| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
තතියජ්‌ඣානකථාවණ්‌ණනා
Tatiyajjhānakathāvaṇṇanā
163. පරිසුද්‌ධපකති ඛීණාසවපකති නික්‌කිලෙසතා. උපෙක්‌ඛානිමිත්‌තන්‌ති එත්‌ථ ලීනුද්‌ධච්‌චපක්‌ඛපාතරහිතං මජ්‌ඣත්‌තං වීරියං ‘‘උපෙක්‌ඛා’’ති වුත්‌තං, තදෙව තං ආකාරං ගහෙත්‌වා පවත්‌තෙතබ්‌බස්‌ස තාදිසස්‌ස වීරියස්‌ස නිමිත්‌තභාවතො උපෙක්‌ඛානිමිත්‌තං. පඨමජ්‌ඣානප්‌පටිලාභත්‌ථාය නීවරණෙ…පෙ.… නෙවසඤ්‌ඤානාසඤ්‌ඤායතනසමාපත්‌තිපටිලාභත්‌ථාය ආකිඤ්‌චඤ්‌ඤායතනසඤ්‌ඤං පටිසඞ්‌ඛාසන්‌තිට්‌ඨනාපඤ්‌ඤාසඞ්‌ඛාරුපෙක්‌ඛාසු ඤාණන්‌ති ඉමා අට්‌ඨ සමාපත්‌තිවසෙන උප්‌පජ්‌ජන්‌ති. සොතාපත්‌තිමග්‌ගපටිලාභත්‌ථාය උප්‌පාදං පවත්‌තං නිමිත්‌තං ආයූහනං පටිසන්‌ධිං ගතිං නිබ්‌බත්‌තිං උපපත්‌තිං ජාතිං ජරාමරණසොකපරිදෙවදුක්‌ඛදොමනස්‌සඋපායාසෙ. සොතාපත්‌තිඵලසමාපත්‌තත්‌ථාය උප්‌පාදං…පෙ.… උපායාසෙ…පෙ.… අරහත්‌තමග්‌ගපටිලාභත්‌ථාය උප්‌පාදං…පෙ.… උපායාසෙ. අරහත්‌තඵලසමාපත්‌තත්‌ථාය…පෙ.… සුඤ්‌ඤතවිහාරසමාපත්‌තත්‌ථාය…පෙ.… අනිමිත්‌තවිහාරසමාපත්‌තත්‌ථාය උප්‌පාදං පවත්‌තං ආයූහනං පටිසන්‌ධිං…පෙ.… පටිසඞ්‌ඛාසන්‌තිට්‌ඨනා පඤ්‌ඤා සඞ්‌ඛාරුපෙක්‌ඛාසු ඤාණන්‌ති ඉමා දස විපස්‌සනාවසෙන උප්‌පජ්‌ජන්‌ති.
163. Parisuddhapakati khīṇāsavapakati nikkilesatā. Upekkhānimittanti ettha līnuddhaccapakkhapātarahitaṃ majjhattaṃ vīriyaṃ ‘‘upekkhā’’ti vuttaṃ, tadeva taṃ ākāraṃ gahetvā pavattetabbassa tādisassa vīriyassa nimittabhāvato upekkhānimittaṃ. Paṭhamajjhānappaṭilābhatthāya nīvaraṇe…pe… nevasaññānāsaññāyatanasamāpattipaṭilābhatthāya ākiñcaññāyatanasaññaṃ paṭisaṅkhāsantiṭṭhanāpaññāsaṅkhārupekkhāsu ñāṇanti imā aṭṭha samāpattivasena uppajjanti. Sotāpattimaggapaṭilābhatthāya uppādaṃ pavattaṃ nimittaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ gatiṃ nibbattiṃ upapattiṃ jātiṃ jarāmaraṇasokaparidevadukkhadomanassaupāyāse. Sotāpattiphalasamāpattatthāya uppādaṃ…pe… upāyāse…pe… arahattamaggapaṭilābhatthāya uppādaṃ…pe… upāyāse. Arahattaphalasamāpattatthāya…pe… suññatavihārasamāpattatthāya…pe… animittavihārasamāpattatthāya uppādaṃ pavattaṃ āyūhanaṃ paṭisandhiṃ…pe… paṭisaṅkhāsantiṭṭhanā paññā saṅkhārupekkhāsu ñāṇanti imā dasa vipassanāvasena uppajjanti.
යදත්‌ථි යං භූතන්‌ති ඛන්‌ධපඤ්‌චකං, තං මුඤ්‌චිතුකම්‍යතාඤාණෙන පජහති. දිට්‌ඨසොවත්‌ථිකත්‌තයස්‌ස සප්‌පලක්‌ඛණවිචිනනෙ විය දිට්‌ඨලක්‌ඛණත්‌තයස්‌ස භූතස්‌ස සඞ්‌ඛාරලක්‌ඛණවිචිනනෙ උපෙක්‌ඛං පටිලභති. අනාභොගරසාති පණීතසුඛෙපි තස්‌මිං අවනති පටිපක්‌ඛකිච්‌චාති අත්‌ථො. නාමකායෙන චෙතසිකසුඛං කායිකසුඛහෙතු රූපසමුට්‌ඨාපනෙන කායිකසුඛඤ්‌ච ඣානසමඞ්‌ගී පටිසංවෙදෙතීති වුච්‌චති. ඵුටත්‌තා බ්‍යාපිතත්‌තා. යථා හි උදකෙන ඵුටසරීරස්‌ස තාදිසෙ නාතිපච්‌චනීකෙ වාතාදිකෙ ඵොට්‌ඨබ්‌බෙ ඵුට්‌ඨෙ සුඛං උප්‌පජ්‌ජති, එවං එතෙහි ඵුටසරීරස්‌සපි.
Yadatthi yaṃ bhūtanti khandhapañcakaṃ, taṃ muñcitukamyatāñāṇena pajahati. Diṭṭhasovatthikattayassa sappalakkhaṇavicinane viya diṭṭhalakkhaṇattayassa bhūtassa saṅkhāralakkhaṇavicinane upekkhaṃ paṭilabhati. Anābhogarasāti paṇītasukhepi tasmiṃ avanati paṭipakkhakiccāti attho. Nāmakāyena cetasikasukhaṃ kāyikasukhahetu rūpasamuṭṭhāpanena kāyikasukhañca jhānasamaṅgī paṭisaṃvedetīti vuccati. Phuṭattā byāpitattā. Yathā hi udakena phuṭasarīrassa tādise nātipaccanīke vātādike phoṭṭhabbe phuṭṭhe sukhaṃ uppajjati, evaṃ etehi phuṭasarīrassapi.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණීපාළි • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / රූපාවචරකුසලං • Rūpāvacarakusalaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණි-අට්‌ඨකථා • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / තතියජ්‌ඣානං • Tatiyajjhānaṃ
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / තතියජ්‌ඣානකථාවණ්‌ණනා • Tatiyajjhānakathāvaṇṇanā
