Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / चरियापिटकपाळि • Cariyāpiṭakapāḷi

    ६. तेमियचरिया

    6. Temiyacariyā

    ४८.

    48.

    ‘‘पुनापरं यदा होमि, कासिराजस्स अत्रजो।

    ‘‘Punāparaṃ yadā homi, kāsirājassa atrajo;

    मूगपक्खोति नामेन, तेमियोति वदन्ति मं॥

    Mūgapakkhoti nāmena, temiyoti vadanti maṃ.

    ४९.

    49.

    ‘‘सोळसित्थिसहस्सानं, न विज्‍जति पुमो तदा 1

    ‘‘Soḷasitthisahassānaṃ, na vijjati pumo tadā 2;

    अहोरत्तानं अच्‍चयेन, निब्बत्तो अहमेकको॥

    Ahorattānaṃ accayena, nibbatto ahamekako.

    ५०.

    50.

    ‘‘किच्छा लद्धं पियं पुत्तं, अभिजातं जुतिन्धरं।

    ‘‘Kicchā laddhaṃ piyaṃ puttaṃ, abhijātaṃ jutindharaṃ;

    सेतच्छत्तं धारयित्वान, सयने पोसेति मं पिता॥

    Setacchattaṃ dhārayitvāna, sayane poseti maṃ pitā.

    ५१.

    51.

    ‘‘निद्दायमानो सयनवरे, पबुज्झित्वानहं तदा।

    ‘‘Niddāyamāno sayanavare, pabujjhitvānahaṃ tadā;

    अद्दसं पण्डरं छत्तं, येनाहं निरयं गतो॥

    Addasaṃ paṇḍaraṃ chattaṃ, yenāhaṃ nirayaṃ gato.

    ५२.

    52.

    ‘‘सह दिट्ठस्स मे छत्तं, तासो उप्पज्‍जि भेरवो।

    ‘‘Saha diṭṭhassa me chattaṃ, tāso uppajji bheravo;

    विनिच्छयं समापन्‍नो, ‘कथाहं इमं मुञ्‍चिस्सं’॥

    Vinicchayaṃ samāpanno, ‘kathāhaṃ imaṃ muñcissaṃ’.

    ५३.

    53.

    ‘‘पुब्बसालोहिता मय्हं, देवता अत्थकामिनी।

    ‘‘Pubbasālohitā mayhaṃ, devatā atthakāminī;

    सा मं दिस्वान दुक्खितं, तीसु ठानेसु योजयि॥

    Sā maṃ disvāna dukkhitaṃ, tīsu ṭhānesu yojayi.

    ५४.

    54.

    ‘‘‘मा पण्डिच्‍चयं विभावय, बालमतो भव सब्बपाणिनं।

    ‘‘‘Mā paṇḍiccayaṃ vibhāvaya, bālamato bhava sabbapāṇinaṃ;

    सब्बो तं जनो ओचिनायतु, एवं तव अत्थो भविस्सति’॥

    Sabbo taṃ jano ocināyatu, evaṃ tava attho bhavissati’.

    ५५.

    55.

    ‘‘एवं वुत्तायहं तस्सा, इदं वचनमब्रविं।

    ‘‘Evaṃ vuttāyahaṃ tassā, idaṃ vacanamabraviṃ;

    ‘करोमि ते तं वचनं, यं त्वं भणसि देवते।

    ‘Karomi te taṃ vacanaṃ, yaṃ tvaṃ bhaṇasi devate;

    अत्थकामासि मे अम्म, हितकामासि देवते’॥

    Atthakāmāsi me amma, hitakāmāsi devate’.

    ५६.

    56.

    ‘‘तस्साहं वचनं सुत्वा, सागरेव थलं लभिं।

    ‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, sāgareva thalaṃ labhiṃ;

    हट्ठो संविग्गमानसो, तयो अङ्गे अधिट्ठहिं॥

    Haṭṭho saṃviggamānaso, tayo aṅge adhiṭṭhahiṃ.

    ५७.

    57.

    ‘‘मूगो अहोसिं बधिरो, पक्खो गतिविवज्‍जितो।

    ‘‘Mūgo ahosiṃ badhiro, pakkho gativivajjito;

    एते अङ्गे अधिट्ठाय, वस्सानि सोळसं वसिं॥

    Ete aṅge adhiṭṭhāya, vassāni soḷasaṃ vasiṃ.

    ५८.

    58.

    ‘‘ततो मे हत्थपादे च, जिव्हं सोतञ्‍च मद्दिय।

    ‘‘Tato me hatthapāde ca, jivhaṃ sotañca maddiya;

    अनूनतं मे पस्सित्वा, ‘काळकण्णी’ति निन्दिसुं॥

    Anūnataṃ me passitvā, ‘kāḷakaṇṇī’ti nindisuṃ.

    ५९.

    59.

    ‘‘ततो जानपदा सब्बे, सेनापतिपुरोहिता।

    ‘‘Tato jānapadā sabbe, senāpatipurohitā;

    सब्बे एकमना हुत्वा, छड्डनं अनुमोदिसुं॥

    Sabbe ekamanā hutvā, chaḍḍanaṃ anumodisuṃ.

    ६०.

    60.

    ‘‘सोहं तेसं मतिं सुत्वा, हट्ठो संविग्गमानसो।

    ‘‘Sohaṃ tesaṃ matiṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;

    यस्सत्थाय तपोचिण्णो, सो मे अत्थो समिज्झथ॥

    Yassatthāya tapociṇṇo, so me attho samijjhatha.

    ६१.

    61.

    ‘‘न्हापेत्वा अनुलिम्पित्वा, वेठेत्वा राजवेठनं।

    ‘‘Nhāpetvā anulimpitvā, veṭhetvā rājaveṭhanaṃ;

    छत्तेन अभिसिञ्‍चित्वा, कारेसुं पुरं पदक्खिणं॥

    Chattena abhisiñcitvā, kāresuṃ puraṃ padakkhiṇaṃ.

    ६२.

    62.

    ‘‘सत्ताहं धारयित्वान, उग्गते रविमण्डले।

    ‘‘Sattāhaṃ dhārayitvāna, uggate ravimaṇḍale;

    रथेन मं नीहरित्वा, सारथी वनमुपागमि॥

    Rathena maṃ nīharitvā, sārathī vanamupāgami.

    ६३.

    63.

    ‘‘एकोकासे रथं कत्वा, सज्‍जस्सं हत्थमुच्‍चितो 3

    ‘‘Ekokāse rathaṃ katvā, sajjassaṃ hatthamuccito 4;

    सारथी खणती कासुं, निखातुं पथविया ममं॥

    Sārathī khaṇatī kāsuṃ, nikhātuṃ pathaviyā mamaṃ.

    ६४.

    64.

    ‘‘अधिट्ठितमधिट्ठानं, तज्‍जेन्तो विविधकारणा।

    ‘‘Adhiṭṭhitamadhiṭṭhānaṃ, tajjento vividhakāraṇā;

    न भिन्दिं तमधिट्ठानं, बोधियायेव कारणा॥

    Na bhindiṃ tamadhiṭṭhānaṃ, bodhiyāyeva kāraṇā.

    ६५.

    65.

    ‘‘मातापिता न मे देस्सा, अत्ता मे न च देस्सियो।

    ‘‘Mātāpitā na me dessā, attā me na ca dessiyo;

    सब्बञ्‍ञुतं पियं मय्हं, तस्मा वतमधिट्ठहिं॥

    Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā vatamadhiṭṭhahiṃ.

    ६६.

    66.

    ‘‘एते अङ्गे अधिट्ठाय, वस्सानि सोळसं वसिं।

    ‘‘Ete aṅge adhiṭṭhāya, vassāni soḷasaṃ vasiṃ;

    अधिट्ठानेन मे समो नत्थि, एसा मे अधिट्ठानपारमी’’ति॥

    Adhiṭṭhānena me samo natthi, esā me adhiṭṭhānapāramī’’ti.

    तेमियचरियं छट्ठं।

    Temiyacariyaṃ chaṭṭhaṃ.







    Footnotes:
    1. सदा (सी॰)
    2. sadā (sī.)
    3. हत्थमुञ्‍चितो (सी॰ स्या॰)
    4. hatthamuñcito (sī. syā.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / चरियापिटक-अट्ठकथा • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā / ६. तेमियचरियावण्णना • 6. Temiyacariyāvaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact