| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / मिलिन्दपञ्हपाळि • Milindapañhapāḷi |
३. तेजङ्गपञ्हो
3. Tejaṅgapañho
३. ‘‘भन्ते नागसेन, ‘तेजस्स पञ्च अङ्गानि गहेतब्बानी’ति यं वदेसि, कतमानि तानि पञ्च अङ्गानि गहेतब्बानी’’ति? ‘‘यथा, महाराज, तेजो तिणकट्ठसाखापलासं डहति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन ये ते अब्भन्तरा वा बाहिरा वा किलेसा इट्ठानिट्ठारम्मणानुभवना, सब्बे ते ञाणग्गिना डहितब्बा। इदं, महाराज, तेजस्स पठमं अङ्गं गहेतब्बं।
3. ‘‘Bhante nāgasena, ‘tejassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, tejo tiṇakaṭṭhasākhāpalāsaṃ ḍahati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ye te abbhantarā vā bāhirā vā kilesā iṭṭhāniṭṭhārammaṇānubhavanā, sabbe te ñāṇagginā ḍahitabbā. Idaṃ, mahārāja, tejassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, तेजो निद्दयो अकारुणिको, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन सब्बकिलेसेसु कारुञ्ञानुद्दया न कातब्बा। इदं, महाराज, तेजस्स दुतियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tejo niddayo akāruṇiko, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sabbakilesesu kāruññānuddayā na kātabbā. Idaṃ, mahārāja, tejassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, तेजो सीतं पटिहनति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन वीरियसन्तापतेजं अभिजनेत्वा किलेसा पटिहन्तब्बा। इदं, महाराज, तेजस्स ततियं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tejo sītaṃ paṭihanati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vīriyasantāpatejaṃ abhijanetvā kilesā paṭihantabbā. Idaṃ, mahārāja, tejassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, तेजो अनुनयप्पटिघविप्पमुत्तो उण्हमभिजनेति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन अनुनयप्पटिघविप्पमुत्तेन तेजोसमेन चेतसा विहरितब्बं। इदं, महाराज, तेजस्स चतुत्थं अङ्गं गहेतब्बं।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tejo anunayappaṭighavippamutto uṇhamabhijaneti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena anunayappaṭighavippamuttena tejosamena cetasā viharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tejassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘पुन चपरं, महाराज, तेजो अन्धकारं विधमित्वा 1 आलोकं दस्सयति, एवमेव खो, महाराज, योगिना योगावचरेन अविज्जन्धकारं विधमित्वा ञाणालोकं दस्सयितब्बं। इदं, महाराज, तेजस्स पञ्चमं अङ्गं गहेतब्बं। भासितम्पेतं, महाराज, भगवता देवातिदेवेन सकं पुत्तं राहुलं ओवदन्तेन –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, tejo andhakāraṃ vidhamitvā 2 ālokaṃ dassayati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena avijjandhakāraṃ vidhamitvā ñāṇālokaṃ dassayitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, tejassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena sakaṃ puttaṃ rāhulaṃ ovadantena –
‘तेजोसमं 3, राहुल, भावनं भावेहि, तेजोसमं हि ते, राहुल, भावनं भावयतो उप्पन्ना? मनापामनापा फस्सा चित्तं न परियादाय ठस्सन्ती’’’ति।
‘Tejosamaṃ 4, rāhula, bhāvanaṃ bhāvehi, tejosamaṃ hi te, rāhula, bhāvanaṃ bhāvayato uppannā? Manāpāmanāpā phassā cittaṃ na pariyādāya ṭhassantī’’’ti.
तेजङ्गपञ्हो ततियो।
Tejaṅgapañho tatiyo.
Footnotes:
