Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஜாதக-அட்ட²கதா² • Jātaka-aṭṭhakathā

நமோ தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ அரஹதோ ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ

Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

17. சத்தாலீஸனிபாதோ

17. Cattālīsanipāto

[521] 1. தேஸகுணஜாதகவண்ணனா

[521] 1. Tesakuṇajātakavaṇṇanā

வெஸ்ஸந்தரங் தங் புச்சா²மீதி இத³ங் ஸத்தா² ஜேதவனே விஹரந்தோ கோஸலரஞ்ஞோ ஓவாத³வஸேன கதே²ஸி. தஞ்ஹி ராஜானங் த⁴ம்மஸ்ஸவனத்தா²ய ஆக³தங் ஸத்தா² ஆமந்தெத்வா ‘‘மஹாராஜ, ரஞ்ஞா நாம த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் காரேதப்³ப³ங், யஸ்மிஞ்ஹி ஸமயே ராஜானோ அத⁴ம்மிகா ஹொந்தி, ராஜயுத்தாபி தஸ்மிங் ஸமயே அத⁴ம்மிகா ஹொந்தீ’’தி சதுக்கனிபாதே (அ॰ நி॰ 4.70) ஆக³தஸுத்தனயேன ஓவதி³த்வா அக³திக³மனே அக³திஅக³மனே ச ஆதீ³னவஞ்ச ஆனிஸங்ஸஞ்ச கதெ²த்வா ‘‘ஸுபினகூபமா காமா’’திஆதி³னா நயேன காமேஸு ஆதீ³னவங் வித்தா²ரெத்வா, ‘‘மஹாராஜ, இமேஸஞ்ஹி ஸத்தானங் –

Vessantaraṃtaṃ pucchāmīti idaṃ satthā jetavane viharanto kosalarañño ovādavasena kathesi. Tañhi rājānaṃ dhammassavanatthāya āgataṃ satthā āmantetvā ‘‘mahārāja, raññā nāma dhammena rajjaṃ kāretabbaṃ, yasmiñhi samaye rājāno adhammikā honti, rājayuttāpi tasmiṃ samaye adhammikā hontī’’ti catukkanipāte (a. ni. 4.70) āgatasuttanayena ovaditvā agatigamane agatiagamane ca ādīnavañca ānisaṃsañca kathetvā ‘‘supinakūpamā kāmā’’tiādinā nayena kāmesu ādīnavaṃ vitthāretvā, ‘‘mahārāja, imesañhi sattānaṃ –

‘மச்சுனா ஸங்க³ரோ நத்தி², லஞ்ஜக்³கா³ஹோ ந விஜ்ஜதி;

‘Maccunā saṅgaro natthi, lañjaggāho na vijjati;

யுத்³த⁴ங் நத்தி² ஜயோ நத்தி², ஸப்³பே³ மச்சுபராயணா’.

Yuddhaṃ natthi jayo natthi, sabbe maccuparāyaṇā’.

தேஸங் பரலோகங் க³ச்ச²ந்தானங் ட²பெத்வா அத்தனா கதங் கல்யாணகம்மங் அஞ்ஞா பதிட்டா² நாம நத்தி². ஏவங் இத்தரபச்சுபட்டா²னங் அவஸ்ஸங் பஹாதப்³ப³ங், ந யஸங் நிஸ்ஸாய பமாத³ங் காதுங் வட்டதி, அப்பமத்தேனேவ ஹுத்வா த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் காரேதுங் வட்டதி. போராணகராஜானோ அனுப்பன்னேபி பு³த்³தே⁴ பண்டி³தானங் ஓவாதே³ ட²த்வா த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் காரெத்வா தே³வனக³ரங் பூரயமானா க³மிங்ஸூ’’தி வத்வா தேன யாசிதோ அதீதங் ஆஹரி.

Tesaṃ paralokaṃ gacchantānaṃ ṭhapetvā attanā kataṃ kalyāṇakammaṃ aññā patiṭṭhā nāma natthi. Evaṃ ittarapaccupaṭṭhānaṃ avassaṃ pahātabbaṃ, na yasaṃ nissāya pamādaṃ kātuṃ vaṭṭati, appamatteneva hutvā dhammena rajjaṃ kāretuṃ vaṭṭati. Porāṇakarājāno anuppannepi buddhe paṇḍitānaṃ ovāde ṭhatvā dhammena rajjaṃ kāretvā devanagaraṃ pūrayamānā gamiṃsū’’ti vatvā tena yācito atītaṃ āhari.

அதீதே பா³ராணஸியங் ப்³ரஹ்மத³த்தோ ரஜ்ஜங் காரெந்தோ அபுத்தகோ அஹோஸி, பத்தெ²ந்தோபி புத்தங் வா தீ⁴தரங் வா ந லபி⁴. ஸோ ஏகதி³வஸங் மஹந்தேன பரிவாரேன உய்யானங் க³ந்த்வா தி³வஸபா⁴க³ங் உய்யானே கீளித்வா மங்க³லஸாலருக்க²மூலே ஸயனங் அத்த²ராபெத்வா தோ²கங் நித்³தா³யித்வா பபு³த்³தோ⁴ ஸாலருக்க²ங் ஓலோகெத்வா தத்த² ஸகுணகுலாவகங் பஸ்ஸி, ஸஹ த³ஸ்ஸனேனேவஸ்ஸ ஸினேஹோ உப்பஜ்ஜி. ஸோ ஏகங் புரிஸங் பக்கோஸாபெத்வா ‘‘இமங் ருக்க²ங் அபி⁴ருஹித்வா ஏதஸ்மிங் குலாவகே கஸ்ஸசி அத்தி²தங் வா நத்தி²தங் வா ஜானாஹீ’’தி ஆஹ. ஸோ ‘‘ஸாது⁴, தே³வா’’தி வத்வா அபி⁴ருஹித்வா தத்த² தீணி அண்ட³கானி தி³ஸ்வா ரஞ்ஞோ ஆரோசேஸி. ராஜா ‘‘தேன ஹி ஏதேஸங் உபரி நாஸவாதங் மா விஸ்ஸஜ்ஜேஸீ’’தி வத்வா ‘‘சங்கோடகே கப்பாஸபிசுங் அத்த²ரித்வா தத்தே²வ தானி அண்ட³கானி ட²பெத்வா ஸணிகங் ஓதராஹீ’’தி ஓதாராபெத்வா சங்கோடகங் ஹத்தே²ன க³ஹெத்வா ‘‘கதரஸகுணண்ட³கானி நாமேதானீ’’தி அமச்சே புச்சி². தே ‘‘மயங் ந ஜானாம, நேஸாதா³ ஜானிஸ்ஸந்தீ’’தி வதி³ங்ஸு. ராஜா நேஸாதே³ பக்கோஸாபெத்வா புச்சி². நேஸாதா³, ‘‘மஹாராஜ, தேஸு ஏகங் உலூகஅண்ட³ங், ஏகங் ஸாலிகாஅண்ட³ங், ஏகங் ஸுவகஅண்ட³’’ந்தி கத²யிங்ஸு. கிங் பன ஏகஸ்மிங் குலாவகே திண்ணங் ஸகுணிகானங் அண்டா³னி ஹொந்தீதி. ஆம, தே³வ, பரிபந்தே² அஸதி ஸுனிக்கி²த்தானி ந நஸ்ஸந்தீதி. ராஜா துஸ்ஸித்வா ‘‘இமே மம புத்தா ப⁴விஸ்ஸந்தீ’’தி தானி தீணி அண்டா³னி தயோ அமச்சே படிச்சா²பெத்வா ‘‘இமே மய்ஹங் புத்தா ப⁴விஸ்ஸந்தி, தும்ஹே ஸாது⁴கங் படிஜக்³கி³த்வா அண்ட³கோஸதோ நிக்க²ந்தகாலே மமாரோசெய்யாதா²’’தி ஆஹ. தே தானி ஸாது⁴கங் ரக்கி²ங்ஸு.

Atīte bārāṇasiyaṃ brahmadatto rajjaṃ kārento aputtako ahosi, patthentopi puttaṃ vā dhītaraṃ vā na labhi. So ekadivasaṃ mahantena parivārena uyyānaṃ gantvā divasabhāgaṃ uyyāne kīḷitvā maṅgalasālarukkhamūle sayanaṃ attharāpetvā thokaṃ niddāyitvā pabuddho sālarukkhaṃ oloketvā tattha sakuṇakulāvakaṃ passi, saha dassanenevassa sineho uppajji. So ekaṃ purisaṃ pakkosāpetvā ‘‘imaṃ rukkhaṃ abhiruhitvā etasmiṃ kulāvake kassaci atthitaṃ vā natthitaṃ vā jānāhī’’ti āha. So ‘‘sādhu, devā’’ti vatvā abhiruhitvā tattha tīṇi aṇḍakāni disvā rañño ārocesi. Rājā ‘‘tena hi etesaṃ upari nāsavātaṃ mā vissajjesī’’ti vatvā ‘‘caṅkoṭake kappāsapicuṃ attharitvā tattheva tāni aṇḍakāni ṭhapetvā saṇikaṃ otarāhī’’ti otārāpetvā caṅkoṭakaṃ hatthena gahetvā ‘‘katarasakuṇaṇḍakāni nāmetānī’’ti amacce pucchi. Te ‘‘mayaṃ na jānāma, nesādā jānissantī’’ti vadiṃsu. Rājā nesāde pakkosāpetvā pucchi. Nesādā, ‘‘mahārāja, tesu ekaṃ ulūkaaṇḍaṃ, ekaṃ sālikāaṇḍaṃ, ekaṃ suvakaaṇḍa’’nti kathayiṃsu. Kiṃ pana ekasmiṃ kulāvake tiṇṇaṃ sakuṇikānaṃ aṇḍāni hontīti. Āma, deva, paripanthe asati sunikkhittāni na nassantīti. Rājā tussitvā ‘‘ime mama puttā bhavissantī’’ti tāni tīṇi aṇḍāni tayo amacce paṭicchāpetvā ‘‘ime mayhaṃ puttā bhavissanti, tumhe sādhukaṃ paṭijaggitvā aṇḍakosato nikkhantakāle mamāroceyyāthā’’ti āha. Te tāni sādhukaṃ rakkhiṃsu.

தேஸு பட²மங் உலூகஅண்ட³ங் பி⁴ஜ்ஜி. அமச்சோ ஏகங் நேஸாத³ங் பக்கோஸாபெத்வா ‘‘த்வங் இத்தி²பா⁴வங் வா புரிஸபா⁴வங் வா ஜானாஹீ’’தி வத்வா தேன தங் வீமங்ஸித்வா ‘‘புரிஸோ’’தி வுத்தே ராஜானங் உபஸங்கமித்வா ‘‘புத்தோ தே, தே³வ, ஜாதோ’’தி ஆஹ. ராஜா துட்டோ² தஸ்ஸ ப³ஹுங் த⁴னங் த³த்வா ‘‘புத்தகங் மே ஸாது⁴கங் படிஜக்³க³, ‘வெஸ்ஸந்தரோ’தி சஸ்ஸ நாமங் கரோஹீ’’தி வத்வா உய்யோஜேஸி. ஸோ ததா² அகாஸி. ததோ கதிபாஹச்சயேன ஸாலிகாஅண்ட³ங் பி⁴ஜ்ஜி. ஸோபி அமச்சோ தங் நேஸாதே³ன வீமங்ஸாபெத்வா ‘‘இத்தீ²’’தி ஸுத்வா ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘தீ⁴தா தே, தே³வ, ஜாதா’’தி ஆஹ. ராஜா துட்டோ² தஸ்ஸபி ப³ஹுங் த⁴னங் த³த்வா ‘‘தீ⁴தரங் மே ஸாது⁴கங் படிஜக்³க³, ‘குண்ட³லினீ’தி சஸ்ஸா நாமங் கரோஹீ’’தி வத்வா உய்யோஜேஸி. ஸோபி ததா² அகாஸி. புன கதிபாஹச்சயேன ஸுவகஅண்ட³ங் பி⁴ஜ்ஜி. ஸோபி அமச்சோ நேஸாதே³ன தங் வீமங்ஸித்வா ‘‘புரிஸோ’’தி வுத்தே ரஞ்ஞோ ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘புத்தோ தே, தே³வ, ஜாதோ’’தி ஆஹ. ராஜா துட்டோ² தஸ்ஸபி ப³ஹுங் த⁴னங் த³த்வா ‘‘புத்தஸ்ஸ மே மஹந்தேன பரிவாரேன மங்க³லங் கத்வா ‘ஜம்பு³கோ’திஸ்ஸ நாமங் கரோஹீ’’தி வத்வா உய்யோஜேஸி. ஸோபி ததா² அகாஸி. தே தயோபி ஸகுணா திண்ணங் அமச்சானங் கே³ஹேஸு ராஜகுமாரபரிஹாரேனேவ வட்³ட⁴ந்தி. ராஜா ‘‘மம புத்தோ, மம தீ⁴தா’’தி வோஹரதி. அத²ஸ்ஸ அமச்சா அஞ்ஞமஞ்ஞங் அவஹஸந்தி ‘‘பஸ்ஸத², போ⁴, ரஞ்ஞோ கிரியங், திரச்சா²னக³தேபி ‘புத்தோ மே, தீ⁴தா மே’தி வத³ந்தோ விசரதீ’’தி.

