి, న సో రక్ఖతి గోగణం;
Yo gavaṃ na vijānāti, na so rakkhati gogaṇaṃ;
ఏవం సీలం అజానన్తో, కిం సో రక్ఖేయ్య సంవరం.
Evaṃ sīlaṃ ajānanto, kiṃ so rakkheyya saṃvaraṃ.
పముట్ఠమ్హి చ సుత్తన్తే, అభిధమ్మే చ తావదే;
Pamuṭṭhamhi ca suttante, abhidhamme ca tāvade;
వినయే అవినట్ఠమ్హి, పున తిట్ఠతి సాసనం.
Vinaye avinaṭṭhamhi, puna tiṭṭhati sāsanaṃ.
పవక్ఖామి యథాఞాయం, సుణాథ మమ భాసతో.
Pavakkhāmi yathāñāyaṃ, suṇātha mama bhāsato.
వత్థు నిదానం ఆపత్తి, నయా పేయ్యాలమేవ చ;
Vatthu nidānaṃ āpatti, nayā peyyālameva ca;
దుక్కరం తం అసేసేతుం, నయతో తం విజానథాతి.
Dukkaraṃ taṃ asesetuṃ, nayato taṃ vijānathāti.
బోధి రాజాయతనఞ్చ, అజపాలో సహమ్పతి;
Bodhi rājāyatanañca, ajapālo sahampati;
బ్రహ్మా ఆళారో ఉదకో, భిక్ఖు చ ఉపకో ఇసి.
Brahmā āḷāro udako, bhikkhu ca upako isi.
కోణ్డఞ్ఞో వప్పో భద్దియో, మహానామో చ అస్సజి;
Koṇḍañño vappo bhaddiyo, mahānāmo ca assaji;
యసో చత్తారో పఞ్ఞాస, సబ్బే పేసేసి సో దిసా.
Yaso cattāro paññāsa, sabbe pesesi so disā.
వత్థు మారేహి తింసా చ, ఉరువేలం తయో జటీ;
Vatthu mārehi tiṃsā ca, uruvelaṃ tayo jaṭī;
అగ్యాగారం మహారాజా, సక్కో బ్రహ్మా చ కేవలా.
Agyāgāraṃ mahārājā, sakko brahmā ca kevalā.
పంసుకూలం పోక్ఖరణీ, సిలా చ కకుధో సిలా;
Paṃsukūlaṃ pokkharaṇī, silā ca kakudho silā;
జమ్బు అమ్బో చ ఆమలో, పారిపుప్ఫఞ్చ ఆహరి.
Jambu ambo ca āmalo, pāripupphañca āhari.
ఫాలియన్తు ఉజ్జలన్తు, విజ్ఝాయన్తు చ కస్సప;
Phāliyantu ujjalantu, vijjhāyantu ca kassapa;
నిముజ్జన్తి ముఖీ మేఘో, గయా లట్ఠి చ మాగధో.
Nimujjanti mukhī megho, gayā laṭṭhi ca māgadho.
ఉపతిస్సో కోలితో చ, అభిఞ్ఞాతా చ పబ్బజుం;
Upatisso kolito ca, abhiññātā ca pabbajuṃ;
దున్నివత్థా పణామనా, కిసో లూఖో చ బ్రాహ్మణో.
Dunnivatthā paṇāmanā, kiso lūkho ca brāhmaṇo.
అనాచారం ఆచరతి, ఉదరం మాణవో గణో;
Anācāraṃ ācarati, udaraṃ māṇavo gaṇo;
వస్సం బాలేహి పక్కన్తో, దస వస్సాని నిస్సయో.
Vassaṃ bālehi pakkanto, dasa vassāni nissayo.
న వత్తన్తి పణామేతుం, బాలా పస్సద్ధి పఞ్చ ఛ;
Na vattanti paṇāmetuṃ, bālā passaddhi pañca cha;
యో సో అఞ్ఞో చ నగ్గో చ, అచ్ఛిన్నజటిలసాకియో.
Yo so añño ca naggo ca, acchinnajaṭilasākiyo.
మాగధో చ అనుఞ్ఞాసి, కారా లిఖి కసాహతో.
