Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya |
၈. တတိယဝိဘင္ဂသုတ္တံ
8. Tatiyavibhaṅgasuttaṃ
၅၀၈. ‘‘ပဉ္စိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ဣန္ဒ္ရိယာနိ။ ကတမာနိ ပဉ္စ? သုခိန္ဒ္ရိယံ, ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ, သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ။
508. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သုခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ကာယိကံ သုခံ , ကာယိကံ သာတံ, ကာယသမ္ဖသ္သဇံ သုခံ သာတံ ဝေဒယိတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သုခိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Katamañca , bhikkhave, sukhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ sukhaṃ , kāyikaṃ sātaṃ, kāyasamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, sukhindriyaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ကာယိကံ ဒုက္ခံ, ကာယိကံ အသာတံ, ကာယသမ္ဖသ္သဇံ ဒုက္ခံ အသာတံ ဝေဒယိတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, dukkhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ dukkhaṃ, kāyikaṃ asātaṃ, kāyasamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhindriyaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, စေတသိကံ သုခံ, စေတသိကံ သာတံ, မနောသမ္ဖသ္သဇံ သုခံ သာတံ ဝေဒယိတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, somanassindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ sukhaṃ, cetasikaṃ sātaṃ, manosamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, somanassindriyaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, စေတသိကံ ဒုက္ခံ, စေတသိကံ အသာတံ, မနောသမ္ဖသ္သဇံ ဒုက္ခံ အသာတံ ဝေဒယိတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Katamañca , bhikkhave, domanassindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ dukkhaṃ, cetasikaṃ asātaṃ, manosamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, domanassindriyaṃ.
‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ? ယံ ခော, ဘိက္ခဝေ, ကာယိကံ ဝာ စေတသိကံ ဝာ နေဝ သာတံ နာသာတံ ဝေဒယိတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ။
‘‘Katamañca, bhikkhave, upekkhindriyaṃ? Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ vā cetasikaṃ vā neva sātaṃ nāsātaṃ vedayitaṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, upekkhindriyaṃ.
‘‘တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဉ္စ သုခိန္ဒ္ရိယံ ယဉ္စ သောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, သုခာ သာ ဝေဒနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဉ္စ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ ယဉ္စ ဒောမနသ္သိန္ဒ္ရိယံ, ဒုက္ခာ သာ ဝေဒနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ တတ္ရ, ဘိက္ခဝေ, ယဒိဒံ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယံ, အဒုက္ခမသုခာ သာ ဝေဒနာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ ။ ဣတိ ခော, ဘိက္ခဝေ, ဣမာနိ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ပဉ္စ ဟုတ္ဝာ တီဏိ ဟောန္တိ, တီဏိ ဟုတ္ဝာ ပဉ္စ ဟောန္တိ ပရိယာယေနာ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
‘‘Tatra, bhikkhave, yañca sukhindriyaṃ yañca somanassindriyaṃ, sukhā sā vedanā daṭṭhabbā. Tatra, bhikkhave, yañca dukkhindriyaṃ yañca domanassindriyaṃ, dukkhā sā vedanā daṭṭhabbā. Tatra, bhikkhave, yadidaṃ upekkhindriyaṃ, adukkhamasukhā sā vedanā daṭṭhabbā . Iti kho, bhikkhave, imāni pañcindriyāni pañca hutvā tīṇi honti, tīṇi hutvā pañca honti pariyāyenā’’ti. Aṭṭhamaṃ.