Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / വിമാനവത്ഥു-അട്ഠകഥാ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ൧൨. തതിയനാഗവിമാനവണ്ണനാ

    12. Tatiyanāgavimānavaṇṇanā

    കോ നു ദിബ്ബേന യാനേനാതി തതിയനാഗവിമാനം. തസ്സ കാ ഉപ്പത്തി? ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തേന സമയേന തയോ ഖീണാസവത്ഥേരാ ഗാമകാവാസേ വസ്സം ഉപഗച്ഛിംസു. തേ വുത്ഥവസ്സാ പവാരേത്വാ ‘‘ഭഗവന്തം വന്ദിസ്സാമാ’’തി രാജഗഹം ഉദ്ദിസ്സ ഗച്ഛന്താ അന്തരാമഗ്ഗേ സായം അഞ്ഞതരസ്മിം ഗാമകേ മിച്ഛാദിട്ഠികബ്രാഹ്മണസ്സ ഉച്ഛുഖേത്തസമീപം ഗന്ത്വാ ഉച്ഛുപാലം പുച്ഛിംസു ‘‘ആവുസോ, സക്കാ അജ്ജ രാജഗഹം പാപുണിതു’’ന്തി. ‘‘ന സക്കാ, ഭന്തേ, ഇതോ അഡ്ഢയോജനേ രാജഗഹം, ഇധേവ വസിത്വാ സ്വേ ഗച്ഛഥാ’’തി ആഹ. ‘‘അത്ഥേത്ഥ കോചി വസനയോഗ്ഗോ ആവാസോ’’തി? ‘‘നത്ഥി, ഭന്തേ, അഹം പന വോ വസനട്ഠാനം ജാനിസ്സാമീ’’തി. ഥേരാ അധിവാസേസും.

    Konu dibbena yānenāti tatiyanāgavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena samayena tayo khīṇāsavattherā gāmakāvāse vassaṃ upagacchiṃsu. Te vutthavassā pavāretvā ‘‘bhagavantaṃ vandissāmā’’ti rājagahaṃ uddissa gacchantā antarāmagge sāyaṃ aññatarasmiṃ gāmake micchādiṭṭhikabrāhmaṇassa ucchukhettasamīpaṃ gantvā ucchupālaṃ pucchiṃsu ‘‘āvuso, sakkā ajja rājagahaṃ pāpuṇitu’’nti. ‘‘Na sakkā, bhante, ito aḍḍhayojane rājagahaṃ, idheva vasitvā sve gacchathā’’ti āha. ‘‘Atthettha koci vasanayoggo āvāso’’ti? ‘‘Natthi, bhante, ahaṃ pana vo vasanaṭṭhānaṃ jānissāmī’’ti. Therā adhivāsesuṃ.

    സോ ഉച്ഛൂസുയേവ യഥാഠിതേസു സാഖാമണ്ഡപാകാരേന ദണ്ഡകാനി ബന്ധിത്വാ ഉച്ഛുപണ്ണേഹി ഛാദേത്വാ ഹേട്ഠാ പലാലം അത്ഥരിത്വാ ഏകസ്സ ഥേരസ്സ അദാസി, ദുതിയസ്സ ഥേരസ്സ തീഹി ഉച്ഛൂഹി ദണ്ഡകസങ്ഖേപേന ബന്ധിത്വാ തിണേന ഛാദേത്വാ ഹേട്ഠാ ച തിണസന്ഥരം കത്വാ അദാസി, ഇതരസ്സ അത്തനോ കുടിയം ദ്വേ തയോ ദണ്ഡകേ സാഖായോ ച നീഹരിത്വാ ചീവരേന പടിച്ഛാദേന്തോ ചീവരകുടിം കത്വാ അദാസി. തേ തത്ഥ വസിംസു. അഥ വിഭാതായ രത്തിയാ കാലസ്സേവ ഭത്തം പചിത്വാ ദന്തകട്ഠഞ്ച മുഖോദകഞ്ച ദത്വാ സഹ ഉച്ഛുരസേന ഭത്തം അദാസി. തേസം ഭുഞ്ജിത്വാ അനുമോദനം കത്വാ ഗച്ഛന്താനം ഏകേകം ഉച്ഛും അദാസി ‘‘മയ്ഹം ഭാഗോ ഭവിസ്സതീ’’തി. സോ ഥോകം മഗ്ഗം ഥേരേ അനുഗന്ത്വാ നിവത്തന്തോ അത്തനോ വേയ്യാവച്ചഞ്ച ദാനഞ്ച ആരബ്ഭ ഉളാരം പീതിസോമനസ്സം പടിസംവേദേന്തോ നിവത്തി.

