| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / சூளனித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Cūḷaniddesa-aṭṭhakathā |
3. ததியவக்³க³வண்ணனா
3. Tatiyavaggavaṇṇanā
141. ததியவக்³க³ஸ்ஸ பட²மே தி³ட்டீ²விஸூகானீதி த்³வாஸட்டி²தி³ட்டி²க³தானி. தானி ஹி மக்³க³ஸம்மாதி³ட்டி²யா விஸூகட்டே²ன விஜ்ஜ²னட்டே²ன விலோமட்டே²ன ச விஸூகானி. ஏவங் தி³ட்டி²யா விஸூகானீதி தி³ட்டி²விஸூகானி, தி³ட்டி²யோ ஏவ வா விஸூகானி தி³ட்டி²விஸூகானி. உபாதிவத்தோதி த³ஸ்ஸனமக்³கே³ன அதிக்கந்தோ. பத்தோ நியாமந்தி அவினிபாதத⁴ம்மதாய ஸம்போ³தி⁴பராயனதாய ச நியதபா⁴வங் அதி⁴க³தோ, ஸம்மத்தனியாமஸங்கா²தங் வா பட²மமக்³க³ந்தி. எத்தாவதா பட²மமக்³க³கிச்சனிப்ப²த்தி ச தஸ்ஸ படிலாபோ⁴ ச வுத்தோ. இதா³னி படிலத்³த⁴மக்³கோ³தி இமினா ஸேஸமக்³க³படிலாப⁴ங் த³ஸ்ஸேதி. உப்பன்னஞாணொம்ஹீதி உப்பன்னபச்சேகபோ³தி⁴ஞாணோ அம்ஹி. ஏதேன ப²லங் த³ஸ்ஸேதி. அனஞ்ஞனெய்யோதி அஞ்ஞேஹி ‘‘இத³ங் ஸச்சங் இத³ங் ஸச்ச’’ந்தி நனேதப்³போ³. ஏதேன ஸயம்பு⁴தங் தீ³பேதி. பத்தே வா பச்சேகபோ³தி⁴ஞாணே அஞ்ஞனெய்யதாய அபா⁴வா ஸயங்வஸிதங். ஸமத²விபஸ்ஸனாய வா தி³ட்டி²விஸூகானி உபாதிவத்தோ, ஆதி³மக்³கே³ன பத்தோ நியாமங், ஸேஸேஹி படிலத்³த⁴மக்³கோ³, ப²லஞாணேன உப்பன்னஞாணோ, தங் ஸப்³ப³ங் அத்தனாவ அதி⁴க³தோதி அனஞ்ஞனெய்யோ. ஸேஸங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங் (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.54; அப॰ அட்ட²॰ 1.1.111).
141. Tatiyavaggassa paṭhame diṭṭhīvisūkānīti dvāsaṭṭhidiṭṭhigatāni. Tāni hi maggasammādiṭṭhiyā visūkaṭṭhena vijjhanaṭṭhena vilomaṭṭhena ca visūkāni. Evaṃ diṭṭhiyā visūkānīti diṭṭhivisūkāni, diṭṭhiyo eva vā visūkāni diṭṭhivisūkāni. Upātivattoti dassanamaggena atikkanto. Patto niyāmanti avinipātadhammatāya sambodhiparāyanatāya ca niyatabhāvaṃ adhigato, sammattaniyāmasaṅkhātaṃ vā paṭhamamagganti. Ettāvatā paṭhamamaggakiccanipphatti ca tassa paṭilābho ca vutto. Idāni paṭiladdhamaggoti iminā sesamaggapaṭilābhaṃ dasseti. Uppannañāṇomhīti uppannapaccekabodhiñāṇo amhi. Etena phalaṃ dasseti. Anaññaneyyoti aññehi ‘‘idaṃ saccaṃ idaṃ sacca’’nti nanetabbo. Etena sayambhutaṃ dīpeti. Patte vā paccekabodhiñāṇe aññaneyyatāya abhāvā sayaṃvasitaṃ. Samathavipassanāya vā diṭṭhivisūkāni upātivatto, ādimaggena patto niyāmaṃ, sesehi paṭiladdhamaggo, phalañāṇena uppannañāṇo, taṃ sabbaṃ attanāva adhigatoti anaññaneyyo. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ (su. ni. aṭṭha. 1.54; apa. aṭṭha. 1.1.111).
ந பரனெய்யோதி ந அஞ்ஞேஹி நேதப்³போ³. ந பரப்பத்தியோதி பச்சக்க²த⁴ம்மத்தா ந அஞ்ஞேஹி ஸத்³த³ஹாபேதப்³போ³. ந பரப்பச்சயோதி ந அஸ்ஸ பரோ பச்சயோ, ந பரஸ்ஸ ஸத்³தா⁴ய வத்ததீதி ந பரப்பச்சயோ. ந பரபடிப³த்³த⁴கூ³தி ந அஞ்ஞேஸங் படிப³த்³த⁴ஞாணக³மனோ.
Na paraneyyoti na aññehi netabbo. Na parappattiyoti paccakkhadhammattā na aññehi saddahāpetabbo. Na parappaccayoti na assa paro paccayo, na parassa saddhāya vattatīti na parappaccayo. Na parapaṭibaddhagūti na aññesaṃ paṭibaddhañāṇagamano.
பட²மங்.
Paṭhamaṃ.
