Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣੀ-ਪੁਰਾਣ-ਟੀਕਾ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā

    ੭. ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ

    7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā

    ਪਕਤਿਯਾ ਸਨ੍ਤਰੁਤ੍ਤਰੇਨ ਚਰਤਿ ਕਥਿਨਪਲਿਬੋਧવਸੇਨ વਾ ਸਾਸਙ੍ਕਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਸੇਨ વਾ। ਏਤ੍ਥ ਸਿਯਾ – ‘‘ਨ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਦੁਸ੍ਸવਾਣਿਜ੍ਜਂ વਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੨) ਉਜ੍ਝਾਯਨ੍ਤਾਨਂ ਸੁਤ੍વਾ ਭਗવਾਪਿ ਛਬ੍ਬਗ੍ਗਿਯੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ‘‘ਕਥਞ੍ਹਿ ਨਾਮ ਤੁਮ੍ਹੇ ਮੋਘਪੁਰਿਸਾ ਨ ਮਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਬਹੁਂ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੨) વਤ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਇਮਿਸ੍ਸਂ ਕਙ੍ਖਾવਿਤਰਣਿਯਂ ‘‘ਬਹੁਚੀવਰવਿਞ੍ਞਾਪਨવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ ‘‘ਨ ਹਿ ਅਨਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਥਾਯ ਸਾਖਾਪਲਾਸਂ ਭਞ੍ਜਿਤੁਂ ਲਭਨ੍ਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਚੀવਰਾਨਂ ਪਨ ਅਤ੍ਥਾਯ ਲਭਨ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਚ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਮਾਣਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਚੇ? ਨ, ਕਸ੍ਮਾ? ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਟ੍ਠੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਏવ ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ વਾਰਿਤਾ। ਤਸ੍ਸ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਪਾਲ਼ਿਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੧) ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਇਮਿਸ੍ਸਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿਯਾ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ਤਸ੍ਸ ਞਾਤਕਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ ਏવ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤਿ, ਨ ਅਞ੍ਞੇਤਿ વਚਨਤੋ ਚ વਾਰਿਤਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਭਗવਾਪਿ ‘‘ਬਹੁਂ ਚੀવਰਂ વਿਞ੍ਞਾਪੇਸ੍ਸਥਾ’’ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੨) વਿਗਰਹਿਤ੍વਾ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਅਭਿਹਟ੍ਠੁਂ ਪવਾਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਪਮਾਣਤੋ ਗਹਣਂ ਅਨੁਜਾਨਿ, ਨ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ ਪਮਾਣਤੋ વਿਞ੍ਞਾਪਨਂ। ਯਸ੍ਮਾ ਪਨਿਮਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯ વਿਞ੍ਞਾਪਨવਤ੍ਥੁਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧ ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿ ਕਤ੍વਾ।

    Pakatiyā santaruttarena carati kathinapalibodhavasena vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā. Ettha siyā – ‘‘na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessanti, dussavāṇijjaṃ vā’’tiādinā (pārā. 522) ujjhāyantānaṃ sutvā bhagavāpi chabbaggiye bhikkhū ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vatvā sikkhāpadassa paññattattā ca imissaṃ kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘bahucīvaraviññāpanavatthusmiṃ paññatta’’nti vuttattā, samantapāsādikāyaṃ ‘‘na hi anacchinnacīvarā attano atthāya sākhāpalāsaṃ bhañjituṃ labhanti, acchinnacīvarānaṃ pana atthāya labhantī’’ti vuttattā ca aññassatthāya pamāṇaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatīti ce? Na, kasmā? Aññātakaviññattisikkhāpadassa aṭṭhuppattiyā eva aññātakaviññatti vāritā. Tassa sikkhāpadassa anāpatti. Pāḷiyaṃ (pārā. 521) ‘‘aññassatthāyā’’ti imissā anāpattipāḷiyā aññassatthāya viññāpento tassa ñātakappavārite eva viññāpeti, na aññeti vacanato ca vāritā. Tasmā bhagavāpi ‘‘bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vigarahitvā sikkhāpadaṃ paññāpento ‘‘abhihaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti vuttanayeneva pamāṇato gahaṇaṃ anujāni, na aññassatthāya pamāṇato viññāpanaṃ. Yasmā panimaṃ sikkhāpadaṃ aññassatthāya viññāpanavatthusmiṃyeva paññattaṃ, tasmā idha ‘‘aññassatthāyā’’ti na vuttaṃ, na na labbhatīti katvā.

    ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ‘‘ਅਞ੍ਞਾਤਕਪ੍ਪવਾਰਿਤਟ੍ਠਾਨੇ ਪਕਤਿਯਾ ਬਹੁਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਅਚ੍ਛਿਨ੍ਨਕਾਰਣਾ ਪਮਾਣਮੇવ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ ‘‘ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ ਞਾਤਕਾਨਂ ਪવਾਰਿਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਪਾਰਾ॰ ੫੨੬) વੁਤ੍ਤਅਨਾਪਤ੍ਤਿਪਾਲ਼ਿਯਾ ਨ ਸਮੇਤੀਤਿ ਸਮਨ੍ਤਪਾਸਾਦਿਕਾਯਂ (ਪਾਰਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ੨.੫੨੬) વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਇਧਾਪਿ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਞਾਤਕਪ੍ਪવਾਰਿਤੇ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਨੋ ਧਨੇਨ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ‘‘ਅਞ੍ਞਸ੍ਸਤ੍ਥਾਯਾ’’ਤਿ ਨਿਦਾਨવਿਰੋਧਤੋ ਨ વੁਤ੍ਤਂ, ਤਥਾਪਿ ਅਨਨ੍ਤਰੇ વੁਤ੍ਤਨਯੇਨੇવ ਲਬ੍ਭਤਿ ਏવਾਤਿ વਦਨ੍ਤਿ।

    Aṭṭhakathāsu ‘‘aññātakappavāritaṭṭhāne pakatiyā bahumpi vaṭṭati, acchinnakāraṇā pamāṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritāna’’nti (pārā. 526) vuttaanāpattipāḷiyā na sametīti samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.526) vuttattā idhāpi vuttanayeneva ñātakappavārite viññāpentassa attano dhanena gaṇhantassa anāpattīti likhitaṃ. ‘‘Aññassatthāyā’’ti nidānavirodhato na vuttaṃ, tathāpi anantare vuttanayeneva labbhati evāti vadanti.

    ਤਤੁਤ੍ਤਰਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।

    Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact