Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga |
౩. తతియకథినసిక్ఖాపదం
3. Tatiyakathinasikkhāpadaṃ
౪౯౭. తేన సమయేన బుద్ధో భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. తేన ఖో పన సమయేన అఞ్ఞతరస్స భిక్ఖునో అకాలచీవరం ఉప్పన్నం హోతి. తస్స తం చీవరం కయిరమానం నప్పహోతి. అథ ఖో సో భిక్ఖు తం చీవరం ఉస్సాపేత్వా పునప్పునం విమజ్జతి. అద్దసా ఖో భగవా సేనాసనచారికం ఆహిణ్డన్తో తం భిక్ఖుం తం చీవరం ఉస్సాపేత్వా పునప్పునం విమజ్జన్తం. దిస్వాన యేన సో భిక్ఖు తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా తం భిక్ఖుం ఏతదవోచ – ‘‘కిస్స త్వం, భిక్ఖు, ఇమం చీవరం ఉస్సాపేత్వా పునప్పునం విమజ్జసీ’’తి? ‘‘ఇదం మే, భన్తే, అకాలచీవరం ఉప్పన్నం. కయిరమానం నప్పహోతి. తేనాహం ఇమం చీవరం ఉస్సాపేత్వా పునప్పునం విమజ్జామీ’’తి. ‘‘అత్థి పన తే, భిక్ఖు, చీవరపచ్చాసా’’తి? ‘‘అత్థి, భగవా’’తి. అథ ఖో భగవా ఏతస్మిం నిదానే ఏతస్మిం పకరణే ధమ్మిం కథం కత్వా, భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘అనుజానామి, భిక్ఖవే, అకాలచీవరం పటిగ్గహేత్వా చీవరపచ్చాసా నిక్ఖిపితు’’న్తి.
497. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno akālacīvaraṃ uppannaṃ hoti. Tassa taṃ cīvaraṃ kayiramānaṃ nappahoti. Atha kho so bhikkhu taṃ cīvaraṃ ussāpetvā punappunaṃ vimajjati. Addasā kho bhagavā senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto taṃ bhikkhuṃ taṃ cīvaraṃ ussāpetvā punappunaṃ vimajjantaṃ. Disvāna yena so bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, bhikkhu, imaṃ cīvaraṃ ussāpetvā punappunaṃ vimajjasī’’ti? ‘‘Idaṃ me, bhante, akālacīvaraṃ uppannaṃ. Kayiramānaṃ nappahoti. Tenāhaṃ imaṃ cīvaraṃ ussāpetvā punappunaṃ vimajjāmī’’ti. ‘‘Atthi pana te, bhikkhu, cīvarapaccāsā’’ti? ‘‘Atthi, bhagavā’’ti. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā, bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, akālacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvarapaccāsā nikkhipitu’’nti.
౪౯౮. తేన ఖో పన సమయేన భిక్ఖూ – ‘‘భగవతా అనుఞ్ఞాతం అకాలచీవరం పటిగ్గహేత్వా చీవరపచ్చాసా నిక్ఖిపితు’’న్తి అకాలచీవరాని పటిగ్గహేత్వా అతిరేకమాసం నిక్ఖిపన్తి. తాని చీవరాని చీవరవంసే భణ్డికాబద్ధాని తిట్ఠన్తి. అద్దసా ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో సేనాసనచారికం ఆహిణ్డన్తో తాని చీవరాని చీవరవంసే భణ్డికాబద్ధాని తిట్ఠన్తే. దిస్వాన భిక్ఖూ ఆమన్తేసి – ‘‘కస్సిమాని, ఆవుసో, చీవరాని చీవరవంసే భణ్డికాబద్ధాని తిట్ఠన్తీ’’తి? ‘‘అమ్హాకం, ఆవుసో, అకాలచీవరాని చీవరపచ్చాసా నిక్ఖిత్తానీ’’తి. ‘‘కీవచిరం పనావుసో, ఇమాని చీవరాని నిక్ఖిత్తానీ’’తి? ‘‘అతిరేకమాసం, ఆవుసో’’తి. ఆయస్మా ఆనన్దో ఉజ్ఝాయతి ఖియ్యతి విపాచేతి – ‘‘కథఞ్హి నామ భిక్ఖూ అకాలచీవరం పటిగ్గహేత్వా అతిరేకమాసం నిక్ఖిపిస్సన్తీ’’తి! అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో తే భిక్ఖూ అనేకపరియాయేన విగరహిత్వా భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేసి…పే॰… ‘‘సచ్చం కిర, భిక్ఖవే, భిక్ఖూ అకాలచీవరం పటిగ్గహేత్వా అతిరేకమాసం నిక్ఖిపన్తీ’’తి? ‘‘సచ్చం, భగవా’’తి. విగరహి బుద్ధో భగవా…పే॰… కథఞ్హి నామ తే, భిక్ఖవే, మోఘపురిసా అకాలచీవరం పటిగ్గహేత్వా అతిరేకమాసం నిక్ఖిపిస్సన్తి! నేతం, భిక్ఖవే, అప్పసన్నానం వా పసాదాయ…పే॰… ఏవఞ్చ పన, భిక్ఖవే, ఇమం సిక్ఖాపదం ఉద్దిసేయ్యాథ –