142. து³தியே நில்லோலுபோதி அலோலுபோ. யோ ஹி ரஸதண்ஹாபி⁴பூ⁴தோ ஹோதி, ஸோ பு⁴ஸங் லுப்பதி புனப்புனஞ்ச லுப்பதி, தேன ‘‘லோலுபோ’’தி வுச்சதி. தஸ்மா ஏஸ தங் படிக்கி²பந்தோ ஆஹ ‘‘நில்லோலுபோ’’தி. நிக்குஹோதி எத்த² கிஞ்சாபி யஸ்ஸ திவித⁴குஹனவத்து² நத்தி², ஸோ ‘‘நிக்குஹோ’’தி வுச்சதி, இமிஸ்ஸா பன கா³தா²ய மனுஞ்ஞபோ⁴ஜனாதீ³ஸு விம்ஹயமனாபஜ்ஜனதோ நிக்குஹோதி அயமதி⁴ப்பாயோ. நிப்பிபாஸோதி எத்த² பாதுமிச்சா² பிபாஸா, தஸ்ஸா அபா⁴வேன நிப்பிபாஸோ, ஸாது³ரஸலோபே⁴ன பொ⁴த்துகம்யதாவிரஹிதோதி அத்தோ². நிம்மக்கோ²தி எத்த² பரகு³ணவினாஸனலக்க²ணோ மக்கோ², தஸ்ஸ அபா⁴வேன நிம்மக்கோ². அத்தனோ க³ஹட்ட²காலே ஸூத³ஸ்ஸ கு³ணமக்க²னாபா⁴வங் ஸந்தா⁴ய ஆஹ. நித்³த⁴ந்தகஸாவமோஹோதி எத்த² ராகா³த³யோ தயோ காயது³ச்சரிதாதீ³னி ச தீணீதி ச² த⁴ம்மா யதா²ஸம்ப⁴வங் அப்பஸன்னட்டே²ன ஸகபா⁴வங் விஜஹாபெத்வா பரபா⁴வங் க³ண்ஹாபனட்டே²ன கஸடட்டே²ன ச ‘‘கஸாவா’’தி வேதி³தப்³பா³. யதா²ஹ –
142. Dutiye nillolupoti alolupo. Yo hi rasataṇhābhibhūto hoti, so bhusaṃ luppati punappunañca luppati, tena ‘‘lolupo’’ti vuccati. Tasmā esa taṃ paṭikkhipanto āha ‘‘nillolupo’’ti. Nikkuhoti ettha kiñcāpi yassa tividhakuhanavatthu natthi, so ‘‘nikkuho’’ti vuccati, imissā pana gāthāya manuññabhojanādīsu vimhayamanāpajjanato nikkuhoti ayamadhippāyo. Nippipāsoti ettha pātumicchā pipāsā, tassā abhāvena nippipāso, sādurasalobhena bhottukamyatāvirahitoti attho. Nimmakkhoti ettha paraguṇavināsanalakkhaṇo makkho, tassa abhāvena nimmakkho. Attano gahaṭṭhakāle sūdassa guṇamakkhanābhāvaṃ sandhāya āha. Niddhantakasāvamohoti ettha rāgādayo tayo kāyaduccaritādīni ca tīṇīti cha dhammā yathāsambhavaṃ appasannaṭṭhena sakabhāvaṃ vijahāpetvā parabhāvaṃ gaṇhāpanaṭṭhena kasaṭaṭṭhena ca ‘‘kasāvā’’ti veditabbā. Yathāha –
‘‘தத்த² கதமே தயோ கஸாவா? ராக³கஸாவோ தோ³ஸகஸாவோ மோஹகஸாவோ, இமே தயோ கஸாவா. தத்த² கதமே அபரேபி தயோ கஸாவா? காயகஸாவோ வசீகஸாவோ மனோகஸாவோ’’தி (விப⁴॰ 924).
‘‘Tattha katame tayo kasāvā? Rāgakasāvo dosakasāvo mohakasāvo, ime tayo kasāvā. Tattha katame aparepi tayo kasāvā? Kāyakasāvo vacīkasāvo manokasāvo’’ti (vibha. 924).
தேஸு மோஹங் ட²பெத்வா பஞ்சன்னங் கஸாவானங் தேஸஞ்ச ஸப்³பே³ஸங் மூலபூ⁴தஸ்ஸ மோஹஸ்ஸ நித்³த⁴ந்தத்தா நித்³த⁴ந்தகஸாவமோஹோ, திண்ணங் ஏவ வா காயவசீமனோகஸாவானங் மோஹஸ்ஸ ச நித்³த⁴ந்தத்தா நித்³த⁴ந்தகஸாவமோஹோ. இதரேஸு நில்லோலுபதாதீ³ஹி ராக³கஸாவஸ்ஸ, நிம்மக்க²தாய தோ³ஸகஸாவஸ்ஸ நித்³த⁴ந்தபா⁴வோ ஸித்³தோ⁴ ஏவ. நிராஸஸோதி நித்தண்ஹோ. ஸப்³ப³லோகேதி ஸகலலோகே, தீஸு ப⁴வேஸு த்³வாத³ஸஸு வா ஆயதனேஸு ப⁴வவிப⁴வதண்ஹாவிரஹிதோ ஹுத்வாதி அத்தோ². ஸேஸங் வுத்தனயேனேவ வேதி³தப்³ப³ங் . அத² வா தயோபி பாதே³ வத்வா ஏகோ சரேதி ஏகோ சரிதுங் ஸக்குணெய்யாதி ஏவம்பி எத்த² ஸம்ப³ந்தோ⁴ காதப்³போ³ (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.96).
Tesu mohaṃ ṭhapetvā pañcannaṃ kasāvānaṃ tesañca sabbesaṃ mūlabhūtassa mohassa niddhantattā niddhantakasāvamoho, tiṇṇaṃ eva vā kāyavacīmanokasāvānaṃ mohassa ca niddhantattā niddhantakasāvamoho. Itaresu nillolupatādīhi rāgakasāvassa, nimmakkhatāya dosakasāvassa niddhantabhāvo siddho eva. Nirāsasoti nittaṇho. Sabbaloketi sakalaloke, tīsu bhavesu dvādasasu vā āyatanesu bhavavibhavataṇhāvirahito hutvāti attho. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ . Atha vā tayopi pāde vatvā eko careti eko carituṃ sakkuṇeyyāti evampi ettha sambandho kātabbo (su. ni. aṭṭha. 1.96).
து³தியங்.
Dutiyaṃ.
143. ததியே அயங் ஸங்கே²பத்தோ² – ய்வாயங் த³ஸவத்து²காய பாபதி³ட்டி²யா ஸமன்னாக³தத்தா பாபோ. பரேஸம்பி அனத்த²ங் த³ஸ்ஸேதீதி அனத்த²த³ஸ்ஸீ. காயது³ச்சரிதாதி³ம்ஹி ச விஸமே நிவிட்டோ². தங் அத்த²காமோ குலபுத்தோ பாபங் ஸஹாயங் பரிவஜ்ஜயேத², அனத்த²த³ஸ்ஸிங் விஸமே நிவிட்ட²ங். ஸயங் ந ஸேவேதி அத்தனோ வஸேன தங் ந ஸேவெய்ய. யதி³ பன பரவஸோ ஹோதி, கிங் ஸக்கா காதுந்தி வுத்தங் ஹோதி. பஸுதந்தி பஸடங், தி³ட்டி²வஸேன தத்த² தத்த² லக்³க³ந்தி அத்தோ². பமத்தந்தி காமகு³ணேஸு வொஸ்ஸட்ட²சித்தங், குஸலபா⁴வனாரஹிதங் வா. தங் ஏவரூபங் ந ஸேவே ந ப⁴ஜே ந பயிருபாஸே, அஞ்ஞத³த்து² ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போதி.