    So ucchūsuyeva yathāṭhitesu sākhāmaṇḍapākārena daṇḍakāni bandhitvā ucchupaṇṇehi chādetvā heṭṭhā palālaṃ attharitvā ekassa therassa adāsi, dutiyassa therassa tīhi ucchūhi daṇḍakasaṅkhepena bandhitvā tiṇena chādetvā heṭṭhā ca tiṇasantharaṃ katvā adāsi, itarassa attano kuṭiyaṃ dve tayo daṇḍake sākhāyo ca nīharitvā cīvarena paṭicchādento cīvarakuṭiṃ katvā adāsi. Te tattha vasiṃsu. Atha vibhātāya rattiyā kālasseva bhattaṃ pacitvā dantakaṭṭhañca mukhodakañca datvā saha ucchurasena bhattaṃ adāsi. Tesaṃ bhuñjitvā anumodanaṃ katvā gacchantānaṃ ekekaṃ ucchuṃ adāsi ‘‘mayhaṃ bhāgo bhavissatī’’ti. So thokaṃ maggaṃ there anugantvā nivattanto attano veyyāvaccañca dānañca ārabbha uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedento nivatti.

    ഖേത്തസാമികോ പന ഗച്ഛന്താനം ഭിക്ഖൂനം പടിപഥേന ആഗച്ഛന്തോ ഭിക്ഖൂ പുച്ഛി ‘‘കുതോ വോ ഉച്ഛു ലദ്ധാ’’തി? ‘‘ഉച്ഛുപാലകേന ദിന്നാ’’തി. തം സുത്വാ ബ്രാഹ്മണോ കുപിതോ അനത്തമനോ തടതടായമാനോ കോധാഭിഭൂതോ തസ്സ പിട്ഠിതോ ഉപധാവിത്വാ മുഗ്ഗരേന തം പഹരന്തോ ഏകപ്പഹാരേനേവ ജീവിതാ വോരോപേസി. സോ അത്തനാ കതപുഞ്ഞകമ്മമേവ അനുസ്സരന്തോ കാലം കത്വാ സുധമ്മാദേവസഭായം നിബ്ബത്തി. തസ്സ പുഞ്ഞാനുഭാവേന സബ്ബസേതോ മഹന്തോ ദിബ്ബവരവാരണോ നിബ്ബത്തി.

    Khettasāmiko pana gacchantānaṃ bhikkhūnaṃ paṭipathena āgacchanto bhikkhū pucchi ‘‘kuto vo ucchu laddhā’’ti? ‘‘Ucchupālakena dinnā’’ti. Taṃ sutvā brāhmaṇo kupito anattamano taṭataṭāyamāno kodhābhibhūto tassa piṭṭhito upadhāvitvā muggarena taṃ paharanto ekappahāreneva jīvitā voropesi. So attanā katapuññakammameva anussaranto kālaṃ katvā sudhammādevasabhāyaṃ nibbatti. Tassa puññānubhāvena sabbaseto mahanto dibbavaravāraṇo nibbatti.

    ഉച്ഛുപാലകസ്സ മരണം സുത്വാ തസ്സ മാതാപിതരോ ചേവ ഞാതിമിത്താ ച അസ്സുമുഖാ രോദമാനാ തം ഠാനം അഗമംസു, സബ്ബേ ച ഗാമവാസിനോ സന്നിപതിംസു. തത്രസ്സ മാതാപിതരോ സരീരകിച്ചം കാതും ആരഭിംസു. തസ്മിം ഖണേ സോ ദേവപുത്തോ തം ദിബ്ബഹത്ഥിം അഭിരുഹിത്വാ സബ്ബതാളാവചരപരിവുതോ പഞ്ചങ്ഗികേന തൂരിയേന പവജ്ജമാനേന മഹന്തേന പരിവാരേന മഹതിയാ ദേവിദ്ധിയാ ദേവലോകതോ ആഗന്ത്വാ തായ പരിസായ ദിസ്സമാനരൂപോ ആകാസേ അട്ഠാസി. അഥ നം തത്ഥ പണ്ഡിതജാതികോ പുരിസോ ഇമാഹി ഗാഥാഹി തേന കതപുഞ്ഞകമ്മം പുച്ഛി –

