| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-மூலடீகா • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
தேபூ⁴மககுஸலவண்ணனா
Tebhūmakakusalavaṇṇanā
269. இமே தாவ ச²ந்தா³தி⁴பதெய்யே பஞ்ச நயாதி ச²ந்தா³தி⁴பதெய்யனயே அந்தே புரிமனயானங் தங்னயாபி⁴முக²ப்பவத்திங் ஸந்தா⁴ய வுத்தங், அயங் பன பகாரோ ந பாளிஅனுக³தோ. ந ஹி பாளியங் ஸுத்³தி⁴கனயாத³யோ வத்வா வீரியாதி⁴பதெய்யாதி³னயா வுத்தாதி. மஹாபகரணே ஸத்தஹி மஹாவாரேஹி அனுலோமாதி³னயவிசித்தேஹி ஹீனத்திகோ விப⁴த்தோ. தத்த² ச மஜ்ஜி²மத⁴ம்மேகதே³ஸபூ⁴தா இமே வீஸதி லோகியமஹானயாதி கத்வா ‘‘தத்த² விப⁴த்தா’’தி வுத்தங், ந ஏதேன கமேன இமேஸங் நயானங் தத்த² ஆக³தத்தா.
269. Imetāva chandādhipateyye pañca nayāti chandādhipateyyanaye ante purimanayānaṃ taṃnayābhimukhappavattiṃ sandhāya vuttaṃ, ayaṃ pana pakāro na pāḷianugato. Na hi pāḷiyaṃ suddhikanayādayo vatvā vīriyādhipateyyādinayā vuttāti. Mahāpakaraṇe sattahi mahāvārehi anulomādinayavicittehi hīnattiko vibhatto. Tattha ca majjhimadhammekadesabhūtā ime vīsati lokiyamahānayāti katvā ‘‘tattha vibhattā’’ti vuttaṃ, na etena kamena imesaṃ nayānaṃ tattha āgatattā.
ஏவமேதேஸங் விப⁴த்தட்டா²னங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி ஏதஸ்மிங் தேபூ⁴மககுஸலகதா²வஸானட்டா²னே அட்டா²ரஸகம்மத்³வாரத³ஸ்ஸனத்த²ங் ‘‘இமஸ்மிங் பன டா²னே’’திஆதி³மாஹ. அத² வா ஹீனபணீதேஹி வினிவத்தெத்வா மஜ்ஜி²மராஸிஅந்தோக³த⁴பா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தேன ஏதேஸங் தேபூ⁴மககுஸலனயானங் ஹீனத்திகே விபா⁴கோ³ கதோ. ‘‘இமஸ்மிங் பன டா²னே’’திஆதி³கஸ்ஸ யதா²வுத்தோவ ஸம்ப³ந்தோ⁴. ஹீனத்திகே மஜ்ஜி²மராஸிம்ஹி யே ஸவிபாகா வட்டனிஸ்ஸிதேனேவ தா³னாதி³வஸேன பவத்திதா, தே ஹீனாதி காதப்³பா³. யே விவட்டனிஸ்ஸிதேன தா³னாதி³வஸேன பவத்திதா, தே பணீதாதி காதப்³பா³. அவிபாகா மஜ்ஜி²மாதி காதப்³பா³. அவிபாகத்தா ச தேஸு மஜ்ஜி²மராஸிங் ட²பெத்வா இதரே த்³வே ஏகந்தவட்டனிஸ்ஸிதா நவ, விவட்டுபனிஸ்ஸயபூ⁴தா ச நவாதி அட்டா²ரஸ கம்மத்³வாரானி, கம்மானி ச தானி தஸ்ஸ தஸ்ஸ ப²லஸ்ஸ காரணபா⁴வேன த்³வாரானி சாதி கம்மத்³வாரானி. தத்த² தத்த² வா சித்தானி கம்மத்³வாரானீதி ஆஹ. தங்தங்த்³வாரானி வா காயாதீ³னி. அட்டா²ரஸ க²த்தியா ச அப⁴ப்³பா³ ஹீனஹீனத்தயாத³யோ நவ, ப⁴ப்³பா³ ச பணீதபணீதத்தயாத³யோ நவாதி கம்மானுரூபேனேவ வேதி³தப்³பா³. ஏவங் ப்³ராஹ்மணாத³யோ தே³வா ச யோஜேதப்³பா³. அட்ட²சத்தாலீஸ கொ³த்தசரணானி தேஸஞ்ஞேவ க²த்தியாதீ³னங் பே⁴தா³. ‘‘காமாவசரங் குஸலங் சித்தங் உப்பன்னங் ஹோதி…பே॰… சித்தாதி⁴பதெய்ய’’ந்தி (த⁴॰ ஸ॰ 269-270) ஏவங் வுத்தோ சித்தஸ்ஸ சித்தாதி⁴பதெய்யபா⁴வோ, சித்தசேதஸிகஸமுதா³யே ஸமயவவத்தா²பகோ சித்தஸத்³தோ³ பவத்தோதி ‘‘ஸம்பயுத்தத⁴ம்மானங் வஸேன வுத்தோ’’தி ஆஹ.
Evametesaṃ vibhattaṭṭhānaṃ dassetvā idāni etasmiṃ tebhūmakakusalakathāvasānaṭṭhāne aṭṭhārasakammadvāradassanatthaṃ ‘‘imasmiṃ pana ṭhāne’’tiādimāha. Atha vā hīnapaṇītehi vinivattetvā majjhimarāsiantogadhabhāvaṃ dassentena etesaṃ tebhūmakakusalanayānaṃ hīnattike vibhāgo kato. ‘‘Imasmiṃ pana ṭhāne’’tiādikassa yathāvuttova sambandho. Hīnattike majjhimarāsimhi ye savipākā vaṭṭanissiteneva dānādivasena pavattitā, te hīnāti kātabbā. Ye vivaṭṭanissitena dānādivasena pavattitā, te paṇītāti kātabbā. Avipākā majjhimāti kātabbā. Avipākattā ca tesu majjhimarāsiṃ ṭhapetvā itare dve ekantavaṭṭanissitā nava, vivaṭṭupanissayabhūtā ca navāti aṭṭhārasa kammadvārāni, kammāni ca tāni tassa tassa phalassa kāraṇabhāvena dvārāni cāti kammadvārāni. Tattha tattha vā cittāni kammadvārānīti āha. Taṃtaṃdvārāni vā kāyādīni. Aṭṭhārasa khattiyā ca abhabbā hīnahīnattayādayo nava, bhabbā ca paṇītapaṇītattayādayo navāti kammānurūpeneva veditabbā. Evaṃ brāhmaṇādayo devā ca yojetabbā. Aṭṭhacattālīsa gottacaraṇāni tesaññeva khattiyādīnaṃ bhedā. ‘‘Kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti…pe… cittādhipateyya’’nti (dha. sa. 269-270) evaṃ vutto cittassa cittādhipateyyabhāvo, cittacetasikasamudāye samayavavatthāpako cittasaddo pavattoti ‘‘sampayuttadhammānaṃ vasena vutto’’ti āha.
தேபூ⁴மககுஸலவண்ணனா நிட்டி²தா.
Tebhūmakakusalavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / அபி⁴த⁴ம்மபிடக • Abhidhammapiṭaka / த⁴ம்மஸங்க³ணீபாளி • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / தேபூ⁴மககுஸலங் • Tebhūmakakusalaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (அட்ட²கதா²) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / த⁴ம்மஸங்க³ணி-அட்ட²கதா² • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / தேபூ⁴மககுஸலவண்ணனா • Tebhūmakakusalavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / அபி⁴த⁴ம்மபிடக (டீகா) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / த⁴ம்மஸங்க³ணீ-அனுடீகா • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / தேபூ⁴மககுஸலவண்ணனா • Tebhūmakakusalavaṇṇanā