143. Tatiye ayaṃ saṅkhepattho – yvāyaṃ dasavatthukāya pāpadiṭṭhiyā samannāgatattā pāpo. Paresampi anatthaṃ dassetīti anatthadassī. Kāyaduccaritādimhi ca visame niviṭṭho. Taṃ atthakāmo kulaputto pāpaṃ sahāyaṃ parivajjayetha, anatthadassiṃ visame niviṭṭhaṃ. Sayaṃ na seveti attano vasena taṃ na seveyya. Yadi pana paravaso hoti, kiṃ sakkā kātunti vuttaṃ hoti. Pasutanti pasaṭaṃ, diṭṭhivasena tattha tattha lagganti attho. Pamattanti kāmaguṇesu vossaṭṭhacittaṃ, kusalabhāvanārahitaṃ vā. Taṃ evarūpaṃ na seve na bhaje na payirupāse, aññadatthu eko care khaggavisāṇakappoti.
நித்³தே³ஸே ஸயங் ந ஸேவெய்யாதி ஸாமங் ந உபஸங்கமெய்ய. ஸாமங் ந ஸேவெய்யாதி சித்தேனபி ந உபஸங்கமெய்ய. ந ஸேவெய்யாதி ந ப⁴ஜெய்ய. ந நிஸேவெய்யாதி ஸமீபம்பி ந க³ச்செ²ய்ய. ந ஸங்ஸேவெய்யாதி தூ³ரே ப⁴வெய்ய. ந பரிஸங்ஸேவெய்யாதி படிக்கமெய்ய.
Niddese sayaṃ na seveyyāti sāmaṃ na upasaṅkameyya. Sāmaṃ na seveyyāti cittenapi na upasaṅkameyya. Na seveyyāti na bhajeyya. Naniseveyyāti samīpampi na gaccheyya. Na saṃseveyyāti dūre bhaveyya. Na parisaṃseveyyāti paṭikkameyya.
ததியங்.
Tatiyaṃ.
144. சதுத்தே² அயங் ஸங்கே²பத்தோ² – ப³ஹுஸ்ஸுதந்தி து³விதோ⁴ ப³ஹுஸ்ஸுதோ தீஸு பிடகேஸு அத்த²தோ நிகி²லோ பரியத்திப³ஹுஸ்ஸுதோ ச மக்³க³ப²லவிஜ்ஜாபி⁴ஞ்ஞானங் படிவித்³த⁴த்தா படிவேத⁴ப³ஹுஸ்ஸுதோ ச. ஆக³தாக³மோ த⁴ம்மத⁴ரோ. உளாரேஹி பன காயவசீமனோகம்மேஹி ஸமன்னாக³தோ உளாரோ. யுத்தபடிபா⁴னோ ச முத்தபடிபா⁴னோ ச யுத்தமுத்தபடிபா⁴னோ ச படிபா⁴னவா. பரியத்திபரிபுச்சா²தி⁴க³மவஸேன வா திதா⁴ படிபா⁴னவா வேதி³தப்³போ³. யஸ்ஸ ஹி பரியத்தி படிபா⁴தி, ஸோ பரியத்திபடிபா⁴னவா. யஸ்ஸ அத்த²ஞ்ச ஞாயஞ்ச லக்க²ணஞ்ச டா²னாட்டா²னஞ்ச பரிபுச்ச²ந்தஸ்ஸ பரிபுச்சா² படிபா⁴தி, ஸோ பரிபுச்சா²படிபா⁴னவா. யேன மக்³கா³த³யோ படிவித்³தா⁴ ஹொந்தி, ஸோ அதி⁴க³மபடிபா⁴னவா. தங் ஏவரூபங் ப³ஹுஸ்ஸுதங் த⁴ம்மத⁴ரங் ப⁴ஜேத², மித்தங் உளாரங் படிபா⁴னவந்தங். ததோ தஸ்ஸானுபா⁴வேன அத்தத்த²பரத்த²உப⁴யத்த²பே⁴த³தோ வா தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸம்பராயிகபரமத்த²பே⁴த³தோ வா அனேகப்பகாரானி அஞ்ஞாய அத்தா²னி, ததோ ‘‘அஹோஸிங் நு கோ² அஹங் அதீதமத்³தா⁴ன’’ந்திஆதீ³ஸு (ம॰ நி॰ 1.18; ஸங்॰ நி॰ 2.20; மஹானி॰ 174) கங்கா²ட்டா²னேஸு வினெய்ய கங்க²ங் விசிகிச்ச²ங் வினெத்வா வினாஸெத்வா ஏவங் கதஸப்³ப³கிச்சோ ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.58).
144. Catutthe ayaṃ saṅkhepattho – bahussutanti duvidho bahussuto tīsu piṭakesu atthato nikhilo pariyattibahussuto ca maggaphalavijjābhiññānaṃ paṭividdhattā paṭivedhabahussuto ca. Āgatāgamo dhammadharo. Uḷārehi pana kāyavacīmanokammehi samannāgato uḷāro. Yuttapaṭibhāno ca muttapaṭibhāno ca yuttamuttapaṭibhāno ca paṭibhānavā. Pariyattiparipucchādhigamavasena vā tidhā paṭibhānavā veditabbo. Yassa hi pariyatti paṭibhāti, so pariyattipaṭibhānavā. Yassa atthañca ñāyañca lakkhaṇañca ṭhānāṭṭhānañca paripucchantassa paripucchā paṭibhāti, so paripucchāpaṭibhānavā. Yena maggādayo paṭividdhā honti, so adhigamapaṭibhānavā. Taṃ evarūpaṃ bahussutaṃ dhammadharaṃ bhajetha, mittaṃ uḷāraṃ paṭibhānavantaṃ. Tato tassānubhāvena attatthaparatthaubhayatthabhedato vā diṭṭhadhammikasamparāyikaparamatthabhedato vā anekappakārāni aññāya atthāni, tato ‘‘ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhāna’’ntiādīsu (ma. ni. 1.18; saṃ. ni. 2.20; mahāni. 174) kaṅkhāṭṭhānesu vineyya kaṅkhaṃ vicikicchaṃ vinetvā vināsetvā evaṃ katasabbakicco eko care khaggavisāṇakappoti (su. ni. aṭṭha. 1.58).
சதுத்த²ங்.
Catutthaṃ.
145. பஞ்சமே கி²ட்³டா³ ச ரதி ச புப்³பே³ வுத்தாவ. காமஸுக²ந்தி வத்து²காமஸுக²ங். வத்து²காமாபி ஹி ஸுக²ஸ்ஸ விஸயாதி³பா⁴வேன ஸுக²ந்தி வுச்சந்தி. யதா²ஹ – ‘‘அத்தி² ரூபங் ஸுக²ங் ஸுகா²னுபதித’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 3.60). ஏவமேதங் கி²ட்³ட³ங் ரதிங் காமஸுக²ஞ்ச இமஸ்மிங் ஓகாஸலோகே அனலங்கரித்வா அலந்தி அகத்வா ‘‘ஏதங் தப்பக’’ந்தி வா ‘‘ஸாரபூ⁴த’’ந்தி வா ஏவங் அக்³க³ஹெத்வா. அனபெக்க²மானோதி தேன அனலங்கரணேன அனபெக்க²னஸீலோ அபிஹாலுகோ நித்தண்ஹோ. விபூ⁴ஸட்டா²னாவிரதோ ஸச்சவாதீ³ ஏகோ சரேதி. தத்த² விபூ⁴ஸா து³விதா⁴ அகா³ரிகவிபூ⁴ஸா ச அனகா³ரிகவிபூ⁴ஸா ச. தத்த² அகா³ரிகவிபூ⁴ஸா ஸாகடவேட²னமாலாக³ந்தா⁴தி³, அனகா³ரிகவிபூ⁴ஸா ச பத்தமண்ட³னாதி³. விபூ⁴ஸா ஏவ விபூ⁴ஸட்டா²னங், தஸ்மா விபூ⁴ஸட்டா²னா திவிதா⁴யபி விரதியா விரதோ. அவிதத²வசனதோ ஸச்சவாதீ³தி ஏவமத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³ (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.59).
145. Pañcame khiḍḍā ca rati ca pubbe vuttāva. Kāmasukhanti vatthukāmasukhaṃ. Vatthukāmāpi hi sukhassa visayādibhāvena sukhanti vuccanti. Yathāha – ‘‘atthi rūpaṃ sukhaṃ sukhānupatita’’nti (saṃ. ni. 3.60). Evametaṃ khiḍḍaṃ ratiṃ kāmasukhañca imasmiṃ okāsaloke analaṅkaritvā alanti akatvā ‘‘etaṃ tappaka’’nti vā ‘‘sārabhūta’’nti vā evaṃ aggahetvā. Anapekkhamānoti tena analaṅkaraṇena anapekkhanasīlo apihāluko nittaṇho. Vibhūsaṭṭhānāvirato saccavādī eko careti. Tattha vibhūsā duvidhā agārikavibhūsā ca anagārikavibhūsā ca. Tattha agārikavibhūsā sākaṭaveṭhanamālāgandhādi, anagārikavibhūsā ca pattamaṇḍanādi. Vibhūsā eva vibhūsaṭṭhānaṃ, tasmā vibhūsaṭṭhānā tividhāyapi viratiyā virato. Avitathavacanato saccavādīti evamattho daṭṭhabbo (su. ni. aṭṭha. 1.59).
பஞ்சமங்.
Pañcamaṃ.
146. ச²ட்டே² த⁴னானீதி முத்தாமணிவேளுரியஸங்க²ஸிலாபவாளரஜதஜாதரூபாதீ³னி ரதனானி. த⁴ஞ்ஞானீதி ஸாலிவீஹியவகோ³து⁴மகங்குவரககுத்³ரூஸகப்பபே⁴தா³னி ஸத்த ஸேஸாபரண்ணானி ச. ப³ந்த⁴வானீதி ஞாதிப³ந்து⁴, கொ³த்தப³ந்து⁴, மித்தப³ந்து⁴, ஸிப்பப³ந்து⁴வஸேன சதுப்³பி³த⁴ப³ந்த⁴வே. யதோ²தி⁴கானீதி ஸகஸகஓதி⁴வஸேன டி²தானியேவ. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.60).
146. Chaṭṭhe dhanānīti muttāmaṇiveḷuriyasaṅkhasilāpavāḷarajatajātarūpādīni ratanāni. Dhaññānīti sālivīhiyavagodhumakaṅkuvarakakudrūsakappabhedāni satta sesāparaṇṇāni ca. Bandhavānīti ñātibandhu, gottabandhu, mittabandhu, sippabandhuvasena catubbidhabandhave. Yathodhikānīti sakasakaodhivasena ṭhitāniyeva. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.60).
ச²ட்ட²ங்.
Chaṭṭhaṃ.
147. ஸத்தமே ஸங்கோ³ ஏஸோதி அத்தனோ உபபோ⁴க³ங் நித்³தி³ஸதி. ஸோ ஹி ஸஜ்ஜந்தி தத்த² பாணினோ கத்³த³மே பவிட்டோ² ஹத்தீ² வியாதி ஸங்கோ³. பரித்தமெத்த² ஸொக்²யந்தி எத்த² பஞ்சகாமகு³ணூபபோ⁴க³காலே விபரீதஸஞ்ஞாய உப்பாதே³தப்³ப³தோ காமாவசரத⁴ம்மபரியாபன்னதோ வா லாமகட்டே²ன ஸொக்²யங் பரித்தங், விஜ்ஜுப்பபா⁴ய ஓபா⁴ஸிதனச்சத³ஸ்ஸனஸுக²ங் விய இத்தரங், தாவகாலிகந்தி வுத்தங் ஹோதி. அப்பஸ்ஸாதோ³ து³க்க²மெத்த² பி⁴ய்யோதி எத்த² ச ய்வாயங் ‘‘யங் கோ², பி⁴க்க²வே, இமே பஞ்ச காமகு³ணே படிச்ச உப்பஜ்ஜதி ஸுக²ங் ஸோமனஸ்ஸங், அயங் காமானங் அஸ்ஸாதோ³’’தி வுத்தோ, ஸோ யமித³ங் ‘‘கோ ச, பி⁴க்க²வே, காமானங் ஆதீ³னவோ, இத⁴, பி⁴க்க²வே, குலபுத்தோ யேன ஸிப்பட்டா²னேன ஜீவிகங் கப்பேதி யதி³ முத்³தா³ய யதி³ க³ணனாயா’’தி (ம॰ நி॰ 1.162) ஏவமாதி³னா நயேனெத்த² து³க்க²ங் வுத்தங், தங் உபனிதா⁴ய அப்போத³கபி³ந்து³மத்தோ ஹோதி, அத² கோ² து³க்க²மேவ பி⁴ய்யோ ப³ஹு, சதூஸு ஸமுத்³தே³ஸு உத³கஸதி³ஸோ ஹோதி. தேன வுத்தங் – ‘‘அப்பஸ்ஸாதோ³ து³க்க²மெத்த² பி⁴ய்யோ’’தி. க³ளோ ஏஸோதி அஸ்ஸாத³ங் த³ஸ்ஸெத்வா ஆகட்³ட⁴னவஸேன ப³ளிஸோ விய ஏஸோ, யதி³த³ங் பஞ்ச காமகு³ணா. இதி ஞத்வா மதிமாதி ஏவங் ஞத்வா பு³த்³தி⁴மா பண்டி³தோ புரிஸோ ஸப்³ப³ம்பேதங் பஹாய ஏகோ சரே க²க்³க³விஸாணகப்போதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.61).
147. Sattame saṅgo esoti attano upabhogaṃ niddisati. So hi sajjanti tattha pāṇino kaddame paviṭṭho hatthī viyāti saṅgo. Parittamettha sokhyanti ettha pañcakāmaguṇūpabhogakāle viparītasaññāya uppādetabbato kāmāvacaradhammapariyāpannato vā lāmakaṭṭhena sokhyaṃ parittaṃ, vijjuppabhāya obhāsitanaccadassanasukhaṃ viya ittaraṃ, tāvakālikanti vuttaṃ hoti. Appassādo dukkhamettha bhiyyoti ettha ca yvāyaṃ ‘‘yaṃ kho, bhikkhave, ime pañca kāmaguṇe paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ kāmānaṃ assādo’’ti vutto, so yamidaṃ ‘‘ko ca, bhikkhave, kāmānaṃ ādīnavo, idha, bhikkhave, kulaputto yena sippaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti yadi muddāya yadi gaṇanāyā’’ti (ma. ni. 1.162) evamādinā nayenettha dukkhaṃ vuttaṃ, taṃ upanidhāya appodakabindumatto hoti, atha kho dukkhameva bhiyyo bahu, catūsu samuddesu udakasadiso hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘appassādo dukkhamettha bhiyyo’’ti. Gaḷo esoti assādaṃ dassetvā ākaḍḍhanavasena baḷiso viya eso, yadidaṃ pañca kāmaguṇā. Iti ñatvā matimāti evaṃ ñatvā buddhimā paṇḍito puriso sabbampetaṃ pahāya eko care khaggavisāṇakappoti (su. ni. aṭṭha. 1.61).
ஸத்தமங்.
Sattamaṃ.
148. அட்ட²மகா³தா²ய து³தியபாதே³ ஜாலந்தி ஸுத்தமயங் வுச்சதி. அம்பூ³தி உத³கங், தத்த² சரதீதி அம்பு³சாரீ, மச்ச²ஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ஸலிலே அம்பு³சாரீ ஸலிலம்பு³சாரீ. தஸ்மிங் நதீ³ஸலிலே ஜாலங் பெ⁴த்வா க³தஅம்பு³சாரீவாதி வுத்தங் ஹோதி. ததியபாதே³ த³ட்³ட⁴ந்தி த³ட்³ட⁴ட்டா²னங் வுச்சதி. யதா² அக்³கி³ த³ட்³ட⁴ட்டா²னங் புன ந நிவத்ததி, ந தத்த² பி⁴ய்யோ ஆக³ச்ச²தி, ஏவங் மக்³க³ஞாணக்³கி³னா த³ட்³ட⁴ங் காமகு³ணட்டா²னங் அனிவத்தமானோ, தத்த² பி⁴ய்யோ அனாக³ச்ச²ந்தோதி வுத்தங் ஹோதி. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி.
148. Aṭṭhamagāthāya dutiyapāde jālanti suttamayaṃ vuccati. Ambūti udakaṃ, tattha caratīti ambucārī, macchassetaṃ adhivacanaṃ. Salile ambucārī salilambucārī. Tasmiṃ nadīsalile jālaṃ bhetvā gataambucārīvāti vuttaṃ hoti. Tatiyapāde daḍḍhanti daḍḍhaṭṭhānaṃ vuccati. Yathā aggi daḍḍhaṭṭhānaṃ puna na nivattati, na tattha bhiyyo āgacchati, evaṃ maggañāṇagginā daḍḍhaṃ kāmaguṇaṭṭhānaṃ anivattamāno, tattha bhiyyo anāgacchantoti vuttaṃ hoti. Sesaṃ vuttanayamevāti.
ஸங்யோஜனானீதி யஸ்ஸ ஸங்விஜ்ஜந்தி, தங் புக்³க³லங் வட்டஸ்மிங் ஸங்யோஜெந்தி ப³ந்த⁴ந்தீதி ஸங்யோஜனானி. இமானி பன ஸங்யோஜனானி கிலேஸபடிபாடியாபி ஆஹரிதுங் வட்டதி மக்³க³படிபாடியாபி. காமராக³படிக⁴ஸங்யோஜனானி அனாகா³மிமக்³கே³ன பஹீயந்தி, மானஸங்யோஜனங் அரஹத்தமக்³கே³ன, தி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, ப⁴வராக³ஸங்யோஜனங் அரஹத்தமக்³கே³ன, இஸ்ஸாமச்ச²ரியானி ஸோதாபத்திமக்³கே³ன, அவிஜ்ஜா அரஹத்தமக்³கே³ன. மக்³க³படிபாடியா தி³ட்டி²விசிகிச்சா²ஸீலப்³ப³தபராமாஸஇஸ்ஸாமச்ச²ரியா ஸோதாபத்திமக்³கே³ன பஹீயந்தி, காமராக³படிகா⁴ அனாகா³மிமக்³கே³ன, மானப⁴வராக³அவிஜ்ஜா அரஹத்தமக்³கே³னாதி. பி⁴ந்தி³த்வாதி பே⁴த³ங் பாபெத்வா. பபி⁴ந்தி³த்வாதி சி²ந்த³ங் கத்வா. தா³லயித்வாதி பா²லெத்வா. பதா³லயித்வாதி ஹீரெத்வா. ஸம்பதா³லயித்வாதி உபஸக்³கே³ன பத³ங் வட்³டி⁴தங்.
Saṃyojanānīti yassa saṃvijjanti, taṃ puggalaṃ vaṭṭasmiṃ saṃyojenti bandhantīti saṃyojanāni. Imāni pana saṃyojanāni kilesapaṭipāṭiyāpi āharituṃ vaṭṭati maggapaṭipāṭiyāpi. Kāmarāgapaṭighasaṃyojanāni anāgāmimaggena pahīyanti, mānasaṃyojanaṃ arahattamaggena, diṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsā sotāpattimaggena, bhavarāgasaṃyojanaṃ arahattamaggena, issāmacchariyāni sotāpattimaggena, avijjā arahattamaggena. Maggapaṭipāṭiyā diṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsaissāmacchariyā sotāpattimaggena pahīyanti, kāmarāgapaṭighā anāgāmimaggena, mānabhavarāgaavijjā arahattamaggenāti. Bhinditvāti bhedaṃ pāpetvā. Pabhinditvāti chindaṃ katvā. Dālayitvāti phāletvā. Padālayitvāti hīretvā. Sampadālayitvāti upasaggena padaṃ vaḍḍhitaṃ.
அட்ட²மங்.
Aṭṭhamaṃ.
149. நவமே ஒக்கி²த்தசக்கூ²தி ஹெட்டா²கி²த்தசக்கு², ஸத்த கீ³வட்டீ²னி படிபாடியா ட²பெத்வா பரிவஜ்ஜனபஹாதப்³ப³த³ஸ்ஸனத்த²ங் யுக³மத்தங் பெக்க²மானோதி வுத்தங் ஹோதி. ந து ஹனுகட்டி²னா ஹத³யட்டி²ங் ஸங்க⁴ட்டெந்தோ. ஏவஞ்ஹி ஒக்கி²த்தசக்கு²தா ந ஸமணஸாரூப்பா ஹோதி. ந ச பாத³லோலோதி ஏகஸ்ஸ து³தியோ த்³வின்னங் ததியோதி ஏவங் க³ணமஜ்ஜ²ங், பவிஸிதுகாமதாய கண்டூ³யமானபாதோ³ விய அப⁴வந்தோ, தீ³க⁴சாரிகஅனவட்டி²தசாரிகவிரதோ வா. கு³த்திந்த்³ரியோதி ச²ஸு இந்த்³ரியேஸு இத⁴ மனிந்த்³ரியஸ்ஸ விஸுங் வுத்தத்தா வுத்தாவஸேஸவஸேன கோ³பிதிந்த்³ரியோ. ரக்கி²தமானஸானோதி மானஸங்யேவ மானஸானங், தங் ரக்கி²தமஸ்ஸாதி ரக்கி²தமானஸானோ. யதா² கிலேஸேதி ந விலுப்பதி, ஏவங் ரக்கி²தசித்தோதி வுத்தங் ஹோதி. அனவஸ்ஸுதோதி இமாய படிபத்தியா தேஸு தேஸு ஆரம்மணேஸு கிலேஸஅன்வாஸ்ஸவவிரஹிதோ. அபரிட³ய்ஹமானோதி ஏவங் அன்வாஸ்ஸவவிரஹிதா ஏவ கிலேஸக்³கீ³ஹி அபரிட³ய்ஹமானோ, ப³ஹித்³தா⁴ வா அனவஸ்ஸுதோ, அஜ்ஜ²த்தங் அபரிட³ய்ஹமானோ. ஸேஸங் வுத்தனயமேவாதி (ஸு॰ நி॰ அட்ட²॰ 1.63).
149. Navame okkhittacakkhūti heṭṭhākhittacakkhu, satta gīvaṭṭhīni paṭipāṭiyā ṭhapetvā parivajjanapahātabbadassanatthaṃ yugamattaṃ pekkhamānoti vuttaṃ hoti. Na tu hanukaṭṭhinā hadayaṭṭhiṃ saṅghaṭṭento. Evañhi okkhittacakkhutā na samaṇasārūppā hoti. Na ca pādaloloti ekassa dutiyo dvinnaṃ tatiyoti evaṃ gaṇamajjhaṃ, pavisitukāmatāya kaṇḍūyamānapādo viya abhavanto, dīghacārikaanavaṭṭhitacārikavirato vā. Guttindriyoti chasu indriyesu idha manindriyassa visuṃ vuttattā vuttāvasesavasena gopitindriyo. Rakkhitamānasānoti mānasaṃyeva mānasānaṃ, taṃ rakkhitamassāti rakkhitamānasāno. Yathā kileseti na viluppati, evaṃ rakkhitacittoti vuttaṃ hoti. Anavassutoti imāya paṭipattiyā tesu tesu ārammaṇesu kilesaanvāssavavirahito. Apariḍayhamānoti evaṃ anvāssavavirahitā eva kilesaggīhi apariḍayhamāno, bahiddhā vā anavassuto, ajjhattaṃ apariḍayhamāno. Sesaṃ vuttanayamevāti (su. ni. aṭṭha. 1.63).
சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வாதி காரணவஸேன ‘‘சக்கூ²’’தி லத்³த⁴வோஹாரேன ரூபத³ஸ்ஸனஸமத்தே²ன சக்கு²விஞ்ஞாணேன ரூபங் தி³ஸ்வா. போராணா பனாஹு –
Cakkhunā rūpaṃ disvāti kāraṇavasena ‘‘cakkhū’’ti laddhavohārena rūpadassanasamatthena cakkhuviññāṇena rūpaṃ disvā. Porāṇā panāhu –
‘‘சக்கு² ரூபங் ந பஸ்ஸதி அசித்தகத்தா, சித்தங் ந பஸ்ஸதி அசக்கு²கத்தா, த்³வாராரம்மணஸங்க⁴ட்டனே பன பஸாத³வத்து²கேன சித்தேன பஸ்ஸதி. ஈதி³ஸீ பனேஸா ‘த⁴னுனா விஜ்ஜ²தீ’திஆதீ³ஸு விய ஸஸம்பா⁴ரகதா² நாம ஹோதி, தஸ்மா சக்கு²விஞ்ஞாணேன ரூபங் தி³ஸ்வாதி அயமேவெத்த² அத்தோ²’’தி (விஸுத்³தி⁴॰ 1.15; த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 1352).
‘‘Cakkhu rūpaṃ na passati acittakattā, cittaṃ na passati acakkhukattā, dvārārammaṇasaṅghaṭṭane pana pasādavatthukena cittena passati. Īdisī panesā ‘dhanunā vijjhatī’tiādīsu viya sasambhārakathā nāma hoti, tasmā cakkhuviññāṇena rūpaṃ disvāti ayamevettha attho’’ti (visuddhi. 1.15; dha. sa. aṭṭha. 1352).
நிமித்தக்³கா³ஹீதி இத்தி²புரிஸனிமித்தங் வா ஸுப⁴னிமித்தாதி³கங் வா கிலேஸவத்து²பூ⁴தங் நிமித்தங் ச²ந்த³ராக³வஸேன க³ண்ஹாதி, தி³ட்ட²மத்தவஸேன ந ஸண்டா²தி. அனுப்³யஞ்ஜனக்³கா³ஹீதி கிலேஸானங் அனுப்³யஞ்ஜனதோ பாகடபா⁴வகரணதோ ‘‘அனுப்³யஞ்ஜன’’ந்தி லத்³த⁴வோஹாரங் ஹத்த²பாத³ஹஸிதலபிதவிலோகிதாதி³பே⁴த³ங் ஆகாரங் க³ண்ஹாதி.
Nimittaggāhīti itthipurisanimittaṃ vā subhanimittādikaṃ vā kilesavatthubhūtaṃ nimittaṃ chandarāgavasena gaṇhāti, diṭṭhamattavasena na saṇṭhāti. Anubyañjanaggāhīti kilesānaṃ anubyañjanato pākaṭabhāvakaraṇato ‘‘anubyañjana’’nti laddhavohāraṃ hatthapādahasitalapitavilokitādibhedaṃ ākāraṃ gaṇhāti.
யத்வாதி⁴கரணமேனந்திஆதி³ம்ஹி யங்காரணா யஸ்ஸ சக்கு²ந்த்³ரியாஸங்வரஸ்ஸ ஹேது. ஏதங் புக்³க³லங் ஸதிகவாடேன சக்கு²ந்த்³ரியங் அஸங்வுதங் அபிஹிதசக்கு²த்³வாரங் ஹுத்வா விஹரந்தங் ஏதே அபி⁴ஜ்ஜா²த³யோ த⁴ம்மா அன்வாஸ்ஸவெய்யுங். தஸ்ஸ ஸங்வராய ந படிபஜ்ஜதீதி தஸ்ஸ சக்கு²ந்த்³ரியஸ்ஸ ஸதிகவாடேன பித³ஹனத்தா²ய ந படிபஜ்ஜதி. ஏவங்பூ⁴தோயேவ ச ‘‘ந ரக்க²தி சக்கு²ந்த்³ரியங். ந சக்கு²ந்த்³ரியே ஸங்வரங் ஆபஜ்ஜதீ’’திபி வுச்சதி.
Yatvādhikaraṇamenantiādimhi yaṃkāraṇā yassa cakkhundriyāsaṃvarassa hetu. Etaṃ puggalaṃ satikavāṭena cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ apihitacakkhudvāraṃ hutvā viharantaṃ ete abhijjhādayo dhammā anvāssaveyyuṃ. Tassa saṃvarāya na paṭipajjatīti tassa cakkhundriyassa satikavāṭena pidahanatthāya na paṭipajjati. Evaṃbhūtoyeva ca ‘‘na rakkhati cakkhundriyaṃ. Na cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjatī’’tipi vuccati.
தத்த² கிஞ்சாபி சக்கு²ந்த்³ரியே ஸங்வரோ வா அஸங்வரோ வா நத்தி². ந ஹி சக்கு²பஸாத³ங் நிஸ்ஸாய ஸதி வா முட்ட²ஸ்ஸச்சங் வா உப்பஜ்ஜதி, அபி ச யதா³ ரூபாரம்மணங் சக்கு²ஸ்ஸ ஆபாத²ங் ஆக³ச்ச²தி, ததா³ ப⁴வங்கே³ த்³விக்க²த்துங் உப்பஜ்ஜித்வா நிருத்³தே⁴ கிரியமனோதா⁴து ஆவஜ்ஜனகிச்சங் ஸாத⁴யமானா உப்பஜ்ஜித்வா நிருஜ்ஜ²தி, ததோ சக்கு²விஞ்ஞாணங் த³ஸ்ஸனகிச்சங் ததோ விபாகமனோதா⁴து ஸம்படிச்ச²னகிச்சங் ததோ விபாகாஹேதுகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து ஸந்தீரணகிச்சங் ததோ கிரியாஹேதுகமனோவிஞ்ஞாணதா⁴து வொட்ட²பனகிச்சங் ஸாத⁴யமானா உப்பஜ்ஜித்வா நிருஜ்ஜ²தி, தத³னந்தரங் ஜவனங் ஜவதி. தத்ராபி நேவ ப⁴வங்க³ஸமயே, ந ஆவஜ்ஜனாதீ³னங் அஞ்ஞதரஸமயே ஸங்வரோ வா அஸங்வரோ வா அத்தி², ஜவனக்க²ணே பன ஸசே து³ஸ்ஸீல்யங் வா முட்ட²ஸ்ஸச்சங் வா அஞ்ஞாணங் வா அக்க²ந்தி வா கோஸஜ்ஜங் வா உப்பஜ்ஜதி, அஸங்வரோ ஹோதி. ஏவங் ஹொந்தோ பன ஸோ சக்கு²ந்த்³ரியே அஸங்வரோதி வுச்சதி. கஸ்மா? யஸ்மா தஸ்மிங் ஸதி த்³வாரம்பி அகு³த்தங் ஹோதி ப⁴வங்க³ம்பி ஆவஜ்ஜனாதீ³னி வீதி²சித்தானிபி. யதா² கிங்? யதா² நக³ரே சதூஸு த்³வாரேஸு அஸங்வுதேஸு கிஞ்சாபி அந்தோக⁴ரத்³வாரகொட்ட²கக³ப்³பா⁴த³யோ ஸுஸங்வுதா, ததா²பி அந்தோனக³ரே ஸப்³ப³ங் ப⁴ண்ட³ங் அரக்கி²தங் அகோ³பிதமேவ ஹோதி. நக³ரத்³வாரேன ஹி பவிஸித்வா சோரா யதி³ச்ச²ந்தி, தங் ஹரெய்யுங். ஏவமேவ ஜவனே து³ஸ்ஸீல்யாதீ³ஸு உப்பன்னேஸு தஸ்மிங் அஸங்வரே ஸதி த்³வாரம்பி அகு³த்தங் ஹோதி ப⁴வங்க³ம்பி ஆவஜ்ஜனாதீ³னி வீதி²சித்தானிபீதி.
Tattha kiñcāpi cakkhundriye saṃvaro vā asaṃvaro vā natthi. Na hi cakkhupasādaṃ nissāya sati vā muṭṭhassaccaṃ vā uppajjati, api ca yadā rūpārammaṇaṃ cakkhussa āpāthaṃ āgacchati, tadā bhavaṅge dvikkhattuṃ uppajjitvā niruddhe kiriyamanodhātu āvajjanakiccaṃ sādhayamānā uppajjitvā nirujjhati, tato cakkhuviññāṇaṃ dassanakiccaṃ tato vipākamanodhātu sampaṭicchanakiccaṃ tato vipākāhetukamanoviññāṇadhātu santīraṇakiccaṃ tato kiriyāhetukamanoviññāṇadhātu voṭṭhapanakiccaṃ sādhayamānā uppajjitvā nirujjhati, tadanantaraṃ javanaṃ javati. Tatrāpi neva bhavaṅgasamaye, na āvajjanādīnaṃ aññatarasamaye saṃvaro vā asaṃvaro vā atthi, javanakkhaṇe pana sace dussīlyaṃ vā muṭṭhassaccaṃ vā aññāṇaṃ vā akkhanti vā kosajjaṃ vā uppajjati, asaṃvaro hoti. Evaṃ honto pana so cakkhundriye asaṃvaroti vuccati. Kasmā? Yasmā tasmiṃ sati dvārampi aguttaṃ hoti bhavaṅgampi āvajjanādīni vīthicittānipi. Yathā kiṃ? Yathā nagare catūsu dvāresu asaṃvutesu kiñcāpi antogharadvārakoṭṭhakagabbhādayo susaṃvutā, tathāpi antonagare sabbaṃ bhaṇḍaṃ arakkhitaṃ agopitameva hoti. Nagaradvārena hi pavisitvā corā yadicchanti, taṃ hareyyuṃ. Evameva javane dussīlyādīsu uppannesu tasmiṃ asaṃvare sati dvārampi aguttaṃ hoti bhavaṅgampi āvajjanādīni vīthicittānipīti.
சக்கு²னா ரூபங் தி³ஸ்வா ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதீதிஆதீ³ஸு ந நிமித்தக்³கா³ஹீ ஹோதீதி ச²ந்த³ராக³வஸேன வுத்தப்பகாரங் நிமித்தங் ந க³ண்ஹாதி. ஏவங் ஸேஸபதா³னிபி வுத்தபடிக்கே²பேன வேதி³தப்³பா³னி. யதா² ச ஹெட்டா² ‘‘ஜவனே து³ஸ்ஸீல்யாதீ³ஸு உப்பன்னேஸு தஸ்மிங் அஸங்வரே ஸதி த்³வாரம்பி அகு³த்தங் ஹோதி ப⁴வங்க³ம்பி ஆவஜ்ஜனாதீ³னி வீதி²சித்தானிபீ’’தி வுத்தங், ஏவமித⁴ தஸ்மிங் ஸீலாதீ³ஸு உப்பன்னேஸு த்³வாரம்பி கு³த்தங் ஹோதி ப⁴வங்க³ம்பி ஆவஜ்ஜனாதீ³னி வீதி²சித்தானிபி. யதா² கிங்? யதா² நக³ரத்³வாரேஸு ஸங்வுதேஸு கிஞ்சாபி அந்தோக⁴ராத³யோ அஸங்வுதா ஹொந்தி. ததா²பி அந்தோனக³ரே ஸப்³ப³ங் ப⁴ண்ட³ங் ஸுரக்கி²தங் ஸுகோ³பிதமேவ ஹோதி. நக³ரத்³வாரேஸு பிஹிதேஸு சோரானங் பவேஸோ நத்தி². ஏவமேவ ஜவனே ஸீலாதீ³ஸு உப்பன்னேஸு த்³வாரம்பி கு³த்தங் ஹோதி ப⁴வங்க³ம்பி ஆவஜ்ஜனாதீ³னி வீதி²சித்தானிபி. தஸ்மா ஜவனக்க²ணே உப்பஜ்ஜமானோபி சக்கு²ந்த்³ரியே ஸங்வரோதி வுத்தோ (த⁴॰ ஸ॰ அட்ட²॰ 1352; விஸுத்³தி⁴॰ 1.15).
Cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hotītiādīsu na nimittaggāhī hotīti chandarāgavasena vuttappakāraṃ nimittaṃ na gaṇhāti. Evaṃ sesapadānipi vuttapaṭikkhepena veditabbāni. Yathā ca heṭṭhā ‘‘javane dussīlyādīsu uppannesu tasmiṃ asaṃvare sati dvārampi aguttaṃ hoti bhavaṅgampi āvajjanādīni vīthicittānipī’’ti vuttaṃ, evamidha tasmiṃ sīlādīsu uppannesu dvārampi guttaṃ hoti bhavaṅgampi āvajjanādīni vīthicittānipi. Yathā kiṃ? Yathā nagaradvāresu saṃvutesu kiñcāpi antogharādayo asaṃvutā honti. Tathāpi antonagare sabbaṃ bhaṇḍaṃ surakkhitaṃ sugopitameva hoti. Nagaradvāresu pihitesu corānaṃ paveso natthi. Evameva javane sīlādīsu uppannesu dvārampi guttaṃ hoti bhavaṅgampi āvajjanādīni vīthicittānipi. Tasmā javanakkhaṇe uppajjamānopi cakkhundriye saṃvaroti vutto (dha. sa. aṭṭha. 1352; visuddhi. 1.15).
அவஸ்ஸுதபரியாயஞ்சாதி கிலேஸேஹி திந்தகாரணஞ்ச. அனவஸ்ஸுதபரியாயஞ்சாதி கிலேஸேஹி அதிந்தகாரணஞ்ச.
Avassutapariyāyañcāti kilesehi tintakāraṇañca. Anavassutapariyāyañcāti kilesehi atintakāraṇañca.
பியரூபே ரூபேதி இட்ட²ஜாதிகே ரூபாரம்மணே. அப்பியரூபே ரூபேதி அனிட்ட²ஸபா⁴வே ரூபாரம்மணே. ப்³யாபஜ்ஜதீதி தோ³ஸவஸேன பூதிபா⁴வமாபஜ்ஜதி. ஓதாரந்தி சி²த்³த³ங் அந்தரங். ஆரம்மணந்தி பச்சயங்.
Piyarūperūpeti iṭṭhajātike rūpārammaṇe. Appiyarūpe rūpeti aniṭṭhasabhāve rūpārammaṇe. Byāpajjatīti dosavasena pūtibhāvamāpajjati. Otāranti chiddaṃ antaraṃ. Ārammaṇanti paccayaṃ.
அதி⁴ப⁴ங்ஸூதி மத்³த³ங்ஸு. ந அதி⁴போ⁴ஸீதி ந மத்³தி³. ப³ஹலமத்திகாதி புனப்புனங் தா³னவஸேன உத்³த⁴மாயிகா ப³ஹலமத்திகா. அத்³தா³வலேபனாதி அஸுக்க²மத்திகதா³னா. ஸேஸமெத்த² உத்தானங்.
Adhibhaṃsūti maddaṃsu. Na adhibhosīti na maddi. Bahalamattikāti punappunaṃ dānavasena uddhamāyikā bahalamattikā. Addāvalepanāti asukkhamattikadānā. Sesamettha uttānaṃ.
நவமங்.
Navamaṃ.
150. த³ஸமே காஸாயவத்தோ² அபி⁴னிக்க²மித்வாதி இமஸ்ஸ பாத³ஸ்ஸ கே³ஹா அபி⁴னிக்க²மித்வா காஸாயவத்தோ² ஹுத்வாதி ஏவமத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ஸேஸங் வுத்தனயேனேவ ஸக்கா ஜானிதுந்தி ந வித்தா²ரிதந்தி.
150. Dasame kāsāyavattho abhinikkhamitvāti imassa pādassa gehā abhinikkhamitvā kāsāyavattho hutvāti evamattho veditabbo. Sesaṃ vuttanayeneva sakkā jānitunti na vitthāritanti.
த³ஸமங்.
Dasamaṃ.
ததியவக்³க³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Tatiyavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / சூளனித்³தே³ஸபாளி • Cūḷaniddesapāḷi / ததியவக்³கோ³ • Tatiyavaggo