Tesu paṭhamaṃ ulūkaaṇḍaṃ bhijji. Amacco ekaṃ nesādaṃ pakkosāpetvā ‘‘tvaṃ itthibhāvaṃ vā purisabhāvaṃ vā jānāhī’’ti vatvā tena taṃ vīmaṃsitvā ‘‘puriso’’ti vutte rājānaṃ upasaṅkamitvā ‘‘putto te, deva, jāto’’ti āha. Rājā tuṭṭho tassa bahuṃ dhanaṃ datvā ‘‘puttakaṃ me sādhukaṃ paṭijagga, ‘vessantaro’ti cassa nāmaṃ karohī’’ti vatvā uyyojesi. So tathā akāsi. Tato katipāhaccayena sālikāaṇḍaṃ bhijji. Sopi amacco taṃ nesādena vīmaṃsāpetvā ‘‘itthī’’ti sutvā rañño santikaṃ gantvā ‘‘dhītā te, deva, jātā’’ti āha. Rājā tuṭṭho tassapi bahuṃ dhanaṃ datvā ‘‘dhītaraṃ me sādhukaṃ paṭijagga, ‘kuṇḍalinī’ti cassā nāmaṃ karohī’’ti vatvā uyyojesi. Sopi tathā akāsi. Puna katipāhaccayena suvakaaṇḍaṃ bhijji. Sopi amacco nesādena taṃ vīmaṃsitvā ‘‘puriso’’ti vutte rañño santikaṃ gantvā ‘‘putto te, deva, jāto’’ti āha. Rājā tuṭṭho tassapi bahuṃ dhanaṃ datvā ‘‘puttassa me mahantena parivārena maṅgalaṃ katvā ‘jambuko’tissa nāmaṃ karohī’’ti vatvā uyyojesi. Sopi tathā akāsi. Te tayopi sakuṇā tiṇṇaṃ amaccānaṃ gehesu rājakumāraparihāreneva vaḍḍhanti. Rājā ‘‘mama putto, mama dhītā’’ti voharati. Athassa amaccā aññamaññaṃ avahasanti ‘‘passatha, bho, rañño kiriyaṃ, tiracchānagatepi ‘putto me, dhītā me’ti vadanto vicaratī’’ti.

தங் ஸுத்வா ராஜா சிந்தேஸி – ‘‘இமே அமச்சா ஏதேஸங் மம புத்தானங் பஞ்ஞாஸம்பத³ங் ந ஜானந்தி, பாகடங் நேஸங் கரிஸ்ஸாமீ’’தி. அதே²கங் அமச்சங் வெஸ்ஸந்தரஸ்ஸ ஸந்திகங் பேஸேஸி – ‘‘தும்ஹாகங் பிதா பஞ்ஹங் புச்சி²துகாமோ, கதா³ கிர ஆக³ந்த்வா புச்ச²தூ’’தி. ஸோ அமச்சோ க³ந்த்வா வெஸ்ஸந்தரங் வந்தி³த்வா தங் ஸாஸனங் ஆரோசேஸி. தங் ஸுத்வா வெஸ்ஸந்தரோ அத்தனோ படிஜக்³க³கங் அமச்சங் பக்கோஸித்வா ‘‘மய்ஹங் கிர பிதா மங் பஞ்ஹங் புச்சி²துகாமோ, தஸ்ஸ இதா⁴க³தஸ்ஸ ஸக்காரங் காதுங் வட்டதி, கதா³ ஆக³ச்ச²தூ’’தி புச்சி². அமச்சோ ‘‘இதோ ஸத்தமே தி³வஸே தவ பிதா ஆக³ச்ச²தூ’’தி ஆஹ. தங் ஸுத்வா வெஸ்ஸந்தரோ ‘‘பிதா மே இதோ ஸத்தமே தி³வஸே ஆக³ச்ச²தூ’’தி வத்வா உய்யோஜேஸி. ஸோ ஆக³ந்த்வா ரஞ்ஞோ ஆசிக்கி². ராஜா ஸத்தமே தி³வஸே நக³ரே பே⁴ரிங் சராபெத்வா புத்தஸ்ஸ நிவேஸனங் அக³மாஸி. வெஸ்ஸந்தரோ ரஞ்ஞோ மஹந்தங் ஸக்காரங் காரேஸி, அந்தமஸோ தா³ஸகம்மகாரானம்பி ஸக்காரங் காரேஸி. ராஜா வெஸ்ஸந்தரஸகுணஸ்ஸ கே³ஹே பு⁴ஞ்ஜித்வா மஹந்தங் யஸங் அனுப⁴வித்வா ஸகங் நிவேஸனங் ஆக³ந்த்வா ராஜங்க³ணே மஹந்தங் மண்ட³பங் காராபெத்வா நக³ரே பே⁴ரிங் சராபெத்வா அலங்கதமண்ட³பமஜ்ஜே² மஹாஜனபரிவாரோ நிஸீதி³த்வா ‘‘வெஸ்ஸந்தரங் ஆனேதூ’’தி அமச்சஸ்ஸ ஸந்திகங் பேஸேஸி. அமச்சோ வெஸ்ஸந்தரங் ஸுவண்ணபீடே² நிஸீதா³பெத்வா ஆனேஸி. வெஸ்ஸந்தரஸகுணோ பிது அங்கே நிஸீதி³த்வா பிதரா ஸஹ கீளித்வா க³ந்த்வா தத்தே²வ ஸுவண்ணபீடே² நிஸீதி³. அத² நங் ராஜா மஹாஜனமஜ்ஜே² ராஜத⁴ம்மங் புச்ச²ந்தோ பட²மங் கா³த²மாஹ –

Taṃ sutvā rājā cintesi – ‘‘ime amaccā etesaṃ mama puttānaṃ paññāsampadaṃ na jānanti, pākaṭaṃ nesaṃ karissāmī’’ti. Athekaṃ amaccaṃ vessantarassa santikaṃ pesesi – ‘‘tumhākaṃ pitā pañhaṃ pucchitukāmo, kadā kira āgantvā pucchatū’’ti. So amacco gantvā vessantaraṃ vanditvā taṃ sāsanaṃ ārocesi. Taṃ sutvā vessantaro attano paṭijaggakaṃ amaccaṃ pakkositvā ‘‘mayhaṃ kira pitā maṃ pañhaṃ pucchitukāmo, tassa idhāgatassa sakkāraṃ kātuṃ vaṭṭati, kadā āgacchatū’’ti pucchi. Amacco ‘‘ito sattame divase tava pitā āgacchatū’’ti āha. Taṃ sutvā vessantaro ‘‘pitā me ito sattame divase āgacchatū’’ti vatvā uyyojesi. So āgantvā rañño ācikkhi. Rājā sattame divase nagare bheriṃ carāpetvā puttassa nivesanaṃ agamāsi. Vessantaro rañño mahantaṃ sakkāraṃ kāresi, antamaso dāsakammakārānampi sakkāraṃ kāresi. Rājā vessantarasakuṇassa gehe bhuñjitvā mahantaṃ yasaṃ anubhavitvā sakaṃ nivesanaṃ āgantvā rājaṅgaṇe mahantaṃ maṇḍapaṃ kārāpetvā nagare bheriṃ carāpetvā alaṅkatamaṇḍapamajjhe mahājanaparivāro nisīditvā ‘‘vessantaraṃ ānetū’’ti amaccassa santikaṃ pesesi. Amacco vessantaraṃ suvaṇṇapīṭhe nisīdāpetvā ānesi. Vessantarasakuṇo pitu aṅke nisīditvā pitarā saha kīḷitvā gantvā tattheva suvaṇṇapīṭhe nisīdi. Atha naṃ rājā mahājanamajjhe rājadhammaṃ pucchanto paṭhamaṃ gāthamāha –

‘‘வெஸ்ஸந்தரங் தங் புச்சா²மி, ஸகுண ப⁴த்³த³மத்து² தே;

‘‘Vessantaraṃ taṃ pucchāmi, sakuṇa bhaddamatthu te;

ரஜ்ஜங் காரேதுகாமேன, கிங் ஸு கிச்சங் கதங் வர’’ந்தி.

Rajjaṃ kāretukāmena, kiṃ su kiccaṃ kataṃ vara’’nti.

தத்த² ஸகுணாதி தங் ஆலபதி. கிங் ஸூதி கதரங் கிச்சங் கதங் வரங் உத்தமங் ஹோதி, கதே²ஹி மே, தாத, ஸகலங் ராஜத⁴ம்மந்தி ஏவங் கிர தங் ஸோ புச்சி².

Tattha sakuṇāti taṃ ālapati. Kiṃ sūti kataraṃ kiccaṃ kataṃ varaṃ uttamaṃ hoti, kathehi me, tāta, sakalaṃ rājadhammanti evaṃ kira taṃ so pucchi.

தங் ஸுத்வா வெஸ்ஸந்தரோ பஞ்ஹங் அகதெ²த்வாவ ராஜானங் தாவ பமாதே³ன சோதெ³ந்தோ து³தியங் கா³த²மாஹ –

Taṃ sutvā vessantaro pañhaṃ akathetvāva rājānaṃ tāva pamādena codento dutiyaṃ gāthamāha –

‘‘சிரஸ்ஸங் வத மங் தாதோ, கங்ஸோ பா³ராணஸிக்³க³ஹோ;

‘‘Cirassaṃ vata maṃ tāto, kaṃso bārāṇasiggaho;

பமத்தோ அப்பமத்தங் மங், பிதா புத்தங் அசோத³யீ’’தி.

Pamatto appamattaṃ maṃ, pitā puttaṃ acodayī’’ti.

தத்த² தாதோதி பிதா. கங்ஸோதி இத³ங் தஸ்ஸ நாமங். பா³ராணஸிக்³க³ஹோதி சதூஹி ஸங்க³ஹவத்தூ²ஹி பா³ராணஸிங் ஸங்க³ஹெத்வா வத்தந்தோ. பமத்தோதி ஏவரூபானங் பண்டி³தானங் ஸந்திகே வஸந்தோ பஞ்ஹஸ்ஸ அபுச்ச²னேன பமத்தோ. அப்பமத்தங் மந்தி ஸீலாதி³கு³ணயோகே³ன மங் அப்பமத்தங். பிதாதி போஸகபிதா. அசோத³யீதி அமச்சேஹி ‘‘திரச்சா²னக³தே புத்தே கத்வா வோஹரதீ’’தி அவஹஸியமானோ பமாத³ங் ஆபஜ்ஜித்வா சிரஸ்ஸங் அஜ்ஜ சோதே³ஸி, பஞ்ஹங் புச்சீ²தி வத³தி.