498. Tena kho pana samayena bhikkhū – ‘‘bhagavatā anuññātaṃ akālacīvaraṃ paṭiggahetvā cīvarapaccāsā nikkhipitu’’nti akālacīvarāni paṭiggahetvā atirekamāsaṃ nikkhipanti. Tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni tiṭṭhanti. Addasā kho āyasmā ānando senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto tāni cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni tiṭṭhante. Disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kassimāni, āvuso, cīvarāni cīvaravaṃse bhaṇḍikābaddhāni tiṭṭhantī’’ti? ‘‘Amhākaṃ, āvuso, akālacīvarāni cīvarapaccāsā nikkhittānī’’ti. ‘‘Kīvaciraṃ panāvuso, imāni cīvarāni nikkhittānī’’ti? ‘‘Atirekamāsaṃ, āvuso’’ti. Āyasmā ānando ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū akālacīvaraṃ paṭiggahetvā atirekamāsaṃ nikkhipissantī’’ti! Atha kho āyasmā ānando te bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesi…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū akālacīvaraṃ paṭiggahetvā atirekamāsaṃ nikkhipantī’’ti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā akālacīvaraṃ paṭiggahetvā atirekamāsaṃ nikkhipissanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
౪౯౯. ‘‘నిట్ఠితచీవరస్మిం భిక్ఖునా ఉబ్భతస్మిం కథినే భిక్ఖునో పనేవ అకాలచీవరం ఉప్పజ్జేయ్య, ఆకఙ్ఖమానేన భిక్ఖునా పటిగ్గహేతబ్బం. పటిగ్గహేత్వా ఖిప్పమేవ కారేతబ్బం. నోచస్స పారిపూరి, మాసపరమం తేన భిక్ఖునా తం చీవరం నిక్ఖిపితబ్బం ఊనస్స పారిపూరియా సతియా పచ్చాసాయ. తతో చే ఉత్తరి 1 నిక్ఖిపేయ్య, సతియాపి పచ్చాసాయ, నిస్సగ్గియం పాచిత్తియ’’న్తి.
499.‘‘Niṭṭhitacīvarasmiṃbhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine bhikkhuno paneva akālacīvaraṃ uppajjeyya, ākaṅkhamānena bhikkhunā paṭiggahetabbaṃ. Paṭiggahetvā khippameva kāretabbaṃ. Nocassa pāripūri, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ ūnassa pāripūriyā satiyā paccāsāya. Tato ce uttari 2 nikkhipeyya, satiyāpi paccāsāya, nissaggiyaṃ pācittiya’’nti.
౫౦౦. నిట్ఠితచీవరస్మిన్తి భిక్ఖునో చీవరం కతం వా హోతి నట్ఠం వా వినట్ఠం వా దడ్ఢం వా చీవరాసా వా ఉపచ్ఛిన్నా.
500.Niṭṭhitacīvarasminti bhikkhuno cīvaraṃ kataṃ vā hoti naṭṭhaṃ vā vinaṭṭhaṃ vā daḍḍhaṃ vā cīvarāsā vā upacchinnā.
ఉబ్భతస్మిం కథినేతి అట్ఠన్నం మాతికానం అఞ్ఞతరాయ మాతికాయ ఉబ్భతం హోతి, సఙ్ఘేన వా అన్తరా ఉబ్భతం హోతి.
Ubbhatasmiṃ kathineti aṭṭhannaṃ mātikānaṃ aññatarāya mātikāya ubbhataṃ hoti, saṅghena vā antarā ubbhataṃ hoti.
అకాలచీవరం నామ అనత్థతే కథినే ఏకాదసమాసే ఉప్పన్నం, అత్థతే కథినే సత్తమాసే ఉప్పన్నం, కాలేపి ఆదిస్స దిన్నం, ఏతం అకాలచీవరం నామ.
Akālacīvaraṃ nāma anatthate kathine ekādasamāse uppannaṃ, atthate kathine sattamāse uppannaṃ, kālepi ādissa dinnaṃ, etaṃ akālacīvaraṃ nāma.
ఉప్పజ్జేయ్యాతి ఉప్పజ్జేయ్య సఙ్ఘతో వా గణతో వా ఞాతితో వా మిత్తతో వా పంసుకూలం వా అత్తనో వా ధనేన.
Uppajjeyyāti uppajjeyya saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlaṃ vā attano vā dhanena.
ఆకఙ్ఖమానేనాతి ఇచ్ఛమానేన పటిగ్గహేతబ్బం.
Ākaṅkhamānenāti icchamānena paṭiggahetabbaṃ.
పటిగ్గహేత్వా ఖిప్పమేవ కారేతబ్బన్తి దసాహా కారేతబ్బం.
Paṭiggahetvā khippameva kāretabbanti dasāhā kāretabbaṃ.
నో చస్స పారిపూరీతి కయిరమానం నప్పహోతి.
No cassa pāripūrīti kayiramānaṃ nappahoti.
మాసపరమం తేన భిక్ఖునా తం చీవరం నిక్ఖిపితబ్బన్తి మాసపరమతా నిక్ఖిపితబ్బం.
Māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbanti māsaparamatā nikkhipitabbaṃ.
ఊనస్స పారిపూరియాతి ఊనస్స పారిపూరత్థాయ.
Ūnassa pāripūriyāti ūnassa pāripūratthāya.
సతియా పచ్చాసాయాతి పచ్చాసా హోతి సఙ్ఘతో వా గణతో వా ఞాతితో వా మిత్తతో వా పంసుకూలం వా అత్తనో వా ధనేన.
Satiyā paccāsāyāti paccāsā hoti saṅghato vā gaṇato vā ñātito vā mittato vā paṃsukūlaṃ vā attano vā dhanena.
తతో చే ఉత్తరి నిక్ఖిపేయ్య సతియాపి పచ్చాసాయాతి తదహుప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, దసాహా కారేతబ్బం. ద్వీహుప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, దసాహా కారేతబ్బం. తీహుప్పన్నే మూలచీవరే…పే॰… చతూహుప్పన్నే… పఞ్చాహుప్పన్నే… ఛాహుప్పన్నే… సత్తాహుప్పన్నే… అట్ఠాహుప్పన్నే … నవాహుప్పన్నే… దసాహుప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, దసాహా కారేతబ్బం . ఏకాదసే ఉప్పన్నే…పే॰… ద్వాదసే ఉప్పన్నే… తేరసే ఉప్పన్నే… చుద్దసే ఉప్పన్నే… పన్నరసే ఉప్పన్నే… సోళసే ఉప్పన్నే… సత్తరసే ఉప్పన్నే… అట్ఠారసే ఉప్పన్నే… ఏకూనవీసే ఉప్పన్నే… వీసే ఉప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, దసాహా కారేతబ్బం. ఏకవీసే ఉప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, నవాహా కారేతబ్బం. ద్వావీసే ఉప్పన్నే…పే॰… తేవీసే ఉప్పన్నే… చతువీసే ఉప్పన్నే… పఞ్చవీసే ఉప్పన్నే… ఛబ్బీసే ఉప్పన్నే… సత్తవీసే ఉప్పన్నే… అట్ఠవీసే ఉప్పన్నే… ఏకూనతింసే ఉప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, ఏకాహం కారేతబ్బం… తింసే ఉప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి , తదహేవ అధిట్ఠాతబ్బం వికప్పేతబ్బం విస్సజ్జేతబ్బం. నో చే అధిట్ఠేయ్య వా వికప్పేయ్య వా విస్సజ్జేయ్య వా, ఏకతింసే అరుణుగ్గమనే నిస్సగ్గియం హోతి. నిస్సజ్జితబ్బం సఙ్ఘస్స వా గణస్స వా పుగ్గలస్స వా. ఏవఞ్చ పన, భిక్ఖవే, నిస్సజ్జితబ్బం…పే॰… ఇదం మే, భన్తే, అకాలచీవరం మాసాతిక్కన్తం నిస్సగ్గియం, ఇమాహం సఙ్ఘస్స నిస్సజ్జామీతి…పే॰… దదేయ్యాతి…పే॰… దదేయ్యున్తి…పే॰… ఆయస్మతో దమ్మీతి.
Tato ce uttari nikkhipeyya satiyāpi paccāsāyāti tadahuppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ. Dvīhuppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ. Tīhuppanne mūlacīvare…pe… catūhuppanne… pañcāhuppanne… chāhuppanne… sattāhuppanne… aṭṭhāhuppanne … navāhuppanne… dasāhuppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ . Ekādase uppanne…pe… dvādase uppanne… terase uppanne… cuddase uppanne… pannarase uppanne… soḷase uppanne… sattarase uppanne… aṭṭhārase uppanne… ekūnavīse uppanne… vīse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, dasāhā kāretabbaṃ. Ekavīse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, navāhā kāretabbaṃ. Dvāvīse uppanne…pe… tevīse uppanne… catuvīse uppanne… pañcavīse uppanne… chabbīse uppanne… sattavīse uppanne… aṭṭhavīse uppanne… ekūnatiṃse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, ekāhaṃ kāretabbaṃ… tiṃse uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati , tadaheva adhiṭṭhātabbaṃ vikappetabbaṃ vissajjetabbaṃ. No ce adhiṭṭheyya vā vikappeyya vā vissajjeyya vā, ekatiṃse aruṇuggamane nissaggiyaṃ hoti. Nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā. Evañca pana, bhikkhave, nissajjitabbaṃ…pe… idaṃ me, bhante, akālacīvaraṃ māsātikkantaṃ nissaggiyaṃ, imāhaṃ saṅghassa nissajjāmīti…pe… dadeyyāti…pe… dadeyyunti…pe… āyasmato dammīti.
విసభాగే ఉప్పన్నే మూలచీవరే పచ్చాసాచీవరం ఉప్పజ్జతి, రత్తియో చ సేసా హోన్తి, న అకామా కారేతబ్బం.
Visabhāge uppanne mūlacīvare paccāsācīvaraṃ uppajjati, rattiyo ca sesā honti, na akāmā kāretabbaṃ.
౫౦౧. మాసాతిక్కన్తే అతిక్కన్తసఞ్ఞీ, నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. మాసాతిక్కన్తే వేమతికో నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. మాసాతిక్కన్తే అనతిక్కన్తసఞ్ఞీ నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం. అనధిట్ఠితే అధిట్ఠితసఞ్ఞీ…పే॰… అవికప్పితే వికప్పితసఞ్ఞీ… అవిస్సజ్జితే విస్సజ్జితసఞ్ఞీ… అనట్ఠే నట్ఠసఞ్ఞీ… అవినట్ఠే వినట్ఠసఞ్ఞీ… అదడ్ఢే దడ్ఢసఞ్ఞీ… అవిలుత్తే విలుత్తసఞ్ఞీ, నిస్సగ్గియం పాచిత్తియం.
501. Māsātikkante atikkantasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Māsātikkante vematiko nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Māsātikkante anatikkantasaññī nissaggiyaṃ pācittiyaṃ. Anadhiṭṭhite adhiṭṭhitasaññī…pe… avikappite vikappitasaññī… avissajjite vissajjitasaññī… anaṭṭhe naṭṭhasaññī… avinaṭṭhe vinaṭṭhasaññī… adaḍḍhe daḍḍhasaññī… avilutte viluttasaññī, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
నిస్సగ్గియం చీవరం అనిస్సజ్జిత్వా పరిభుఞ్జతి, ఆపత్తి దుక్కటస్స. మాసానతిక్కన్తే అతిక్కన్తసఞ్ఞీ, ఆపత్తి దుక్కటస్స. మాసానతిక్కన్తే వేమతికో, ఆపత్తి దుక్కటస్స. మాసానతిక్కన్తే అనతిక్కన్తసఞ్ఞీ, అనాపత్తి.
Nissaggiyaṃ cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassa. Māsānatikkante atikkantasaññī, āpatti dukkaṭassa. Māsānatikkante vematiko, āpatti dukkaṭassa. Māsānatikkante anatikkantasaññī, anāpatti.
౫౦౨. అనాపత్తి అన్తోమాసే అధిట్ఠేతి, వికప్పేతి, విస్సజ్జేతి, నస్సతి , వినస్సతి, డయ్హతి, అచ్ఛిన్దిత్వా గణ్హన్తి, విస్సాసం గణ్హన్తి, ఉమ్మత్తకస్స, ఆదికమ్మికస్సాతి.
502. Anāpatti antomāse adhiṭṭheti, vikappeti, vissajjeti, nassati , vinassati, ḍayhati, acchinditvā gaṇhanti, vissāsaṃ gaṇhanti, ummattakassa, ādikammikassāti.
తతియకథినసిక్ఖాపదం నిట్ఠితం.
Tatiyakathinasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౩. తతియకథినసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౩. తతియకథినసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౩. తతియకథినసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā / ౩. తతియకథినసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā