| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
೫೨೨-೪. ತೇನ ಸಮಯೇನಾತಿ ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ। ತತ್ಥ ಅಭಿಹಟ್ಠುನ್ತಿ ಅಭೀತಿ ಉಪಸಗ್ಗೋ, ಹರಿತುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ, ಗಣ್ಹಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಇಚ್ಛಾಪೇಯ್ಯ, ಇಚ್ಛಂ ರುಚಿಂ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ವದೇಯ್ಯ ನಿಮನ್ತೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇನ್ತೇನ ಪನ ಯಥಾ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ತಂ ಆಕಾರಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಯಾವತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ ತಾವತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ಏವಮಸ್ಸ ಪದಭಾಜನಂ ವುತ್ತಂ। ಅಥ ವಾ ಯಥಾ ‘‘ನೇಕ್ಖಮ್ಮಂ ದಟ್ಠು ಖೇಮತೋ’’ತಿ (ಸು॰ ನಿ॰ ೪೨೬, ೧೧೦೪; ಚೂಳನಿ॰ ಜತುಕಣ್ಣಿಮಾಣವಪುಚ್ಛಾನಿದ್ದೇಸ ೬೭) ಏತ್ಥ ದಿಸ್ವಾತಿ ಅತ್ಥೋ, ಏವಮಿಧಾಪಿ ‘‘ಅಭಿಅಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ಪವಾರೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ತತ್ಥ ಕಾಯಾಭಿಹಾರೋ ವಾಚಾಭಿಹಾರೋತಿ ದುವಿಧೋ ಅಭಿಹಾರೋ, ಕಾಯೇನ ವಾ ಹಿ ವತ್ಥಾನಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ಪಾದಮೂಲೇ ಠಪೇತ್ವಾ ‘‘ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ ತತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ವಾಚಾಯ ವಾ ‘‘ಅಮ್ಹಾಕಂ ದುಸ್ಸಕೋಟ್ಠಾಗಾರಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಂ, ಯತ್ತಕಂ ಇಚ್ಛಸಿ ತತ್ತಕಂ ಗಣ್ಹಾಹೀ’’ತಿ ವದನ್ತೋ ಪವಾರೇಯ್ಯ, ತದುಭಯಮ್ಪಿ ಏಕಜ್ಝಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಅಭಿಹಟ್ಠುಂ ಪವಾರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ।
522-4.Tenasamayenāti tatuttarisikkhāpadaṃ. Tattha abhihaṭṭhunti abhīti upasaggo, haritunti attho, gaṇhitunti vuttaṃ hoti. Pavāreyyāti icchāpeyya, icchaṃ ruciṃ uppādeyya, vadeyya nimanteyyāti attho. Abhihaṭṭhuṃ pavārentena pana yathā vattabbaṃ, taṃ ākāraṃ dassetuṃ ‘‘yāvatakaṃ icchasi tāvatakaṃ gaṇhāhī’’ti evamassa padabhājanaṃ vuttaṃ. Atha vā yathā ‘‘nekkhammaṃ daṭṭhu khemato’’ti (su. ni. 426, 1104; cūḷani. jatukaṇṇimāṇavapucchāniddesa 67) ettha disvāti attho, evamidhāpi ‘‘abhiaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti abhiharitvā pavāreyyāti attho. Tattha kāyābhihāro vācābhihāroti duvidho abhihāro, kāyena vā hi vatthāni abhiharitvā pādamūle ṭhapetvā ‘‘yattakaṃ icchasi tattakaṃ gaṇhāhī’’ti vadanto pavāreyya, vācāya vā ‘‘amhākaṃ dussakoṭṭhāgāraṃ paripuṇṇaṃ, yattakaṃ icchasi tattakaṃ gaṇhāhī’’ti vadanto pavāreyya, tadubhayampi ekajjhaṃ katvā ‘‘abhihaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti vuttaṃ.
ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮನ್ತಿ ಸಅನ್ತರಂ ಉತ್ತರಂ ಪರಮಂ ಅಸ್ಸ ಚೀವರಸ್ಸಾತಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮಂ, ನಿವಾಸನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಾರುಪನಂ ಉಕ್ಕಟ್ಠಪರಿಚ್ಛೇದೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ತತೋ ಚೀವರಂ ಸಾದಿತಬ್ಬನ್ತಿ ತತೋ ಅಭಿಹಟಚೀವರತೋ ಏತ್ತಕಂ ಚೀವರಂ ಗಹೇತಬ್ಬಂ, ನ ಇತೋ ಪರನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ಅಚ್ಛಿನ್ನಸಬ್ಬಚೀವರೇನ ತಿಚೀವರಿಕೇನೇವ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಏವಂ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ, ಅಞ್ಞೇನ ಅಞ್ಞಥಾಪಿ, ತಸ್ಮಾ ತಂ ವಿಭಾಗಂ ದಸ್ಸೇತುಂ ‘‘ಸಚೇ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ ಹೋನ್ತೀ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನಂ ವುತ್ತಂ।
Santaruttaraparamanti saantaraṃ uttaraṃ paramaṃ assa cīvarassāti santaruttaraparamaṃ, nivāsanena saddhiṃ pārupanaṃ ukkaṭṭhaparicchedo assāti vuttaṃ hoti. Tato cīvaraṃ sāditabbanti tato abhihaṭacīvarato ettakaṃ cīvaraṃ gahetabbaṃ, na ito paranti attho. Yasmā pana acchinnasabbacīvarena ticīvarikeneva bhikkhunā evaṃ paṭipajjitabbaṃ, aññena aññathāpi, tasmā taṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘sace tīṇi naṭṭhāni hontī’’tiādinā nayenassa padabhājanaṃ vuttaṃ.
ತತ್ರಾಯಂ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ಯಸ್ಸ ತೀಣಿ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ, ಏಕಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಏಕಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ಅಞ್ಞಂ ಸಭಾಗಟ್ಠಾನತೋ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸತಿ। ಯಸ್ಸ ದ್ವೇ ನಟ್ಠಾನಿ, ತೇನ ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ। ಸಚೇ ಪಕತಿಯಾವ ಸನ್ತರುತ್ತರೇನ ಚರತಿ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಏವಂ ಏಕಂ ಸಾದಿಯನ್ತೇನೇವ ಸಮೋ ಭವಿಸ್ಸತಿ। ಯಸ್ಸ ತೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ। ಯಸ್ಸ ಪನ ದ್ವೀಸು ಏಕಂ ನಟ್ಠಂ, ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ। ಯಸ್ಸ ಏಕಂಯೇವ ಹೋತಿ, ತಞ್ಚ ನಟ್ಠಂ, ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಭಿಕ್ಖುನಿಯಾ ಪನ ಪಞ್ಚಸುಪಿ ನಟ್ಠೇಸು ದ್ವೇ ಸಾದಿತಬ್ಬಾನಿ। ಚತೂಸು ನಟ್ಠೇಸು ಏಕಂ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ತೀಸು ನಟ್ಠೇಸು ಕಿಞ್ಚಿ ನ ಸಾದಿತಬ್ಬಂ, ಕೋ ಪನ ವಾದೋ ದ್ವೀಸು ವಾ ಏಕಸ್ಮಿಂ ವಾ। ಯೇನ ಕೇನಚಿ ಹಿ ಸನ್ತರುತ್ತರಪರಮತಾಯ ಠಾತಬ್ಬಂ, ತತೋ ಉತ್ತರಿ ನ ಲಬ್ಭತೀತಿ ಇದಮೇತ್ಥ ಲಕ್ಖಣಂ।
Tatrāyaṃ vinicchayo – yassa tīṇi naṭṭhāni, tena dve sāditabbāni, ekaṃ nivāsetvā ekaṃ pārupitvā aññaṃ sabhāgaṭṭhānato pariyesissati. Yassa dve naṭṭhāni, tena ekaṃ sāditabbaṃ. Sace pakatiyāva santaruttarena carati, dve sāditabbāni. Evaṃ ekaṃ sādiyanteneva samo bhavissati. Yassa tīsu ekaṃ naṭṭhaṃ, na sāditabbaṃ. Yassa pana dvīsu ekaṃ naṭṭhaṃ, ekaṃ sāditabbaṃ. Yassa ekaṃyeva hoti, tañca naṭṭhaṃ, dve sāditabbāni. Bhikkhuniyā pana pañcasupi naṭṭhesu dve sāditabbāni. Catūsu naṭṭhesu ekaṃ sāditabbaṃ, tīsu naṭṭhesu kiñci na sāditabbaṃ, ko pana vādo dvīsu vā ekasmiṃ vā. Yena kenaci hi santaruttaraparamatāya ṭhātabbaṃ, tato uttari na labbhatīti idamettha lakkhaṇaṃ.
೫೨೬. ಸೇಸಕಂ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ದ್ವೇ ಚೀವರಾನಿ ಕತ್ವಾ ಸೇಸಂ ಪುನ ಆಹರಿಸ್ಸಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ನ ಅಚ್ಛಿನ್ನಕಾರಣಾತಿ ಬಾಹುಸಚ್ಚಾದಿಗುಣವಸೇನ ದೇನ್ತಿ। ಞಾತಕಾನನ್ತಿಆದೀಸು ಞಾತಕಾನಂ ದೇನ್ತಾನಂ ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಪವಾರಿತಾನಂ ದೇನ್ತಾನಂ ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಅತ್ತನೋ ಧನೇನ ಸಾದಿಯನ್ತಸ್ಸ ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಟ್ಠಕಥಾಸು ಪನ ‘‘ಞಾತಕಪವಾರಿತಟ್ಠಾನೇ ಪಕತಿಯಾ ಬಹುಮ್ಪಿ ವಟ್ಟತಿ, ಅಚ್ಛಿನ್ನಕಾರಣಾ ಪಮಾಣಮೇವ ವಟ್ಟತೀ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ತಂ ಪಾಳಿಯಾ ನ ಸಮೇತಿ। ಯಸ್ಮಾ ಪನಿದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯ ವಿಞ್ಞಾಪನವತ್ಥುಸ್ಮಿಂಯೇವ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ತಸ್ಮಾ ಇಧ ‘‘ಅಞ್ಞಸ್ಸತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ನ ವುತ್ತಂ। ಸೇಸಂ ಉತ್ತಾನತ್ಥಮೇವ।
526.Sesakaṃ āharissāmīti dve cīvarāni katvā sesaṃ puna āharissāmīti attho. Na acchinnakāraṇāti bāhusaccādiguṇavasena denti. Ñātakānantiādīsu ñātakānaṃ dentānaṃ sādiyantassa pavāritānaṃ dentānaṃ sādiyantassa attano dhanena sādiyantassa anāpattīti attho. Aṭṭhakathāsu pana ‘‘ñātakapavāritaṭṭhāne pakatiyā bahumpi vaṭṭati, acchinnakāraṇā pamāṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Taṃ pāḷiyā na sameti. Yasmā panidaṃ sikkhāpadaṃ aññassatthāya viññāpanavatthusmiṃyeva paññattaṃ, tasmā idha ‘‘aññassatthāyā’’ti na vuttaṃ. Sesaṃ uttānatthameva.
ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀಸು ಇದಮ್ಪಿ ಛಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಕಿರಿಯಂ, ನೋಸಞ್ಞಾವಿಮೋಕ್ಖಂ, ಅಚಿತ್ತಕಂ, ಪಣ್ಣತ್ತಿವಜ್ಜಂ, ಕಾಯಕಮ್ಮವಚೀಕಮ್ಮಂ, ತಿಚಿತ್ತಂ, ತಿವೇದನನ್ತಿ।
Samuṭṭhānādīsu idampi chasamuṭṭhānaṃ, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammavacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 7. Tatuttarisikkhāpadaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೭. ತತುತ್ತರಿಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