Tattha tātoti pitā. Kaṃsoti idaṃ tassa nāmaṃ. Bārāṇasiggahoti catūhi saṅgahavatthūhi bārāṇasiṃ saṅgahetvā vattanto. Pamattoti evarūpānaṃ paṇḍitānaṃ santike vasanto pañhassa apucchanena pamatto. Appamattaṃ manti sīlādiguṇayogena maṃ appamattaṃ. Pitāti posakapitā. Acodayīti amaccehi ‘‘tiracchānagate putte katvā voharatī’’ti avahasiyamāno pamādaṃ āpajjitvā cirassaṃ ajja codesi, pañhaṃ pucchīti vadati.

ஏவங் ஸோ இமாய கா³தா²ய சோதெ³த்வா ‘‘மஹாராஜ, ரஞ்ஞா நாம தீஸு த⁴ம்மேஸு ட²த்வா த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் காரேதப்³ப³’’ந்தி வத்வா ராஜத⁴ம்மங் கதெ²ந்தோ இமா கா³தா²யோ ஆஹ –

Evaṃ so imāya gāthāya codetvā ‘‘mahārāja, raññā nāma tīsu dhammesu ṭhatvā dhammena rajjaṃ kāretabba’’nti vatvā rājadhammaṃ kathento imā gāthāyo āha –

‘‘பட²மேனேவ விதத²ங், கோத⁴ங் ஹாஸங் நிவாரயே;

‘‘Paṭhameneva vitathaṃ, kodhaṃ hāsaṃ nivāraye;

ததோ கிச்சானி காரெய்ய, தங் வதங் ஆஹு க²த்திய.

Tato kiccāni kāreyya, taṃ vataṃ āhu khattiya.

‘‘யங் த்வங் தாத தபோகம்மங், புப்³பே³ கதமஸங்ஸயங்;

‘‘Yaṃ tvaṃ tāta tapokammaṃ, pubbe katamasaṃsayaṃ;

ரத்தோ து³ட்டோ² ச யங் கயிரா, ந தங் கயிரா ததோ புன.

Ratto duṭṭho ca yaṃ kayirā, na taṃ kayirā tato puna.

‘‘க²த்தியஸ்ஸ பமத்தஸ்ஸ, ரட்ட²ஸ்மிங் ரட்ட²வட்³ட⁴ன;

‘‘Khattiyassa pamattassa, raṭṭhasmiṃ raṭṭhavaḍḍhana;

ஸப்³பே³ போ⁴கா³ வினஸ்ஸந்தி, ரஞ்ஞோ தங் வுச்சதே அக⁴ங்.

Sabbe bhogā vinassanti, rañño taṃ vuccate aghaṃ.

‘‘ஸிரீ தாத அலக்கீ² ச, புச்சி²தா ஏதத³ப்³ரவுங்;

‘‘Sirī tāta alakkhī ca, pucchitā etadabravuṃ;

உட்டா²னவீரியே போஸே, ரமாஹங் அனுஸூயகே.

Uṭṭhānavīriye pose, ramāhaṃ anusūyake.

‘‘உஸூயகே து³ஹத³யே, புரிஸே கம்மது³ஸ்ஸகே;

‘‘Usūyake duhadaye, purise kammadussake;

காளகண்ணீ மஹாராஜ, ரமதி சக்கப⁴ஞ்ஜனீ.

Kāḷakaṇṇī mahārāja, ramati cakkabhañjanī.

‘‘ஸோ த்வங் ஸப்³பே³ ஸுஹத³யோ, ஸப்³பே³ஸங் ரக்கி²தோ ப⁴வ;

‘‘So tvaṃ sabbe suhadayo, sabbesaṃ rakkhito bhava;

அலக்கி²ங் நுத³ மஹாராஜ, லக்க்²யா ப⁴வ நிவேஸனங்.

Alakkhiṃ nuda mahārāja, lakkhyā bhava nivesanaṃ.

‘‘ஸ லக்கீ²தி⁴திஸம்பன்னோ, புரிஸோ ஹி மஹக்³க³தோ;

‘‘Sa lakkhīdhitisampanno, puriso hi mahaggato;

அமித்தானங் காஸிபதி, மூலங் அக்³க³ஞ்ச சி²ந்த³தி.

Amittānaṃ kāsipati, mūlaṃ aggañca chindati.

10.

‘‘ஸக்கோபி ஹி பூ⁴தபதி, உட்டா²னே நப்பமஜ்ஜதி;

‘‘Sakkopi hi bhūtapati, uṭṭhāne nappamajjati;

ஸ கல்யாணே தி⁴திங் கத்வா, உட்டா²னே குருதே மனோ.

Sa kalyāṇe dhitiṃ katvā, uṭṭhāne kurute mano.

11.

‘‘க³ந்த⁴ப்³பா³ பிதரோ தே³வா, ஸாஜீவா ஹொந்தி தாதி³னோ;

‘‘Gandhabbā pitaro devā, sājīvā honti tādino;

உட்டா²ஹதோ அப்பமஜ்ஜதோ, அனுதிட்ட²ந்தி தே³வதா.

Uṭṭhāhato appamajjato, anutiṭṭhanti devatā.

12.

‘‘ஸோ அப்பமத்தோ அக்குத்³தோ⁴, தாத கிச்சானி காரய;

‘‘So appamatto akkuddho, tāta kiccāni kāraya;

வாயமஸ்ஸு ச கிச்சேஸு, நாலஸோ விந்த³தே ஸுக²ங்.

Vāyamassu ca kiccesu, nālaso vindate sukhaṃ.

13.

‘‘தத்தே²வ தே வத்தபதா³, ஏஸாவ அனுஸாஸனீ;

‘‘Tattheva te vattapadā, esāva anusāsanī;

அலங் மித்தே ஸுகா²பேதுங், அமித்தானங் து³கா²ய சா’’தி.

Alaṃ mitte sukhāpetuṃ, amittānaṃ dukhāya cā’’ti.

தத்த² பட²மேனேவ விதத²ந்தி, தாத, ராஜா நாம ஆதி³தோவ முஸாவாத³ங் நிவாரயே. முஸாவாதி³னோ ஹி ரஞ்ஞோ ரட்ட²ங் நிரோஜங் ஹோதி, பத²வியா ஓஜா கம்மகரணட்டா²னதோ ஸத்தரதனமத்தங் ஹெட்டா² ப⁴ஸ்ஸதி, ததோ ஆஹாரே வா தேலமது⁴பா²ணிதாதீ³ஸு வா ஓஸதே⁴ஸு ஓஜா ந ஹோதி. நிரோஜாஹாரபோ⁴ஜனா மனுஸ்ஸா ப³ஹ்வாபா³தா⁴ ஹொந்தி, ரட்டே² த²லஜலபதே²ஸு ஆயோ நுப்பஜ்ஜதி, தஸ்மிங் அனுப்பஜ்ஜந்தே ராஜானோ து³க்³க³தா ஹொந்தி. தே ஸேவகே ஸங்க³ண்ஹிதுங் ந ஸக்கொந்தி, அஸங்க³ஹிதா ஸேவகா ராஜானங் க³ருசித்தேன ந ஓலோகெந்தி. ஏவங், தாத, முஸாவாதோ³ நாமேஸ நிரோஜோ, ந ஸோ ஜீவிதஹேதுபி காதப்³போ³, ஸச்சங் பன ஸாது³தரங் ரஸானந்தி ததே³வ படிக்³க³ஹேதப்³ப³ங். அபிச முஸாவாதோ³ நாம கு³ணபரித⁴ங்ஸகோ விபத்திபரியோஸானோ, து³தியசித்தவாரே அவீசிபராயணங் கரோதி. இமஸ்மிங் பனத்தே² ‘‘த⁴ம்மோ ஹவே ஹதோ ஹந்தீ’’தி சேதியஜாதகங் (ஜா॰ 1.8.45 ஆத³யோ) கதே²தப்³ப³ங்.

Tattha paṭhameneva vitathanti, tāta, rājā nāma āditova musāvādaṃ nivāraye. Musāvādino hi rañño raṭṭhaṃ nirojaṃ hoti, pathaviyā ojā kammakaraṇaṭṭhānato sattaratanamattaṃ heṭṭhā bhassati, tato āhāre vā telamadhuphāṇitādīsu vā osadhesu ojā na hoti. Nirojāhārabhojanā manussā bahvābādhā honti, raṭṭhe thalajalapathesu āyo nuppajjati, tasmiṃ anuppajjante rājāno duggatā honti. Te sevake saṅgaṇhituṃ na sakkonti, asaṅgahitā sevakā rājānaṃ garucittena na olokenti. Evaṃ, tāta, musāvādo nāmesa nirojo, na so jīvitahetupi kātabbo, saccaṃ pana sādutaraṃ rasānanti tadeva paṭiggahetabbaṃ. Apica musāvādo nāma guṇaparidhaṃsako vipattipariyosāno, dutiyacittavāre avīciparāyaṇaṃ karoti. Imasmiṃ panatthe ‘‘dhammo have hato hantī’’ti cetiyajātakaṃ (jā. 1.8.45 ādayo) kathetabbaṃ.

கோத⁴ந்தி, தாத, ராஜா நாம பட²மமேவ குஜ்ஜ²னலக்க²ணங் கோத⁴ம்பி நிவாரெய்ய. தாத, அஞ்ஞேஸஞ்ஹி கோதோ⁴ கி²ப்பங் மத்த²கங் ந பாபுணாதி, ராஜூனங் பாபுணாதி. ராஜானோ நாம வாசாவுதா⁴ குஜ்ஜி²த்வா ஓலோகிதமத்தேனாபி பரங் வினாஸெந்தி, தஸ்மா ரஞ்ஞா அஞ்ஞேஹி மனுஸ்ஸேஹி அதிரேகதரங் நிக்கோதே⁴ன ப⁴விதப்³ப³ங், க²ந்திமெத்தானுத்³த³யாஸம்பன்னேன அத்தனோ பியபுத்தங் விய லோகங் வோலோகெந்தேன ப⁴விதப்³ப³ங். தாத, அதிகோத⁴னோ நாம ராஜா உப்பன்னங் யஸங் ரக்கி²துங் ந ஸக்கோதி. இமஸ்ஸ பனத்த²ஸ்ஸ தீ³பனத்த²ங் க²ந்திவாதி³ஜாதக- (ஜா॰ 1.4.49 ஆத³யோ) சூளத⁴ம்மபாலஜாதகானி (ஜா॰ 1.5.44 ஆத³யோ) கதே²தப்³பா³னி. சூளத⁴ம்மபாலஜாதகஸ்மிஞ்ஹி மஹாபதாபனோ நாம ராஜா புத்தங் கா⁴தெத்வா புத்தஸோகேன ஹத³யேன ப²லிதேன மதாய தே³வியா ஸயம்பி தே³விங் அனுஸோசந்தோ ஹத³யேன ப²லிதேனேவ மரி. அத² தே தயோபி ஏகஆளாஹனேவ ஜா²பேஸுங். தஸ்மா ரஞ்ஞா பட²மமேவ முஸாவாத³ங் வஜ்ஜெத்வா து³தியங் கோதோ⁴ வஜ்ஜேதப்³போ³.

Kodhanti, tāta, rājā nāma paṭhamameva kujjhanalakkhaṇaṃ kodhampi nivāreyya. Tāta, aññesañhi kodho khippaṃ matthakaṃ na pāpuṇāti, rājūnaṃ pāpuṇāti. Rājāno nāma vācāvudhā kujjhitvā olokitamattenāpi paraṃ vināsenti, tasmā raññā aññehi manussehi atirekataraṃ nikkodhena bhavitabbaṃ, khantimettānuddayāsampannena attano piyaputtaṃ viya lokaṃ volokentena bhavitabbaṃ. Tāta, atikodhano nāma rājā uppannaṃ yasaṃ rakkhituṃ na sakkoti. Imassa panatthassa dīpanatthaṃ khantivādijātaka- (jā. 1.4.49 ādayo) cūḷadhammapālajātakāni (jā. 1.5.44 ādayo) kathetabbāni. Cūḷadhammapālajātakasmiñhi mahāpatāpano nāma rājā puttaṃ ghātetvā puttasokena hadayena phalitena matāya deviyā sayampi deviṃ anusocanto hadayena phaliteneva mari. Atha te tayopi ekaāḷāhaneva jhāpesuṃ. Tasmā raññā paṭhamameva musāvādaṃ vajjetvā dutiyaṃ kodho vajjetabbo.

