| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā |
3. තතියනයො අසඞ්‌ගහිතෙනසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා
3. Tatiyanayo asaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
179. රූපක්‌ඛන්‌ධෙන ඛන්‌ධසඞ්‌ගහෙන අසඞ්‌ගහිතෙසූති නිද්‌ධාරණෙ භුම්‌මං. තස්‌මාති යස්‌මා එකදෙසසභාගතා සමුදායසභාගතා න හොති, තස්‌මා. තෙනාති රූපක්‌ඛන්‌ධෙන. තානීති වෙදනාදික්‌ඛන්‌ධත්‌තයනිබ්‌බානානි. යථා ච එකදෙසවිසභාගතාය න සඞ්‌ගහිතතා, එවං එකදෙසසභාගතාය අසඞ්‌ගහිතතාපි නත්‌ථීති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘න කෙවල’’න්‌තිආදිමාහ. සඞ්‌ගහිතානෙව න න හොන්‌තීති යොජනා. තෙති වෙදනාදික්‌ඛන්‌ධත්‌තයනිබ්‌බානසුඛුමරූපධම්‌මා. තෙහීති විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධචක්‌ඛායතනාදීහි. න කථඤ්‌චි සම්‌මිස්‌සාති කෙනචිපි පකාරෙන න සම්‌මිස්‌සාති අසම්‌මිස්‌සතාය සඞ්‌ගහිතත්‌තාභාවං සාධෙති. රූපක්‌ඛන්‌ධෙන විය…පෙ.… න හොතීති යථා රූපක්‌ඛන්‌ධෙන සභාගතාභාවතො නිබ්‌බානං න කෙනචිපි සඞ්‌ගහණෙන සඞ්‌ගහිතං, එවං විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධචක්‌ඛායතනාදීහි තං ආයතනධාතුසඞ්‌ගහෙහි සඞ්‌ගහිතං න හොතීති ඛන්‌ධසඞ්‌ගහාභාවො පාකටො වුත්‌තොවාති එවං වුත්‌තං.
179. Rūpakkhandhenakhandhasaṅgahena asaṅgahitesūti niddhāraṇe bhummaṃ. Tasmāti yasmā ekadesasabhāgatā samudāyasabhāgatā na hoti, tasmā. Tenāti rūpakkhandhena. Tānīti vedanādikkhandhattayanibbānāni. Yathā ca ekadesavisabhāgatāya na saṅgahitatā, evaṃ ekadesasabhāgatāya asaṅgahitatāpi natthīti dassento ‘‘na kevala’’ntiādimāha. Saṅgahitāneva na na hontīti yojanā. Teti vedanādikkhandhattayanibbānasukhumarūpadhammā. Tehīti viññāṇakkhandhacakkhāyatanādīhi. Na kathañci sammissāti kenacipi pakārena na sammissāti asammissatāya saṅgahitattābhāvaṃ sādheti. Rūpakkhandhena viya…pe… na hotīti yathā rūpakkhandhena sabhāgatābhāvato nibbānaṃ na kenacipi saṅgahaṇena saṅgahitaṃ, evaṃ viññāṇakkhandhacakkhāyatanādīhi taṃ āyatanadhātusaṅgahehi saṅgahitaṃ na hotīti khandhasaṅgahābhāvo pākaṭo vuttovāti evaṃ vuttaṃ.
එවරූපානන්‌ති රූපක්‌ඛන්‌ධවිඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධචක්‌ඛායතනාදීනං. න හි නිබ්‌බානං සන්‌ධාය ‘‘රූපක්‌ඛන්‌ධෙන විඤ්‌ඤාණක්‌ඛන්‌ධෙන චක්‌ඛායතනෙන යෙ ධම්‌මා ඛන්‌ධසඞ්‌ගහෙන අසඞ්‌ගහිතා, ආයතනධාතුසඞ්‌ගහෙන සඞ්‌ගහිතා’’ති සක්‌කා වත්‌තුං. තෙන වුත්‌තං ‘‘සඞ්‌ගාහකත්‌තාභාවතො එවා’’ති. තථා ‘‘අබ්‍යාකතෙහි ධම්‌මෙහි යෙ ධම්‌මා ඛන්‌ධසඞ්‌ගහෙන අසඞ්‌ගහිතා, ආයතනධාතුසඞ්‌ගහෙන සඞ්‌ගහිතා’’තිආදි න සක්‌කා වත්‌තුං තාදිසස්‌ස ධම්‌මස්‌ස අභාවතොති ආහ ‘‘සනිබ්‌බාන…පෙ.… භාවතොවා’’ති. අග්‌ගහණං වෙදිතබ්‌බන්‌ති යොජනා. තෙනාහ ‘‘න හී’’තිආදි. කඤ්‌චීති කඤ්‌චි ධම්‌මජාතං. තෙති අබ්‍යාකතධම්‌මාදයො. අත්‌තනොති අබ්‍යාකතධම්‌මාදිං සන්‌ධායාහ. එකදෙසොති රූපක්‌ඛන්‌ධාදි. අත්‌තෙකදෙසසභාගොති නිබ්‌බානං. තඤ්‌හි ධම්‌මායතනධම්‌මධාතුපරියාපන්‌නතාය තදෙකදෙසසභාගො. අසඞ්‌ගහිතසඞ්‌ගාහකත්‌තාති ඛන්‌ධසඞ්‌ගහෙන අසඞ්‌ගහිතානං සඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධාදීනං ආයතනධාතුසඞ්‌ගහෙන සඞ්‌ගාහකත්‌තාති අත්‌ථො.
Evarūpānanti rūpakkhandhaviññāṇakkhandhacakkhāyatanādīnaṃ. Na hi nibbānaṃ sandhāya ‘‘rūpakkhandhena viññāṇakkhandhena cakkhāyatanena ye dhammā khandhasaṅgahena asaṅgahitā, āyatanadhātusaṅgahena saṅgahitā’’ti sakkā vattuṃ. Tena vuttaṃ ‘‘saṅgāhakattābhāvato evā’’ti. Tathā ‘‘abyākatehi dhammehi ye dhammā khandhasaṅgahena asaṅgahitā, āyatanadhātusaṅgahena saṅgahitā’’tiādi na sakkā vattuṃ tādisassa dhammassa abhāvatoti āha ‘‘sanibbāna…pe… bhāvatovā’’ti. Aggahaṇaṃ veditabbanti yojanā. Tenāha ‘‘na hī’’tiādi. Kañcīti kañci dhammajātaṃ. Teti abyākatadhammādayo. Attanoti abyākatadhammādiṃ sandhāyāha. Ekadesoti rūpakkhandhādi. Attekadesasabhāgoti nibbānaṃ. Tañhi dhammāyatanadhammadhātupariyāpannatāya tadekadesasabhāgo. Asaṅgahitasaṅgāhakattāti khandhasaṅgahena asaṅgahitānaṃ saññākkhandhādīnaṃ āyatanadhātusaṅgahena saṅgāhakattāti attho.
විසභාගක්‌ඛන්‌ධනිබ්‌බානසමුදායත්‌තා ඛන්‌ධසඞ්‌ගහෙන ධම්‌මායතනෙන න කොචි ධම්‌මො සඞ්‌ගහිතො අත්‌ථීති යොජනා. එතස්‌සාති ‘‘ධම්‌මායතනෙන සඞ්‌ගහිතා’’ති එතස්‌ස පදස්‌ස ධම්‌මායතනගණනෙන සඞ්‌ගහිතාති අත්‌ථො. ඔළාරිකරූපසම්‌මිස්‌සං ධම්‌මායතනෙකදෙසං.
Visabhāgakkhandhanibbānasamudāyattā khandhasaṅgahena dhammāyatanena na koci dhammo saṅgahito atthīti yojanā. Etassāti ‘‘dhammāyatanena saṅgahitā’’ti etassa padassa dhammāyatanagaṇanena saṅgahitāti attho. Oḷārikarūpasammissaṃ dhammāyatanekadesaṃ.
තතියනයඅසඞ්‌ගහිතෙනසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Tatiyanayaasaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / ධාතුකථාපාළි • Dhātukathāpāḷi / 3. අසඞ්‌ගහිතෙනසඞ්‌ගහිතපදනිද්‌දෙසො • 3. Asaṅgahitenasaṅgahitapadaniddeso
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / අභිධම්‌මපිටක (අට්‌ඨකථා) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / 3. තතියනයො අසඞ්‌ගහිතෙනසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා • 3. Tatiyanayo asaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 3. තතියනයො අසඞ්‌ගහිතෙනසඞ්‌ගහිතපදවණ්‌ණනා • 3. Tatiyanayo asaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
