| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
4. තතියසමාධිසුත්‌තං
4. Tatiyasamādhisuttaṃ
94. ‘‘චත්‌තාරොමෙ, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ චත්‌තාරො? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ලාභී හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස, න ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය. ඉධ පන, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ලාභී හොති අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය, න ලාභී අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස. ඉධ පන, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො න චෙව ලාභී හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස න ච ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය. ඉධ පන, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො පුග්‌ගලො ලාභී චෙව හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස ලාභී ච අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය.
94. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo na ceva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘තත්‍ර , භික්‌ඛවෙ, ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස න ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය, තෙන, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලෙන ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය සො උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමස්‌ස වචනීයො – ‘කථං නු ඛො, ආවුසො, සඞ්‌ඛාරා දට්‌ඨබ්‌බා? කථං සඞ්‌ඛාරා සම්‌මසිතබ්‌බා? කථං සඞ්‌ඛාරා විපස්‌සිතබ්‌බා’ 1 ති? තස්‌ස සො යථාදිට්‌ඨං යථාවිදිතං බ්‍යාකරොති – ‘එවං ඛො, ආවුසො, සඞ්‌ඛාරා දට්‌ඨබ්‌බා, එවං සඞ්‌ඛාරා සම්‌මසිතබ්‌බා, එවං සඞ්‌ඛාරා විපස්‌සිතබ්‌බා’ති. සො අපරෙන සමයෙන ලාභී චෙව හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස ලාභී ච අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය.
‘‘Tatra , bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ 2 ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය න ලාභී අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස, තෙන, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලෙන ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස සො උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමස්‌ස වචනීයො – ‘කථං නු ඛො, ආවුසො, චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං? කථං චිත්‌තං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං ? කථං චිත්‌තං එකොදි කාතබ්‌බං? කථං චිත්‌තං සමාදහාතබ්‌බ’න්‌ති? තස්‌ස සො යථාදිට්‌ඨං යථාවිදිතං බ්‍යාකරොති – ‘එවං ඛො, ආවුසො, චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං, එවං චිත්‌තං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං, එවං චිත්‌තං එකොදි කාතබ්‌බං 3, එවං චිත්‌තං සමාදහාතබ්‌බ’න්‌ති. සො අපරෙන සමයෙ ලාභී චෙව හොති අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය ලාභී ච අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabba’nti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ 4, evaṃ cittaṃ samādahātabba’nti. So aparena samaye lābhī ceva hoti adhipaññādhammavipassanāya lābhī ca ajjhattaṃ cetosamathassa.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, ය්‌වායං පුග්‌ගලො න චෙව ලාභී අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස න ච ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය, තෙන, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලෙන ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී චෙව අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස ලාභී ච අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය සො උපසඞ්‌කමිත්‌වා එවමස්‌ස වචනීයො – ‘කථං නු ඛො, ආවුසො, චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං? කථං චිත්‌තං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං? කථං චිත්‌තං එකොදි කාතබ්‌බං? කථං චිත්‌තං සමාදහාතබ්‌බං? කථං සඞ්‌ඛාරා දට්‌ඨබ්‌බා? කථං සඞ්‌ඛාරා සම්‌මසිතබ්‌බා? කථං සඞ්‌ඛාරා විපස්‌සිතබ්‌බා’ති? තස්‌ස සො යථාදිට්‌ඨං යථාවිදිතං බ්‍යාකරොති – ‘එවං ඛො, ආවුසො, චිත්‌තං සණ්‌ඨපෙතබ්‌බං, එවං චිත්‌තං සන්‌නිසාදෙතබ්‌බං, එවං චිත්‌තං එකොදි කාතබ්‌බං, එවං චිත්‌තං සමාදහාතබ්‌බං, එවං සඞ්‌ඛාරා දට්‌ඨබ්‌බා, එවං සඞ්‌ඛාරා සම්‌මසිතබ්‌බා, එවං සඞ්‌ඛාරා විපස්‌සිතබ්‌බා’ති. සො අපරෙන සමයෙන ලාභී චෙව හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස ලාභී ච අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo na ceva lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ceva ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ? Kathaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ, evaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ, evaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘තත්‍ර, භික්‌ඛවෙ, ය්‌වායං පුග්‌ගලො ලාභී චෙව හොති අජ්‌ඣත්‌තං චෙතොසමථස්‌ස ලාභී අධිපඤ්‌ඤාධම්‌මවිපස්‌සනාය , තෙන, භික්‌ඛවෙ, පුග්‌ගලෙන තෙසු චෙව කුසලෙසු ධම්‌මෙසු පතිට්‌ඨාය උත්‌තරි ආසවානං ඛයාය යොගො කරණීයො. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, චත්‌තාරො පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මි’’න්‌ති. චතුත්‌ථං.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī adhipaññādhammavipassanāya , tena, bhikkhave, puggalena tesu ceva kusalesu dhammesu patiṭṭhāya uttari āsavānaṃ khayāya yogo karaṇīyo. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 4. තතියසමාධිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 4. තතියසමාධිසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