ஹாஸந்தி ஹஸ்ஸங், அயமேவ வா பாடோ². தேஸு தேஸு கிச்சேஸு உப்பிலாவிதசித்ததாய கேளிஸீலதங் பரிஹாஸங் நிவாரெய்ய. தாத, ரஞ்ஞா நாம கேளிஸீலேன ந ப⁴விதப்³ப³ங், அபரபத்தியேன ஹுத்வா ஸப்³பா³னி கிச்சானி அத்தபச்சக்கே²னேவ காதப்³பா³னி. உப்பிலாவிதசித்தோ ஹி ராஜா அதுலெத்வா கம்மானி கரொந்தோ லத்³த⁴ங் யஸங் வினாஸேதி. இமஸ்மிங் பனத்தே² ஸரப⁴ங்க³ஜாதகே (ஜா॰ 2.17.50 ஆத³யோ) புரோஹிதஸ்ஸ வசனங் க³ஹெத்வா த³ண்ட³கிரஞ்ஞோ கிஸவச்சே² அபரஜ்ஜி²த்வா ஸஹ ரட்டே²ன உச்சி²ஜ்ஜித்வா குக்குளனிரயே நிப்³ப³த்தபா⁴வோ ச மாதங்க³ஜாதகே (ஜா॰ 1.15.1 ஆத³யோ) மஜ்ஜ²ரஞ்ஞோ ப்³ராஹ்மணானங் கத²ங் க³ஹெத்வா மாதங்க³தாபஸே அபரஜ்ஜி²த்வா ஸஹ ரட்டே²ன உச்சி²ஜ்ஜித்வா நிரயே நிப்³ப³த்தபா⁴வோ ச க⁴டபண்டி³தஜாதகே (ஜா॰ 1.10.165 ஆத³யோ) த³ஸபா⁴திகராஜதா³ரகானங் மோஹமூள்ஹானங் வசனங் க³ஹெத்வா கண்ஹதீ³பாயனே அபரஜ்ஜி²த்வா வாஸுதே³வகுலஸ்ஸ நாஸிதபா⁴வோ ச கதே²தப்³போ³.

Hāsanti hassaṃ, ayameva vā pāṭho. Tesu tesu kiccesu uppilāvitacittatāya keḷisīlataṃ parihāsaṃ nivāreyya. Tāta, raññā nāma keḷisīlena na bhavitabbaṃ, aparapattiyena hutvā sabbāni kiccāni attapaccakkheneva kātabbāni. Uppilāvitacitto hi rājā atuletvā kammāni karonto laddhaṃ yasaṃ vināseti. Imasmiṃ panatthe sarabhaṅgajātake (jā. 2.17.50 ādayo) purohitassa vacanaṃ gahetvā daṇḍakirañño kisavacche aparajjhitvā saha raṭṭhena ucchijjitvā kukkuḷaniraye nibbattabhāvo ca mātaṅgajātake (jā. 1.15.1 ādayo) majjharañño brāhmaṇānaṃ kathaṃ gahetvā mātaṅgatāpase aparajjhitvā saha raṭṭhena ucchijjitvā niraye nibbattabhāvo ca ghaṭapaṇḍitajātake (jā. 1.10.165 ādayo) dasabhātikarājadārakānaṃ mohamūḷhānaṃ vacanaṃ gahetvā kaṇhadīpāyane aparajjhitvā vāsudevakulassa nāsitabhāvo ca kathetabbo.

ததோ கிச்சானி காரெய்யாதி ஏவங், தாத, பட²மங் முஸாவாத³ங் து³தியங் கோத⁴ங் ததியங் அத⁴ம்மஹாஸங் வஜ்ஜெத்வா ததோ பச்சா² ராஜா ரட்ட²வாஸீனங் கத்தப்³ப³கிச்சானி காரெய்ய. தங் வதங் ஆஹு க²த்தியாதி, க²த்தியமஹாராஜ, யங் மயா வுத்தங், ஏதங் ரஞ்ஞோ வதஸமாதா³னந்தி போராணகபண்டி³தா கத²யிங்ஸு.

Tato kiccāni kāreyyāti evaṃ, tāta, paṭhamaṃ musāvādaṃ dutiyaṃ kodhaṃ tatiyaṃ adhammahāsaṃ vajjetvā tato pacchā rājā raṭṭhavāsīnaṃ kattabbakiccāni kāreyya. Taṃ vataṃ āhu khattiyāti, khattiyamahārāja, yaṃ mayā vuttaṃ, etaṃ rañño vatasamādānanti porāṇakapaṇḍitā kathayiṃsu.

ந தங் கயிராதி யங் தயா ராகா³தி³வஸேன பச்சா² தாபகரங் கம்மங் கதங் ஹோதி, ததோ புப்³பே³ கததோ புன தாதி³ஸங் கம்மங் ந கயிரா, மா கரெய்யாஸி, தாதாதி. வுச்சதேதி தங் ரஞ்ஞோ அக⁴ந்தி வுச்சதி, ஏவங் போராணகபண்டி³தா கத²யிங்ஸு. ஸிரீதி இத³ங் வெஸ்ஸந்தரஸகுணோ புப்³பே³ பா³ராணஸியங் பவத்திதகாரணங் ஆஹரித்வா த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ. தத்த² அப்³ரவுந்தி ஸுசிபரிவாரஸெட்டி²னா புச்சி²தா கத²யிங்ஸு. உட்டா²னவீரியேதி யோ போஸோ உட்டா²னே வீரியே ச பதிட்டி²தோ, ந ச பரேஸங் ஸம்பத்திங் தி³ஸ்வா உஸூயதி, தஸ்மிங் அஹங் அபி⁴ரமாமீதி ஆஹ. ஏவங் தாவ தாத ஸிரீ கதே²ஸி. உஸூயகேதி அலக்கீ² பன, தாத, புச்சி²தா அஹங் பரஸம்பத்திஉஸூயகே து³ஹத³யே து³சித்தே கல்யாணகம்மதூ³ஸகே யோ கல்யாணகம்மங் து³ஸ்ஸந்தோ அப்பியாயந்தோ அட்டீயந்தோ ந கரோதி, தஸ்மிங் அபி⁴ரமாமீதி ஆஹ. ஏவங் ஸா காளகண்ணீ, மஹாராஜ, ரமதி பதிரூபதே³ஸவாஸாதி³னோ குஸலசக்கஸ்ஸ ப⁴ஞ்ஜனீ.

Na taṃ kayirāti yaṃ tayā rāgādivasena pacchā tāpakaraṃ kammaṃ kataṃ hoti, tato pubbe katato puna tādisaṃ kammaṃ na kayirā, mā kareyyāsi, tātāti. Vuccateti taṃ rañño aghanti vuccati, evaṃ porāṇakapaṇḍitā kathayiṃsu. Sirīti idaṃ vessantarasakuṇo pubbe bārāṇasiyaṃ pavattitakāraṇaṃ āharitvā dassento āha. Tattha abravunti suciparivāraseṭṭhinā pucchitā kathayiṃsu. Uṭṭhānavīriyeti yo poso uṭṭhāne vīriye ca patiṭṭhito, na ca paresaṃ sampattiṃ disvā usūyati, tasmiṃ ahaṃ abhiramāmīti āha. Evaṃ tāva tāta sirī kathesi. Usūyaketi alakkhī pana, tāta, pucchitā ahaṃ parasampattiusūyake duhadaye ducitte kalyāṇakammadūsake yo kalyāṇakammaṃ dussanto appiyāyanto aṭṭīyanto na karoti, tasmiṃ abhiramāmīti āha. Evaṃ sā kāḷakaṇṇī, mahārāja, ramati patirūpadesavāsādino kusalacakkassa bhañjanī.

ஸுஹத³யோதி ஸுந்த³ரசித்தோ ஹிதசித்தகோ. நுதா³தி நீஹர. நிவேஸனந்தி லக்கி²யா பன நிவேஸனங் ப⁴வ பதிட்டா² ஹோஹி. ஸ லக்கீ²தி⁴திஸம்பன்னோதி, மஹாராஜ, காஸிபதி ஸோ புரிஸோ பஞ்ஞாய சேவ வீரியேன ச ஸம்பன்னோ. மஹக்³க³தோதி மஹஜ்ஜா²ஸயோ சோரானங் பச்சயபூ⁴தே க³ண்ஹந்தோ அமித்தானங் மூலங் சோரே க³ண்ஹந்தோ அமித்தானங் அக்³க³ங் சி²ந்த³தீதி வத³தி. ஸக்கோதி இந்தோ³. பூ⁴தபதீதி ராஜானங் ஆலபதி. உட்டா²னேதி உட்டா²னவீரியே. நப்பமஜ்ஜதீதி ந பமஜ்ஜதி, ஸப்³ப³கிச்சானி கரோதி. ஸ கல்யாணேதி ஸோ தே³வராஜா உட்டா²னவீரியே மனங் கரொந்தோ பாபகம்மங் அகத்வா கல்யாணே புஞ்ஞகம்மஸ்மிஞ்ஞேவ தி⁴திங் கத்வா அப்பமத்தோ உட்டா²னே மனங் கரோதி, தஸ்ஸ பன கல்யாணகம்மே வீரியகரணபா⁴வத³ஸ்ஸனத்த²ங் ஸரப⁴ங்க³ஜாதகே த்³வீஸு தே³வலோகேஸு தே³வதாஹி ஸத்³தி⁴ங் கபிட்டா²ராமங் ஆக³ந்த்வா பஞ்ஹங் புச்சி²த்வா த⁴ம்மஸ்ஸ ஸுதபா⁴வோ, மஹாகண்ஹஜாதகே (ஜா॰ 1.12.61 ஆத³யோ) அத்தனோ ஆனுபா⁴வேன ஜனங் தாஸெத்வா ஓஸக்கந்தஸ்ஸ ஸாஸனஸ்ஸ பவத்திதபா⁴வோ சாதி ஏவமாதீ³னி வத்தூ²னி கதே²தப்³பா³னி.

Suhadayoti sundaracitto hitacittako. Nudāti nīhara. Nivesananti lakkhiyā pana nivesanaṃ bhava patiṭṭhā hohi. Sa lakkhīdhitisampannoti, mahārāja, kāsipati so puriso paññāya ceva vīriyena ca sampanno. Mahaggatoti mahajjhāsayo corānaṃ paccayabhūte gaṇhanto amittānaṃ mūlaṃ core gaṇhanto amittānaṃ aggaṃ chindatīti vadati. Sakkoti indo. Bhūtapatīti rājānaṃ ālapati. Uṭṭhāneti uṭṭhānavīriye. Nappamajjatīti na pamajjati, sabbakiccāni karoti. Sa kalyāṇeti so devarājā uṭṭhānavīriye manaṃ karonto pāpakammaṃ akatvā kalyāṇe puññakammasmiññeva dhitiṃ katvā appamatto uṭṭhāne manaṃ karoti, tassa pana kalyāṇakamme vīriyakaraṇabhāvadassanatthaṃ sarabhaṅgajātake dvīsu devalokesu devatāhi saddhiṃ kapiṭṭhārāmaṃ āgantvā pañhaṃ pucchitvā dhammassa sutabhāvo, mahākaṇhajātake (jā. 1.12.61 ādayo) attano ānubhāvena janaṃ tāsetvā osakkantassa sāsanassa pavattitabhāvo cāti evamādīni vatthūni kathetabbāni.

க³ந்த⁴ப்³பா³தி சாதுமஹாராஜிகானங் ஹெட்டா² சதுயோனிகா தே³வா, சதுயோனிகத்தாயேவ கிர தே க³ந்த⁴ப்³பா³ நாம ஜாதா. பிதரோதி ப்³ரஹ்மானோ. தே³வாதி உபபத்திதே³வவஸேன ச² காமாவசரதே³வா. தாதி³னோதி ததா²வித⁴ஸ்ஸ குஸலாபி⁴ரதஸ்ஸ ரஞ்ஞோ. ஸாஜீவா ஹொந்தீதி ஸமானஜீவிகா உபஜீவிதப்³பா³. தாதி³ஸா ஹி ராஜானோ தா³னாதீ³னி புஞ்ஞானி கரொந்தா தே³வதானங் பத்திங் தெ³ந்தி, தா தங் பத்திங் அனுமோதி³த்வா ஸம்படிச்சி²த்வா தி³ப்³ப³யஸேன வட்³ட⁴ந்தி. அனுதிட்ட²ந்தீதி தாதி³ஸஸ்ஸ ரஞ்ஞோ வீரியங் கரொந்தஸ்ஸ அப்பமாத³ங் ஆபஜ்ஜந்தஸ்ஸ தே³வதா அனுதிட்ட²ந்தி அனுக³ச்ச²ந்தி, த⁴ம்மிகங் ரக்க²ங் ஸங்வித³ஹந்தீதி அத்தோ².

Gandhabbāti cātumahārājikānaṃ heṭṭhā catuyonikā devā, catuyonikattāyeva kira te gandhabbā nāma jātā. Pitaroti brahmāno. Devāti upapattidevavasena cha kāmāvacaradevā. Tādinoti tathāvidhassa kusalābhiratassa rañño. Sājīvā hontīti samānajīvikā upajīvitabbā. Tādisā hi rājāno dānādīni puññāni karontā devatānaṃ pattiṃ denti, tā taṃ pattiṃ anumoditvā sampaṭicchitvā dibbayasena vaḍḍhanti. Anutiṭṭhantīti tādisassa rañño vīriyaṃ karontassa appamādaṃ āpajjantassa devatā anutiṭṭhanti anugacchanti, dhammikaṃ rakkhaṃ saṃvidahantīti attho.

ஸோதி ஸோ த்வங். வாயமஸ்ஸூதி தானி ரட்ட²கிச்சானி கரொந்தோ துலனவஸேன தீரணவஸேன பச்சக்க²கம்மவஸேன தேஸு தேஸு கிச்சேஸு வீரியங் கரஸ்ஸு. தத்தே²வ தே வத்தபதா³தி, தாத, யங் மங் த்வங் கிங்ஸு கிச்சங் கதங் வரந்தி புச்சி², தத்த² தவ பஞ்ஹேயேவ ஏதே மயா ‘‘பட²மேனேவ விதத²’’ந்திஆத³யோ வுத்தா, ஏதே வத்தபதா³ வத்தகொட்டா²ஸா, ஏவங் தத்த² வத்தஸ்ஸு. ஏஸாதி யா தே மயா கதி²தா, ஏஸாவ தவ அனுஸாஸனீ. அலந்தி ஏவங் வத்தமானோ ஹி ராஜா அத்தனோ மித்தே ஸுகா²பேதுங், அமித்தானஞ்ச து³க்கா²ய அலங் பரியத்தோ ஸமத்தோ²தி.

Soti so tvaṃ. Vāyamassūti tāni raṭṭhakiccāni karonto tulanavasena tīraṇavasena paccakkhakammavasena tesu tesu kiccesu vīriyaṃ karassu. Tattheva te vattapadāti, tāta, yaṃ maṃ tvaṃ kiṃsu kiccaṃ kataṃ varanti pucchi, tattha tava pañheyeva ete mayā ‘‘paṭhameneva vitatha’’ntiādayo vuttā, ete vattapadā vattakoṭṭhāsā, evaṃ tattha vattassu. Esāti yā te mayā kathitā, esāva tava anusāsanī. Alanti evaṃ vattamāno hi rājā attano mitte sukhāpetuṃ, amittānañca dukkhāya alaṃ pariyatto samatthoti.

ஏவங் வெஸ்ஸந்தரஸகுணேன ஏகாய கா³தா²ய ரஞ்ஞோ பமாத³ங் சோதெ³த்வா ஏகாத³ஸஹி கா³தா²ஹி த⁴ம்மே கதி²தே ‘‘பு³த்³த⁴லீளாய பஞ்ஹோ கதி²தோ’’தி மஹாஜனோ அச்ச²ரியப்³பு⁴தசித்தஜாதோ ஸாது⁴காரஸதானி பவத்தேஸி. ராஜா ஸோமனஸ்ஸப்பத்தோ அமச்சே ஆமந்தெத்வா புச்சி² – ‘‘பொ⁴ந்தோ! அமச்சா மம புத்தேன வெஸ்ஸந்தரேன ஏவங் கதெ²ந்தேன கேன கத்தப்³ப³ங் கிச்சங் கத’’ந்தி. மஹாஸேனகு³த்தேன, தே³வாதி. ‘‘தேன ஹிஸ்ஸ மஹாஸேனகு³த்தட்டா²னங் த³ம்மீ’’தி வெஸ்ஸந்தரங் டா²னந்தரே ட²பேஸி. ஸோ ததோ பட்டா²ய மஹாஸேனகு³த்தட்டா²னே டி²தோ பிது கம்மங் அகாஸீதி.

Evaṃ vessantarasakuṇena ekāya gāthāya rañño pamādaṃ codetvā ekādasahi gāthāhi dhamme kathite ‘‘buddhalīḷāya pañho kathito’’ti mahājano acchariyabbhutacittajāto sādhukārasatāni pavattesi. Rājā somanassappatto amacce āmantetvā pucchi – ‘‘bhonto! Amaccā mama puttena vessantarena evaṃ kathentena kena kattabbaṃ kiccaṃ kata’’nti. Mahāsenaguttena, devāti. ‘‘Tena hissa mahāsenaguttaṭṭhānaṃ dammī’’ti vessantaraṃ ṭhānantare ṭhapesi. So tato paṭṭhāya mahāsenaguttaṭṭhāne ṭhito pitu kammaṃ akāsīti.

வெஸ்ஸந்தரபஞ்ஹோ நிட்டி²தோ.

Vessantarapañho niṭṭhito.

புன ராஜா கதிபாஹச்சயேன புரிமனயேனேவ குண்ட³லினியா ஸந்திகங் தூ³தங் பேஸெத்வா ஸத்தமே தி³வஸே தத்த² க³ந்த்வா பச்சாக³ந்த்வா தத்தே²வ மண்ட³பமஜ்ஜே² நிஸீதி³த்வா குண்ட³லினிங் ஆஹராபெத்வா ஸுவண்ணபீடே² நிஸின்னங் ராஜத⁴ம்மங் புச்ச²ந்தோ கா³த²மாஹ –

Puna rājā katipāhaccayena purimanayeneva kuṇḍaliniyā santikaṃ dūtaṃ pesetvā sattame divase tattha gantvā paccāgantvā tattheva maṇḍapamajjhe nisīditvā kuṇḍaliniṃ āharāpetvā suvaṇṇapīṭhe nisinnaṃ rājadhammaṃ pucchanto gāthamāha –

14.

‘‘ஸக்கி²ஸி த்வங் குண்ட³லினி, மஞ்ஞஸி க²த்தப³ந்து⁴னி;

‘‘Sakkhisi tvaṃ kuṇḍalini, maññasi khattabandhuni;

ரஜ்ஜங் காரேதுகாமேன, கிங் ஸு கிச்சங் கதங் வர’’ந்தி.

Rajjaṃ kāretukāmena, kiṃ su kiccaṃ kataṃ vara’’nti.

தத்த² ஸக்கி²ஸீதி மயா புட்ட²பஞ்ஹங் கதே²துங் ஸக்கி²ஸ்ஸஸீதி புச்ச²தி. குண்ட³லினீதி தஸ்ஸா ஸலிங்க³தோ ஆக³தனாமேனாலபதி. தஸ்ஸா கிர த்³வீஸு கண்ணபிட்டே²ஸு குண்ட³லஸண்டா²னா த்³வே லேகா² அஹேஸுங், தேனஸ்ஸா ‘‘குண்ட³லினீ’’தி நாமங் காரேஸி. மஞ்ஞஸீதி ஜானிஸ்ஸஸி மயா புட்ட²பஞ்ஹஸ்ஸ அத்த²ந்தி. க²த்தப³ந்து⁴னீதி க²த்தஸ்ஸ மஹாஸேனகு³த்தஸ்ஸ ப⁴கி³னிபா⁴வேன நங் ஏவங் ஆலபதி. கஸ்மா பனேஸ வெஸ்ஸந்தரஸகுணங் ஏவங் அபுச்சி²த்வா இமமேவ புச்ச²தீதி? இத்தி²பா⁴வேன. இத்தி²யோ ஹி பரித்தபஞ்ஞா, தஸ்மா ‘‘ஸசே ஸக்கோதி, புச்சி²ஸ்ஸாமி, நோ சே, ந புச்சி²ஸ்ஸாமீ’’தி வீமங்ஸனவஸேன ஏவங் புச்சி²த்வா தஞ்ஞேவ பஞ்ஹங் புச்சி².

Tattha sakkhisīti mayā puṭṭhapañhaṃ kathetuṃ sakkhissasīti pucchati. Kuṇḍalinīti tassā saliṅgato āgatanāmenālapati. Tassā kira dvīsu kaṇṇapiṭṭhesu kuṇḍalasaṇṭhānā dve lekhā ahesuṃ, tenassā ‘‘kuṇḍalinī’’ti nāmaṃ kāresi. Maññasīti jānissasi mayā puṭṭhapañhassa atthanti. Khattabandhunīti khattassa mahāsenaguttassa bhaginibhāvena naṃ evaṃ ālapati. Kasmā panesa vessantarasakuṇaṃ evaṃ apucchitvā imameva pucchatīti? Itthibhāvena. Itthiyo hi parittapaññā, tasmā ‘‘sace sakkoti, pucchissāmi, no ce, na pucchissāmī’’ti vīmaṃsanavasena evaṃ pucchitvā taññeva pañhaṃ pucchi.

ஸா ஏவங் ரஞ்ஞா ராஜத⁴ம்மே புச்சி²தே, ‘‘தாத, த்வங் மங் ‘இத்தி²கா நாம கிங் கதெ²ஸ்ஸதீ’தி வீமங்ஸஸி மஞ்ஞே, ஸகலங் தே ராஜத⁴ம்மங் த்³வீஸுயேவ பதே³ஸு பக்கி²பித்வா கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி வத்வா ஆஹ –

Sā evaṃ raññā rājadhamme pucchite, ‘‘tāta, tvaṃ maṃ ‘itthikā nāma kiṃ kathessatī’ti vīmaṃsasi maññe, sakalaṃ te rājadhammaṃ dvīsuyeva padesu pakkhipitvā kathessāmī’’ti vatvā āha –

15.

‘‘த்³வேவ தாத பத³கானி, யத்த² ஸப்³ப³ங் பதிட்டி²தங்;

‘‘Dveva tāta padakāni, yattha sabbaṃ patiṭṭhitaṃ;

அலத்³த⁴ஸ்ஸ ச யோ லாபோ⁴, லத்³த⁴ஸ்ஸ சானுரக்க²ணா.

Aladdhassa ca yo lābho, laddhassa cānurakkhaṇā.

16.

‘‘அமச்சே தாத ஜானாஹி, தீ⁴ரே அத்த²ஸ்ஸ கோவிதே³;

‘‘Amacce tāta jānāhi, dhīre atthassa kovide;

அனக்கா²கிதவே தாத, அஸொண்டே³ அவினாஸகே.

Anakkhākitave tāta, asoṇḍe avināsake.

17.

‘‘யோ ச தங் தாத ரக்கெ²ய்ய, த⁴னங் யஞ்சேவ தே ஸியா;

‘‘Yo ca taṃ tāta rakkheyya, dhanaṃ yañceva te siyā;

ஸூதோவ ரத²ங் ஸங்க³ண்ஹே, ஸோ தே கிச்சானி காரயே.

Sūtova rathaṃ saṅgaṇhe, so te kiccāni kāraye.

18.

‘‘ஸுஸங்க³ஹிதந்தஜனோ, ஸயங் வித்தங் அவெக்கி²ய;

‘‘Susaṅgahitantajano, sayaṃ vittaṃ avekkhiya;

நிதி⁴ஞ்ச இணதா³னஞ்ச, ந கரே பரபத்தியா.

Nidhiñca iṇadānañca, na kare parapattiyā.

19.

‘‘ஸயங் ஆயங் வயங் ஜஞ்ஞா, ஸயங் ஜஞ்ஞா கதாகதங்;

‘‘Sayaṃ āyaṃ vayaṃ jaññā, sayaṃ jaññā katākataṃ;

நிக்³க³ண்ஹே நிக்³க³ஹாரஹங், பக்³க³ண்ஹே பக்³க³ஹாரஹங்.

Niggaṇhe niggahārahaṃ, paggaṇhe paggahārahaṃ.

20.

‘‘ஸயங் ஜானபத³ங் அத்த²ங், அனுஸாஸ ரதே²ஸப⁴;

‘‘Sayaṃ jānapadaṃ atthaṃ, anusāsa rathesabha;

மா தே அத⁴ம்மிகா யுத்தா, த⁴னங் ரட்ட²ஞ்ச நாஸயுங்.

Mā te adhammikā yuttā, dhanaṃ raṭṭhañca nāsayuṃ.

21.

‘‘மா ச வேகே³ன கிச்சானி, கரோஸி காரயேஸி வா;

‘‘Mā ca vegena kiccāni, karosi kārayesi vā;

வேக³ஸா ஹி கதங் கம்மங், மந்தோ³ பச்சா²னுதப்பதி.

Vegasā hi kataṃ kammaṃ, mando pacchānutappati.

22.

‘‘மா தே அதி⁴ஸரே முஞ்ச, ஸுபா³ள்ஹமதி⁴கோபிதங்;

‘‘Mā te adhisare muñca, subāḷhamadhikopitaṃ;

கோத⁴ஸா ஹி ப³ஹூ பீ²தா, குலா அகுலதங் க³தா.

Kodhasā hi bahū phītā, kulā akulataṃ gatā.

23.

‘‘‘மா தாத இஸ்ஸரொம்ஹீ’தி, அனத்தா²ய பதாரயி;

‘‘‘Mā tāta issaromhī’ti, anatthāya patārayi;

இத்தீ²னங் புரிஸானஞ்ச, மா தே ஆஸி து³கு²த்³ரயோ.

Itthīnaṃ purisānañca, mā te āsi dukhudrayo.

24.

‘‘அபேதலோமஹங்ஸஸ்ஸ, ரஞ்ஞோ காமானுஸாரினோ;

‘‘Apetalomahaṃsassa, rañño kāmānusārino;

ஸப்³பே³ போ⁴கா³ வினஸ்ஸந்தி, ரஞ்ஞோ தங் வுச்சதே அக⁴ங்.

Sabbe bhogā vinassanti, rañño taṃ vuccate aghaṃ.

25.

‘‘தத்தே²வ தே வத்தபதா³, ஏஸாவ அனுஸாஸனீ;

‘‘Tattheva te vattapadā, esāva anusāsanī;

த³க்க²ஸ்ஸுதா³னி புஞ்ஞகரோ, அஸொண்டோ³ அவினாஸகோ;

Dakkhassudāni puññakaro, asoṇḍo avināsako;

ஸீலவாஸ்ஸு மஹாராஜ, து³ஸ்ஸீலோ வினிபாதிகோ’’தி.

Sīlavāssu mahārāja, dussīlo vinipātiko’’ti.

தத்த² பத³கானீதி காரணபதா³னி. யத்தா²தி யேஸு த்³வீஸு பதே³ஸு ஸப்³ப³ங் அத்த²ஜாதங் ஹிதஸுக²ங் பதிட்டி²தங். அலத்³த⁴ஸ்ஸாதி யோ ச புப்³பே³ அலத்³த⁴ஸ்ஸ லாப⁴ஸ்ஸ லாபோ⁴, யா ச லத்³த⁴ஸ்ஸ அனுரக்க²ணா. தாத, அனுப்பன்னஸ்ஸ ஹி லாப⁴ஸ்ஸ உப்பாத³னங் நாம ந பா⁴ரோ, உப்பன்னஸ்ஸ பன அனுரக்க²ணமேவ பா⁴ரோ. ஏகச்சோ ஹி யஸங் உப்பாதெ³த்வாபி யஸே பமத்தோ பமாத³ங் உப்பாதெ³த்வா பாணாதிபாதாதீ³னி கரோதி, மஹாசோரோ ஹுத்வா ரட்ட²ங் விலும்பமானோ சரதி. அத² நங் ராஜானோ கா³ஹாபெத்வா மஹாவினாஸங் பாபெந்தி. அத² வா உப்பன்னரூபாதீ³ஸு காமகு³ணேஸு பமத்தோ அயோனிஸோ த⁴னங் நாஸெந்தோ ஸப்³ப³ஸாபதெய்யே கீ²ணே கபணோ ஹுத்வா சீரகவஸனோ கபாலமாதா³ய சரதி. பப்³ப³ஜிதோ வா பன க³ந்த²து⁴ராதி³வஸேன லாப⁴ஸக்காரங் நிப்³ப³த்தெத்வா பமத்தோ ஹீனாயாவத்ததி. அபரோ பட²மஜா²னாதீ³னி நிப்³ப³த்தெத்வாபி முட்ட²ஸ்ஸதிதாய ததா²ரூபே ஆரம்மணே ப³ஜ்ஜி²த்வா ஜா²னா பரிஹாயதி. ஏவங் உப்பன்னஸ்ஸ யஸஸ்ஸ வா ஜா²னாதி³லாப⁴ஸ்ஸ வா ரக்க²ணமேவ து³க்கரங். தத³த்த²தீ³பனத்த²ங் பன தே³வத³த்தஸ்ஸ வத்து² ச, முது³லக்க²ண- (ஜா॰ 1.1.66) லோமஸகஸ்ஸப- (ஜா॰ 1.9.60 ஆத³யோ) ஹரிதசஜாதக- (ஜா॰ 1.9.40 ஆத³யோ) ஸங்கப்பஜாதகாதீ³னி (ஜா॰ 1.3.1 ஆத³யோ) ச கதே²தப்³பா³னி. ஏகோ பன லாப⁴ஸக்காரங் உப்பாதெ³த்வா அப்பமாதே³ ட²த்வா கல்யாணகம்மங் கரோதி, தஸ்ஸ ஸோ யஸோ ஸுக்கபக்கே² சந்தோ³ விய வட்³ட⁴தி, தஸ்மா த்வங், மஹாராஜ, அப்பமத்தோ பயோக³ஸம்பத்தியா ட²த்வா த⁴ம்மேன ரஜ்ஜங் காரெந்தோ தவ உப்பன்னங் யஸங் அனுரக்கா²ஹீதி.

Tattha padakānīti kāraṇapadāni. Yatthāti yesu dvīsu padesu sabbaṃ atthajātaṃ hitasukhaṃ patiṭṭhitaṃ. Aladdhassāti yo ca pubbe aladdhassa lābhassa lābho, yā ca laddhassa anurakkhaṇā. Tāta, anuppannassa hi lābhassa uppādanaṃ nāma na bhāro, uppannassa pana anurakkhaṇameva bhāro. Ekacco hi yasaṃ uppādetvāpi yase pamatto pamādaṃ uppādetvā pāṇātipātādīni karoti, mahācoro hutvā raṭṭhaṃ vilumpamāno carati. Atha naṃ rājāno gāhāpetvā mahāvināsaṃ pāpenti. Atha vā uppannarūpādīsu kāmaguṇesu pamatto ayoniso dhanaṃ nāsento sabbasāpateyye khīṇe kapaṇo hutvā cīrakavasano kapālamādāya carati. Pabbajito vā pana ganthadhurādivasena lābhasakkāraṃ nibbattetvā pamatto hīnāyāvattati. Aparo paṭhamajhānādīni nibbattetvāpi muṭṭhassatitāya tathārūpe ārammaṇe bajjhitvā jhānā parihāyati. Evaṃ uppannassa yasassa vā jhānādilābhassa vā rakkhaṇameva dukkaraṃ. Tadatthadīpanatthaṃ pana devadattassa vatthu ca, mudulakkhaṇa- (jā. 1.1.66) lomasakassapa- (jā. 1.9.60 ādayo) haritacajātaka- (jā. 1.9.40 ādayo) saṅkappajātakādīni (jā. 1.3.1 ādayo) ca kathetabbāni. Eko pana lābhasakkāraṃ uppādetvā appamāde ṭhatvā kalyāṇakammaṃ karoti, tassa so yaso sukkapakkhe cando viya vaḍḍhati, tasmā tvaṃ, mahārāja, appamatto payogasampattiyā ṭhatvā dhammena rajjaṃ kārento tava uppannaṃ yasaṃ anurakkhāhīti.

ஜானாஹீதி ப⁴ண்டா³கா³ரிககம்மாதீ³னங் கரணத்த²ங் உபதா⁴ரேஹி. அனக்கா²கிதவேதி அனக்கே² அகிதவே அஜுதகரே சேவ அகேராடிகே ச . அஸொண்டே³தி பூவஸுராக³ந்த⁴மாலாஸொண்ட³பா⁴வரஹிதே. அவினாஸகேதி தவ ஸந்தகானங் த⁴னத⁴ஞ்ஞாதீ³னங் அவினாஸகே. யோதி யோ அமச்சோ. யஞ்சேவாதி யஞ்ச தே க⁴ரே த⁴னங் ஸியா, தங் ரக்கெ²ய்ய. ஸூதோவாதி ரத²ஸாரதி² விய. யதா² ஸாரதி² விஸமமக்³க³னிவாரணத்த²ங் அஸ்ஸே ஸங்க³ண்ஹந்தோ ரத²ங் ஸங்க³ண்ஹெய்ய, ஏவங் யோ ஸஹ போ⁴கே³ஹி தங் ரக்கி²துங் ஸக்கோதி, ஸோ தே அமச்சோ நாம தாதி³ஸங் ஸங்க³ஹெத்வா ப⁴ண்டா³கா³ரிகாதி³கிச்சானி காரயே.

Jānāhīti bhaṇḍāgārikakammādīnaṃ karaṇatthaṃ upadhārehi. Anakkhākitaveti anakkhe akitave ajutakare ceva akerāṭike ca . Asoṇḍeti pūvasurāgandhamālāsoṇḍabhāvarahite. Avināsaketi tava santakānaṃ dhanadhaññādīnaṃ avināsake. Yoti yo amacco. Yañcevāti yañca te ghare dhanaṃ siyā, taṃ rakkheyya. Sūtovāti rathasārathi viya. Yathā sārathi visamamagganivāraṇatthaṃ asse saṅgaṇhanto rathaṃ saṅgaṇheyya, evaṃ yo saha bhogehi taṃ rakkhituṃ sakkoti, so te amacco nāma tādisaṃ saṅgahetvā bhaṇḍāgārikādikiccāni kāraye.

