Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കങ്ഖാവിതരണീ-പുരാണ-ടീകാ • Kaṅkhāvitaraṇī-purāṇa-ṭīkā |
൭. തതുത്തരിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ
7. Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā
പകതിയാ സന്തരുത്തരേന ചരതി കഥിനപലിബോധവസേന വാ സാസങ്കസിക്ഖാപദവസേന വാ. ഏത്ഥ സിയാ – ‘‘ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ചീവരം വിഞ്ഞാപേസ്സന്തി, ദുസ്സവാണിജ്ജം വാ’’തിആദിനാ (പാരാ॰ ൫൨൨) ഉജ്ഝായന്താനം സുത്വാ ഭഗവാപി ഛബ്ബഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ തുമ്ഹേ മോഘപുരിസാ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ചീവരം വിഞ്ഞാപേസ്സഥാ’’തി (പാരാ॰ ൫൨൨) വത്വാ സിക്ഖാപദസ്സ പഞ്ഞത്തത്താ ച ഇമിസ്സം കങ്ഖാവിതരണിയം ‘‘ബഹുചീവരവിഞ്ഞാപനവത്ഥുസ്മിം പഞ്ഞത്ത’’ന്തി വുത്തത്താ, സമന്തപാസാദികായം ‘‘ന ഹി അനച്ഛിന്നചീവരാ അത്തനോ അത്ഥായ സാഖാപലാസം ഭഞ്ജിതും ലഭന്തി, അച്ഛിന്നചീവരാനം പന അത്ഥായ ലഭന്തീ’’തി വുത്തത്താ ച അഞ്ഞസ്സത്ഥായ പമാണം വിഞ്ഞാപേതും വട്ടതീതി ചേ? ന, കസ്മാ? അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തിസിക്ഖാപദസ്സ അട്ഠുപ്പത്തിയാ ഏവ അഞ്ഞാതകവിഞ്ഞത്തി വാരിതാ. തസ്സ സിക്ഖാപദസ്സ അനാപത്തി. പാളിയം (പാരാ॰ ൫൨൧) ‘‘അഞ്ഞസ്സത്ഥായാ’’തി ഇമിസ്സാ അനാപത്തിപാളിയാ അഞ്ഞസ്സത്ഥായ വിഞ്ഞാപേന്തോ തസ്സ ഞാതകപ്പവാരിതേ ഏവ വിഞ്ഞാപേതി, ന അഞ്ഞേതി വചനതോ ച വാരിതാ. തസ്മാ ഭഗവാപി ‘‘ബഹും ചീവരം വിഞ്ഞാപേസ്സഥാ’’തി (പാരാ॰ ൫൨൨) വിഗരഹിത്വാ സിക്ഖാപദം പഞ്ഞാപേന്തോ ‘‘അഭിഹട്ഠും പവാരേയ്യാ’’തി വുത്തനയേനേവ പമാണതോ ഗഹണം അനുജാനി, ന അഞ്ഞസ്സത്ഥായ പമാണതോ വിഞ്ഞാപനം. യസ്മാ പനിമം സിക്ഖാപദം അഞ്ഞസ്സത്ഥായ വിഞ്ഞാപനവത്ഥുസ്മിംയേവ പഞ്ഞത്തം, തസ്മാ ഇധ ‘‘അഞ്ഞസ്സത്ഥായാ’’തി ന വുത്തം, ന ന ലബ്ഭതീതി കത്വാ.
Pakatiyā santaruttarena carati kathinapalibodhavasena vā sāsaṅkasikkhāpadavasena vā. Ettha siyā – ‘‘na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessanti, dussavāṇijjaṃ vā’’tiādinā (pārā. 522) ujjhāyantānaṃ sutvā bhagavāpi chabbaggiye bhikkhū ‘‘kathañhi nāma tumhe moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vatvā sikkhāpadassa paññattattā ca imissaṃ kaṅkhāvitaraṇiyaṃ ‘‘bahucīvaraviññāpanavatthusmiṃ paññatta’’nti vuttattā, samantapāsādikāyaṃ ‘‘na hi anacchinnacīvarā attano atthāya sākhāpalāsaṃ bhañjituṃ labhanti, acchinnacīvarānaṃ pana atthāya labhantī’’ti vuttattā ca aññassatthāya pamāṇaṃ viññāpetuṃ vaṭṭatīti ce? Na, kasmā? Aññātakaviññattisikkhāpadassa aṭṭhuppattiyā eva aññātakaviññatti vāritā. Tassa sikkhāpadassa anāpatti. Pāḷiyaṃ (pārā. 521) ‘‘aññassatthāyā’’ti imissā anāpattipāḷiyā aññassatthāya viññāpento tassa ñātakappavārite eva viññāpeti, na aññeti vacanato ca vāritā. Tasmā bhagavāpi ‘‘bahuṃ cīvaraṃ viññāpessathā’’ti (pārā. 522) vigarahitvā sikkhāpadaṃ paññāpento ‘‘abhihaṭṭhuṃ pavāreyyā’’ti vuttanayeneva pamāṇato gahaṇaṃ anujāni, na aññassatthāya pamāṇato viññāpanaṃ. Yasmā panimaṃ sikkhāpadaṃ aññassatthāya viññāpanavatthusmiṃyeva paññattaṃ, tasmā idha ‘‘aññassatthāyā’’ti na vuttaṃ, na na labbhatīti katvā.
അട്ഠകഥാസു ‘‘അഞ്ഞാതകപ്പവാരിതട്ഠാനേ പകതിയാ ബഹുമ്പി വട്ടതി, അച്ഛിന്നകാരണാ പമാണമേവ വട്ടതീ’’തി വുത്തം. തം ‘‘അനാപത്തി ഞാതകാനം പവാരിതാന’’ന്തി (പാരാ॰ ൫൨൬) വുത്തഅനാപത്തിപാളിയാ ന സമേതീതി സമന്തപാസാദികായം (പാരാ॰ അട്ഠ॰ ൨.൫൨൬) വുത്തത്താ ഇധാപി വുത്തനയേനേവ ഞാതകപ്പവാരിതേ വിഞ്ഞാപേന്തസ്സ അത്തനോ ധനേന ഗണ്ഹന്തസ്സ അനാപത്തീതി ലിഖിതം. ‘‘അഞ്ഞസ്സത്ഥായാ’’തി നിദാനവിരോധതോ ന വുത്തം, തഥാപി അനന്തരേ വുത്തനയേനേവ ലബ്ഭതി ഏവാതി വദന്തി.
Aṭṭhakathāsu ‘‘aññātakappavāritaṭṭhāne pakatiyā bahumpi vaṭṭati, acchinnakāraṇā pamāṇameva vaṭṭatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘anāpatti ñātakānaṃ pavāritāna’’nti (pārā. 526) vuttaanāpattipāḷiyā na sametīti samantapāsādikāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.526) vuttattā idhāpi vuttanayeneva ñātakappavārite viññāpentassa attano dhanena gaṇhantassa anāpattīti likhitaṃ. ‘‘Aññassatthāyā’’ti nidānavirodhato na vuttaṃ, tathāpi anantare vuttanayeneva labbhati evāti vadanti.
തതുത്തരിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Tatuttarisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.