Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවිභඞ්ග-අට්ඨකථා • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
3. තතියකථිනසික්ඛාපදවණ්ණනා
3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
497. තෙන සමයෙනාති තතියකථිනසික්ඛාපදං. තත්ථ උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජතීති ‘‘වලීසු නට්ඨාසු ඉදං මහන්තං භවිස්සතී’’ති මඤ්ඤමානො උදකෙන සිඤ්චිත්වා පාදෙහි අක්කමිත්වා හත්ථෙහි උස්සාපෙත්වා උක්ඛිපිත්වා පිට්ඨියං ඝංසති, තං ආතපෙ සුක්ඛං පඨමප්පමාණමෙව හොති. සො පුනපි තථා කරොති, තෙන වුත්තං – ‘‘උස්සාපෙත්වා පුනප්පුනං විමජ්ජතී’’ති. තං එවං කිලමන්තං භගවා ගන්ධකුටියං නිසින්නොව දිස්වා නික්ඛමිත්වා සෙනාසනචාරිකං ආහිණ්ඩන්තො විය තත්ථ අගමාසි. තෙන වුත්තං – ‘‘අද්දස ඛො භගවා’’තිආදි.
497.Tena samayenāti tatiyakathinasikkhāpadaṃ. Tattha ussāpetvā punappunaṃ vimajjatīti ‘‘valīsu naṭṭhāsu idaṃ mahantaṃ bhavissatī’’ti maññamāno udakena siñcitvā pādehi akkamitvā hatthehi ussāpetvā ukkhipitvā piṭṭhiyaṃ ghaṃsati, taṃ ātape sukkhaṃ paṭhamappamāṇameva hoti. So punapi tathā karoti, tena vuttaṃ – ‘‘ussāpetvā punappunaṃ vimajjatī’’ti. Taṃ evaṃ kilamantaṃ bhagavā gandhakuṭiyaṃ nisinnova disvā nikkhamitvā senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto viya tattha agamāsi. Tena vuttaṃ – ‘‘addasa kho bhagavā’’tiādi.
499-500. එකාදසමාසෙති එකං පච්ඡිමකත්තිකමාසං ඨපෙත්වා සෙසෙ එකාදසමාසෙ. සත්තමාසෙති කත්තිකමාසං හෙමන්තිකෙ ච චත්තාරොති පඤ්චමාසෙ ඨපෙත්වා සෙසෙ සත්තමාසෙ. කාලෙපි ආදිස්ස දින්නන්ති සඞ්ඝස්ස වා ‘‘ඉදං අකාලචීවර’’න්ති උද්දිසිත්වා දින්නං, එකපුග්ගලස්ස වා ‘‘ඉදං තුය්හං දම්මී’’ති දින්නං.
499-500.Ekādasamāseti ekaṃ pacchimakattikamāsaṃ ṭhapetvā sese ekādasamāse. Sattamāseti kattikamāsaṃ hemantike ca cattāroti pañcamāse ṭhapetvā sese sattamāse. Kālepi ādissa dinnanti saṅghassa vā ‘‘idaṃ akālacīvara’’nti uddisitvā dinnaṃ, ekapuggalassa vā ‘‘idaṃ tuyhaṃ dammī’’ti dinnaṃ.
සඞ්ඝතො වාති අත්තනො පත්තභාගවසෙන සඞ්ඝතො වා උප්පජ්ජෙය්ය. ගණතො වාති ඉදං සුත්තන්තිකගණස්ස දෙම, ඉදං ආභිධම්මිකගණස්සාති එවං ගණස්ස දෙන්ති. තතො අත්තනො පත්තභාගවසෙන ගණතො වා උප්පජ්ජෙය්ය.
Saṅghato vāti attano pattabhāgavasena saṅghato vā uppajjeyya. Gaṇato vāti idaṃ suttantikagaṇassa dema, idaṃ ābhidhammikagaṇassāti evaṃ gaṇassa denti. Tato attano pattabhāgavasena gaṇato vā uppajjeyya.
නො චස්ස පාරිපූරීති නො චෙ පාරිපූරී භවෙය්ය, යත්තකෙන කයිරමානං අධිට්ඨානචීවරං පහොති, තඤ්චෙ චීවරං තත්තකං න භවෙය්ය, ඌනකං භවෙය්යාති අත්ථො.
No cassa pāripūrīti no ce pāripūrī bhaveyya, yattakena kayiramānaṃ adhiṭṭhānacīvaraṃ pahoti, tañce cīvaraṃ tattakaṃ na bhaveyya, ūnakaṃ bhaveyyāti attho.
පච්චාසා හොති සඞ්ඝතො වාතිආදීසු අසුකදිවසං නාම සඞ්ඝො චීවරානි ලභිස්සති, ගණො ලභිස්සති, තතො මෙ චීවරං උප්පජ්ජිස්සතීති එවං සඞ්ඝතො වා ගණතො වා පච්චාසා හොති. ඤාතකෙහි මෙ චීවරත්ථාය පෙසිතං, මිත්තෙහි පෙසිතං, තෙ ආගතා චීවරෙ දස්සන්තීති එවං ඤාතිතො වා මිත්තතො වා පච්චාසා හොති. පංසුකූලං වාති එත්ථ පන පංසුකූලං වා ලච්ඡාමීති එවං පච්චාසා හොතීති යොජෙතබ්බං. අත්තනො වා ධනෙනාති අත්තනො කප්පාසසුත්තාදිනා ධනෙන, අසුකදිවසං නාම ලච්ඡාමීති එවං වා පච්චාසා හොතීති අත්ථො.
Paccāsā hoti saṅghato vātiādīsu asukadivasaṃ nāma saṅgho cīvarāni labhissati, gaṇo labhissati, tato me cīvaraṃ uppajjissatīti evaṃ saṅghato vā gaṇato vā paccāsā hoti. Ñātakehi me cīvaratthāya pesitaṃ, mittehi pesitaṃ, te āgatā cīvare dassantīti evaṃ ñātito vā mittato vā paccāsā hoti. Paṃsukūlaṃ vāti ettha pana paṃsukūlaṃ vā lacchāmīti evaṃ paccāsā hotīti yojetabbaṃ. Attano vā dhanenāti attano kappāsasuttādinā dhanena, asukadivasaṃ nāma lacchāmīti evaṃ vā paccāsā hotīti attho.
තතො චෙ උත්තරි නික්ඛිපෙය්ය සතියාපි පච්චාසායාති මාසපරමතො චෙ උත්තරි නික්ඛිපෙය්ය, නිස්සග්ගියං පාචිත්තියන්ති අත්ථො. එවං පන අවත්වා යස්මා අන්තරා උප්පජ්ජමානෙ පච්චාසාචීවරෙ මූලචීවරස්ස උප්පන්නදිවසතො යාව වීසතිමො දිවසො තාව උප්පන්නං පච්චාසාචීවරං මූලචීවරං අත්තනො ගතිකං කරොති, තතො උද්ධං මූලචීවරං පච්චාසාචීවරං අත්තනො ගතිකං කරොති. තස්මා තං විසෙසං දස්සෙතුං ‘‘තදහුප්පන්නෙ මූලචීවරෙ’’තිආදිනා නයෙන පදභාජනං වුත්තං, තං උත්තානත්ථමෙව.
Tato ce uttari nikkhipeyya satiyāpi paccāsāyāti māsaparamato ce uttari nikkhipeyya, nissaggiyaṃ pācittiyanti attho. Evaṃ pana avatvā yasmā antarā uppajjamāne paccāsācīvare mūlacīvarassa uppannadivasato yāva vīsatimo divaso tāva uppannaṃ paccāsācīvaraṃ mūlacīvaraṃ attano gatikaṃ karoti, tato uddhaṃ mūlacīvaraṃ paccāsācīvaraṃ attano gatikaṃ karoti. Tasmā taṃ visesaṃ dassetuṃ ‘‘tadahuppanne mūlacīvare’’tiādinā nayena padabhājanaṃ vuttaṃ, taṃ uttānatthameva.
විසභාගෙ උප්පන්නෙ මූලචීවරෙති යදි මූලචීවරං සණ්හං, පච්චාසාචීවරං ථූලං, න සක්කා යොජෙතුං. රත්තියො ච සෙසා හොන්ති, න තාව මාසො පූරති , න අකාමා නිග්ගහෙන චීවරං කාරෙතබ්බං. අඤ්ඤං පච්චාසාචීවරං ලභිත්වායෙව කාලබ්භන්තරෙ කාරෙතබ්බං. පච්චාසාචීවරම්පි පරික්ඛාරචොළං අධිට්ඨාතබ්බං. අථ මූලචීවරං ථූලං හොති, පච්චාසාචීවරං සණ්හං, මූලචීවරං පරික්ඛාරචොළං අධිට්ඨහිත්වා පච්චාසාචීවරමෙව මූලචීවරං කත්වා ඨපෙතබ්බං. තං පුන මාසපරිහාරං ලභති, එතෙනුපායෙන යාව ඉච්ඡති තාව අඤ්ඤමඤ්ඤං මූලචීවරං කත්වා ඨපෙතුං වට්ටතීති. සෙසං උත්තානමෙව.
Visabhāge uppanne mūlacīvareti yadi mūlacīvaraṃ saṇhaṃ, paccāsācīvaraṃ thūlaṃ, na sakkā yojetuṃ. Rattiyo ca sesā honti, na tāva māso pūrati , na akāmā niggahena cīvaraṃ kāretabbaṃ. Aññaṃ paccāsācīvaraṃ labhitvāyeva kālabbhantare kāretabbaṃ. Paccāsācīvarampi parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātabbaṃ. Atha mūlacīvaraṃ thūlaṃ hoti, paccāsācīvaraṃ saṇhaṃ, mūlacīvaraṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhahitvā paccāsācīvarameva mūlacīvaraṃ katvā ṭhapetabbaṃ. Taṃ puna māsaparihāraṃ labhati, etenupāyena yāva icchati tāva aññamaññaṃ mūlacīvaraṃ katvā ṭhapetuṃ vaṭṭatīti. Sesaṃ uttānameva.
සමුට්ඨානාදීනි පඨමකථිනසදිසානෙවාති.
Samuṭṭhānādīni paṭhamakathinasadisānevāti.
තතියකථිනසික්ඛාපදවණ්ණනා නිට්ඨිතා.
Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / විනයපිටක • Vinayapiṭaka / මහාවිභඞ්ග • Mahāvibhaṅga / 3. තතියකථිනසික්ඛාපදං • 3. Tatiyakathinasikkhāpadaṃ
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 3. තතියකථිනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 3. තතියකථිනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 3. තතියකථිනසික්ඛාපදවණ්ණනා • 3. Tatiyakathinasikkhāpadavaṇṇanā