Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-അഭിനവ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
൭. തതുത്തരിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
തം-സദ്ദോ ചേത്ഥ പകതത്ഥവചനോ. ചേതി നിപാതമത്തം. ചേതി വാ യദീതി അത്ഥോ, തസ്സ ‘‘പവാരേയ്യാ’’തി ഇമിനാ സമ്ബന്ധോ വേദിതബ്ബോ. പവാരേയ്യ ചേതി യദി പവാരേയ്യാതി അത്ഥോ. ‘‘അഭീതി ഉപസഗ്ഗോ’’തി (സാരത്ഥ॰ ടീ॰ ൨.൫൨൩-൫൨൪) ഇമിനാ തസ്സ അത്ഥവിസേസാഭാവം ദസ്സേതി. തേനാഹ ‘‘ഹരിതുന്തി അത്ഥോ’’തി. പവാരസദ്ദസ്സ ഇച്ഛായം വത്തമാനത്താ ‘‘ഇച്ഛാപേയ്യാ’’തി വുത്തം. ഇച്ഛം ഉപ്പാദേയ്യാതി പച്ചയേ ഇച്ഛം ഉപ്പാദേയ്യ. ഉപനിമന്തനായേതം അധിവചനം. തേനാഹ ‘‘യാവത്തക’’ന്തിആദി. നേക്ഖമ്മന്തി പബ്ബജ്ജം. ദട്ഠൂതി ദട്ഠും. ഛന്ദാനുരക്ഖണത്ഥഞ്ഹേത്ഥ അനുനാസികലോപോ. ഖേമതോതി നിബ്ഭയതോ. കായേന വാ വാചായ വാ അഭിഹരിത്വാ നിമന്തേയ്യാതി സമ്ബന്ധോ. യഥാ ച കായേന അഭിഹരേയ്യ, വാചായ ച, തം വിധിം ദസ്സേതും ‘‘ഉപനേത്വാ’’തിആദി വുത്തം സഅന്തരന്തി അന്തരവാസകസഹിതം. ഉത്തരന്തി ഉത്തരാസങ്ഗം. പരമന്തി അവസാനം. അസ്സ ചീവരസ്സാതി അസ്സ സമുദായഭൂതസ്സ ഹരിതബ്ബസ്സ ചീവരസ്സ. തഗ്ഗുണസംവിഞ്ഞാണോ ഹി അയം ബാഹിരത്ഥസമാസോ യഥാ ‘‘ലമ്ബകണ്ണോ’’തി ദട്ഠബ്ബം. തേനാഹ ‘‘നിവാസനേനാ’’തിആദി. ഉക്കട്ഠപരിച്ഛേദേന ഹി സബ്ബേ തംപരമംയേവ ഗഹേതും ലഭന്തി.
Taṃ-saddo cettha pakatatthavacano. Ceti nipātamattaṃ. Ceti vā yadīti attho, tassa ‘‘pavāreyyā’’ti iminā sambandho veditabbo. Pavāreyya ceti yadi pavāreyyāti attho. ‘‘Abhīti upasaggo’’ti (sārattha. ṭī. 2.523-524) iminā tassa atthavisesābhāvaṃ dasseti. Tenāha ‘‘haritunti attho’’ti. Pavārasaddassa icchāyaṃ vattamānattā ‘‘icchāpeyyā’’ti vuttaṃ. Icchaṃ uppādeyyāti paccaye icchaṃ uppādeyya. Upanimantanāyetaṃ adhivacanaṃ. Tenāha ‘‘yāvattaka’’ntiādi. Nekkhammanti pabbajjaṃ. Daṭṭhūti daṭṭhuṃ. Chandānurakkhaṇatthañhettha anunāsikalopo. Khematoti nibbhayato. Kāyena vā vācāya vā abhiharitvā nimanteyyāti sambandho. Yathā ca kāyena abhihareyya, vācāya ca, taṃ vidhiṃ dassetuṃ ‘‘upanetvā’’tiādi vuttaṃ saantaranti antaravāsakasahitaṃ. Uttaranti uttarāsaṅgaṃ. Paramanti avasānaṃ. Assa cīvarassāti assa samudāyabhūtassa haritabbassa cīvarassa. Tagguṇasaṃviññāṇo hi ayaṃ bāhiratthasamāso yathā ‘‘lambakaṇṇo’’ti daṭṭhabbaṃ. Tenāha ‘‘nivāsanenā’’tiādi. Ukkaṭṭhaparicchedena hi sabbe taṃparamaṃyeva gahetuṃ labhanti.
