Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi |
၆၇. တသ္သုဒ္ဒာနံ
67. Tassuddānaṃ
၁၃၁.
131.
ဝိနယမ္ဟိ မဟတ္ထေသု၊ ပေသလာနံ သုခာဝဟေ။
Vinayamhi mahatthesu, pesalānaṃ sukhāvahe;
နိဂ္ဂဟာနဉ္စ ပာပိစ္ဆေ၊ လဇ္ဇီနံ ပဂ္ဂဟေသု စ။
Niggahānañca pāpicche, lajjīnaṃ paggahesu ca.
သာသနာဓာရဏေ စေဝ၊ သဗ္ဗညုဇိနဂောစရေ။
Sāsanādhāraṇe ceva, sabbaññujinagocare;
အနညဝိသယေ ခေမေ၊ သုပညတ္တေ အသံသယေ။
Anaññavisaye kheme, supaññatte asaṃsaye.
ခန္ဓကေ ဝိနယေ စေဝ၊ ပရိဝာရေ စ မာတိကေ။
Khandhake vinaye ceva, parivāre ca mātike;
ယထာတ္ထကာရီ ကုသလော၊ ပဋိပဇ္ဇတိ ယောနိသော။
Yathātthakārī kusalo, paṭipajjati yoniso.
ယော ဂဝံ န ဝိဇာနာတိ၊ န သော ရက္ခတိ ဂောဂဏံ။
Yo gavaṃ na vijānāti, na so rakkhati gogaṇaṃ;
ဧဝံ သီလံ အဇာနန္တော၊ ကိံ သော ရက္ခေယ္ယ သံဝရံ။
Evaṃ sīlaṃ ajānanto, kiṃ so rakkheyya saṃvaraṃ.
ပမုဋ္ဌမ္ဟိ စ သုတ္တန္တေ၊ အဘိဓမ္မေ စ တာဝဒေ။
Pamuṭṭhamhi ca suttante, abhidhamme ca tāvade;
ဝိနယေ အဝိနဋ္ဌမ္ဟိ၊ ပုန တိဋ္ဌတိ သာသနံ။
Vinaye avinaṭṭhamhi, puna tiṭṭhati sāsanaṃ.
ပဝက္ခာမိ ယထာဉာယံ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။
Pavakkhāmi yathāñāyaṃ, suṇātha mama bhāsato.
ဝတ္ထု နိဒာနံ အာပတ္တိ၊ နယာ ပေယ္ယာလမေဝ စ။
Vatthu nidānaṃ āpatti, nayā peyyālameva ca;
ဒုက္ကရံ တံ အသေသေတုံ၊ နယတော တံ ဝိဇာနထာတိ။
Dukkaraṃ taṃ asesetuṃ, nayato taṃ vijānathāti.
ဗောဓိ ရာဇာယတနဉ္စ၊ အဇပာလော သဟမ္ပတိ။
Bodhi rājāyatanañca, ajapālo sahampati;
ဗ္ရဟ္မာ အာဠာရော ဥဒကော၊ ဘိက္ခု စ ဥပကော ဣသိ။
Brahmā āḷāro udako, bhikkhu ca upako isi.
ကောဏ္ဍညော ဝပ္ပော ဘဒ္ဒိယော၊ မဟာနာမော စ အသ္သဇိ။
Koṇḍañño vappo bhaddiyo, mahānāmo ca assaji;
ယသော စတ္တာရော ပညာသ၊ သဗ္ဗေ ပေသေသိ သော ဒိသာ။
Yaso cattāro paññāsa, sabbe pesesi so disā.
ဝတ္ထု မာရေဟိ တိံသာ စ၊ ဥရုဝေလံ တယော ဇဋီ။
Vatthu mārehi tiṃsā ca, uruvelaṃ tayo jaṭī;
အဂ္ယာဂာရံ မဟာရာဇာ၊ သက္ကော ဗ္ရဟ္မာ စ ကေဝလာ။
Agyāgāraṃ mahārājā, sakko brahmā ca kevalā.
ပံသုကူလံ ပောက္ခရဏီ၊ သိလာ စ ကကုဓော သိလာ။
Paṃsukūlaṃ pokkharaṇī, silā ca kakudho silā;
ဇမ္ဗု အမ္ဗော စ အာမလော၊ ပာရိပုပ္ဖဉ္စ အာဟရိ။
Jambu ambo ca āmalo, pāripupphañca āhari.
ဖာလိယန္တု ဥဇ္ဇလန္တု၊ ဝိဇ္ဈာယန္တု စ ကသ္သပ။
Phāliyantu ujjalantu, vijjhāyantu ca kassapa;
နိမုဇ္ဇန္တိ မုခီ မေဃော၊ ဂယာ လဋ္ဌိ စ မာဂဓော။
Nimujjanti mukhī megho, gayā laṭṭhi ca māgadho.
ဥပတိသ္သော ကောလိတော စ၊ အဘိညာတာ စ ပဗ္ဗဇုံ။
Upatisso kolito ca, abhiññātā ca pabbajuṃ;
ဒုန္နိဝတ္ထာ ပဏာမနာ၊ ကိသော လူခော စ ဗ္ရာဟ္မဏော။
Dunnivatthā paṇāmanā, kiso lūkho ca brāhmaṇo.
အနာစာရံ အာစရတိ၊ ဥဒရံ မာဏဝော ဂဏော။
Anācāraṃ ācarati, udaraṃ māṇavo gaṇo;
ဝသ္သံ ဗာလေဟိ ပက္ကန္တော၊ ဒသ ဝသ္သာနိ နိသ္သယော။
Vassaṃ bālehi pakkanto, dasa vassāni nissayo.
န ဝတ္တန္တိ ပဏာမေတုံ၊ ဗာလာ ပသ္သဒ္ဓိ ပဉ္စ ဆ။
Na vattanti paṇāmetuṃ, bālā passaddhi pañca cha;
ယော သော အညော စ နဂ္ဂော စ၊ အစ္ဆိန္နဇဋိလသာကိယော။
Yo so añño ca naggo ca, acchinnajaṭilasākiyo.
မာဂဓော စ အနုညာသိ၊ ကာရာ လိခိ ကသာဟတော။
Māgadho ca anuññāsi, kārā likhi kasāhato.
လက္ခဏာ ဣဏာ ဒာသော စ၊ ဘဏ္ဍုကော ဥပာလိ အဟိ။
Lakkhaṇā iṇā dāso ca, bhaṇḍuko upāli ahi;
သဒ္ဓံ ကုလံ ကဏ္ဋကော စ၊ အာဟုန္ဒရိကမေဝ စ။
Saddhaṃ kulaṃ kaṇṭako ca, āhundarikameva ca.
ဝတ္ထုမ္ဟိ ဒာရကော သိက္ခာ၊ ဝိဟရန္တိ စ ကိံ နု ခော။
Vatthumhi dārako sikkhā, viharanti ca kiṃ nu kho;
သဗ္ဗံ မုခံ ဥပဇ္ဈာယေ၊ အပလာဠန ကဏ္ဋကော။
Sabbaṃ mukhaṃ upajjhāye, apalāḷana kaṇṭako.
ပဏ္ဍကော ထေယ္ယပက္ကန္တော၊ အဟိ စ မာတရီ ပိတာ။
Paṇḍako theyyapakkanto, ahi ca mātarī pitā;
အရဟန္တဘိက္ခုနီဘေဒာ၊ ရုဟိရေန စ ဗ္ယဉ္ဇနံ။
Arahantabhikkhunībhedā, ruhirena ca byañjanaṃ.
အနုပဇ္ဈာယသင္ဃေန၊ ဂဏပဏ္ဍကပတ္တကော။
Anupajjhāyasaṅghena, gaṇapaṇḍakapattako;
အစီဝရံ တဒုဘယံ၊ ယာစိတေနပိ ယေ တယော။
Acīvaraṃ tadubhayaṃ, yācitenapi ye tayo.
ဟတ္ထာ ပာဒာ ဟတ္ထပာဒာ၊ ကဏ္ဏာ နာသာ တဒူဘယံ။
Hatthā pādā hatthapādā, kaṇṇā nāsā tadūbhayaṃ;
အင္ဂုလိအဠကဏ္ဍရံ၊ ဖဏံ ခုဇ္ဇဉ္စ ဝာမနံ။
Aṅguliaḷakaṇḍaraṃ, phaṇaṃ khujjañca vāmanaṃ.
ဂလဂဏ္ဍီ လက္ခဏာ စေဝ၊ ကသာ လိခိတသီပဒီ။
Galagaṇḍī lakkhaṇā ceva, kasā likhitasīpadī;
ပာပပရိသဒူသီ စ၊ ကာဏံ ကုဏိ တထေဝ စ။
Pāpaparisadūsī ca, kāṇaṃ kuṇi tatheva ca.
ခဉ္ဇံ ပက္ခဟတဉ္စေဝ၊ သစ္ဆိန္နဣရိယာပထံ။
Khañjaṃ pakkhahatañceva, sacchinnairiyāpathaṃ;
ဇရာန္ဓမူဂဗဓိရံ၊ အန္ဓမူဂဉ္စ ယံ တဟိံ။
Jarāndhamūgabadhiraṃ, andhamūgañca yaṃ tahiṃ.
အန္ဓဗဓိရံ ယံ ဝုတ္တံ၊ မူဂဗဓိရမေဝ စ။
Andhabadhiraṃ yaṃ vuttaṃ, mūgabadhirameva ca;
အန္ဓမူဂဗဓိရဉ္စ၊ အလဇ္ဇီနဉ္စ နိသ္သယံ။
Andhamūgabadhirañca, alajjīnañca nissayaṃ.
အာဂစ္ဆတု ဝိဝဒန္တိ၊ ဧကုပဇ္ဈာယေန ကသ္သပော။
Āgacchatu vivadanti, ekupajjhāyena kassapo.
ဒိသ္သန္တိ ဥပသမ္ပန္နာ၊ အာဗာဓေဟိ စ ပီဠိတာ။
Dissanti upasampannā, ābādhehi ca pīḷitā;
အနနုသိဋ္ဌာ ဝိတ္ထေန္တိ၊ တတ္ထေဝ အနုသာသနာ။
Ananusiṭṭhā vitthenti, tattheva anusāsanā.
သင္ဃေပိ စ အထော ဗာလာ၊ အသမ္မတာ စ ဧကတော။
Saṅghepi ca atho bālā, asammatā ca ekato;
ဥလ္လုမ္ပတုပသမ္ပဒာ၊ နိသ္သယော ဧကကော တယောတိ။
Ullumpatupasampadā, nissayo ekako tayoti.
ဣမမ္ဟိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူနိ ဧကသတဉ္စ ဒ္ဝာသတ္တတိ။
Imamhi khandhake vatthūni ekasatañca dvāsattati.
မဟာခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။
Mahākhandhako niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / စတ္တာရောနိသ္သယာဒိကထာဝဏ္ဏနာ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā