| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පටිසම්‌භිදාමග්‌ගපාළි • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
3. තතියසුත්‌තන්‌තනිද්‌දෙසො
3. Tatiyasuttantaniddeso
194. සාවත්‌ථිනිදානං 1. ‘‘පඤ්‌චිමානි, භික්‌ඛවෙ, ඉන්‌ද්‍රියානි. කතමානි පඤ්‌ච? සද්‌ධින්‌ද්‍රියං, වීරියින්‌ද්‍රියං, සතින්‌ද්‍රියං, සමාධින්‌ද්‍රියං, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං. කත්‌ථ ච, භික්‌ඛවෙ, සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං? චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු – එත්‌ථ සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. කත්‌ථ ච, භික්‌ඛවෙ, වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං? චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු – එත්‌ථ වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. කත්‌ථ ච , භික්‌ඛවෙ, සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං? චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු – එත්‌ථ සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. කත්‌ථ ච, භික්‌ඛවෙ, සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං? චතූසු ඣානෙසු – එත්‌ථ සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. කත්‌ථ ච, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං? චතූසු අරියසච්‌චෙසු – එත්‌ථ පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං’’.
194. Sāvatthinidānaṃ 2. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Kattha ca, bhikkhave, saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ? Catūsu sotāpattiyaṅgesu – ettha saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Kattha ca, bhikkhave, vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ? Catūsu sammappadhānesu – ettha vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Kattha ca , bhikkhave, satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ? Catūsu satipaṭṭhānesu – ettha satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Kattha ca, bhikkhave, samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ? Catūsu jhānesu – ettha samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Kattha ca, bhikkhave, paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ? Catūsu ariyasaccesu – ettha paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ’’.
චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි?
Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena katihākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena katihākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena katihākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena katihākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena katihākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni?
චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි. චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි. චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි. චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි. චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni. Catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni. Catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni. Catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni. Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
ක. පභෙදගණනනිද්‌දෙසො
Ka. pabhedagaṇananiddeso
195. චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? සප්‌පුරිසසංසෙවෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ අධිමොක්‌ඛාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං , දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං; සද්‌ධම්‌මසවනෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ… යොනිසොමනසිකාරෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ… ධම්‌මානුධම්‌මපටිපත්‌තියා සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ අධිමොක්‌ඛාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
195. Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Sappurisasaṃseve sotāpattiyaṅge adhimokkhādhipateyyaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, saddhindriyassa vasena paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ , dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ; saddhammasavane sotāpattiyaṅge… yonisomanasikāre sotāpattiyaṅge… dhammānudhammapaṭipattiyā sotāpattiyaṅge adhimokkhādhipateyyaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, saddhindriyassa vasena paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? අනුප්‌පන්‌නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං අනුප්‌පාදාය සම්‌මප්‌පධානෙ පග්‌ගහාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. උප්‌පන්‌නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය සම්‌මප්‌පධානෙ…පෙ.… අනුප්‌පන්‌නානං කුසලානං ධම්‌මානං උප්‌පාදාය සම්‌මප්‌පධානෙ…පෙ.… උප්‌පන්‌නානං කුසලානං ධම්‌මානං ඨිතියා අසම්‌මොසාය භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය භාවනාය පාරිපූරියා සම්‌මප්‌පධානෙ පග්‌ගහාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
Catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya sammappadhāne paggahādhipateyyaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, vīriyindriyassa vasena upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya sammappadhāne…pe… anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya sammappadhāne…pe… uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā sammappadhāne paggahādhipateyyaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, vīriyindriyassa vasena upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? කායෙ කායානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ උපට්‌ඨානාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. වෙදනාසු වෙදනානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ…පෙ.… චිත්‌තෙ චිත්‌තානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ… ධම්‌මෙසු ධම්‌මානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ උපට්‌ඨානාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
Catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhāne upaṭṭhānādhipateyyaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, satindriyassa vasena avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Vedanāsu vedanānupassanāsatipaṭṭhāne…pe… citte cittānupassanāsatipaṭṭhāne… dhammesu dhammānupassanāsatipaṭṭhāne upaṭṭhānādhipateyyaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, satindriyassa vasena avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? පඨමෙ ඣානෙ අවික්‌ඛෙපාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. දුතියෙ ඣානෙ…පෙ.… තතියෙ ඣානෙ… චතුත්‌ථෙ ඣානෙ අවික්‌ඛෙපාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
Catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Paṭhame jhāne avikkhepādhipateyyaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, samādhindriyassa vasena dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Dutiye jhāne…pe… tatiye jhāne… catutthe jhāne avikkhepādhipateyyaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, samādhindriyassa vasena dassanaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි? දුක්‌ඛෙ අරියසච්‌චෙ දස්‌සනාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. දුක්‌ඛසමුදයෙ අරියසච්‌චෙ…පෙ.… දුක්‌ඛනිරොධෙ අරියසච්‌චෙ… දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය අරියසච්‌චෙ දස්‌සනාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියං දට්‌ඨබ්‌බං. චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චින්‌ද්‍රියානි දට්‌ඨබ්‌බානි.
Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni? Dukkhe ariyasacce dassanādhipateyyaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paññindriyassa vasena adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Dukkhasamudaye ariyasacce…pe… dukkhanirodhe ariyasacce… dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasacce dassanādhipateyyaṭṭhena paññindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paññindriyassa vasena adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyaṃ daṭṭhabbaṃ, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ daṭṭhabbaṃ. Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcindriyāni daṭṭhabbāni.
ඛ. චරියවාරො
Kha. cariyavāro
196. චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා?
196. Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena katihākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā?
චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු…පෙ.… චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු… චතූසු ඣානෙසු… චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතිහාකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු…පෙ.… චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු… චතූසු ඣානෙසු… චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu sammappadhānesu…pe… catūsu satipaṭṭhānesu… catūsu jhānesu… catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena katihākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā. Catūsu sammappadhānesu…pe… catūsu satipaṭṭhānesu… catūsu jhānesu… catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? සප්‌පුරිසසංසෙවෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ අධිමොක්‌ඛාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. සද්‌ධම්‌මසවනෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ…පෙ.… යොනිසො මනසිකාරෙ සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ… ධම්‌මානුධම්‌මපටිපත්‌තියා සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙ අධිමොක්‌ඛාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. චතූසු සොතාපත්‌තියඞ්‌ගෙසු සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Sappurisasaṃseve sotāpattiyaṅge adhimokkhādhipateyyaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, saddhindriyassa vasena paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, dassanaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Saddhammasavane sotāpattiyaṅge…pe… yoniso manasikāre sotāpattiyaṅge… dhammānudhammapaṭipattiyā sotāpattiyaṅge adhimokkhādhipateyyaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, saddhindriyassa vasena paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, dassanaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Catūsu sotāpattiyaṅgesu saddhindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? අනුප්‌පන්‌නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං අනුප්‌පාදාය සම්‌මප්‌පධානෙ පග්‌ගහාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. උප්‌පන්‌නානං පාපකානං අකුසලානං ධම්‌මානං පහානාය සම්‌මප්‌පධානෙ…පෙ.… අනුප්‌පන්‌නානං කුසලානං ධම්‌මානං උප්‌පාදාය සම්‌මප්‌පධානෙ…පෙ.… උප්‌පන්‌නානං කුසලානං ධම්‌මානං ඨිතියා අසම්‌මොසාය භිය්‍යොභාවාය වෙපුල්‌ලාය භාවනාය පාරිපූරියා සම්‌මප්‌පධානෙ පග්‌ගහාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා…පෙ.… චතූසු සම්‌මප්‌පධානෙසු වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya sammappadhāne paggahādhipateyyaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, vīriyindriyassa vasena upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, dassanaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya sammappadhāne…pe… anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya sammappadhāne…pe… uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā sammappadhāne paggahādhipateyyaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā…pe… catūsu sammappadhānesu vīriyindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? කායෙ කායානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ උපට්‌ඨානාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. වෙදනාසු වෙදනානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ…පෙ.… චිත්‌තෙ චිත්‌තානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ…පෙ.… ධම්‌මෙසු ධම්‌මානුපස්‌සනාසතිපට්‌ඨානෙ උපට්‌ඨානාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා…පෙ.… චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු සතින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhāne upaṭṭhānādhipateyyaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, satindriyassa vasena avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, dassanaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Vedanāsu vedanānupassanāsatipaṭṭhāne…pe… citte cittānupassanāsatipaṭṭhāne…pe… dhammesu dhammānupassanāsatipaṭṭhāne upaṭṭhānādhipateyyaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā…pe… catūsu satipaṭṭhānesu satindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? පඨමෙ ඣානෙ අවික්‌ඛෙපාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන දස්‌සනට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. දුතියෙ ඣානෙ…පෙ.… තතියෙ ඣානෙ…පෙ.… චතුත්‌ථෙ ඣානෙ අවික්‌ඛෙපාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා…පෙ.… චතූසු ඣානෙසු සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Paṭhame jhāne avikkhepādhipateyyaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, samādhindriyassa vasena dassanaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā, adhimokkhaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Dutiye jhāne…pe… tatiye jhāne…pe… catutthe jhāne avikkhepādhipateyyaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā…pe… catūsu jhānesu samādhindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන කතමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා? දුක්‌ඛෙ අරියසච්‌චෙ දස්‌සනාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. දුක්‌ඛසමුදයෙ අරියසච්‌චෙ…පෙ.… දුක්‌ඛනිරොධෙ අරියසච්‌චෙ… දුක්‌ඛනිරොධගාමිනියා පටිපදාය අරියසච්‌චෙ දස්‌සනාධිපතෙය්‍යට්‌ඨෙන පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන අධිමොක්‌ඛට්‌ඨෙන සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, පග්‌ගහට්‌ඨෙන වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, උපට්‌ඨානට්‌ඨෙන සතින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා, අවික්‌ඛෙපට්‌ඨෙන සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස චරියා දට්‌ඨබ්‌බා. චතූසු අරියසච්‌චෙසු පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස වසෙන ඉමෙහි වීසතියා ආකාරෙහි පඤ්‌චන්‌නං ඉන්‌ද්‍රියානං චරියා දට්‌ඨබ්‌බා.
Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena katamehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā? Dukkhe ariyasacce dassanādhipateyyaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paññindriyassa vasena adhimokkhaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Dukkhasamudaye ariyasacce…pe… dukkhanirodhe ariyasacce… dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasacce dassanādhipateyyaṭṭhena paññindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paññindriyassa vasena adhimokkhaṭṭhena saddhindriyassa cariyā daṭṭhabbā, paggahaṭṭhena vīriyindriyassa cariyā daṭṭhabbā, upaṭṭhānaṭṭhena satindriyassa cariyā daṭṭhabbā, avikkhepaṭṭhena samādhindriyassa cariyā daṭṭhabbā. Catūsu ariyasaccesu paññindriyassa vasena imehi vīsatiyā ākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ cariyā daṭṭhabbā.
ග. චාරවිහාරනිද්‌දෙසො
Ga. cāravihāraniddeso
197. චාරො ච විහාරො ච අනුබුද්‌ධො හොති පටිවිද්‌ධො, යථාචරන්‌තං යථාවිහරන්‌තං විඤ්‌ඤූ සබ්‍රහ්‌මචාරී ගම්‌භීරෙසු ඨානෙසු ඔකප්‌පෙය්‍යුං – ‘‘අද්‌ධා, අයමායස්‌මා පත්‌තො වා පාපුණිස්‌සති වා’’.
197. Cāro ca vihāro ca anubuddho hoti paṭividdho, yathācarantaṃ yathāviharantaṃ viññū sabrahmacārī gambhīresu ṭhānesu okappeyyuṃ – ‘‘addhā, ayamāyasmā patto vā pāpuṇissati vā’’.
චරියාති අට්‌ඨ චරියායො – ඉරියාපථචරියා, ආයතනචරියා, සතිචරියා, සමාධිචරියා, ඤාණචරියා, මග්‌ගචරියා, පත්‌තිචරියා, ලොකත්‌ථචරියාති. ඉරියාපථචරියාති චතූසු ඉරියාපථෙසු. ආයතනචරියාති ඡසු අජ්‌ඣත්‌තිකබාහිරෙසු ආයතනෙසු. සතිචරියාති චතූසු සතිපට්‌ඨානෙසු. සමාධිචරියාති චතූසු ඣානෙසු. ඤාණචරියාති චතූසු අරියසච්‌චෙසු. මග්‌ගචරියාති චතූසු අරියමග්‌ගෙසු. පත්‌තිචරියාති චතූසු සාමඤ්‌ඤඵලෙසු. ලොකත්‌ථචරියාති තථාගතෙසු අරහන්‌තෙසු සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙසු, පදෙසෙ පච්‌චෙකබුද්‌ධෙසු, පදෙසෙ සාවකෙසු. ඉරියාපථචරියා ච පණිධිසම්‌පන්‌නානං, ආයතනචරියා ච ඉන්‌ද්‍රියෙසු ගුත්‌තද්‌වාරානං, සතිචරියා ච අප්‌පමාදවිහාරීනං, සමාධිචරියා ච අධිචිත්‌තමනුයුත්‌තානං, ඤාණචරියා ච බුද්‌ධිසම්‌පන්‌නානං, මග්‌ගචරියා ච සම්‌මාපටිපන්‌නානං, පත්‌තිචරියා ච අධිගතඵලානං, ලොකත්‌ථචරියා ච තථාගතානං අරහන්‌තානං සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධානං, පදෙසෙ පච්‌චෙකබුද්‌ධානං, පදෙසෙ සාවකානං. ඉමා අට්‌ඨ චරියායො.
Cariyāti aṭṭha cariyāyo – iriyāpathacariyā, āyatanacariyā, saticariyā, samādhicariyā, ñāṇacariyā, maggacariyā, patticariyā, lokatthacariyāti. Iriyāpathacariyāti catūsu iriyāpathesu. Āyatanacariyāti chasu ajjhattikabāhiresu āyatanesu. Saticariyāti catūsu satipaṭṭhānesu. Samādhicariyāti catūsu jhānesu. Ñāṇacariyāti catūsu ariyasaccesu. Maggacariyāti catūsu ariyamaggesu. Patticariyāti catūsu sāmaññaphalesu. Lokatthacariyāti tathāgatesu arahantesu sammāsambuddhesu, padese paccekabuddhesu, padese sāvakesu. Iriyāpathacariyā ca paṇidhisampannānaṃ, āyatanacariyā ca indriyesu guttadvārānaṃ, saticariyā ca appamādavihārīnaṃ, samādhicariyā ca adhicittamanuyuttānaṃ, ñāṇacariyā ca buddhisampannānaṃ, maggacariyā ca sammāpaṭipannānaṃ, patticariyā ca adhigataphalānaṃ, lokatthacariyā ca tathāgatānaṃ arahantānaṃ sammāsambuddhānaṃ, padese paccekabuddhānaṃ, padese sāvakānaṃ. Imā aṭṭha cariyāyo.
අපරාපි අට්‌ඨ චරියායො. අධිමුච්‌චන්‌තො සද්‌ධාය චරති, පග්‌ගණ්‌හන්‌තො වීරියෙන චරති, උපට්‌ඨාපෙන්‌තො සතියා චරති, අවික්‌ඛෙපං කරොන්‌තො සමාධිනා චරති, පජානන්‌තො පඤ්‌ඤාය චරති, විජානන්‌තො විඤ්‌ඤාණචරියාය චරති, එවං පටිපන්‌නස්‌ස කුසලා ධම්‌මා ආයාපෙන්‌තීති ආයතනචරියාය චරති, එවං පටිපන්‌නො විසෙසමධිගච්‌ඡතීති විසෙසචරියාය චරති – ඉමා අට්‌ඨ චරියායො.