Māgadho ca anuññāsi, kārā likhi kasāhato.
లక్ఖణా ఇణా దాసో చ, భణ్డుకో ఉపాలి అహి;
Lakkhaṇā iṇā dāso ca, bhaṇḍuko upāli ahi;
సద్ధం కులం కణ్టకో చ, ఆహున్దరికమేవ చ.
Saddhaṃ kulaṃ kaṇṭako ca, āhundarikameva ca.
వత్థుమ్హి దారకో సిక్ఖా, విహరన్తి చ కిం ను ఖో;
Vatthumhi dārako sikkhā, viharanti ca kiṃ nu kho;
సబ్బం ముఖం ఉపజ్ఝాయే, అపలాళన కణ్టకో.
Sabbaṃ mukhaṃ upajjhāye, apalāḷana kaṇṭako.
పణ్డకో థేయ్యపక్కన్తో, అహి చ మాతరీ పితా;
Paṇḍako theyyapakkanto, ahi ca mātarī pitā;
అరహన్తభిక్ఖునీభేదా, రుహిరేన చ బ్యఞ్జనం.
Arahantabhikkhunībhedā, ruhirena ca byañjanaṃ.
అనుపజ్ఝాయసఙ్ఘేన, గణపణ్డకపత్తకో;
Anupajjhāyasaṅghena, gaṇapaṇḍakapattako;
అచీవరం తదుభయం, యాచితేనపి యే తయో.
Acīvaraṃ tadubhayaṃ, yācitenapi ye tayo.
హత్థా పాదా హత్థపాదా, కణ్ణా నాసా తదూభయం;
Hatthā pādā hatthapādā, kaṇṇā nāsā tadūbhayaṃ;
అఙ్గులిఅళకణ్డరం, ఫణం ఖుజ్జఞ్చ వామనం.
Aṅguliaḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjañca vāmanaṃ.
గలగణ్డీ లక్ఖణా చేవ, కసా లిఖితసీపదీ;
Galagaṇḍī lakkhaṇā ceva, kasā likhitasīpadī;
పాపపరిసదూసీ చ, కాణం కుణి తథేవ చ.
Pāpaparisadūsī ca, kāṇaṃ kuṇi tatheva ca.
ఖఞ్జం పక్ఖహతఞ్చేవ, సచ్ఛిన్నఇరియాపథం;
Khañjaṃ pakkhahatañceva, sacchinnairiyāpathaṃ;
జరాన్ధమూగబధిరం, అన్ధమూగఞ్చ యం తహిం.
Jarāndhamūgabadhiraṃ, andhamūgañca yaṃ tahiṃ.
అన్ధబధిరం యం వుత్తం, మూగబధిరమేవ చ;
Andhabadhiraṃ yaṃ vuttaṃ, mūgabadhirameva ca;
అన్ధమూగబధిరఞ్చ, అలజ్జీనఞ్చ నిస్సయం.
Andhamūgabadhirañca, alajjīnañca nissayaṃ.
ఆగచ్ఛతు వివదన్తి, ఏకుపజ్ఝాయేన కస్సపో.
Āgacchatu vivadanti, ekupajjhāyena kassapo.
దిస్సన్తి ఉపసమ్పన్నా, ఆబాధేహి చ పీళితా;
Dissanti upasampannā, ābādhehi ca pīḷitā;
అననుసిట్ఠా విత్థేన్తి, తత్థేవ అనుసాసనా.
Ananusiṭṭhā vitthenti, tattheva anusāsanā.
సఙ్ఘేపి చ అథో బాలా, అసమ్మతా చ ఏకతో;
Saṅghepi ca atho bālā, asammatā ca ekato;
ఉల్లుమ్పతుపసమ్పదా, నిస్సయో ఏకకో తయోతి.
Ullumpatupasampadā, nissayo ekako tayoti.
ఇమమ్హి ఖన్ధకే వత్థూని ఏకసతఞ్చ ద్వాసత్తతి.
Imamhi khandhake vatthūni ekasatañca dvāsattati.
మహాఖన్ధకో నిట్ఠితో.
Mahākhandhako niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / చత్తారోనిస్సయాదికథావణ్ణనా • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā