| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൪. തതിയസമാധിസുത്തം
4. Tatiyasamādhisuttaṃ
൯൪. ‘‘ചത്താരോമേ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മിം. കതമേ ചത്താരോ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ഹോതി അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ, ന ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ന ചേവ ലാഭീ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ന ച ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ. ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
94. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame cattāro? Idha, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa, na lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī hoti adhipaññādhammavipassanāya, na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo na ceva lābhī hoti ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya. Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘തത്ര , ഭിക്ഖവേ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ന ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ, തേന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലേന യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ സോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘കഥം നു ഖോ, ആവുസോ, സങ്ഖാരാ ദട്ഠബ്ബാ? കഥം സങ്ഖാരാ സമ്മസിതബ്ബാ? കഥം സങ്ഖാരാ വിപസ്സിതബ്ബാ’ 1 തി? തസ്സ സോ യഥാദിട്ഠം യഥാവിദിതം ബ്യാകരോതി – ‘ഏവം ഖോ, ആവുസോ, സങ്ഖാരാ ദട്ഠബ്ബാ, ഏവം സങ്ഖാരാ സമ്മസിതബ്ബാ, ഏവം സങ്ഖാരാ വിപസ്സിതബ്ബാ’തി. സോ അപരേന സമയേന ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
‘‘Tatra , bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ 2 ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ ന ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ, തേന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലേന യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ സോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘കഥം നു ഖോ, ആവുസോ, ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം? കഥം ചിത്തം സന്നിസാദേതബ്ബം ? കഥം ചിത്തം ഏകോദി കാതബ്ബം? കഥം ചിത്തം സമാദഹാതബ്ബ’ന്തി? തസ്സ സോ യഥാദിട്ഠം യഥാവിദിതം ബ്യാകരോതി – ‘ഏവം ഖോ, ആവുസോ, ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം, ഏവം ചിത്തം സന്നിസാദേതബ്ബം, ഏവം ചിത്തം ഏകോദി കാതബ്ബം 3, ഏവം ചിത്തം സമാദഹാതബ്ബ’ന്തി. സോ അപരേന സമയേ ലാഭീ ചേവ ഹോതി അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ ലാഭീ ച അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī adhipaññādhammavipassanāya na lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabba’nti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ 4, evaṃ cittaṃ samādahātabba’nti. So aparena samaye lābhī ceva hoti adhipaññādhammavipassanāya lābhī ca ajjhattaṃ cetosamathassa.
‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ന ചേവ ലാഭീ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ന ച ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ, തേന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലേന യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ചേവ അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ സോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏവമസ്സ വചനീയോ – ‘കഥം നു ഖോ, ആവുസോ, ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം? കഥം ചിത്തം സന്നിസാദേതബ്ബം? കഥം ചിത്തം ഏകോദി കാതബ്ബം? കഥം ചിത്തം സമാദഹാതബ്ബം? കഥം സങ്ഖാരാ ദട്ഠബ്ബാ? കഥം സങ്ഖാരാ സമ്മസിതബ്ബാ? കഥം സങ്ഖാരാ വിപസ്സിതബ്ബാ’തി? തസ്സ സോ യഥാദിട്ഠം യഥാവിദിതം ബ്യാകരോതി – ‘ഏവം ഖോ, ആവുസോ, ചിത്തം സണ്ഠപേതബ്ബം, ഏവം ചിത്തം സന്നിസാദേതബ്ബം, ഏവം ചിത്തം ഏകോദി കാതബ്ബം, ഏവം ചിത്തം സമാദഹാതബ്ബം, ഏവം സങ്ഖാരാ ദട്ഠബ്ബാ, ഏവം സങ്ഖാരാ സമ്മസിതബ്ബാ, ഏവം സങ്ഖാരാ വിപസ്സിതബ്ബാ’തി. സോ അപരേന സമയേന ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ലാഭീ ച അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo na ceva lābhī ajjhattaṃ cetosamathassa na ca lābhī adhipaññādhammavipassanāya, tena, bhikkhave, puggalena yvāyaṃ puggalo lābhī ceva ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya so upasaṅkamitvā evamassa vacanīyo – ‘kathaṃ nu kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ? Kathaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ? Kathaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā? Kathaṃ saṅkhārā sammasitabbā? Kathaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti? Tassa so yathādiṭṭhaṃ yathāviditaṃ byākaroti – ‘evaṃ kho, āvuso, cittaṃ saṇṭhapetabbaṃ, evaṃ cittaṃ sannisādetabbaṃ, evaṃ cittaṃ ekodi kātabbaṃ, evaṃ cittaṃ samādahātabbaṃ, evaṃ saṅkhārā daṭṭhabbā, evaṃ saṅkhārā sammasitabbā, evaṃ saṅkhārā vipassitabbā’ti. So aparena samayena lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī ca adhipaññādhammavipassanāya.
‘‘തത്ര, ഭിക്ഖവേ, യ്വായം പുഗ്ഗലോ ലാഭീ ചേവ ഹോതി അജ്ഝത്തം ചേതോസമഥസ്സ ലാഭീ അധിപഞ്ഞാധമ്മവിപസ്സനായ , തേന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലേന തേസു ചേവ കുസലേസു ധമ്മേസു പതിട്ഠായ ഉത്തരി ആസവാനം ഖയായ യോഗോ കരണീയോ. ഇമേ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ചത്താരോ പുഗ്ഗലാ സന്തോ സംവിജ്ജമാനാ ലോകസ്മി’’ന്തി. ചതുത്ഥം.
‘‘Tatra, bhikkhave, yvāyaṃ puggalo lābhī ceva hoti ajjhattaṃ cetosamathassa lābhī adhipaññādhammavipassanāya , tena, bhikkhave, puggalena tesu ceva kusalesu dhammesu patiṭṭhāya uttari āsavānaṃ khayāya yogo karaṇīyo. Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൪. തതിയസമാധിസുത്തവണ്ണനാ • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൪. തതിയസമാധിസുത്തവണ്ണനാ • 4. Tatiyasamādhisuttavaṇṇanā
