| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ததியசித்தவண்ணனா
Tatiyacittavaṇṇanā
400. இத⁴ மானேன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்ச அபண்ணகங்கா³னீதி அவிரஜ்ஜ²னகங்கா³னி உப்பத்திஅரஹங்கா³னி ஹொந்தீதி அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³. மானஸ்ஸ அனியதத்தா ந நியதயேவாபனகாதி . பட்டா²னே ஹி ‘‘ஸங்யோஜனங் த⁴ம்மங் படிச்ச ஸங்யோஜனோ த⁴ம்மோ உப்பஜ்ஜதி ஹேதுபச்சயா’’தி (பட்டா²॰ 3.4.1) எத்த² ‘‘சதுக்க²த்துங் காமராகே³ன திக்க²த்துங் படிகே⁴ன ச மானோ விசிகிச்சா² ப⁴வராகோ³ தயோபேதே ஸகதா³கா³மினோ ஸங்யோஜனானங் ஸங்யோஜனேஹி த³ஸவிதா⁴ யோஜனா’’தி த³ஸ்ஸிதாய த³ஸவிதா⁴ய யோஜனாய ‘‘காமராக³ஸங்யோஜனங் படிச்ச மானஸங்யோஜனங் அவிஜ்ஜாஸங்யோஜன’’ந்தி வத்வா ‘‘காமராக³ஸங்யோஜனங் படிச்ச அவிஜ்ஜாஸங்யோஜன’’ந்தி ‘‘மானஸங்யோஜனங் படிச்ச ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங் அவிஜ்ஜாஸங்யோஜன’’ந்தி ச வத்வா ‘‘ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங் படிச்ச அவிஜ்ஜாஸங்யோஜன’’ந்தி வுத்தாஹி யோஜனாஹி மானஸ்ஸ அனியதபா⁴வோ பகாஸிதோ, ததா² கிலேஸது³கேபி. இத⁴ ச வக்க²தி ‘‘த³ஸவிதா⁴ ஸங்யோஜனானங் யோஜனா, ததா² த³ஸவிதா⁴ கிலேஸான’’ந்தி ச. உன்னமனவஸேனேவ ஸம்பக்³க³ஹரஸோ , ந வீரியங் விய தங்தங்கிச்சஸாத⁴னே அப்³பு⁴ஸ்ஸாஹனவஸேன. ஓமானஸ்ஸபி அத்தானங் அவங்கத்வா க³ஹணங் ஸம்பக்³க³ஹோதி த³ட்ட²ப்³போ³.
400. Idha mānena saddhiṃ pañca apaṇṇakaṅgānīti avirajjhanakaṅgāni uppattiarahaṅgāni hontīti attho daṭṭhabbo. Mānassa aniyatattā na niyatayevāpanakāti . Paṭṭhāne hi ‘‘saṃyojanaṃ dhammaṃ paṭicca saṃyojano dhammo uppajjati hetupaccayā’’ti (paṭṭhā. 3.4.1) ettha ‘‘catukkhattuṃ kāmarāgena tikkhattuṃ paṭighena ca māno vicikicchā bhavarāgo tayopete sakadāgāmino saṃyojanānaṃ saṃyojanehi dasavidhā yojanā’’ti dassitāya dasavidhāya yojanāya ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca mānasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti vatvā ‘‘kāmarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti ‘‘mānasaṃyojanaṃ paṭicca bhavarāgasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojana’’nti ca vatvā ‘‘bhavarāgasaṃyojanaṃ paṭicca avijjāsaṃyojana’’nti vuttāhi yojanāhi mānassa aniyatabhāvo pakāsito, tathā kilesadukepi. Idha ca vakkhati ‘‘dasavidhā saṃyojanānaṃ yojanā, tathā dasavidhā kilesāna’’nti ca. Unnamanavaseneva sampaggaharaso, na vīriyaṃ viya taṃtaṃkiccasādhane abbhussāhanavasena. Omānassapi attānaṃ avaṃkatvā gahaṇaṃ sampaggahoti daṭṭhabbo.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / த்³வாத³ஸ அகுஸலானி • Dvādasa akusalāni
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ததியசித்தங் • Tatiyacittaṃ
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ததியசித்தவண்ணனா • Tatiyacittavaṇṇanā
