Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-అభినవ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
౭. తతుత్తరిసిక్ఖాపదవణ్ణనా
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
తం-సద్దో చేత్థ పకతత్థవచనో. చేతి నిపాతమత్తం. చేతి వా యదీతి అత్థో, తస్స ‘‘పవారేయ్యా’’తి ఇమినా సమ్బన్ధో వేదితబ్బో. పవారేయ్య చేతి యది పవారేయ్యాతి అత్థో. ‘‘అభీతి ఉపసగ్గో’’తి (సారత్థ॰ టీ॰ ౨.౫౨౩-౫౨౪) ఇమినా తస్స అత్థవిసేసాభావం దస్సేతి. తేనాహ ‘‘హరితున్తి అత్థో’’తి. పవారసద్దస్స ఇచ్ఛాయం వత్తమానత్తా ‘‘ఇచ్ఛాపేయ్యా’’తి వుత్తం. ఇచ్ఛం ఉప్పాదేయ్యాతి పచ్చయే ఇచ్ఛం ఉప్పాదేయ్య. ఉపనిమన్తనాయేతం అధివచనం. తేనాహ ‘‘యావత్తక’’న్తిఆది. నేక్ఖమ్మన్తి పబ్బజ్జం. దట్ఠూతి దట్ఠుం. ఛన్దానురక్ఖణత్థఞ్హేత్థ అనునాసికలోపో. ఖేమతోతి నిబ్భయతో. కాయేన వా వాచాయ వా అభిహరిత్వా నిమన్తేయ్యాతి సమ్బన్ధో. యథా చ కాయేన అభిహరేయ్య, వాచాయ చ, తం విధిం దస్సేతుం ‘‘ఉపనేత్వా’’తిఆది వుత్తం సఅన్తరన్తి అన్తరవాసకసహితం. ఉత్తరన్తి ఉత్తరాసఙ్గం. పరమన్తి అవసానం. అస్స చీవరస్సాతి అస్స సముదాయభూతస్స హరితబ్బస్స చీవరస్స. తగ్గుణసంవిఞ్ఞాణో హి అయం బాహిరత్థసమాసో యథా ‘‘లమ్బకణ్ణో’’తి దట్ఠబ్బం. తేనాహ ‘‘నివాసనేనా’’తిఆది. ఉక్కట్ఠపరిచ్ఛేదేన హి సబ్బే తంపరమంయేవ గహేతుం లభన్తి.
Taṃ-saddo cettha pakatatthavacano. Ceti nipātamattaṃ. Ceti vā yadīti attho, tassa ‘‘pavāreyyā’’ti iminā sambandho veditabbo. Pavāreyya ceti yadi pavāreyyāti attho. ‘‘Abhīti upasaggo’’ti (sārattha. ṭī. 2.523-524) iminā tassa atthavisesābhāvaṃ dasseti. Tenāha ‘‘haritunti attho’’ti. Pavārasaddassa icchāyaṃ vattamānattā ‘‘icchāpeyyā’’ti vuttaṃ. Icchaṃ uppādeyyāti paccaye icchaṃ uppādeyya. Upanimantanāyetaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘yāvattaka’’ntiādi. Nekkhammanti pabbajjaṃ. Daṭṭhūti daṭṭhuṃ. Chandānurakkhaṇatthañhettha anunāsikalopo. Khematoti nibbhayato. Kāyena vā vācāya vā abhiharitvā nimanteyyāti sambandho. Yathā ca kāyena abhihareyya, vācāya ca, taṃ vidhiṃ dassetuṃ ‘‘upanetvā’’tiādi vuttaṃ saantaranti antaravāsakasahitaṃ. Uttaranti uttarāsaṅgaṃ. Paramanti avasānaṃ. Assa cīvarassāti assa samudāyabhūtassa haritabbassa cīvarassa. Tagguṇasaṃviññāṇo hi ayaṃ bāhiratthasamāso yathā ‘‘lambakaṇṇo’’ti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘nivāsanenā’’tiādi. Ukkaṭṭhaparicchedena hi sabbe taṃparamaṃyeva gahetuṃ labhanti.
యస్మా అచ్ఛిన్నసబ్బచీవరేన తిచీవరమత్తకేనేవ భిక్ఖునా ఏవం పటిపజ్జితబ్బం, అఞ్ఞేన పన అఞ్ఞథాపి, తస్మా తం విభాగం దస్సేతుం ‘‘తత్రాయం వినిచ్ఛయో’’తిఆది వుత్తం. అధిట్ఠితచీవరస్సాతి తిచీవరాధిట్ఠాననయేన వా పరిక్ఖారచోళవసేన వా యేన కేనచి అధిట్ఠితచీవరస్స, ఇదఞ్చ యేభుయ్యేన అధిట్ఠహిత్వా చీవరం పరిభుఞ్జతో వుత్తం, న పన అనధిట్ఠితచీవరస్స చీవరే అచ్ఛిన్నే అయం విధి న సమ్భవతీతి. యస్స వా తిచీవరతో అధికమ్పి చీవరం అఞ్ఞత్థ అత్థి, తత్థ నత్థి, తేనాపి తదా తత్థ అభావతో ద్వే సాదితుం వట్టతి. పకతియావ సన్తరుత్తరేన చరతీతి (సారత్థ॰ టీ॰ ౨.౫౨౩-౫౨౪) అత్థతకథినత్తా వా సాసఙ్కసిక్ఖాపదవసేన వా అవిప్పవాససమ్ముతివసేన వా తతియస్స అలాభేన వా చరతి. ‘‘ద్వే నట్ఠానీ’’తి అధికారత్తా వుత్తం ‘‘ద్వే సాదితబ్బానీ’’తి. ఏకం సాదియన్తేనేవ సమో భవిస్సతీతి తిణ్ణం చీవరానం ద్వీసు నట్ఠేన ఏకం సాదియన్తేన సమో భవిస్సతి ఉభిన్నమ్పి సన్తరుత్తరపరమతాయ అవట్ఠానతో. యస్స ఏకంయేవ హోతి అఞ్ఞేన కేనచి కారణేన వినట్ఠసేసచీవరత్తా.
Yasmā acchinnasabbacīvarena ticīvaramattakeneva bhikkhunā evaṃ paṭipajjitabbaṃ, aññena pana aññathāpi, tasmā taṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘tatrāyaṃ vinicchayo’’tiādi vuttaṃ. Adhiṭṭhitacīvarassāti ticīvarādhiṭṭhānanayena vā parikkhāracoḷavasena vā yena kenaci adhiṭṭhitacīvarassa, idañca yebhuyyena adhiṭṭhahitvā cīvaraṃ paribhuñjato vuttaṃ, na pana anadhiṭṭhitacīvarassa cīvare acchinne ayaṃ vidhi na sambhavatīti. Yassa vā ticīvarato adhikampi cīvaraṃ aññattha atthi, tattha natthi, tenāpi tadā tattha abhāvato dve sādituṃ vaṭṭati. Pakatiyāva santaruttarena caratīti (sārattha. ṭī. 2.523-524) atthatakathinattā vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā avippavāsasammutivasena vā tatiyassa alābhena vā carati. ‘‘Dve naṭṭhānī’’ti adhikārattā vuttaṃ ‘‘dve sāditabbānī’’ti. Ekaṃ sādiyanteneva samo bhavissatīti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ dvīsu naṭṭhena ekaṃ sādiyantena samo bhavissati ubhinnampi santaruttaraparamatāya avaṭṭhānato. Yassa ekaṃyeva hoti aññena kenaci kāraṇena vinaṭṭhasesacīvarattā.
పఞ్చసు నట్ఠేసూతి తిచీవరం ఉదకసాటికా సంకచ్చికాతి ఇమేసు పఞ్చసు చీవరేసు నట్ఠేసు. ‘‘ఏకస్మిం వా నట్ఠే’’తి వచనవిపరిణామం కత్వా యోజేతబ్బం. తతో ఉత్తరీతి సన్తరుత్తరపరమతో ఉత్తరి.
Pañcasu naṭṭhesūti ticīvaraṃ udakasāṭikā saṃkaccikāti imesu pañcasu cīvaresu naṭṭhesu. ‘‘Ekasmiṃ vā naṭṭhe’’ti vacanavipariṇāmaṃ katvā yojetabbaṃ. Tato uttarīti santaruttaraparamato uttari.
సేసకం ఆహరిస్సామీతి ద్వే చీవరాని కత్వా ‘‘సేసకం పున ఆహరిస్సామీ’’తి అత్థో. సేసకం తుయ్హంయేవ హోతూతి వుత్తస్సాతి దానసమయే ఏవం వుత్తస్స. సచే పన ‘‘సేసకం ఆహరిస్సామీ’’తి వత్వా గహేత్వా గమనసమయేపి ‘‘సేసకం తుయ్హంయేవ హోతూ’’తి వదన్తి, లద్ధకప్పియమేవ. న అచ్ఛిన్ననట్ఠకారణా దిన్నన్తి బాహుసచ్చాదిగుణవసేన దిన్నం. వుత్తనయేనాతి ‘‘ఞాతకప్పవారితే వా విఞ్ఞాపేన్తస్స, సమయే చ అఞ్ఞస్స వా ఞాతకప్పవారితే తస్సేవత్థాయ విఞ్ఞాపేన్తస్స’’తి వుత్తనయేన.
Sesakaṃ āharissāmīti dve cīvarāni katvā ‘‘sesakaṃ puna āharissāmī’’ti attho. Sesakaṃ tuyhaṃyeva hotūti vuttassāti dānasamaye evaṃ vuttassa. Sace pana ‘‘sesakaṃ āharissāmī’’ti vatvā gahetvā gamanasamayepi ‘‘sesakaṃ tuyhaṃyeva hotū’’ti vadanti, laddhakappiyameva. Na acchinnanaṭṭhakāraṇā dinnanti bāhusaccādiguṇavasena dinnaṃ. Vuttanayenāti ‘‘ñātakappavārite vā viññāpentassa, samaye ca aññassa vā ñātakappavārite tassevatthāya viññāpentassa’’ti vuttanayena.
తతుత్తరిసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.