Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ • Bhikkhunīvibhaṅga |
੩. ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ
3. Tatiyasikkhāpadaṃ
੧੦੩੩. ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਚਣ੍ਡਕਾਲ਼ੀ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਭਣ੍ਡਨਕਾਰਿਕਾ ਹੋਤਿ ਕਲਹਕਾਰਿਕਾ વਿવਾਦਕਾਰਿਕਾ ਭਸ੍ਸਕਾਰਿਕਾ ਸਙ੍ਘੇ ਅਧਿਕਰਣਕਾਰਿਕਾ। ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਤਸ੍ਸਾ ਕਮ੍ਮੇ ਕਰੀਯਮਾਨੇ ਪਟਿਕ੍ਕੋਸਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਗਾਮਕਂ ਅਗਮਾਸਿ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ। ਅਥ ਖੋ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ – ‘‘ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਾ’’ਤਿ ਚਣ੍ਡਕਾਲ਼ਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਦਸ੍ਸਨੇ ਉਕ੍ਖਿਪਿ। ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਗਾਮਕੇ ਤਂ ਕਰਣੀਯਂ ਤੀਰੇਤ੍વਾ ਪੁਨਦੇવ ਸਾવਤ੍ਥਿਂ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਿ। ਚਣ੍ਡਕਾਲ਼ੀ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾਯ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਨ ਪਾਦੋਦਕਂ ਪਾਦਪੀਠਂ ਪਾਦਕਠਲਿਕਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿ; ਨ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਨ ਪਾਨੀਯੇਨ ਆਪੁਚ੍ਛਿ। ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਚਣ੍ਡਕਾਲ਼ਿਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਤ੍વਂ, ਅਯ੍ਯੇ, ਮਯਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿਯਾ ਨੇવ ਆਸਨਂ ਪਞ੍ਞਪੇਸਿ ਨ ਪਾਦੋਦਕਂ ਪਾਦਪੀਠਂ ਪਾਦਕਠਲਿਕਂ ਉਪਨਿਕ੍ਖਿਪਿ; ਨ ਪਚ੍ਚੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਂ ਪਟਿਗ੍ਗਹੇਸਿ ਨ ਪਾਨੀਯੇਨ ਆਪੁਚ੍ਛੀ’’ਤਿ? ‘‘ਏવਞ੍ਹੇਤਂ, ਅਯ੍ਯੇ, ਹੋਤਿ ਯਥਾ ਤਂ ਅਨਾਥਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਕਿਸ੍ਸ ਪਨ ਤ੍વਂ, ਅਯ੍ਯੇ, ਅਨਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਮਾ ਮਂ, ਅਯ੍ਯੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ – ‘‘ਅਯਂ ਅਨਾਥਾ ਅਪ੍ਪਞ੍ਞਾਤਾ, ਨਤ੍ਥਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਕਾਚਿ ਪਤਿવਤ੍ਤਾ’’ਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਦਸ੍ਸਨੇ ਉਕ੍ਖਿਪਿਂਸੂ’’ਤਿ। ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ – ‘‘ਬਾਲਾ ਏਤਾ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਏਤਾ ਨੇਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਮ੍ਮਦੋਸਂ વਾ ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਂ વਾ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਾ’’ਤਿ, ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਗਣਂ ਪਰਿਭਾਸਿ। ਯਾ ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਅਪ੍ਪਿਚ੍ਛਾ…ਪੇ॰… ਤਾ ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਿ ਖਿਯ੍ਯਨ੍ਤਿ વਿਪਾਚੇਨ੍ਤਿ – ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਅਯ੍ਯਾ ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਗਣਂ ਪਰਿਭਾਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ…ਪੇ॰… ਸਚ੍ਚਂ ਕਿਰ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਗਣਂ ਪਰਿਭਾਸਤੀਤਿ 1? ‘‘ਸਚ੍ਚਂ, ਭਗવਾ’’ਤਿ। વਿਗਰਹਿ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ …ਪੇ॰…ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥੁਲ੍ਲਨਨ੍ਦਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਗਣਂ ਪਰਿਭਾਸਿਸ੍ਸਤਿ! ਨੇਤਂ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਪ੍ਪਸਨ੍ਨਾਨਂ વਾ ਪਸਾਦਾਯ…ਪੇ॰… ਏવਞ੍ਚ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ ਇਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਉਦ੍ਦਿਸਨ੍ਤੁ –
1033. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena caṇḍakāḷī bhikkhunī bhaṇḍanakārikā hoti kalahakārikā vivādakārikā bhassakārikā saṅghe adhikaraṇakārikā. Thullanandā bhikkhunī tassā kamme karīyamāne paṭikkosati. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī gāmakaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Atha kho bhikkhunisaṅgho – ‘‘thullanandā bhikkhunī pakkantā’’ti caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ āpattiyā adassane ukkhipi. Thullanandā bhikkhunī gāmake taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva sāvatthiṃ paccāgacchi. Caṇḍakāḷī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi; na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchi. Thullanandā bhikkhunī caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, ayye, mayi āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi; na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchī’’ti? ‘‘Evañhetaṃ, ayye, hoti yathā taṃ anāthāyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayye, anāthā’’ti? ‘‘Imā maṃ, ayye, bhikkhuniyo – ‘‘ayaṃ anāthā appaññātā, natthi imissā kāci pativattā’’ti, āpattiyā adassane ukkhipiṃsū’’ti. Thullanandā bhikkhunī – ‘‘bālā etā abyattā etā netā jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā’’ti, caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsissatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsatīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā …pe…kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāsissati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
੧੦੩੪. ‘‘ਯਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਗਣਂ ਪਰਿਭਾਸੇਯ੍ਯ, ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ।
1034.‘‘Yā pana bhikkhunī caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāseyya, pācittiya’’nti.
੧੦੩੫. ਯਾ ਪਨਾਤਿ ਯਾ ਯਾਦਿਸਾ…ਪੇ॰… ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਤਿ…ਪੇ॰… ਅਯਂ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਥੇ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨੀਤਿ।
1035.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ਚਣ੍ਡੀਕਤਾ ਨਾਮ ਕੋਧਨਾ વੁਚ੍ਚਤਿ।
Caṇḍīkatā nāma kodhanā vuccati.
ਗਣੋ ਨਾਮ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਸਙ੍ਘੋ વੁਚ੍ਚਤਿ।
Gaṇo nāma bhikkhunisaṅgho vuccati.
ਪਰਿਭਾਸੇਯ੍ਯਾਤਿ ‘‘ਬਾਲਾ ਏਤਾ ਅਬ੍ਯਤ੍ਤਾ ਏਤਾ ਨੇਤਾ ਜਾਨਨ੍ਤਿ ਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਮ੍ਮਦੋਸਂ વਾ ਕਮ੍ਮવਿਪਤ੍ਤਿਂ વਾ ਕਮ੍ਮਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਂ વਾ’’ਤਿ ਪਰਿਭਾਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ। ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਯੋ વਾ ਏਕਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨਿਂ વਾ ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ વਾ ਪਰਿਭਾਸਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਦੁਕ੍ਕਟਸ੍ਸ।
Paribhāseyyāti ‘‘bālā etā abyattā etā netā jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā’’ti paribhāsati, āpatti pācittiyassa. Sambahulā bhikkhuniyo vā ekaṃ bhikkhuniṃ vā anupasampannaṃ vā paribhāsati, āpatti dukkaṭassa.
੧੦੩੬. ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਯ, ਧਮ੍ਮਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਯ, ਅਨੁਸਾਸਨਿਪੁਰੇਕ੍ਖਾਰਾਯ, ਉਮ੍ਮਤ੍ਤਿਕਾਯ, ਆਦਿਕਮ੍ਮਿਕਾਯਾਤਿ।
1036. Anāpatti atthapurekkhārāya, dhammapurekkhārāya, anusāsanipurekkhārāya, ummattikāya, ādikammikāyāti.
ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ।
Tatiyasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੩. ਤਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 3. Tatiyasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੨. ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 2. Dutiyasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੧. ਪਠਮਾਦਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamādisikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੩-੪. ਤਤਿਯ-ਚਤੁਤ੍ਥਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 3-4. Tatiya-catutthasikkhāpadaṃ