യസ്മാ അച്ഛിന്നസബ്ബചീവരേന തിചീവരമത്തകേനേവ ഭിക്ഖുനാ ഏവം പടിപജ്ജിതബ്ബം, അഞ്ഞേന പന അഞ്ഞഥാപി, തസ്മാ തം വിഭാഗം ദസ്സേതും ‘‘തത്രായം വിനിച്ഛയോ’’തിആദി വുത്തം. അധിട്ഠിതചീവരസ്സാതി തിചീവരാധിട്ഠാനനയേന വാ പരിക്ഖാരചോളവസേന വാ യേന കേനചി അധിട്ഠിതചീവരസ്സ, ഇദഞ്ച യേഭുയ്യേന അധിട്ഠഹിത്വാ ചീവരം പരിഭുഞ്ജതോ വുത്തം, ന പന അനധിട്ഠിതചീവരസ്സ ചീവരേ അച്ഛിന്നേ അയം വിധി ന സമ്ഭവതീതി. യസ്സ വാ തിചീവരതോ അധികമ്പി ചീവരം അഞ്ഞത്ഥ അത്ഥി, തത്ഥ നത്ഥി, തേനാപി തദാ തത്ഥ അഭാവതോ ദ്വേ സാദിതും വട്ടതി. പകതിയാവ സന്തരുത്തരേന ചരതീതി (സാരത്ഥ॰ ടീ॰ ൨.൫൨൩-൫൨൪) അത്ഥതകഥിനത്താ വാ സാസങ്കസിക്ഖാപദവസേന വാ അവിപ്പവാസസമ്മുതിവസേന വാ തതിയസ്സ അലാഭേന വാ ചരതി. ‘‘ദ്വേ നട്ഠാനീ’’തി അധികാരത്താ വുത്തം ‘‘ദ്വേ സാദിതബ്ബാനീ’’തി. ഏകം സാദിയന്തേനേവ സമോ ഭവിസ്സതീതി തിണ്ണം ചീവരാനം ദ്വീസു നട്ഠേന ഏകം സാദിയന്തേന സമോ ഭവിസ്സതി ഉഭിന്നമ്പി സന്തരുത്തരപരമതായ അവട്ഠാനതോ. യസ്സ ഏകംയേവ ഹോതി അഞ്ഞേന കേനചി കാരണേന വിനട്ഠസേസചീവരത്താ.
Yasmā acchinnasabbacīvarena ticīvaramattakeneva bhikkhunā evaṃ paṭipajjitabbaṃ, aññena pana aññathāpi, tasmā taṃ vibhāgaṃ dassetuṃ ‘‘tatrāyaṃ vinicchayo’’tiādi vuttaṃ. Adhiṭṭhitacīvarassāti ticīvarādhiṭṭhānanayena vā parikkhāracoḷavasena vā yena kenaci adhiṭṭhitacīvarassa, idañca yebhuyyena adhiṭṭhahitvā cīvaraṃ paribhuñjato vuttaṃ, na pana anadhiṭṭhitacīvarassa cīvare acchinne ayaṃ vidhi na sambhavatīti. Yassa vā ticīvarato adhikampi cīvaraṃ aññattha atthi, tattha natthi, tenāpi tadā tattha abhāvato dve sādituṃ vaṭṭati. Pakatiyāva santaruttarena caratīti (sārattha. ṭī. 2.523-524) atthatakathinattā vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā avippavāsasammutivasena vā tatiyassa alābhena vā carati. ‘‘Dve naṭṭhānī’’ti adhikārattā vuttaṃ ‘‘dve sāditabbānī’’ti. Ekaṃ sādiyanteneva samo bhavissatīti tiṇṇaṃ cīvarānaṃ dvīsu naṭṭhena ekaṃ sādiyantena samo bhavissati ubhinnampi santaruttaraparamatāya avaṭṭhānato. Yassa ekaṃyeva hoti aññena kenaci kāraṇena vinaṭṭhasesacīvarattā.
പഞ്ചസു നട്ഠേസൂതി തിചീവരം ഉദകസാടികാ സംകച്ചികാതി ഇമേസു പഞ്ചസു ചീവരേസു നട്ഠേസു. ‘‘ഏകസ്മിം വാ നട്ഠേ’’തി വചനവിപരിണാമം കത്വാ യോജേതബ്ബം. തതോ ഉത്തരീതി സന്തരുത്തരപരമതോ ഉത്തരി.
Pañcasu naṭṭhesūti ticīvaraṃ udakasāṭikā saṃkaccikāti imesu pañcasu cīvaresu naṭṭhesu. ‘‘Ekasmiṃ vā naṭṭhe’’ti vacanavipariṇāmaṃ katvā yojetabbaṃ. Tato uttarīti santaruttaraparamato uttari.
സേസകം ആഹരിസ്സാമീതി ദ്വേ ചീവരാനി കത്വാ ‘‘സേസകം പുന ആഹരിസ്സാമീ’’തി അത്ഥോ. സേസകം തുയ്ഹംയേവ ഹോതൂതി വുത്തസ്സാതി ദാനസമയേ ഏവം വുത്തസ്സ. സചേ പന ‘‘സേസകം ആഹരിസ്സാമീ’’തി വത്വാ ഗഹേത്വാ ഗമനസമയേപി ‘‘സേസകം തുയ്ഹംയേവ ഹോതൂ’’തി വദന്തി, ലദ്ധകപ്പിയമേവ. ന അച്ഛിന്നനട്ഠകാരണാ ദിന്നന്തി ബാഹുസച്ചാദിഗുണവസേന ദിന്നം. വുത്തനയേനാതി ‘‘ഞാതകപ്പവാരിതേ വാ വിഞ്ഞാപേന്തസ്സ, സമയേ ച അഞ്ഞസ്സ വാ ഞാതകപ്പവാരിതേ തസ്സേവത്ഥായ വിഞ്ഞാപേന്തസ്സ’’തി വുത്തനയേന.
Sesakaṃ āharissāmīti dve cīvarāni katvā ‘‘sesakaṃ puna āharissāmī’’ti attho. Sesakaṃ tuyhaṃyeva hotūti vuttassāti dānasamaye evaṃ vuttassa. Sace pana ‘‘sesakaṃ āharissāmī’’ti vatvā gahetvā gamanasamayepi ‘‘sesakaṃ tuyhaṃyeva hotū’’ti vadanti, laddhakappiyameva. Na acchinnanaṭṭhakāraṇā dinnanti bāhusaccādiguṇavasena dinnaṃ. Vuttanayenāti ‘‘ñātakappavārite vā viññāpentassa, samaye ca aññassa vā ñātakappavārite tassevatthāya viññāpentassa’’ti vuttanayena.
തതുത്തരിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.