Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / కఙ్ఖావితరణీ-పురాణ-టీకా • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
౭. తతుత్తరిసిక్ఖాపదవణ్ణనా
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
పకతియా సన్తరుత్తరేన చరతి కథినపలిబోధవసేన వా సాసఙ్కసిక్ఖాపదవసేన వా. ఏత్థ సియా – ‘‘న మత్తం జానిత్వా బహుం చీవరం విఞ్ఞాపేస్సన్తి, దుస్సవాణిజ్జం వా’’తిఆదినా (పారా॰ ౫౨౨) ఉజ్ఝాయన్తానం సుత్వా భగవాపి ఛబ్బగ్గియే భిక్ఖూ ‘‘కథఞ్హి నామ తుమ్హే మోఘపురిసా న మత్తం జానిత్వా బహుం చీవరం విఞ్ఞాపేస్సథా’’తి (పారా॰ ౫౨౨) వత్వా సిక్ఖాపదస్స పఞ్ఞత్తత్తా చ ఇమిస్సం కఙ్ఖావితరణియం ‘‘బహుచీవరవిఞ్ఞాపనవత్థుస్మిం పఞ్ఞత్త’’న్తి వుత్తత్తా, సమన్తపాసాదికాయం ‘‘న హి అనచ్ఛిన్నచీవరా అత్తనో అత్థాయ సాఖాపలాసం భఞ్జితుం లభన్తి, అచ్ఛిన్నచీవరానం పన అత్థాయ లభన్తీ’’తి వుత్తత్తా చ అఞ్ఞస్సత్థాయ పమాణం విఞ్ఞాపేతుం వట్టతీతి చే? న, కస్మా? అఞ్ఞాతకవిఞ్ఞత్తిసిక్ఖాపదస్స అట్ఠుప్పత్తియా ఏవ అఞ్ఞాతకవిఞ్ఞత్తి వారితా. తస్స సిక్ఖాపదస్స అనాపత్తి. పాళియం (పారా॰ ౫౨౧) ‘‘అఞ్ఞస్సత్థాయా’’తి ఇమిస్సా అనాపత్తిపాళియా అఞ్ఞస్సత్థాయ విఞ్ఞాపేన్తో తస్స ఞాతకప్పవారితే ఏవ విఞ్ఞాపేతి, న అఞ్ఞేతి వచనతో చ వారితా. తస్మా భగవాపి ‘‘బహుం చీవరం విఞ్ఞాపేస్సథా’’తి (పారా॰ ౫౨౨) విగరహిత్వా సిక్ఖాపదం పఞ్ఞాపేన్తో ‘‘అభిహట్ఠుం పవారేయ్యా’’తి వుత్తనయేనేవ పమాణతో గహణం అనుజాని, న అఞ్ఞస్సత్థాయ పమాణతో విఞ్ఞాపనం. యస్మా పనిమం సిక్ఖాపదం అఞ్ఞస్సత్థాయ విఞ్ఞాపనవత్థుస్మింయేవ పఞ్ఞత్తం, తస్మా ఇధ ‘‘అఞ్ఞస్సత్థాయా’’తి న వుత్తం, న న లబ్భతీతి కత్వా.
Pakatiyā santaruttarena carati kathinapalibodhavasena vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā. Ettha siyā – ‘‘na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessanti, dussavāṇijjaṃ vā’’tiādinā (pārā. 522) ujjhāyantānaṃ sutvā bhagavāpi chabbaggiye bhikkhū ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vatvā sikkhāpadassa paññattattā ca imissaṃ kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘bahucīvaraviññāpanavatthusmiṃ paññatta’’nti vuttattā, samantapāsādikāyaṃ ‘‘na hi anacchinnacīvarā attano atthāya sākhāpalāsaṃ bhañjituṃ labhanti, acchinnacīvarānaṃ pana atthāya labhantī’’ti vuttattā ca aññassatthāya pamāṇaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatīti ce? Na, kasmā? Aññātakaviññattisikkhāpadassa aṭṭhuppattiyā eva aññātakaviññatti vāritā. Tassa sikkhāpadassa anāpatti. Pāḷiyaṃ (pārā. 521) ‘‘aññassatthāyā’’ti imissā anāpattipāḷiyā aññassatthāya viññāpento tassa ñātakappavārite eva viññāpeti, na aññeti vacanato ca vāritā. Tasmā bhagavāpi ‘‘bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vigarahitvā sikkhāpadaṃ paññāpento ‘‘abhihaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti vuttanayeneva pamāṇato gahaṇaṃ anujāni, na aññassatthāya pamāṇato viññāpanaṃ. Yasmā panimaṃ sikkhāpadaṃ aññassatthāya viññāpanavatthusmiṃyeva paññattaṃ, tasmā idha ‘‘aññassatthāyā’’ti na vuttaṃ, na na labbhatīti katvā.
అట్ఠకథాసు ‘‘అఞ్ఞాతకప్పవారితట్ఠానే పకతియా బహుమ్పి వట్టతి, అచ్ఛిన్నకారణా పమాణమేవ వట్టతీ’’తి వుత్తం. తం ‘‘అనాపత్తి ఞాతకానం పవారితాన’’న్తి (పారా॰ ౫౨౬) వుత్తఅనాపత్తిపాళియా న సమేతీతి సమన్తపాసాదికాయం (పారా॰ అట్ఠ॰ ౨.౫౨౬) వుత్తత్తా ఇధాపి వుత్తనయేనేవ ఞాతకప్పవారితే విఞ్ఞాపేన్తస్స అత్తనో ధనేన గణ్హన్తస్స అనాపత్తీతి లిఖితం. ‘‘అఞ్ఞస్సత్థాయా’’తి నిదానవిరోధతో న వుత్తం, తథాపి అనన్తరే వుత్తనయేనేవ లబ్భతి ఏవాతి వదన్తి.
Aṭṭhakathāsu ‘‘aññātakappavāritaṭṭhāne pakatiyā bahumpi vaṭṭati, acchinnakāraṇā pamāṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritāna’’nti (pārā. 526) vuttaanāpattipāḷiyā na sametīti samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.526) vuttattā idhāpi vuttanayeneva ñātakappavārite viññāpentassa attano dhanena gaṇhantassa anāpattīti likhitaṃ. ‘‘Aññassatthāyā’’ti nidānavirodhato na vuttaṃ, tathāpi anantare vuttanayeneva labbhati evāti vadanti.
తతుత్తరిసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.