Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౧౨. తథాగతసుత్తం
12. Tathāgatasuttaṃ
౮౪౪. తత్ర ఖో భగవా భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘తం కిం మఞ్ఞథ, భిక్ఖవే, కతమేసం ధమ్మానం భావితత్తా బహులీకతత్తా తథాగతో ఏవంమహిద్ధికో ఏవంమహానుభావో’’తి? భగవంమూలకా నో, భన్తే, ధమ్మా…పే॰… ‘‘చతున్నం ఖో, భిక్ఖవే, ఇద్ధిపాదానం భావితత్తా బహులీకతత్తా తథాగతో ఏవంమహిద్ధికో ఏవంమహానుభావో’’.
844. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, katamesaṃ dhammānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti? Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā…pe… ‘‘catunnaṃ kho, bhikkhave, iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’.
‘‘కతమేసం చతున్నం? ఇధ, భిక్ఖవే, తథాగతో ఛన్దసమాధిప్పధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి – ‘ఇతి మే ఛన్దో న చ అతిలీనో భవిస్సతి, న చ అతిప్పగ్గహితో భవిస్సతి, న చ అజ్ఝత్తం సంఖిత్తో భవిస్సతి, న చ బహిద్ధా విక్ఖిత్తో భవిస్సతి’. పచ్ఛాపురేసఞ్ఞీ చ విహరతి – ‘యథా పురే తథా పచ్ఛా, యథా పచ్ఛా తథా పురే; యథా అధో తథా ఉద్ధం, యథా ఉద్ధం తథా అధో; యథా దివా తథా రత్తిం, యథా రత్తిం తథా దివా’. ఇతి వివటేన చేతసా అపరియోనద్ధేన సప్పభాసం చిత్తం భావేతి. వీరియసమాధి…పే॰… చిత్తసమాధి…పే॰… వీమంసాసమాధిప్పధానసఙ్ఖారసమన్నాగతం ఇద్ధిపాదం భావేతి – ‘ఇతి మే వీమంసా న చ అతిలీనా భవిస్సతి, న చ అతిపగ్గహితా భవిస్సతి, న చ అజ్ఝత్తం సంఖిత్తా భవిస్సతి, న చ బహిద్ధా విక్ఖిత్తా భవిస్సతి’. పచ్ఛాపురేసఞ్ఞీ చ విహరతి – ‘యథా పురే తథా పచ్ఛా, యథా పచ్ఛా తథా పురే; యథా అధో తథా ఉద్ధం, యథా ఉద్ధం తథా అధో; యథా దివా తథా రత్తిం, యథా రత్తిం తథా దివా’. ఇతి వివటేన చేతసా అపరియోనద్ధేన సప్పభాసం చిత్తం భావేతి. ఇమేసం ఖో, భిక్ఖవే, చతున్నం ఇద్ధిపాదానం భావితత్తా బహులీకతత్తా తథాగతో ఏవంమహిద్ధికో ఏవంమహానుభావో.
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ? Idha, bhikkhave, tathāgato chandasamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ‘iti me chando na ca atilīno bhavissati, na ca atippaggahito bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhitto bhavissati, na ca bahiddhā vikkhitto bhavissati’. Pacchāpuresaññī ca viharati – ‘yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā’. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. Vīriyasamādhi…pe… cittasamādhi…pe… vīmaṃsāsamādhippadhānasaṅkhārasamannāgataṃ iddhipādaṃ bhāveti – ‘iti me vīmaṃsā na ca atilīnā bhavissati, na ca atipaggahitā bhavissati, na ca ajjhattaṃ saṃkhittā bhavissati, na ca bahiddhā vikkhittā bhavissati’. Pacchāpuresaññī ca viharati – ‘yathā pure tathā pacchā, yathā pacchā tathā pure; yathā adho tathā uddhaṃ, yathā uddhaṃ tathā adho; yathā divā tathā rattiṃ, yathā rattiṃ tathā divā’. Iti vivaṭena cetasā apariyonaddhena sappabhāsaṃ cittaṃ bhāveti. Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo.
‘‘ఇమేసఞ్చ పన, భిక్ఖవే, చతున్నం ఇద్ధిపాదానం భావితత్తా బహులీకతత్తా తథాగతో అనేకవిహితం ఇద్ధివిధం పచ్చనుభోతి – ఏకోపి హుత్వా బహుధా హోతి…పే॰… యావ బ్రహ్మలోకాపి కాయేన వసం వత్తేతి. ఇమేసఞ్చ పన, భిక్ఖవే, చతున్నం ఇద్ధిపాదానం భావితత్తా బహులీకతత్తా తథాగతో ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతీ’’తి. ద్వాదసమం.
‘‘Imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti…pe… yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti. Imesañca pana, bhikkhave, catunnaṃ iddhipādānaṃ bhāvitattā bahulīkatattā tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’’ti. Dvādasamaṃ.
(ఛపి అభిఞ్ఞాయో విత్థారేతబ్బా).
(Chapi abhiññāyo vitthāretabbā).
అయోగుళవగ్గో తతియో.
Ayoguḷavaggo tatiyo.
తస్సుద్దానం –
Tassuddānaṃ –
మగ్గో అయోగుళో భిక్ఖు, సుద్ధికఞ్చాపి ద్వే ఫలా;
Maggo ayoguḷo bhikkhu, suddhikañcāpi dve phalā;
ద్వే చానన్దా దువే భిక్ఖూ, మోగ్గల్లానో తథాగతోతి.
Dve cānandā duve bhikkhū, moggallāno tathāgatoti.
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧౧-౧౨. మోగ్గల్లానసుత్తాదివణ్ణనా • 11-12. Moggallānasuttādivaṇṇanā