    Ucchupālakassa maraṇaṃ sutvā tassa mātāpitaro ceva ñātimittā ca assumukhā rodamānā taṃ ṭhānaṃ agamaṃsu, sabbe ca gāmavāsino sannipatiṃsu. Tatrassa mātāpitaro sarīrakiccaṃ kātuṃ ārabhiṃsu. Tasmiṃ khaṇe so devaputto taṃ dibbahatthiṃ abhiruhitvā sabbatāḷāvacaraparivuto pañcaṅgikena tūriyena pavajjamānena mahantena parivārena mahatiyā deviddhiyā devalokato āgantvā tāya parisāya dissamānarūpo ākāse aṭṭhāsi. Atha naṃ tattha paṇḍitajātiko puriso imāhi gāthāhi tena katapuññakammaṃ pucchi –

    ൯൭൬.

    976.

    ‘‘കോ നു ദിബ്ബേന യാനേന, സബ്ബസേതേന ഹത്ഥിനാ;

    ‘‘Ko nu dibbena yānena, sabbasetena hatthinā;

    തൂരിയതാളിതനിഗ്ഘോസോ, അന്തലിക്ഖേ മഹീയതി.

    Tūriyatāḷitanigghoso, antalikkhe mahīyati.

    ൯൭൭.

    977.

    ‘‘ദേവതാ നുസി ഗന്ധബ്ബോ, അദു സക്കോ പുരിന്ദദോ;

    ‘‘Devatā nusi gandhabbo, adu sakko purindado;

    അജാനന്താ തം പുച്ഛാമ, കഥം ജാനേമു തം മയ’’ന്തി.

    Ajānantā taṃ pucchāma, kathaṃ jānemu taṃ maya’’nti.

    സോപിസ്സ ഇമാഹി ഗാഥാഹി ഏതമത്ഥം ബ്യാകാസി –

    Sopissa imāhi gāthāhi etamatthaṃ byākāsi –

    ൯൭൮.

    978.

    ‘‘നാമ്ഹി ദേവോ ന ഗന്ധബ്ബോ, നാപി സക്കോ പുരിന്ദദോ;

    ‘‘Nāmhi devo na gandhabbo, nāpi sakko purindado;

    സുധമ്മാ നാമ യേ ദേവാ, തേസം അഞ്ഞതരോ അഹ’’ന്തി.

    Sudhammā nāma ye devā, tesaṃ aññataro aha’’nti.

    ൯൭൯.

    979.

    ‘‘പുച്ഛാമ ദേവം സുധമ്മം, പുഥും കത്വാന അഞ്ജലിം;

    ‘‘Pucchāma devaṃ sudhammaṃ, puthuṃ katvāna añjaliṃ;

    കിം കത്വാ മാനുസേ കമ്മം, സുധമ്മം ഉപപജ്ജതീ’’തി – പുനപി പുച്ഛി;

    Kiṃ katvā mānuse kammaṃ, sudhammaṃ upapajjatī’’ti – punapi pucchi;

    ൯൮൦.

    980.

    ‘‘ഉച്ഛാഗാരം തിണാഗാരം, വത്ഥാഗാരഞ്ച യോ ദദേ;

    ‘‘Ucchāgāraṃ tiṇāgāraṃ, vatthāgārañca yo dade;

    തിണ്ണം അഞ്ഞതരം ദത്വാ, സുധമ്മം ഉപപജ്ജതീ’’തി. – പുനപി ബ്യാകാസി;

    Tiṇṇaṃ aññataraṃ datvā, sudhammaṃ upapajjatī’’ti. – punapi byākāsi;

    ൯൭൬. തത്ഥ തൂരിയതാളിതനിഗ്ഘോസോതി താളിതപഞ്ചങ്ഗിതദിബ്ബതൂരിയനിഗ്ഘോസോ അത്താനം ഉദ്ദിസ്സ പവജ്ജമാനദിബ്ബതൂരിയസദ്ദോ . അന്തലിക്ഖേ മഹീയതീതി ആകാസേ ഠത്വാ ആകാസട്ഠേനേവ മഹതാ പരിവാരേന പൂജീയതി.

    976. Tattha tūriyatāḷitanigghosoti tāḷitapañcaṅgitadibbatūriyanigghoso attānaṃ uddissa pavajjamānadibbatūriyasaddo . Antalikkhe mahīyatīti ākāse ṭhatvā ākāsaṭṭheneva mahatā parivārena pūjīyati.

    ൯൭൭. ദേവതാ നുസീതി ദേവതാ നു അസി, കിം നു ത്വം ദേവോസീതി അത്ഥോ. ഗന്ധബ്ബോതി ഗന്ധബ്ബകായികദേവോ അസീതി അത്ഥോ. അദു സക്കോ പുരിന്ദദോതി ഉദാഹു പുരേ ദദാതീതി ‘‘പുരിന്ദദോ’’തി വിസ്സുതോ സക്കോ നുസി, അഥ സക്കോ ദേവരാജാ അസീതി അത്ഥോ. ഏത്ഥ ച സതിപി സക്കഗന്ധബ്ബാനം ദേവഭാവേ തേസം വിസും ഗഹിതത്താ ഗോബലിബദ്ധഞായേന തദഞ്ഞദേവവാചകോ ദേവസദ്ദോ ദട്ഠബ്ബോ.

    977.Devatānusīti devatā nu asi, kiṃ nu tvaṃ devosīti attho. Gandhabboti gandhabbakāyikadevo asīti attho. Adu sakko purindadoti udāhu pure dadātīti ‘‘purindado’’ti vissuto sakko nusi, atha sakko devarājā asīti attho. Ettha ca satipi sakkagandhabbānaṃ devabhāve tesaṃ visuṃ gahitattā gobalibaddhañāyena tadaññadevavācako devasaddo daṭṭhabbo.

    ൯൭൮. അഥ ദേവപുത്തോ ‘‘വിസ്സജ്ജനം നാമ പുച്ഛാസഭാഗേന ഹോതീ’’തി തേഹി പുച്ഛിതം ദേവഗന്ധബ്ബസക്കഭാവം പടിക്ഖിപിത്വാ അത്താനം ആചിക്ഖന്തോ ‘‘നമ്ഹി ദേവോ ന ഗന്ധബ്ബോ’’തിആദിമാഹ. തത്ഥ നമ്ഹി ദേവോതി തയാ ആസങ്കിതോ യോ കോചി ദേവോ ന ഹോമി ന ഗന്ധബ്ബോ ന സക്കോ, അപിച ഖോ സുധമ്മാ നാമ യേ ദേവാ, തേസം അഞ്ഞതരോ അഹം, സുധമ്മാ ദേവതാ നാമ താവതിംസദേവനികായസ്സേവ അഞ്ഞതരദേവനികായോ. സോ കിര ഉച്ഛുപാലോ തേസം ദേവാനം സമ്പത്തിം സുത്വാ പഗേവ തത്ഥ ചിത്തം പണിധായ ഠിതോതി കേചി വദന്തി.

    978. Atha devaputto ‘‘vissajjanaṃ nāma pucchāsabhāgena hotī’’ti tehi pucchitaṃ devagandhabbasakkabhāvaṃ paṭikkhipitvā attānaṃ ācikkhanto ‘‘namhi devo na gandhabbo’’tiādimāha. Tattha namhi devoti tayā āsaṅkito yo koci devo na homi na gandhabbo na sakko, apica kho sudhammā nāma ye devā, tesaṃ aññataro ahaṃ, sudhammā devatā nāma tāvatiṃsadevanikāyasseva aññataradevanikāyo. So kira ucchupālo tesaṃ devānaṃ sampattiṃ sutvā pageva tattha cittaṃ paṇidhāya ṭhitoti keci vadanti.

    ൯൭൯. പുഥുന്തി മഹന്തം, പരിപുണ്ണം കത്വാതി അത്ഥോ. സക്കച്ചകിരിയാദീപനത്ഥഞ്ഹേതം വുത്തം.

    979.Puthunti mahantaṃ, paripuṇṇaṃ katvāti attho. Sakkaccakiriyādīpanatthañhetaṃ vuttaṃ.

    ൯൮൦. സുധമ്മാദേവയാനം പുട്ഠോ ദേവപുത്തോ കകണ്ടകനിമിത്തം വദന്തോ വിയ ദിട്ഠമത്തമേവ ഗഹേത്വാ അത്തനാ കതപുഞ്ഞം ആചിക്ഖന്തോ ‘‘ഉച്ഛാഗാര’’ന്തി ഗാഥമാഹ. തത്ഥ തിണ്ണം അഞ്ഞതരം ദത്വാതി യദിപി മയാ തീണി അഗാരാനി ദിന്നാനി, തീസു പന അഞ്ഞതരേനാതി അയമത്ഥോപി സിജ്ഝതീതി നയഗ്ഗാഹേന ദേവപുത്തോ ഏവമാഹ. സേസം സുവിഞ്ഞേയ്യമേവ.

    980. Sudhammādevayānaṃ puṭṭho devaputto kakaṇṭakanimittaṃ vadanto viya diṭṭhamattameva gahetvā attanā katapuññaṃ ācikkhanto ‘‘ucchāgāra’’nti gāthamāha. Tattha tiṇṇaṃ aññataraṃ datvāti yadipi mayā tīṇi agārāni dinnāni, tīsu pana aññatarenāti ayamatthopi sijjhatīti nayaggāhena devaputto evamāha. Sesaṃ suviññeyyameva.

    ഏവം സോ തേന പുച്ഛി തമത്ഥം വിസ്സജ്ജേത്വാ രതനത്തയഗുണം പകാസേന്തോ മാതാപിതൂഹി സദ്ധിം സമ്മോദനം കത്വാ ദേവലോകമേവ ഗതോ. മനുസ്സാ ദേവപുത്തസ്സ വചനം സുത്വാ ഭഗവതി ഭിക്ഖുസങ്ഘേ ച സഞ്ജാതപസാദബഹുമാനാ ബഹും ദാനൂപകരണം സജ്ജേത്വാ സകടാനം പൂരേത്വാ വേളുവനം ഗന്ത്വാ ബുദ്ധപ്പമുഖസ്സ ഭിക്ഖുസങ്ഘസ്സ മഹാദാനം ദത്വാ സത്ഥു തം പവത്തിം ആരോചയിംസു. സത്ഥാ തം പുച്ഛാവിസ്സജ്ജനം തഥേവ വത്വാ തമേവ അത്ഥം അട്ഠുപ്പത്തിം കത്വാ വിത്ഥാരേന ധമ്മം ദേസേത്വാ തേ സരണേസു ച സീലേസു ച പതിട്ഠാപേസി. തേ ച പതിട്ഠിതസദ്ധാ ഭഗവന്തം വന്ദിത്വാ അത്തനോ ഗാമം ഉപഗന്ത്വാ ഉച്ഛുപാലസ്സ മതട്ഠാനേ വിഹാരം കാരയിംസൂതി.

    Evaṃ so tena pucchi tamatthaṃ vissajjetvā ratanattayaguṇaṃ pakāsento mātāpitūhi saddhiṃ sammodanaṃ katvā devalokameva gato. Manussā devaputtassa vacanaṃ sutvā bhagavati bhikkhusaṅghe ca sañjātapasādabahumānā bahuṃ dānūpakaraṇaṃ sajjetvā sakaṭānaṃ pūretvā veḷuvanaṃ gantvā buddhappamukhassa bhikkhusaṅghassa mahādānaṃ datvā satthu taṃ pavattiṃ ārocayiṃsu. Satthā taṃ pucchāvissajjanaṃ tatheva vatvā tameva atthaṃ aṭṭhuppattiṃ katvā vitthārena dhammaṃ desetvā te saraṇesu ca sīlesu ca patiṭṭhāpesi. Te ca patiṭṭhitasaddhā bhagavantaṃ vanditvā attano gāmaṃ upagantvā ucchupālassa mataṭṭhāne vihāraṃ kārayiṃsūti.

    തതിയനാഗവിമാനവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Tatiyanāgavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / വിമാനവത്ഥുപാളി • Vimānavatthupāḷi / ൧൨. തതിയനാഗവിമാനവത്ഥു • 12. Tatiyanāgavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact