| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਅਭਿਨવ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
੭. ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
ਤਂ-ਸਦ੍ਦੋ ਚੇਤ੍ਥ ਪਕਤਤ੍ਥવਚਨੋ। ਚੇਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਚੇਤਿ વਾ ਯਦੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਤਸ੍ਸ ‘‘ਪવਾਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪવਾਰੇਯ੍ਯ ਚੇਤਿ ਯਦਿ ਪવਾਰੇਯ੍ਯਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ‘‘ਅਭੀਤਿ ਉਪਸਗ੍ਗੋ’’ਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੨.੫੨੩-੫੨੪) ਇਮਿਨਾ ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥવਿਸੇਸਾਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਹਰਿਤੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਪવਾਰਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਇਚ੍ਛਾਯਂ વਤ੍ਤਮਾਨਤ੍ਤਾ ‘‘ਇਚ੍ਛਾਪੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਚ੍ਛਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਚ੍ਚਯੇ ਇਚ੍ਛਂ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ। ਉਪਨਿਮਨ੍ਤਨਾਯੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਾવਤ੍ਤਕ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਨੇਕ੍ਖਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਂ। ਦਟ੍ਠੂਤਿ ਦਟ੍ਠੁਂ। ਛਨ੍ਦਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਞ੍ਹੇਤ੍ਥ ਅਨੁਨਾਸਿਕਲੋਪੋ। ਖੇਮਤੋਤਿ ਨਿਬ੍ਭਯਤੋ। ਕਾਯੇਨ વਾ વਾਚਾਯ વਾ ਅਭਿਹਰਿਤ੍વਾ ਨਿਮਨ੍ਤੇਯ੍ਯਾਤਿ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੋ। ਯਥਾ ਚ ਕਾਯੇਨ ਅਭਿਹਰੇਯ੍ਯ, વਾਚਾਯ ਚ, ਤਂ વਿਧਿਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਉਪਨੇਤ੍વਾ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ ਸਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਅਨ੍ਤਰવਾਸਕਸਹਿਤਂ। ਉਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ। ਪਰਮਨ੍ਤਿ ਅવਸਾਨਂ। ਅਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਸਮੁਦਾਯਭੂਤਸ੍ਸ ਹਰਿਤਬ੍ਬਸ੍ਸ ਚੀવਰਸ੍ਸ। ਤਗ੍ਗੁਣਸਂવਿਞ੍ਞਾਣੋ ਹਿ ਅਯਂ ਬਾਹਿਰਤ੍ਥਸਮਾਸੋ ਯਥਾ ‘‘ਲਮ੍ਬਕਣ੍ਣੋ’’ਤਿ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਨਿવਾਸਨੇਨਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਪਰਿਚ੍ਛੇਦੇਨ ਹਿ ਸਬ੍ਬੇ ਤਂਪਰਮਂਯੇવ ਗਹੇਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ।
Taṃ-saddo cettha pakatatthavacano. Ceti nipātamattaṃ. Ceti vā yadīti attho, tassa ‘‘pavāreyyā’’ti iminā sambandho veditabbo. Pavāreyya ceti yadi pavāreyyāti attho. ‘‘Abhīti upasaggo’’ti (sārattha. ṭī. 2.523-524) iminā tassa atthavisesābhāvaṃ dasseti. Tenāha ‘‘haritunti attho’’ti. Pavārasaddassa icchāyaṃ vattamānattā ‘‘icchāpeyyā’’ti vuttaṃ. Icchaṃ uppādeyyāti paccaye icchaṃ uppādeyya. Upanimantanāyetaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘yāvattaka’’ntiādi. Nekkhammanti pabbajjaṃ. Daṭṭhūti daṭṭhuṃ. Chandānurakkhaṇatthañhettha anunāsikalopo. Khematoti nibbhayato. Kāyena vā vācāya vā abhiharitvā nimanteyyāti sambandho. Yathā ca kāyena abhihareyya, vācāya ca, taṃ vidhiṃ dassetuṃ ‘‘upanetvā’’tiādi vuttaṃ saantaranti antaravāsakasahitaṃ. Uttaranti uttarāsaṅgaṃ. Paramanti avasānaṃ. Assa cīvarassāti assa samudāyabhūtassa haritabbassa cīvarassa. Tagguṇasaṃviññāṇo hi ayaṃ bāhiratthasamāso yathā ‘‘lambakaṇṇo’’ti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘nivāsanenā’’tiādi. Ukkaṭṭhaparicchedena hi sabbe taṃparamaṃyeva gahetuṃ labhanti.
ਯਸ੍ਮਾ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਬ੍ਬਚੀવਰੇਨ ਤਿਚੀવਰਮਤ੍ਤਕੇਨੇવ ਭਿਕ੍ਖੁਨਾ ਏવਂ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਪਨ ਅਞ੍ਞਥਾਪਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ વਿਭਾਗਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਤਤ੍ਰਾਯਂ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸਾਤਿ ਤਿਚੀવਰਾਧਿਟ੍ਠਾਨਨਯੇਨ વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਾਰਚੋਲ਼વਸੇਨ વਾ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਅਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸ, ਇਦਞ੍ਚ ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਅਧਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚੀવਰਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਤੋ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਅਨਧਿਟ੍ਠਿਤਚੀવਰਸ੍ਸ ਚੀવਰੇ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਅਯਂ વਿਧਿ ਨ ਸਮ੍ਭવਤੀਤਿ। ਯਸ੍ਸ વਾ ਤਿਚੀવਰਤੋ ਅਧਿਕਮ੍ਪਿ ਚੀવਰਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ, ਤੇਨਾਪਿ ਤਦਾ ਤਤ੍ਥ ਅਭਾવਤੋ ਦ੍વੇ ਸਾਦਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਪਕਤਿਯਾવ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੇਨ ਚਰਤੀਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ੨.੫੨੩-੫੨੪) ਅਤ੍ਥਤਕਥਿਨਤ੍ਤਾ વਾ ਸਾਸਙ੍ਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਸੇਨ વਾ ਅવਿਪ੍ਪવਾਸਸਮ੍ਮੁਤਿવਸੇਨ વਾ ਤਤਿਯਸ੍ਸ ਅਲਾਭੇਨ વਾ ਚਰਤਿ। ‘‘ਦ੍વੇ ਨਟ੍ਠਾਨੀ’’ਤਿ ਅਧਿਕਾਰਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਦ੍વੇ ਸਾਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ। ਏਕਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨੇવ ਸਮੋ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਤਿਣ੍ਣਂ ਚੀવਰਾਨਂ ਦ੍વੀਸੁ ਨਟ੍ਠੇਨ ਏਕਂ ਸਾਦਿਯਨ੍ਤੇਨ ਸਮੋ ਭવਿਸ੍ਸਤਿ ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਤਾਯ ਅવਟ੍ਠਾਨਤੋ। ਯਸ੍ਸ ਏਕਂਯੇવ ਹੋਤਿ ਅਞ੍ਞੇਨ ਕੇਨਚਿ ਕਾਰਣੇਨ વਿਨਟ੍ਠਸੇਸਚੀવਰਤ੍ਤਾ।
Yasmā acchinnasabbacīvarena ticīvaramattakeneva bhikkhunā evaṃ paṭipajjitabbaṃ, aññena pana aññathāpi, tasmā taṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘tatrāyaṃ vinicchayo’’tiādi vuttaṃ. Adhiṭṭhitacīvarassāti ticīvarādhiṭṭhānanayena vā parikkhāracoḷavasena vā yena kenaci adhiṭṭhitacīvarassa, idañca yebhuyyena adhiṭṭhahitvā cīvaraṃ paribhuñjato vuttaṃ, na pana anadhiṭṭhitacīvarassa cīvare acchinne ayaṃ vidhi na sambhavatīti. Yassa vā ticīvarato adhikampi cīvaraṃ aññattha atthi, tattha natthi, tenāpi tadā tattha abhāvato dve sādituṃ vaṭṭati. Pakatiyāva santaruttarena caratīti (sārattha. ṭī. 2.523-524) atthatakathinattā vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā avippavāsasammutivasena vā tatiyassa alābhena vā carati. ‘‘Dve naṭṭhānī’’ti adhikārattā vuttaṃ ‘‘dve sāditabbānī’’ti. Ekaṃ sādiyanteneva samo bhavissatīti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ dvīsu naṭṭhena ekaṃ sādiyantena samo bhavissati ubhinnampi santaruttaraparamatāya avaṭṭhānato. Yassa ekaṃyeva hoti aññena kenaci kāraṇena vinaṭṭhasesacīvarattā.
ਪਞ੍ਚਸੁ ਨਟ੍ਠੇਸੂਤਿ ਤਿਚੀવਰਂ ਉਦਕਸਾਟਿਕਾ ਸਂਕਚ੍ਚਿਕਾਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਚੀવਰੇਸੁ ਨਟ੍ਠੇਸੁ। ‘‘ਏਕਸ੍ਮਿਂ વਾ ਨਟ੍ਠੇ’’ਤਿ વਚਨવਿਪਰਿਣਾਮਂ ਕਤ੍વਾ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਤਤੋ ਉਤ੍ਤਰੀਤਿ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰਪਰਮਤੋ ਉਤ੍ਤਰਿ।
Pañcasu naṭṭhesūti ticīvaraṃ udakasāṭikā saṃkaccikāti imesu pañcasu cīvaresu naṭṭhesu. ‘‘Ekasmiṃ vā naṭṭhe’’ti vacanavipariṇāmaṃ katvā yojetabbaṃ. Tato uttarīti santaruttaraparamato uttari.
ਸੇਸਕਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਦ੍વੇ ਚੀવਰਾਨਿ ਕਤ੍વਾ ‘‘ਸੇਸਕਂ ਪੁਨ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸੇਸਕਂ ਤੁਯ੍ਹਂਯੇવ ਹੋਤੂਤਿ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸਾਤਿ ਦਾਨਸਮਯੇ ਏવਂ વੁਤ੍ਤਸ੍ਸ। ਸਚੇ ਪਨ ‘‘ਸੇਸਕਂ ਆਹਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਮਨਸਮਯੇਪਿ ‘‘ਸੇਸਕਂ ਤੁਯ੍ਹਂਯੇવ ਹੋਤੂ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਲਦ੍ਧਕਪ੍ਪਿਯਮੇવ। ਨ ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਨਟ੍ਠਕਾਰਣਾ ਦਿਨ੍ਨਨ੍ਤਿ ਬਾਹੁਸਚ੍ਚਾਦਿਗੁਣવਸੇਨ ਦਿਨ੍ਨਂ। વੁਤ੍ਤਨਯੇਨਾਤਿ ‘‘ਞਾਤਕਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ વਾ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ, ਸਮਯੇ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ વਾ ਞਾਤਕਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ ਤਸ੍ਸੇવਤ੍ਥਾਯ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨ।
Sesakaṃ āharissāmīti dve cīvarāni katvā ‘‘sesakaṃ puna āharissāmī’’ti attho. Sesakaṃ tuyhaṃyeva hotūti vuttassāti dānasamaye evaṃ vuttassa. Sace pana ‘‘sesakaṃ āharissāmī’’ti vatvā gahetvā gamanasamayepi ‘‘sesakaṃ tuyhaṃyeva hotū’’ti vadanti, laddhakappiyameva. Na acchinnanaṭṭhakāraṇā dinnanti bāhusaccādiguṇavasena dinnaṃ. Vuttanayenāti ‘‘ñātakappavārite vā viññāpentassa, samaye ca aññassa vā ñātakappavārite tassevatthāya viññāpentassa’’ti vuttanayena.
ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