Aparāpi aṭṭha cariyāyo. Adhimuccanto saddhāya carati, paggaṇhanto vīriyena carati, upaṭṭhāpento satiyā carati, avikkhepaṃ karonto samādhinā carati, pajānanto paññāya carati, vijānanto viññāṇacariyāya carati, evaṃ paṭipannassa kusalā dhammā āyāpentīti āyatanacariyāya carati, evaṃ paṭipanno visesamadhigacchatīti visesacariyāya carati – imā aṭṭha cariyāyo.
අපරාපි අට්‌ඨ චරියායො. දස්‌සනචරියා ච සම්‌මාදිට්‌ඨියා, අභිනිරොපනචරියා ච සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පස්‌ස, පරිග්‌ගහචරියා ච සම්‌මාවාචාය, සමුට්‌ඨානචරියා ච සම්‌මාකම්‌මන්‌තස්‌ස, වොදානචරියා ච සම්‌මාආජීවස්‌ස, පග්‌ගහචරියා ච සම්‌මාවායාමස්‌ස, උපට්‌ඨානචරියා ච සම්‌මාසතියා, අවික්‌ඛෙපචරියා ච සම්‌මාසමාධිස්‌ස – ඉමා අට්‌ඨ චරියායො.
Aparāpi aṭṭha cariyāyo. Dassanacariyā ca sammādiṭṭhiyā, abhiniropanacariyā ca sammāsaṅkappassa, pariggahacariyā ca sammāvācāya, samuṭṭhānacariyā ca sammākammantassa, vodānacariyā ca sammāājīvassa, paggahacariyā ca sammāvāyāmassa, upaṭṭhānacariyā ca sammāsatiyā, avikkhepacariyā ca sammāsamādhissa – imā aṭṭha cariyāyo.
විහාරොති අධිමුච්‌චන්‌තො සද්‌ධාය විහරති, පග්‌ගණ්‌හන්‌තො වීරියෙන විහරති, උපට්‌ඨාපෙන්‌තො සතියා විහරති, අවික්‌ඛෙපං කරොන්‌තො සමාධිනා විහරති, පජානන්‌තො පඤ්‌ඤාය විහරති.
Vihāroti adhimuccanto saddhāya viharati, paggaṇhanto vīriyena viharati, upaṭṭhāpento satiyā viharati, avikkhepaṃ karonto samādhinā viharati, pajānanto paññāya viharati.
අනුබුද්‌ධොති සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස අධිමොක්‌ඛට්‌ඨො අනුබුද්‌ධො හොති, වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස පග්‌ගහට්‌ඨො අනුබුද්‌ධො හොති, සතින්‌ද්‍රියස්‌ස උපට්‌ඨානට්‌ඨො අනුබුද්‌ධො හොති, සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො අනුබුද්‌ධො හොති, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස දස්‌සනට්‌ඨො අනුබුද්‌ධො හොති.
Anubuddhoti saddhindriyassa adhimokkhaṭṭho anubuddho hoti, vīriyindriyassa paggahaṭṭho anubuddho hoti, satindriyassa upaṭṭhānaṭṭho anubuddho hoti, samādhindriyassa avikkhepaṭṭho anubuddho hoti, paññindriyassa dassanaṭṭho anubuddho hoti.
