Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావగ్గపాళి • Mahāvaggapāḷi

    ౨౭౦. తస్సుద్దానం

    270. Tassuddānaṃ

    చమ్పాయం భగవా ఆసి, వత్థు వాసభగామకే;

    Campāyaṃ bhagavā āsi, vatthu vāsabhagāmake;

    ఆగన్తుకానముస్సుక్కం, అకాసి ఇచ్ఛితబ్బకే 1.

    Āgantukānamussukkaṃ, akāsi icchitabbake 2.

    పకతఞ్ఞునోతి ఞత్వా, ఉస్సుక్కం న కరీ తదా;

    Pakataññunoti ñatvā, ussukkaṃ na karī tadā;

    ఉక్ఖిత్తో న కరోతీతి, సాగమా జినసన్తికే.

    Ukkhitto na karotīti, sāgamā jinasantike.

    అధమ్మేన వగ్గకమ్మం, సమగ్గం అధమ్మేన చ;

    Adhammena vaggakammaṃ, samaggaṃ adhammena ca;

    ధమ్మేన వగ్గకమ్మఞ్చ, పతిరూపకేన వగ్గికం.

    Dhammena vaggakammañca, patirūpakena vaggikaṃ.

    పతిరూపకేన సమగ్గం, ఏకో ఉక్ఖిపతేకకం;

    Patirūpakena samaggaṃ, eko ukkhipatekakaṃ;

    ఏకో చ ద్వే సమ్బహులే, సఙ్ఘం ఉక్ఖిపతేకకో.

    Eko ca dve sambahule, saṅghaṃ ukkhipatekako.

    దువేపి సమ్బహులాపి, సఙ్ఘో సఙ్ఘఞ్చ ఉక్ఖిపి;

    Duvepi sambahulāpi, saṅgho saṅghañca ukkhipi;

    సబ్బఞ్ఞుపవరో సుత్వా, అధమ్మన్తి పటిక్ఖిపి.

    Sabbaññupavaro sutvā, adhammanti paṭikkhipi.

    ఞత్తివిపన్నం యం కమ్మం, సమ్పన్నం అనుసావనం;

    Ñattivipannaṃ yaṃ kammaṃ, sampannaṃ anusāvanaṃ;

    అనుస్సావనవిపన్నం, సమ్పన్నం ఞత్తియా చ యం.

    Anussāvanavipannaṃ, sampannaṃ ñattiyā ca yaṃ.

    ఉభయేన విపన్నఞ్చ, అఞ్ఞత్ర ధమ్మమేవ చ;

    Ubhayena vipannañca, aññatra dhammameva ca;

    వినయా సత్థు పటికుట్ఠం, కుప్పం అట్ఠానారహికం.

    Vinayā satthu paṭikuṭṭhaṃ, kuppaṃ aṭṭhānārahikaṃ.

    అధమ్మవగ్గం సమగ్గం, ధమ్మ పతిరూపాని యే దువే;

    Adhammavaggaṃ samaggaṃ, dhamma patirūpāni ye duve;

    ధమ్మేనేవ చ సామగ్గిం, అనుఞ్ఞాసి తథాగతో.

    Dhammeneva ca sāmaggiṃ, anuññāsi tathāgato.

    చతువగ్గో పఞ్చవగ్గో, దసవగ్గో చ వీసతి;

    Catuvaggo pañcavaggo, dasavaggo ca vīsati;

    పరోవీసతివగ్గో చ 3, సఙ్ఘో పఞ్చవిధో తథా.

    Parovīsativaggo ca 4, saṅgho pañcavidho tathā.

    ఠపేత్వా ఉపసమ్పదం, యఞ్చ కమ్మం పవారణం;

    Ṭhapetvā upasampadaṃ, yañca kammaṃ pavāraṇaṃ;

    అబ్భానకమ్మేన సహ, చతువగ్గేహి కమ్మికో.

    Abbhānakammena saha, catuvaggehi kammiko.

    దువే కమ్మే ఠపేత్వాన, మజ్ఝదేసూపసమ్పదం;

    Duve kamme ṭhapetvāna, majjhadesūpasampadaṃ;

    అబ్భానం పఞ్చవగ్గికో, సబ్బకమ్మేసు కమ్మికో.

    Abbhānaṃ pañcavaggiko, sabbakammesu kammiko.

    అబ్భానేకం ఠపేత్వాన, యే భిక్ఖూ దసవగ్గికా;

    Abbhānekaṃ ṭhapetvāna, ye bhikkhū dasavaggikā;

    సబ్బకమ్మకరో సఙ్ఘో, వీసో సబ్బత్థ కమ్మికో.

    Sabbakammakaro saṅgho, vīso sabbattha kammiko.

    భిక్ఖునీ సిక్ఖమానా, చ సామణేరో సామణేరీ;

    Bhikkhunī sikkhamānā, ca sāmaṇero sāmaṇerī;

    పచ్చక్ఖాతన్తిమవత్థూ, ఉక్ఖిత్తాపత్తిదస్సనే.

    Paccakkhātantimavatthū, ukkhittāpattidassane.

    అప్పటికమ్మే దిట్ఠియా, పణ్డకో థేయ్యసంవాసకం;

    Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍako theyyasaṃvāsakaṃ;

    తిత్థియా తిరచ్ఛానగతం, మాతు పితు చ ఘాతకం.

    Titthiyā tiracchānagataṃ, mātu pitu ca ghātakaṃ.

    అరహం భిక్ఖునీదూసి, భేదకం లోహితుప్పాదం;

    Arahaṃ bhikkhunīdūsi, bhedakaṃ lohituppādaṃ;

    బ్యఞ్జనం నానాసంవాసం, నానాసీమాయ ఇద్ధియా.

    Byañjanaṃ nānāsaṃvāsaṃ, nānāsīmāya iddhiyā.

    యస్స సఙ్ఘో కరే కమ్మం, హోన్తేతే చతువీసతి;

    Yassa saṅgho kare kammaṃ, hontete catuvīsati;

    సమ్బుద్ధేన పటిక్ఖిత్తా, న హేతే గణపూరకా.

    Sambuddhena paṭikkhittā, na hete gaṇapūrakā.

    పారివాసికచతుత్థో, పరివాసం దదేయ్య వా;

    Pārivāsikacatuttho, parivāsaṃ dadeyya vā;

    మూలా మానత్తమబ్భేయ్య, అకమ్మం న చ కరణం.

    Mūlā mānattamabbheyya, akammaṃ na ca karaṇaṃ.

    మూలా అరహమానత్తా, అబ్భానారహమేవ చ;

    Mūlā arahamānattā, abbhānārahameva ca;

    న కమ్మకారకా పఞ్చ, సమ్బుద్ధేన పకాసితా.

    Na kammakārakā pañca, sambuddhena pakāsitā.

    భిక్ఖునీ సిక్ఖమానా చ, సామణేరో సామణేరికా;

    Bhikkhunī sikkhamānā ca, sāmaṇero sāmaṇerikā;

    పచ్చక్ఖన్తిమఉమ్మత్తా, ఖిత్తావేదనదస్సనే.

    Paccakkhantimaummattā, khittāvedanadassane.

    అప్పటికమ్మే దిట్ఠియా, పణ్డకాపి చ బ్యఞ్జనా 5;

    Appaṭikamme diṭṭhiyā, paṇḍakāpi ca byañjanā 6;

    నానాసంవాసకా సీమా, వేహాసం యస్స కమ్మ చ.

    Nānāsaṃvāsakā sīmā, vehāsaṃ yassa kamma ca.

    అట్ఠారసన్నమేతేసం, పటిక్కోసం న రుహతి;

    Aṭṭhārasannametesaṃ, paṭikkosaṃ na ruhati;

    భిక్ఖుస్స పకతత్తస్స, రుహతి పటిక్కోసనా.

    Bhikkhussa pakatattassa, ruhati paṭikkosanā.

    సుద్ధస్స దున్నిసారితో, బాలో హి సునిస్సారితో;

    Suddhassa dunnisārito, bālo hi sunissārito;

    పణ్డకో థేయ్యసంవాసో, పక్కన్తో తిరచ్ఛానగతో.

    Paṇḍako theyyasaṃvāso, pakkanto tiracchānagato.

    మాతు పితు అరహన్త, దూసకో సఙ్ఘభేదకో;

    Mātu pitu arahanta, dūsako saṅghabhedako;

    లోహితుప్పాదకో చేవ, ఉభతోబ్యఞ్జనో చ యో.

    Lohituppādako ceva, ubhatobyañjano ca yo.

    ఏకాదసన్నం ఏతేసం, ఓసారణం న యుజ్జతి;

    Ekādasannaṃ etesaṃ, osāraṇaṃ na yujjati;

    హత్థపాదం తదుభయం, కణ్ణనాసం తదూభయం.

    Hatthapādaṃ tadubhayaṃ, kaṇṇanāsaṃ tadūbhayaṃ.

    అఙ్గులి అళకణ్డరం, ఫణం ఖుజ్జో చ వామనో;

    Aṅguli aḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjo ca vāmano;

    గణ్డీ లక్ఖణకసా, చ లిఖితకో చ సీపదీ.

    Gaṇḍī lakkhaṇakasā, ca likhitako ca sīpadī.

    పాపా పరిసకాణో చ, కుణీ ఖఞ్జో హతోపి చ;

    Pāpā parisakāṇo ca, kuṇī khañjo hatopi ca;

    ఇరియాపథదుబ్బలో, అన్ధో మూగో చ బధిరో.

    Iriyāpathadubbalo, andho mūgo ca badhiro.

    అన్ధమూగన్ధబధిరో మూగబధిరమేవ చ;

    Andhamūgandhabadhiro mūgabadhirameva ca;

    అన్ధమూగబధిరో చ, ద్వత్తింసేతే అనూనకా.

    Andhamūgabadhiro ca, dvattiṃsete anūnakā.

    తేసం ఓసారణం హోతి, సమ్బుద్ధేన పకాసితం;

    Tesaṃ osāraṇaṃ hoti, sambuddhena pakāsitaṃ;

    దట్ఠబ్బా పటికాతబ్బా, నిస్సజ్జేతా న విజ్జతి.

    Daṭṭhabbā paṭikātabbā, nissajjetā na vijjati.

    తస్స ఉక్ఖేపనా కమ్మా, సత్త హోన్తి అధమ్మికా;

    Tassa ukkhepanā kammā, satta honti adhammikā;

    ఆపన్నం అనువత్తన్తం, సత్త తేపి అధమ్మికా.

    Āpannaṃ anuvattantaṃ, satta tepi adhammikā.

    ఆపన్నం నానువత్తన్తం, సత్త కమ్మా సుధమ్మికా;

    Āpannaṃ nānuvattantaṃ, satta kammā sudhammikā;

    సమ్ముఖా పటిపుచ్ఛా చ, పటిఞ్ఞాయ చ కారణా.

    Sammukhā paṭipucchā ca, paṭiññāya ca kāraṇā.

    సతి అమూళ్హపాపికా, తజ్జనీనియస్సేన చ;

    Sati amūḷhapāpikā, tajjanīniyassena ca;

    పబ్బాజనీయ పటిసారో, ఉక్ఖేపపరివాస చ.

    Pabbājanīya paṭisāro, ukkhepaparivāsa ca.

    మూలా మానత్తఅబ్భానా, తథేవ ఉపసమ్పదా;

    Mūlā mānattaabbhānā, tatheva upasampadā;

    అఞ్ఞం కరేయ్య అఞ్ఞస్స, సోళసేతే అధమ్మికా.

    Aññaṃ kareyya aññassa, soḷasete adhammikā.

    తం తం కరేయ్య తం తస్స, సోళసేతే సుధమ్మికా;

    Taṃ taṃ kareyya taṃ tassa, soḷasete sudhammikā;

    పచ్చారోపేయ్య అఞ్ఞఞ్ఞం, సోళసేతే అధమ్మికా.

    Paccāropeyya aññaññaṃ, soḷasete adhammikā.

    ద్వే ద్వే తమ్మూలకం తస్స 7, తేపి సోళస ధమ్మికా;

    Dve dve tammūlakaṃ tassa 8, tepi soḷasa dhammikā;

    ఏకేకమూలకం చక్కం, ‘‘అధమ్మ’’న్తి జినోబ్ర్వి.

    Ekekamūlakaṃ cakkaṃ, ‘‘adhamma’’nti jinobrvi.

    అకాసి తజ్జనీయం కమ్మం, సఙ్ఘో భణ్డనకారకో;

    Akāsi tajjanīyaṃ kammaṃ, saṅgho bhaṇḍanakārako;

    అధమ్మేన వగ్గకమ్మం, అఞ్ఞం ఆవాసం గచ్ఛి సో.

    Adhammena vaggakammaṃ, aññaṃ āvāsaṃ gacchi so.

    తత్థాధమ్మేన సమగ్గా, తస్స తజ్జనీయం కరుం;

    Tatthādhammena samaggā, tassa tajjanīyaṃ karuṃ;

    అఞ్ఞత్థ వగ్గాధమ్మేన, తస్స తజ్జనీయం కరుం.

    Aññattha vaggādhammena, tassa tajjanīyaṃ karuṃ.

    పతిరూపేన వగ్గాపి, సమగ్గాపి తథా కరుం;

    Patirūpena vaggāpi, samaggāpi tathā karuṃ;

    అధమ్మేన సమగ్గా చ, ధమ్మేన వగ్గమేవ చ.

    Adhammena samaggā ca, dhammena vaggameva ca.

    పతిరూపకేన వగ్గా చ, సమగ్గా చ ఇమే పదా;

    Patirūpakena vaggā ca, samaggā ca ime padā;

    ఏకేకమూలకం కత్వా, చక్కం బన్ధే విచక్ఖణో.

    Ekekamūlakaṃ katvā, cakkaṃ bandhe vicakkhaṇo.

    బాలా బ్యత్తస్స నియస్సం, పబ్బాజే కులదూసకం;

    Bālā byattassa niyassaṃ, pabbāje kuladūsakaṃ;

    పటిసారణీయం కమ్మం, కరే అక్కోసకస్స చ.

    Paṭisāraṇīyaṃ kammaṃ, kare akkosakassa ca.

    అదస్సనాప్పటికమ్మే , యో చ దిట్ఠిం న నిస్సజ్జే;

    Adassanāppaṭikamme , yo ca diṭṭhiṃ na nissajje;

    తేసం ఉక్ఖేపనీయకమ్మం, సత్థవాహేన భాసితం.

    Tesaṃ ukkhepanīyakammaṃ, satthavāhena bhāsitaṃ.

    ఉపరి నయకమ్మానం 9 పఞ్ఞో తజ్జనీయం నయే;

    Upari nayakammānaṃ 10 pañño tajjanīyaṃ naye;

    తేసంయేవ అనులోమం, సమ్మా వత్తతి యాచితే 11.

    Tesaṃyeva anulomaṃ, sammā vattati yācite 12.

    పస్సద్ధి తేసం కమ్మానం, హేట్ఠా కమ్మనయేన చ;

    Passaddhi tesaṃ kammānaṃ, heṭṭhā kammanayena ca;

    తస్మిం తస్మిం తు కమ్మేసు, తత్రట్ఠో చ వివదతి.

    Tasmiṃ tasmiṃ tu kammesu, tatraṭṭho ca vivadati.

    అకతం దుక్కటఞ్చేవ, పునకాతబ్బకన్తి చ;

    Akataṃ dukkaṭañceva, punakātabbakanti ca;

    కమ్మే పస్సద్ధియా చాపి, తే భిక్ఖూ ధమ్మవాదినో.

    Kamme passaddhiyā cāpi, te bhikkhū dhammavādino.

    విపత్తిబ్యాధితే దిస్వా, కమ్మప్పత్తే మహాముని;

    Vipattibyādhite disvā, kammappatte mahāmuni;

    పటిప్పస్సద్ధిమక్ఖాసి, సల్లకత్తోవ ఓసధన్తి.

    Paṭippassaddhimakkhāsi, sallakattova osadhanti.

    ఇమమ్హి ఖన్ధకే వత్థూని ఛత్తింసాతి.

    Imamhi khandhake vatthūni chattiṃsāti.

    చమ్పేయ్యక్ఖన్ధకో నిట్ఠితో.

    Campeyyakkhandhako niṭṭhito.







    Footnotes:
    1. ఇచ్ఛితబ్బకో (క॰)
    2. icchitabbako (ka.)
    3. అతిరేకవీసతివగ్గో (స్యా॰)
    4. atirekavīsativaggo (syā.)
    5. ఇతో పరం స్యామమూలే దియడ్ఢగాథాహి అభబ్బపుగ్గలా సమత్తం దస్సితా
    6. ito paraṃ syāmamūle diyaḍḍhagāthāhi abhabbapuggalā samattaṃ dassitā
    7. ద్వే ద్వే మూలా కతా కస్స (స్యా॰), దోదోతమూలకన్తస్స (క॰)
    8. dve dve mūlā katā kassa (syā.), dodotamūlakantassa (ka.)
    9. ఉపవినయకమ్మానం (స్యా॰), ఉక్ఖేపనీయకమ్మానం (క॰)
    10. upavinayakammānaṃ (syā.), ukkhepanīyakammānaṃ (ka.)
    11. యాచతి (స్యా॰), యాచితో (సీ॰)
    12. yācati (syā.), yācito (sī.)

    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact