Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
၉. တတိယအနာဂတဘယသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā
၇၉. နဝမေ ပာဠိဂမ္ဘီရာတိ (သံ. နိ. ဋီ. ၂.၂.၂၂၉) ပာဠိဝသေန ဂမ္ဘီရာ အဂာဓာ ဒုက္ခောဂာဟာ သလ္လသုတ္တသဒိသာ။ သလ္လသုတ္တဉ္ဟိ (သု. နိ. ၅၇၉) ‘‘အနိမိတ္တမနညာတ’’န္တိအာဒိနာ ပာဠိဝသေန ဂမ္ဘီရံ, န အတ္ထဂမ္ဘီရံ။ တထာ ဟိ တတ္ထ တာ တာ ဂာထာ ဒုဝိညေယ္ယရူပာ တိဋ္ဌန္တိ။ ဒုဝိညေယ္ယဉ္ဟိ ဉာဏေန ဒုက္ခောဂာဟန္တိ ကတ္ဝာ ‘‘ဂမ္ဘီရ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ပုဗ္ဗာပရံပေတ္ထ ကာသဉ္စိ ဂာထာနံ ဒုဝိညေယ္ယတာယ ဒုက္ခောဂာဟမေဝ, တသ္မာ ပာဠိဝသေန ဂမ္ဘီရံ။ အတ္ထဂမ္ဘီရာတိ အတ္ထဝသေန ဂမ္ဘီရာ မဟာဝေဒလ္လသုတ္တသဒိသာ, မဟာဝေဒလ္လသုတ္တသ္သ (မ. နိ. ၁.၄၄၉ အာဒယော) အတ္ထဝသေန ဂမ္ဘီရတာ ပာကဋာယေဝ။ လောကံ ဥတ္တရတီတိ လောကုတ္တရော, သော အတ္ထဘူတော ဧတေသံ အတ္ထီတိ လောကုတ္တရာ။ တေနာဟ – ‘‘လောကုတ္တရဓမ္မဒီပကာ’’တိ။ သုညတာပဋိသံယုတ္တာတိ သတ္တသုညဓမ္မပ္ပကာသကာ ။ တေနာဟ ‘‘ခန္ဓဓာတုအာယတနပစ္စယာကာရပ္ပဋိသံယုတ္တာ’’တိ။ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗန္တိ စ လိင္ဂဝစနဝိပလ္လာသေန ဝုတ္တန္တိ အာဟ ‘‘ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗေ စေဝ ဝဠဉ္ဇေတဗ္ဗေ စာ’’တိ။ ကဝိနော ကမ္မံ ကဝိတာ။ ယသ္သ ပန ယံ ကမ္မံ, တံ တေန ကတန္တိ ဝုစ္စတီတိ အာဟ ‘‘ကဝိတာတိ ကဝီဟိ ကတာ’’တိ။ ကာဝေယ္ယန္တိ ကဗ္ယံ, ကဗ္ယန္တိ စ ကဝိနာ ဝုတ္တန္တိ အတ္ထော။ တေနာဟ ‘‘တသ္သေဝ ဝေဝစန’’န္တိ။ စိတ္တက္ခရာတိ စိတ္ရာကာရအက္ခရာ။ ဣတရံ တသ္သေဝ ဝေဝစနံ။ သာသနတော ဗဟိဒ္ဓာ ဌိတာတိ န သာသနာဝစရာ။ ဗာဟိရကသာဝကေဟီတိ ‘‘ဗုဒ္ဓာ’’တိ အပ္ပညာတာနံ ယေသံ ကေသဉ္စိ သာဝကေဟိ။ သုသ္သူသိသ္သန္တီတိ အက္ခရစိတ္တတာယ စေဝ သရသမ္ပတ္တိယာ စ အတ္တမနာ ဟုတ္ဝာ သာမဏေရဒဟရဘိက္ခုမာတုဂာမမဟာဂဟပတိကာဒယော ‘‘ဧသ ဓမ္မကထိကော’’တိ သန္နိပတိတ္ဝာ သောတုကာမာ ဘဝိသ္သန္တိ။
79. Navame pāḷigambhīrāti (saṃ. ni. ṭī. 2.2.229) pāḷivasena gambhīrā agādhā dukkhogāhā sallasuttasadisā. Sallasuttañhi (su. ni. 579) ‘‘animittamanaññāta’’ntiādinā pāḷivasena gambhīraṃ, na atthagambhīraṃ. Tathā hi tattha tā tā gāthā duviññeyyarūpā tiṭṭhanti. Duviññeyyañhi ñāṇena dukkhogāhanti katvā ‘‘gambhīra’’nti vuccati. Pubbāparaṃpettha kāsañci gāthānaṃ duviññeyyatāya dukkhogāhameva, tasmā pāḷivasena gambhīraṃ. Atthagambhīrāti atthavasena gambhīrā mahāvedallasuttasadisā, mahāvedallasuttassa (ma. ni. 1.449 ādayo) atthavasena gambhīratā pākaṭāyeva. Lokaṃ uttaratīti lokuttaro, so atthabhūto etesaṃ atthīti lokuttarā. Tenāha – ‘‘lokuttaradhammadīpakā’’ti. Suññatāpaṭisaṃyuttāti sattasuññadhammappakāsakā . Tenāha ‘‘khandhadhātuāyatanapaccayākārappaṭisaṃyuttā’’ti. Uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbanti ca liṅgavacanavipallāsena vuttanti āha ‘‘uggahetabbe ceva vaḷañjetabbe cā’’ti. Kavino kammaṃ kavitā. Yassa pana yaṃ kammaṃ, taṃ tena katanti vuccatīti āha ‘‘kavitāti kavīhi katā’’ti. Kāveyyanti kabyaṃ, kabyanti ca kavinā vuttanti attho. Tenāha ‘‘tasseva vevacana’’nti. Cittakkharāti citrākāraakkharā. Itaraṃ tasseva vevacanaṃ. Sāsanato bahiddhā ṭhitāti na sāsanāvacarā. Bāhirakasāvakehīti ‘‘buddhā’’ti appaññātānaṃ yesaṃ kesañci sāvakehi. Sussūsissantīti akkharacittatāya ceva sarasampattiyā ca attamanā hutvā sāmaṇeradaharabhikkhumātugāmamahāgahapatikādayo ‘‘esa dhammakathiko’’ti sannipatitvā sotukāmā bhavissanti.
တတိယအနာဂတဘယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၉. တတိယအနာဂတဘယသုတ္တံ • 9. Tatiyaanāgatabhayasuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၉. တတိယအနာဂတဘယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Tatiyaanāgatabhayasuttavaṇṇanā