Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / उदानपाळि • Udānapāḷi

    ६. ततियनानातित्थियसुत्तं

    6. Tatiyanānātitthiyasuttaṃ

    ५६. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन सम्बहुला नानातित्थियसमणब्राह्मणपरिब्बाजका सावत्थियं पटिवसन्ति नानादिट्ठिका नानाखन्तिका नानारुचिका नानादिट्ठिनिस्सयनिस्सिता।

    56. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena sambahulā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇaparibbājakā sāvatthiyaṃ paṭivasanti nānādiṭṭhikā nānākhantikā nānārucikā nānādiṭṭhinissayanissitā.

    सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सस्सतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘असस्सतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सस्सतो च असस्सतो च अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘नेव सस्सतो नासस्सतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सयंकतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘परंकतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सयंकतो च परंकतो च अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘असयंकारो अपरंकारो अधिच्‍चसमुप्पन्‍नो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सस्सतं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘असस्सतं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सस्सतञ्‍च असस्सतञ्‍च सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘नेव सस्सतं नासस्सतं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सयंकतं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘परंकतं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति । सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘सयंकतञ्‍च परंकतञ्‍च सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति। सन्ति पनेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘‘असयंकारं अपरंकारं अधिच्‍चसमुप्पन्‍नं सुखदुक्खं अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’’न्ति।

    Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassato ca asassato ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassato nāsassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘paraṃkato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘neva sassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti . Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti. Santi paneke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘‘asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’’nti.

    ते भण्डनजाता कलहजाता विवादापन्‍ना अञ्‍ञमञ्‍ञं मुखसत्तीहि वितुदन्ता विहरन्ति – ‘‘एदिसो धम्मो, नेदिसो धम्मो; नेदिसो धम्मो, एदिसो धम्मो’’ति।

    Te bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’ti.

    अथ खो सम्बहुला भिक्खू पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय सावत्थिं पिण्डाय पाविसिंसु। सावत्थियं पिण्डाय चरित्वा पच्छाभत्तं पिण्डपातपटिक्‍कन्ता येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिंसु। एकमन्तं निसिन्‍ना खो ते भिक्खू भगवन्तं एतदवोचुं –

    Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –

    ‘‘इध, भन्ते, सम्बहुला नानातित्थियसमणब्राह्मणपरिब्बाजका सावत्थियं पटिवसन्ति नानादिट्ठिका नानाखन्तिका नानारुचिका नानादिट्ठिनिस्सयनिस्सिता।

    ‘‘Idha, bhante, sambahulā nānātitthiyasamaṇabrāhmaṇaparibbājakā sāvatthiyaṃ paṭivasanti nānādiṭṭhikā nānākhantikā nānārucikā nānādiṭṭhinissayanissitā.

    ‘‘सन्तेके समणब्राह्मणा एवंवादिनो एवंदिट्ठिनो – ‘सस्सतो अत्ता च लोको च, इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’न्ति …पे॰… ते भण्डनजाता कलहजाता विवादापन्‍ना अञ्‍ञमञ्‍ञं मुखसत्तीहि वितुदन्ता विहरन्ति – ‘एदिसो धम्मो, नेदिसो धम्मो; नेदिसो धम्मो, एदिसो धम्मो’’’ति।

    ‘‘Santeke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti …pe… te bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.

    ‘‘अञ्‍ञतित्थिया, भिक्खवे, परिब्बाजका अन्धा अचक्खुका। ते अत्थं न जानन्ति अनत्थं न जानन्ति, धम्मं न जानन्ति अधम्मं न जानन्ति। ते अत्थं अजानन्ता अनत्थं अजानन्ता, धम्मं अजानन्ता अधम्मं अजानन्ता भण्डनजाता कलहजाता विवादापन्‍ना अञ्‍ञमञ्‍ञं मुखसत्तीहि वितुदन्ता विहरन्ति – ‘एदिसो धम्मो, नेदिसो धम्मो; नेदिसो धम्मो, एदिसो धम्मो’’’ति।

    ‘‘Aññatitthiyā, bhikkhave, paribbājakā andhā acakkhukā. Te atthaṃ na jānanti anatthaṃ na jānanti, dhammaṃ na jānanti adhammaṃ na jānanti. Te atthaṃ ajānantā anatthaṃ ajānantā, dhammaṃ ajānantā adhammaṃ ajānantā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘ediso dhammo, nediso dhammo; nediso dhammo, ediso dhammo’’’ti.

    अथ खो भगवा एतमत्थं विदित्वा तायं वेलायं इमं उदानं उदानेसि –

    Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –

    ‘‘अहङ्कारपसुतायं पजा, परंकारूपसंहिता।

    ‘‘Ahaṅkārapasutāyaṃ pajā, paraṃkārūpasaṃhitā;

    एतदेके नाब्भञ्‍ञंसु, न नं सल्‍लन्ति अद्दसुं॥

    Etadeke nābbhaññaṃsu, na naṃ sallanti addasuṃ.

    ‘‘एतञ्‍च सल्‍लं पटिकच्‍च 1 पस्सतो।

    ‘‘Etañca sallaṃ paṭikacca 2 passato;

    अहं करोमीति न तस्स होति।

    Ahaṃ karomīti na tassa hoti;

    परो करोतीति न तस्स होति॥

    Paro karotīti na tassa hoti.

    ‘‘मानुपेता अयं पजा, मानगन्था मानविनिबद्धा 3

    ‘‘Mānupetā ayaṃ pajā, mānaganthā mānavinibaddhā 4;

    दिट्ठीसु सारम्भकथा, संसारं नातिवत्तती’’ति॥ छट्ठं।

    Diṭṭhīsu sārambhakathā, saṃsāraṃ nātivattatī’’ti. chaṭṭhaṃ;







    Footnotes:
    1. पटिगच्‍च (सी॰ स्या॰ कं॰ पी॰)
    2. paṭigacca (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. मानविनिबन्धा (सी॰)
    4. mānavinibandhā (sī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / उदान-अट्ठकथा • Udāna-aṭṭhakathā / ६. ततियनानातित्थियसुत्तवण्णना • 6. Tatiyanānātitthiyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact