Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / มหาวคฺคปาฬิ • Mahāvaggapāḷi |
๒๓๓. ตสฺสุทฺทานํ
233. Tassuddānaṃ
ราชคหโก เนคโม, ทิสฺวา เวสาลิยํ คณิํ;
Rājagahako negamo, disvā vesāliyaṃ gaṇiṃ;
ปุน ราชคหํ คนฺตฺวา, รโญฺญ ตํ ปฎิเวทยิฯ
Puna rājagahaṃ gantvā, rañño taṃ paṭivedayi.
ปุโตฺต สาลวติกาย, อภยสฺส หิ อตฺรโช;
Putto sālavatikāya, abhayassa hi atrajo;
ชีวตีติ กุมาเรน, สงฺขาโต ชีวโก อิติฯ
Jīvatīti kumārena, saṅkhāto jīvako iti.
โส หิ ตกฺกสีลํ คนฺตฺวา, อุคฺคเหตฺวา มหาภิโส;
So hi takkasīlaṃ gantvā, uggahetvā mahābhiso;
สตฺตวสฺสิกอาพาธํ, นตฺถุกเมฺมน นาสยิฯ
Sattavassikaābādhaṃ, natthukammena nāsayi.
รโญฺญ ภคนฺทลาพาธํ, อาเลเปน อปากฑฺฒิ;
Rañño bhagandalābādhaṃ, ālepena apākaḍḍhi;
มมญฺจ อิตฺถาคารญฺจ, พุทฺธสงฺฆํ จุปฎฺฐหิฯ
Mamañca itthāgārañca, buddhasaṅghaṃ cupaṭṭhahi.
ราชคหโก จ เสฎฺฐิ, อนฺตคณฺฐิ ติกิจฺฉิตํ;
Rājagahako ca seṭṭhi, antagaṇṭhi tikicchitaṃ;
ปโชฺชตสฺส มหาโรคํ, ฆตปาเนน นาสยิฯ
Pajjotassa mahārogaṃ, ghatapānena nāsayi.
อธิการญฺจ สิเวยฺยํ, อภิสนฺนํ สิเนหติ;
Adhikārañca siveyyaṃ, abhisannaṃ sinehati;
ตีหิ อุปฺปลหเตฺถหิ, สมตฺติํสวิเรจนํฯ
Tīhi uppalahatthehi, samattiṃsavirecanaṃ.
ปกตตฺตํ วรํ ยาจิ, สิเวยฺยญฺจ ปฎิคฺคหิ;
Pakatattaṃ varaṃ yāci, siveyyañca paṭiggahi;
จีวรญฺจ คิหิทานํ, อนุญฺญาสิ ตถาคโตฯ
Cīvarañca gihidānaṃ, anuññāsi tathāgato.
ราชคเห ชนปเท พหุํ, อุปฺปชฺชิ จีวรํ;
Rājagahe janapade bahuṃ, uppajji cīvaraṃ;
ปาวาโร โกสิยเญฺจว, โกชโว อฑฺฒกาสิกํฯ
Pāvāro kosiyañceva, kojavo aḍḍhakāsikaṃ.
อุจฺจาวจา จ สนฺตุฎฺฐิ, นาคเมสาคเมสุํ จ;
Uccāvacā ca santuṭṭhi, nāgamesāgamesuṃ ca;
ปฐมํ ปจฺฉา สทิสา, กติกา จ ปฎิหรุํฯ
Paṭhamaṃ pacchā sadisā, katikā ca paṭiharuṃ.
ภณฺฑาคารํ อคุตฺตญฺจ, วุฎฺฐาเปนฺติ ตเถว จ;
Bhaṇḍāgāraṃ aguttañca, vuṭṭhāpenti tatheva ca;
อุสฺสนฺนํ โกลาหลญฺจ, กถํ ภาเช กถํ ทเทฯ
Ussannaṃ kolāhalañca, kathaṃ bhāje kathaṃ dade.
สกาติเรกภาเคน, ปฎิวีโส กถํ ทเท;
Sakātirekabhāgena, paṭivīso kathaṃ dade;
อาโรเปนฺตา ภาชนญฺจ, ปาติยา จ ฉมาย จ;
Āropentā bhājanañca, pātiyā ca chamāya ca;
อุปจิกามเชฺฌ ชีรนฺติ, เอกโต ปตฺถิเนฺนน จฯ
Upacikāmajjhe jīranti, ekato patthinnena ca.
ผรุสาจฺฉินฺนจฺฉิพนฺธา , อทฺทสาสิ อุพฺภณฺฑิเต;
Pharusācchinnacchibandhā , addasāsi ubbhaṇḍite;
วีมํสิตฺวา สกฺยมุนิ, อนุญฺญาสิ ติจีวรํฯ
Vīmaṃsitvā sakyamuni, anuññāsi ticīvaraṃ.
อเญฺญน อติเรเกน, อุปฺปชฺชิ ฉิทฺทเมว จ;
Aññena atirekena, uppajji chiddameva ca;
จาตุทฺทีโป วรํ ยาจิ, ทาตุํ วสฺสิกสาฎิกํฯ
Cātuddīpo varaṃ yāci, dātuṃ vassikasāṭikaṃ.
อาคนฺตุคมิคิลานํ, อุปฎฺฐากญฺจ เภสชฺชํ;
Āgantugamigilānaṃ, upaṭṭhākañca bhesajjaṃ;
ธุวํ อุทกสาฎิญฺจ, ปณีตํ อติขุทฺทกํฯ
Dhuvaṃ udakasāṭiñca, paṇītaṃ atikhuddakaṃ.
ถุลฺลกจฺฉุมุขํ โขมํ, ปริปุณฺณํ อธิฎฺฐานํ;
Thullakacchumukhaṃ khomaṃ, paripuṇṇaṃ adhiṭṭhānaṃ;
ปจฺฉิมํ กโต ครุโก, วิกโณฺณ สุตฺตโมกิริฯ
Pacchimaṃ kato garuko, vikaṇṇo suttamokiri.
ลุชฺชนฺติ นปฺปโหนฺติ, จ อนฺวาธิกํ พหูนิ จ;
Lujjanti nappahonti, ca anvādhikaṃ bahūni ca;
อนฺธวเน อสฺสติยา, เอโก วสฺสํ อุตุมฺหิ จฯ
Andhavane assatiyā, eko vassaṃ utumhi ca.
เทฺว ภาตุกา ราชคเห, อุปนโนฺท ปุน ทฺวิสุ;
Dve bhātukā rājagahe, upanando puna dvisu;
นคฺคา กุสา วากจีรํ, ผลโก เกสกมฺพลํ;
Naggā kusā vākacīraṃ, phalako kesakambalaṃ;
วาฬอุลูกปกฺขญฺจ, อชินํ อกฺกนาฬกํฯ
Vāḷaulūkapakkhañca, ajinaṃ akkanāḷakaṃ.
โปตฺถกํ นีลปีตญฺจ, โลหิตํ มญฺชิเฎฺฐน จ;
Potthakaṃ nīlapītañca, lohitaṃ mañjiṭṭhena ca;
กณฺหา มหารงฺคนาม, อจฺฉินฺนทสิกา ตถาฯ
Kaṇhā mahāraṅganāma, acchinnadasikā tathā.
ทีฆปุปฺผผณทสา , กญฺจุติรีฎเวฐนํ;
Dīghapupphaphaṇadasā , kañcutirīṭaveṭhanaṃ;
อนุปฺปเนฺน ปกฺกมติ, สโงฺฆ ภิชฺชติ ตาวเทฯ
Anuppanne pakkamati, saṅgho bhijjati tāvade.
ปเกฺข ททนฺติ สงฺฆสฺส, อายสฺมา เรวโต ปหิ;
Pakkhe dadanti saṅghassa, āyasmā revato pahi;
วิสฺสาสคาหาธิฎฺฐาติ, อฎฺฐ จีวรมาติกาติฯ
Vissāsagāhādhiṭṭhāti, aṭṭha cīvaramātikāti.
อิมมฺหิ ขนฺธเก วตฺถู ฉนฺนวุติฯ
Imamhi khandhake vatthū channavuti.
จีวรกฺขนฺธโก นิฎฺฐิโตฯ
Cīvarakkhandhako niṭṭhito.
Footnotes: