| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๘. ตายนสุตฺตวณฺณนา
8. Tāyanasuttavaṇṇanā
๘๙. อตีตชาติยํ สยํการวเสน ตาย ทิฎฺฐิยา อุปฺปาทิตตฺตา ปุเพฺพ ติตฺถกโรฯ เตนาห ‘‘ทิฎฺฐิ อุปฺปาเทตฺวา’’ติฯ อปเร อาหุ ‘‘อยํ เม สตฺถาติ คหณวเสน ติตฺถกโร อสฺส อตฺถีติ ปุเพฺพ ติตฺถกโร, อตีตตฺตภาเว ติตฺถกรสาวโก’’ติฯ เต ‘‘ทิฎฺฐิํ อุปฺปาเทตฺวาติ ตสฺส สตฺถุโน ทิฎฺฐิํ อาทาย คเหตฺวาติ อโตฺถ’’ติ วทนฺติฯ ติตฺถํ นาม ทฺวาสฎฺฐิ ทิฎฺฐิโย ตพฺพินิมุตฺตสฺส มิจฺฉาวาทสฺส อภาวโตฯ ติเตฺถ นิยุตฺตาติ ติตฺถิกา, เต เอว ติตฺถิยาติ วุตฺตา ก-การสฺส ย-การํ กตฺวาฯ ตสฺสาติ ยถาวุตฺตสฺส กลฺยาณกมฺมสฺสฯ นิสฺสเนฺทนาติ ผลภาเวนฯ วีริยปฺปฎิสํยุตฺตาติ วีริยทีปนาติ อโตฺถฯ
89. Atītajātiyaṃ sayaṃkāravasena tāya diṭṭhiyā uppāditattā pubbe titthakaro. Tenāha ‘‘diṭṭhi uppādetvā’’ti. Apare āhu ‘‘ayaṃ me satthāti gahaṇavasena titthakaro assa atthīti pubbe titthakaro, atītattabhāve titthakarasāvako’’ti. Te ‘‘diṭṭhiṃ uppādetvāti tassa satthuno diṭṭhiṃ ādāya gahetvāti attho’’ti vadanti. Titthaṃ nāma dvāsaṭṭhi diṭṭhiyo tabbinimuttassa micchāvādassa abhāvato. Titthe niyuttāti titthikā, te eva titthiyāti vuttā ka-kārassa ya-kāraṃ katvā. Tassāti yathāvuttassa kalyāṇakammassa. Nissandenāti phalabhāvena. Vīriyappaṭisaṃyuttāti vīriyadīpanāti attho.
อนิยมิตอาณตฺตีติ อนิยมวิธานํ อนิยมวเสน วิธิวจนํฯ ตณฺหาโสตนฺติ ตณฺหาปฺปพนฺธนํฯ นีหราติ สเมหิ ปชหฯ เอกตฺตนฺติ เอกคฺคํฯ เตนาห ‘‘ฌาน’’นฺติฯ อุปปชฺชตีติ น อุปฺปชฺชติ น ปาปุณาตีติ อาห ‘‘น ปฎิลภตี’’ติฯ น โอสเกฺกยฺยาติ น สโงฺกจํ อาปเชฺชยฺยฯ ฆราวาสโต ปริพฺพชนํ ปริโต อปคโมติ ปริพฺพโชฯ ปพฺพชิตวตสมาทานสฺส อทฬฺหตาย จ ตตฺถ จ อสกฺกจฺจกิริยาย สิถิลคหิตาฯ อติเรกนฺติ ปพฺพชฺชาย ปุริมกาลโตปิ อธิกํฯ อุปรีติ อุปรูปริฯ ทุกฺกฎํ อกตเมว เสโยฺยติ ทุจฺจริตํ นาม สเพฺพน สพฺพํ อกตเมว หิตาวหํฯ
Aniyamitaāṇattīti aniyamavidhānaṃ aniyamavasena vidhivacanaṃ. Taṇhāsotanti taṇhāppabandhanaṃ. Nīharāti samehi pajaha. Ekattanti ekaggaṃ. Tenāha ‘‘jhāna’’nti. Upapajjatīti na uppajjati na pāpuṇātīti āha ‘‘na paṭilabhatī’’ti. Na osakkeyyāti na saṅkocaṃ āpajjeyya. Gharāvāsato paribbajanaṃ parito apagamoti paribbajo. Pabbajitavatasamādānassa adaḷhatāya ca tattha ca asakkaccakiriyāya sithilagahitā. Atirekanti pabbajjāya purimakālatopi adhikaṃ. Uparīti uparūpari. Dukkaṭaṃ akatameva seyyoti duccaritaṃ nāma sabbena sabbaṃ akatameva hitāvahaṃ.
ยํ กิญฺจีติ ยํ กิญฺจิ กมฺมํฯ สิถิลํ กตนฺติ อสกฺกจฺจการิตาย สิถิลํ กตฺวา ปวตฺติตํฯ เอวรูปเมวาติ เอวรูปํ ปรามฎฺฐสามญฺญสทิสเมว ปจฺฉานุตาปจริยาทิปฎิภาคโตฯ สํกิลิฎฺฐเมว ตณฺหาสํกิเลสอุปกฺกิลิฎฺฐตฺตาฯ อาสงฺกิตปริสงฺกิตนฺติอาทิโต สมนฺตโตปิ ปเรหิ สงฺกิตํฯ พฺรหฺมจริยสฺส อาทิ อาทิพฺรหฺมจริยํ, ตตฺถ นิยุตฺตาติ อาทิพฺรหฺมจริยิกา, มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส ปุพฺพภาคปฎิปทาติ อโตฺถฯ เตนาห ‘‘มคฺคพฺรหฺมจริยสฺส อาทิภูตา’’ติฯ ปุพฺพปธานภูตาติ ปฐมารมฺภภูตาฯ
Yaṃ kiñcīti yaṃ kiñci kammaṃ. Sithilaṃ katanti asakkaccakāritāya sithilaṃ katvā pavattitaṃ. Evarūpamevāti evarūpaṃ parāmaṭṭhasāmaññasadisameva pacchānutāpacariyādipaṭibhāgato. Saṃkiliṭṭhameva taṇhāsaṃkilesaupakkiliṭṭhattā. Āsaṅkitaparisaṅkitantiādito samantatopi parehi saṅkitaṃ. Brahmacariyassa ādi ādibrahmacariyaṃ, tattha niyuttāti ādibrahmacariyikā, maggabrahmacariyassa pubbabhāgapaṭipadāti attho. Tenāha ‘‘maggabrahmacariyassa ādibhūtā’’ti. Pubbapadhānabhūtāti paṭhamārambhabhūtā.
ตายนสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Tāyanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๘. ตายนสุตฺตํ • 8. Tāyanasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๘. ตายนสุตฺตวณฺณนา • 8. Tāyanasuttavaṇṇanā