පටිවිද්‌ධොති සද්‌ධින්‌ද්‍රියස්‌ස අධිමොක්‌ඛට්‌ඨො පටිවිද්‌ධො හොති, වීරියින්‌ද්‍රියස්‌ස පග්‌ගහට්‌ඨො පටිවිද්‌ධො හොති, සතින්‌ද්‍රියස්‌ස උපට්‌ඨානට්‌ඨො පටිවිද්‌ධො හොති, සමාධින්‌ද්‍රියස්‌ස අවික්‌ඛෙපට්‌ඨො පටිවිද්‌ධො හොති, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියස්‌ස දස්‌සනට්‌ඨො පටිවිද්‌ධො හොති. යථාචරන්‌තන්‌ති එවං සද්‌ධාය චරන්‌තං, එවං වීරියෙන චරන්‌තං, එවං සතියා චරන්‌තං, එවං සමාධිනා චරන්‌තං, එවං පඤ්‌ඤාය චරන්‌තං. යථාවිහරන්‌තන්‌ති එවං සද්‌ධාය විහරන්‌තං, එවං වීරියෙන විහරන්‌තං, එවං සතියා විහරන්‌තං, එවං සමාධිනා විහරන්‌තං, එවං පඤ්‌ඤාය විහරන්‌තං. විඤ්‌ඤූති විඤ්‌ඤූ විභාවී මෙධාවී පණ්‌ඩිතා බුද්‌ධිසම්‌පන්‌නා. සබ්‍රහ්‌මචාරීති එකකම්‌මං එකුද්‌දෙසො සමසික්‌ඛතා. ගම්‌භීරෙසු ඨානෙසූති ගම්‌භීරානි ඨානානි වුච්‌චන්‌ති ඣානා ච විමොක්‌ඛා ච සමාධී ච සමාපත්‌තියො ච මග්‌ගා ච ඵලානි ච අභිඤ්‌ඤායො ච පටිසම්‌භිදා ච. ඔකප්‌පෙය්‍යුන්‌ති සද්‌දහෙය්‍යුං අධිමුච්‌චෙය්‍යුං. අද්‌ධාති එකංසවචනමෙතං නිස්‌සංසයවචනමෙතං නික්‌කඞ්‌ඛවචනමෙතං අද්‌වෙජ්‌ඣවචනමෙතං අද්‌වෙළ්‌හකවචනමෙතං නියොගවචනමෙතං අපණ්‌ණකවචනමෙතං අවත්‌ථාපනවචනමෙතං – අද්‌ධාති. ආයස්‌මාති පියවචනමෙතං ගරුවචනමෙතං සගාරවසප්‌පතිස්‌සාධිවචනමෙතං – ආයස්‌මාති. පත්‌තො වාති අධිගතො වා. පාපුණිස්‌සති වාති අධිගමිස්‌සති වා.
Paṭividdhoti saddhindriyassa adhimokkhaṭṭho paṭividdho hoti, vīriyindriyassa paggahaṭṭho paṭividdho hoti, satindriyassa upaṭṭhānaṭṭho paṭividdho hoti, samādhindriyassa avikkhepaṭṭho paṭividdho hoti, paññindriyassa dassanaṭṭho paṭividdho hoti. Yathācarantanti evaṃ saddhāya carantaṃ, evaṃ vīriyena carantaṃ, evaṃ satiyā carantaṃ, evaṃ samādhinā carantaṃ, evaṃ paññāya carantaṃ. Yathāviharantanti evaṃ saddhāya viharantaṃ, evaṃ vīriyena viharantaṃ, evaṃ satiyā viharantaṃ, evaṃ samādhinā viharantaṃ, evaṃ paññāya viharantaṃ. Viññūti viññū vibhāvī medhāvī paṇḍitā buddhisampannā. Sabrahmacārīti ekakammaṃ ekuddeso samasikkhatā. Gambhīresu ṭhānesūti gambhīrāni ṭhānāni vuccanti jhānā ca vimokkhā ca samādhī ca samāpattiyo ca maggā ca phalāni ca abhiññāyo ca paṭisambhidā ca. Okappeyyunti saddaheyyuṃ adhimucceyyuṃ. Addhāti ekaṃsavacanametaṃ nissaṃsayavacanametaṃ nikkaṅkhavacanametaṃ advejjhavacanametaṃ adveḷhakavacanametaṃ niyogavacanametaṃ apaṇṇakavacanametaṃ avatthāpanavacanametaṃ – addhāti. Āyasmāti piyavacanametaṃ garuvacanametaṃ sagāravasappatissādhivacanametaṃ – āyasmāti. Pattovāti adhigato vā. Pāpuṇissati vāti adhigamissati vā.
සුත්‌තන්‌තනිද්‌දෙසො තතියො.
Suttantaniddeso tatiyo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / පටිසම්‌භිදාමග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 3. තතියසුත්‌තන්‌තනිද්‌දෙසවණ්‌ණනා • 3. Tatiyasuttantaniddesavaṇṇanā