ஸுஸங்க³ஹிதந்தஜனோதி, தாத, யஸ்ஸ ஹி ரஞ்ஞோ அத்தனோ அந்தோஜனோ அத்தனோ வலஞ்ஜனகபரிஜனோ ச தா³னாதீ³ஹி அஸங்க³ஹிதோ ஹோதி, தஸ்ஸ அந்தோனிவேஸனே ஸுவண்ணஹிரஞ்ஞாதீ³னி தேஸங் அஸங்க³ஹிதமனுஸ்ஸானங் வஸேன நஸ்ஸந்தி, அந்தோஜனா ப³ஹி க³ச்ச²ந்தி, தஸ்மா த்வங் ஸுட்டு²ஸங்க³ஹிதஅந்தோஜனோ ஹுத்வா ‘‘எத்தகங் நாம மே வித்த’’ந்தி ஸயங் அத்தனோ த⁴னங் அவெக்கி²த்வா ‘‘அஸுகட்டா²னே நாம நிதி⁴ங் நிதே⁴ம, அஸுகஸ்ஸ இணங் தே³மா’’தி இத³ங் உப⁴யம்பி ந கரே பரபத்தியா, பரபத்தியாபி த்வங் மா கரி, ஸப்³ப³ங் அத்தபச்சக்க²மேவ கரெய்யாஸீதி வத³தி.

Susaṅgahitantajanoti, tāta, yassa hi rañño attano antojano attano valañjanakaparijano ca dānādīhi asaṅgahito hoti, tassa antonivesane suvaṇṇahiraññādīni tesaṃ asaṅgahitamanussānaṃ vasena nassanti, antojanā bahi gacchanti, tasmā tvaṃ suṭṭhusaṅgahitaantojano hutvā ‘‘ettakaṃ nāma me vitta’’nti sayaṃ attano dhanaṃ avekkhitvā ‘‘asukaṭṭhāne nāma nidhiṃ nidhema, asukassa iṇaṃ demā’’ti idaṃ ubhayampi na kare parapattiyā, parapattiyāpi tvaṃ mā kari, sabbaṃ attapaccakkhameva kareyyāsīti vadati.

ஆயங் வயந்தி ததோ உப்பஜ்ஜனகங் ஆயஞ்ச தேஸங் தேஸங் தா³தப்³ப³ங் வயஞ்ச ஸயமேவ ஜானெய்யாஸீதி. கதாகதந்தி ஸங்கா³மே வா நவகம்மே வா அஞ்ஞேஸு வா கிச்சேஸு ‘‘இமினா இத³ங் நாம மய்ஹங் கதங், இமினா ந கத’’ந்தி ஏதம்பி ஸயமேவ ஜானெய்யாஸி, மா பரபத்தியோ ஹோஹி. நிக்³க³ண்ஹேதி, தாத, ராஜா நாம ஸந்தி⁴ச்சே²தா³தி³காரகங் நிக்³க³ஹாரஹங் ஆனெத்வா த³ஸ்ஸிதங் உபபரிக்கி²த்வா ஸோதெ⁴த்வா போராணகராஜூஹி ட²பிதத³ண்ட³ங் ஓலோகெத்வா தோ³ஸானுரூபங் நிக்³க³ண்ஹெய்ய. பக்³க³ண்ஹேதி யோ பன பக்³க³ஹாரஹோ ஹோதி, அபி⁴ன்னஸ்ஸ வா பரப³லஸ்ஸ பே⁴தே³தா, பி⁴ன்னஸ்ஸ வா ஸகப³லஸ்ஸ ஆராத⁴கோ, அலத்³த⁴ஸ்ஸ வா ரஜ்ஜஸ்ஸ ஆஹரகோ, லத்³த⁴ஸ்ஸ வா தா²வரகாரகோ, யேன வா பன ஜீவிதங் தி³ன்னங் ஹோதி, ஏவரூபங் பக்³க³ஹாரஹங் பக்³க³ஹெத்வா மஹந்தங் ஸக்காரஸம்மானங் கரெய்ய. ஏவங் ஹிஸ்ஸ கிச்சேஸு அஞ்ஞேபி உரங் த³த்வா கத்தப்³ப³ங் கரிஸ்ஸந்தி.

Āyaṃ vayanti tato uppajjanakaṃ āyañca tesaṃ tesaṃ dātabbaṃ vayañca sayameva jāneyyāsīti. Katākatanti saṅgāme vā navakamme vā aññesu vā kiccesu ‘‘iminā idaṃ nāma mayhaṃ kataṃ, iminā na kata’’nti etampi sayameva jāneyyāsi, mā parapattiyo hohi. Niggaṇheti, tāta, rājā nāma sandhicchedādikārakaṃ niggahārahaṃ ānetvā dassitaṃ upaparikkhitvā sodhetvā porāṇakarājūhi ṭhapitadaṇḍaṃ oloketvā dosānurūpaṃ niggaṇheyya. Paggaṇheti yo pana paggahāraho hoti, abhinnassa vā parabalassa bhedetā, bhinnassa vā sakabalassa ārādhako, aladdhassa vā rajjassa āharako, laddhassa vā thāvarakārako, yena vā pana jīvitaṃ dinnaṃ hoti, evarūpaṃ paggahārahaṃ paggahetvā mahantaṃ sakkārasammānaṃ kareyya. Evaṃ hissa kiccesu aññepi uraṃ datvā kattabbaṃ karissanti.

ஜானபத³ந்தி ஜனபத³வாஸீனங் அத்த²ங் ஸயங் அத்தபச்சக்கே²னேவ அனுஸாஸ. அத⁴ம்மிகா யுத்தாதி அத⁴ம்மிகா தத்த² தத்த² நியுத்தா ஆயுத்தகா லஞ்ஜங் க³ஹெத்வா வினிச்ச²யங் பி⁴ந்த³ந்தா தவ த⁴னஞ்ச ரட்ட²ஞ்ச மா நாஸயுங். இமினா காரணேன அப்பமத்தோ ஹுத்வா ஸயமேவ அனுஸாஸ. வேகே³னாதி ஸஹஸா அதுலெத்வா அதீரெத்வா. வேக³ஸாதி அதுலெத்வா அதீரெத்வா ச²ந்தா³தி³வஸேன ஸஹஸா கதங் கம்மஞ்ஹி ந ஸாது⁴ ந ஸுந்த³ரங். கிங்காரணா? தாதி³ஸஞ்ஹி கத்வா மந்தோ³ பச்சா² விப்படிஸாரவஸேன இத⁴ லோகே அபாயது³க்க²ங் அனுப⁴வந்தோ பரலோகே ச அனுதப்பதி. அயங் பனெத்த² அத்தோ² ‘‘இஸீனமந்தரங் கத்வா, ப⁴ருராஜாதி மே ஸுத’’ந்தி ப⁴ருஜாதகேன (ஜா॰ 1.2.125-126) தீ³பேதப்³போ³ .

Jānapadanti janapadavāsīnaṃ atthaṃ sayaṃ attapaccakkheneva anusāsa. Adhammikā yuttāti adhammikā tattha tattha niyuttā āyuttakā lañjaṃ gahetvā vinicchayaṃ bhindantā tava dhanañca raṭṭhañca mā nāsayuṃ. Iminā kāraṇena appamatto hutvā sayameva anusāsa. Vegenāti sahasā atuletvā atīretvā. Vegasāti atuletvā atīretvā chandādivasena sahasā kataṃ kammañhi na sādhu na sundaraṃ. Kiṃkāraṇā? Tādisañhi katvā mando pacchā vippaṭisāravasena idha loke apāyadukkhaṃ anubhavanto paraloke ca anutappati. Ayaṃ panettha attho ‘‘isīnamantaraṃ katvā, bharurājāti me suta’’nti bharujātakena (jā. 1.2.125-126) dīpetabbo .

மா தே அதி⁴ஸரே முஞ்ச, ஸுபா³ள்ஹமதி⁴கோபிதந்தி, தாத, தவ ஹத³யங் குஸலங் அதி⁴ஸரித்வா அதிக்கமித்வா பவத்தே பரேஸங் அகுஸலகம்மே ஸுட்டு² பா³ள்ஹங் அதி⁴கோபிதங் குஜ்ஜா²பிதங் ஹுத்வா மா முஞ்ச, மா பதிட்டா²யதூதி அத்தோ². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – தாத, யதா³ தே வினிச்ச²யே டி²தஸ்ஸ இமினா புரிஸோ வா ஹதோ ஸந்தி⁴ வா சி²ன்னோதி சோரங் த³ஸ்ஸெந்தி, ததா³ தே பரேஸங் வசனேஹி ஸுட்டு² கோபிதம்பி ஹத³யங் கோத⁴வஸேன மா முஞ்ச, அபரிக்³க³ஹெத்வா மா த³ண்ட³ங் பணேஹி. கிங்காரணா? அசோரம்பி ஹி ‘‘சோரோ’’தி க³ஹெத்வா ஆனெந்தி, தஸ்மா அகுஜ்ஜி²த்வா உபி⁴ன்னங் அத்தபச்சத்தி²கானங் கத²ங் ஸுத்வா ஸுட்டு² ஸோதெ⁴த்வா அத்தபச்சக்கே²ன தஸ்ஸ சோரபா⁴வங் ஞத்வா பவேணியா ட²பிதத³ண்ட³வஸேன கத்தப்³ப³ங் கரோஹி. ரஞ்ஞா ஹி உப்பன்னேபி கோதே⁴ ஹத³யங் ஸீதலங் அகத்வா கம்மங் ந காதப்³ப³ங். யதா³ பனஸ்ஸ ஹத³யங் நிப்³பு³தங் ஹோதி முது³கங், ததா³ வினிச்ச²யகம்மங் காதப்³ப³ங். ப²ருஸே ஹி சித்தே பக்குதி²தே உத³கே முக²னிமித்தங் விய காரணங் ந பஞ்ஞாயதி. கோத⁴ஸா ஹீதி, தாத, கோதே⁴ன ஹி ப³ஹூனி பீ²தானி ராஜகுலானி அகுலபா⁴வங் க³தானி மஹாவினாஸமேவ பத்தானீதி. இமஸ்ஸ பனத்த²ஸ்ஸ தீ³பனத்த²ங் க²ந்திவாதி³ஜாதக- (ஜா॰ 1.4.49 ஆத³யோ) நாளிகேரராஜவத்து²ஸஹஸ்ஸபா³ஹுஅஜ்ஜுனவத்து²ஆதீ³னி கதே²தப்³பா³னி.

Mā te adhisare muñca, subāḷhamadhikopitanti, tāta, tava hadayaṃ kusalaṃ adhisaritvā atikkamitvā pavatte paresaṃ akusalakamme suṭṭhu bāḷhaṃ adhikopitaṃ kujjhāpitaṃ hutvā mā muñca, mā patiṭṭhāyatūti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – tāta, yadā te vinicchaye ṭhitassa iminā puriso vā hato sandhi vā chinnoti coraṃ dassenti, tadā te paresaṃ vacanehi suṭṭhu kopitampi hadayaṃ kodhavasena mā muñca, apariggahetvā mā daṇḍaṃ paṇehi. Kiṃkāraṇā? Acorampi hi ‘‘coro’’ti gahetvā ānenti, tasmā akujjhitvā ubhinnaṃ attapaccatthikānaṃ kathaṃ sutvā suṭṭhu sodhetvā attapaccakkhena tassa corabhāvaṃ ñatvā paveṇiyā ṭhapitadaṇḍavasena kattabbaṃ karohi. Raññā hi uppannepi kodhe hadayaṃ sītalaṃ akatvā kammaṃ na kātabbaṃ. Yadā panassa hadayaṃ nibbutaṃ hoti mudukaṃ, tadā vinicchayakammaṃ kātabbaṃ. Pharuse hi citte pakkuthite udake mukhanimittaṃ viya kāraṇaṃ na paññāyati. Kodhasā hīti, tāta, kodhena hi bahūni phītāni rājakulāni akulabhāvaṃ gatāni mahāvināsameva pattānīti. Imassa panatthassa dīpanatthaṃ khantivādijātaka- (jā. 1.4.49 ādayo) nāḷikerarājavatthusahassabāhuajjunavatthuādīni kathetabbāni.

மா, தாத, இஸ்ஸரொம்ஹீதி, அனத்தா²ய பதாரயீதி, தாத, ‘‘அஹங் பத²விஸ்ஸரோ’’தி மா மஹாஜனங் காயது³ச்சரிதாதி³அனத்தா²ய பதாரயி மா ஓதாரயி, யதா² தங் அனத்த²ங் ஸமாதா³ய வத்ததி, மா ஏவமகாஸீதி அத்தோ². மா தே ஆஸீதி, தாத, தவ விஜிதே மனுஸ்ஸஜாதிகானங் வா திரச்சா²னஜாதிகானங் வா இத்தி²புரிஸானங் து³கு²த்³ரயோ து³க்கு²ப்பத்தி மா ஆஸி. யதா² ஹி அத⁴ம்மிகராஜூனங் விஜிதே மனுஸ்ஸா காயது³ச்சரிதாதீ³னி கத்வா நிரயே உப்பஜ்ஜந்தி, தவ ரட்ட²வாஸீனங் தங் து³க்க²ங் யதா² ந ஹோதி, ததா² கரோஹீதி அத்தோ².

Mā, tāta, issaromhīti, anatthāya patārayīti, tāta, ‘‘ahaṃ pathavissaro’’ti mā mahājanaṃ kāyaduccaritādianatthāya patārayi mā otārayi, yathā taṃ anatthaṃ samādāya vattati, mā evamakāsīti attho. Mā te āsīti, tāta, tava vijite manussajātikānaṃ vā tiracchānajātikānaṃ vā itthipurisānaṃ dukhudrayo dukkhuppatti mā āsi. Yathā hi adhammikarājūnaṃ vijite manussā kāyaduccaritādīni katvā niraye uppajjanti, tava raṭṭhavāsīnaṃ taṃ dukkhaṃ yathā na hoti, tathā karohīti attho.

அபேதலோமஹங்ஸஸ்ஸாதி அத்தானுவாதா³தி³ப⁴யேஹி நிப்³ப⁴யஸ்ஸ. இமினா இமங் த³ஸ்ஸேதி – தாத, யோ ராஜா கிஸ்மிஞ்சி ஆஸங்கங் அகத்வா அத்தனோ காமமேவ அனுஸ்ஸரதி, ச²ந்த³வஸேன யங் யங் இச்ச²தி, தங் தங் கரோதி, விஸ்ஸட்ட²யட்டி² விய அந்தோ⁴ நிரங்குஸோ விய ச சண்ட³ஹத்தீ² ஹோதி, தஸ்ஸ ஸப்³பே³ போ⁴கா³ வினஸ்ஸந்தி, தஸ்ஸ தங் போ⁴க³ப்³யஸனங் அக⁴ங் து³க்க²ந்தி வுச்சதி.

Apetalomahaṃsassāti attānuvādādibhayehi nibbhayassa. Iminā imaṃ dasseti – tāta, yo rājā kismiñci āsaṅkaṃ akatvā attano kāmameva anussarati, chandavasena yaṃ yaṃ icchati, taṃ taṃ karoti, vissaṭṭhayaṭṭhi viya andho niraṅkuso viya ca caṇḍahatthī hoti, tassa sabbe bhogā vinassanti, tassa taṃ bhogabyasanaṃ aghaṃ dukkhanti vuccati.

தத்தே²வ தே வத்தபதா³தி புரிமனயேனேவ யோஜேதப்³ப³ங். த³க்க²ஸ்ஸுதா³னீதி, தாத, த்வங் இமங் அனுஸாஸனிங் ஸுத்வா இதா³னி த³க்கோ² அனலஸோ புஞ்ஞானங் கரணேன புஞ்ஞகரோ ஸுராதி³பரிஹரணேன. அஸொண்டோ³ தி³ட்ட²த⁴ம்மிகஸம்பராயிகஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ அவினாஸனேன அவினாஸகோ ப⁴வெய்யாஸீதி. ஸீலவாஸ்ஸூதி ஸீலவா ஆசாரஸம்பன்னோ ப⁴வ, த³ஸஸு ராஜத⁴ம்மேஸு பதிட்டா²ய ரஜ்ஜங் காரேஹி. து³ஸ்ஸீலோ வினிபாதிகோதி து³ஸ்ஸீலோ ஹி, மஹாராஜ, அத்தானங் நிரயே வினிபாதெந்தோ வினிபாதிகோ நாம ஹோதீதி.

Tattheva te vattapadāti purimanayeneva yojetabbaṃ. Dakkhassudānīti, tāta, tvaṃ imaṃ anusāsaniṃ sutvā idāni dakkho analaso puññānaṃ karaṇena puññakaro surādipariharaṇena. Asoṇḍo diṭṭhadhammikasamparāyikassa atthassa avināsanena avināsako bhaveyyāsīti. Sīlavāssūti sīlavā ācārasampanno bhava, dasasu rājadhammesu patiṭṭhāya rajjaṃ kārehi. Dussīlo vinipātikoti dussīlo hi, mahārāja, attānaṃ niraye vinipātento vinipātiko nāma hotīti.

ஏவங் குண்ட³லினீபி ஏகாத³ஸஹி கா³தா²ஹி த⁴ம்மங் தே³ஸேஸி. ராஜா துட்டோ² அமச்சே ஆமந்தெத்வா புச்சி² – ‘‘பொ⁴ந்தோ! அமச்சா மம தீ⁴தாய குண்ட³லினியா ஏவங் கத²யமானாய கேன கத்தப்³ப³ங் கிச்சங் கத’’ந்தி. ப⁴ண்டா³கா³ரிகேன, தே³வாதி. ‘‘தேன ஹிஸ்ஸா ப⁴ண்டா³கா³ரிகட்டா²னங் த³ம்மீ’’தி குண்ட³லினிங் டா²னந்தரே ட²பேஸி. ஸா ததோ பட்டா²ய ப⁴ண்டா³கா³ரிகட்டா²னே ட²த்வா பிது கம்மங் அகாஸீதி.

Evaṃ kuṇḍalinīpi ekādasahi gāthāhi dhammaṃ desesi. Rājā tuṭṭho amacce āmantetvā pucchi – ‘‘bhonto! Amaccā mama dhītāya kuṇḍaliniyā evaṃ kathayamānāya kena kattabbaṃ kiccaṃ kata’’nti. Bhaṇḍāgārikena, devāti. ‘‘Tena hissā bhaṇḍāgārikaṭṭhānaṃ dammī’’ti kuṇḍaliniṃ ṭhānantare ṭhapesi. Sā tato paṭṭhāya bhaṇḍāgārikaṭṭhāne ṭhatvā pitu kammaṃ akāsīti.

குண்ட³லினிபஞ்ஹோ நிட்டி²தோ.

Kuṇḍalinipañho niṭṭhito.

புன ராஜா கதிபாஹச்சயேன புரிமனயேனேவ ஜம்பு³கபண்டி³தஸ்ஸ ஸந்திகங் தூ³தங் பேஸெத்வா ஸத்தமே தி³வஸே தத்த² க³ந்த்வா ஸம்பத்திங் அனுப⁴வித்வா பச்சாக³தோ தத்தே²வ மண்ட³பமஜ்ஜே² நிஸீதி³. அமச்சோ ஜம்பு³கபண்டி³தங் கஞ்சனப⁴த்³த³பீடே² நிஸீதா³பெத்வா பீட²ங் ஸீஸேனாதா³ய ஆக³ச்சி². பண்டி³தோ பிது அங்கே நிஸீதி³த்வா கீளித்வா க³ந்த்வா கஞ்சனபீடே²யேவ நிஸீதி³. அத² நங் ராஜா பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தோ கா³த²மாஹ –

Puna rājā katipāhaccayena purimanayeneva jambukapaṇḍitassa santikaṃ dūtaṃ pesetvā sattame divase tattha gantvā sampattiṃ anubhavitvā paccāgato tattheva maṇḍapamajjhe nisīdi. Amacco jambukapaṇḍitaṃ kañcanabhaddapīṭhe nisīdāpetvā pīṭhaṃ sīsenādāya āgacchi. Paṇḍito pitu aṅke nisīditvā kīḷitvā gantvā kañcanapīṭheyeva nisīdi. Atha naṃ rājā pañhaṃ pucchanto gāthamāha –

26.

‘‘அபுச்சி²ம்ஹ கோஸியகொ³த்தங், குண்ட³லினிங் ததே²வ ச;

‘‘Apucchimha kosiyagottaṃ, kuṇḍaliniṃ tatheva ca;

த்வங் தா³னி வதே³ஹி ஜம்பு³க, ப³லானங் ப³லமுத்தம’’ந்தி.

Tvaṃ dāni vadehi jambuka, balānaṃ balamuttama’’nti.

தஸ்ஸத்தோ² – தாத, ஜம்பு³க, அஹங் தவ பா⁴தரங் கோஸியகொ³த்தங் வெஸ்ஸந்தரங் ப⁴கி³னிஞ்ச தே குண்ட³லினிங் ராஜத⁴ம்மங் அபுச்சி²ங், தே அத்தனோ ப³லேன கதே²ஸுங், யதா² பன தே புச்சி²ங், ததே²வ இதா³னி, புத்த ஜம்பு³க, தங் புச்சா²மி, த்வங் மே ராஜத⁴ம்மஞ்ச ப³லானங் உத்தமங் ப³லஞ்ச கதே²ஹீதி.

Tassattho – tāta, jambuka, ahaṃ tava bhātaraṃ kosiyagottaṃ vessantaraṃ bhaginiñca te kuṇḍaliniṃ rājadhammaṃ apucchiṃ, te attano balena kathesuṃ, yathā pana te pucchiṃ, tatheva idāni, putta jambuka, taṃ pucchāmi, tvaṃ me rājadhammañca balānaṃ uttamaṃ balañca kathehīti.

ஏவங் ராஜா மஹாஸத்தங் பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தோ அஞ்ஞேஸங் புச்சி²தனியாமேன அபுச்சி²த்வா விஸேஸெத்வா புச்சி². அத²ஸ்ஸ பண்டி³தோ ‘‘தேன ஹி, மஹாராஜ, ஓஹிதஸோதோ ஸுணாஹி, ஸப்³ப³ங் தே கதெ²ஸ்ஸாமீ’’தி பஸாரிதஹத்தே² ஸஹஸ்ஸத்த²விகங் ட²பெந்தோ விய த⁴ம்மதே³ஸனங் ஆரபி⁴ –

Evaṃ rājā mahāsattaṃ pañhaṃ pucchanto aññesaṃ pucchitaniyāmena apucchitvā visesetvā pucchi. Athassa paṇḍito ‘‘tena hi, mahārāja, ohitasoto suṇāhi, sabbaṃ te kathessāmī’’ti pasāritahatthe sahassatthavikaṃ ṭhapento viya dhammadesanaṃ ārabhi –

27.

‘‘ப³லங் பஞ்சவித⁴ங் லோகே, புரிஸஸ்மிங் மஹக்³க³தே;

‘‘Balaṃ pañcavidhaṃ loke, purisasmiṃ mahaggate;

தத்த² பா³ஹுப³லங் நாம, சரிமங் வுச்சதே ப³லங்.

Tattha bāhubalaṃ nāma, carimaṃ vuccate balaṃ.

28.

‘‘போ⁴க³ப³லஞ்ச தீ³கா⁴வு, து³தியங் வுச்சதே ப³லங்;

‘‘Bhogabalañca dīghāvu, dutiyaṃ vuccate balaṃ;

அமச்சப³லஞ்ச தீ³கா⁴வு, ததியங் வுச்சதே ப³லங்.

Amaccabalañca dīghāvu, tatiyaṃ vuccate balaṃ.

29.

‘‘அபி⁴ஜச்சப³லஞ்சேவ, தங் சதுத்த²ங் அஸங்ஸயங்;

‘‘Abhijaccabalañceva, taṃ catutthaṃ asaṃsayaṃ;

யானி சேதானி ஸப்³பா³னி, அதி⁴க³ண்ஹாதி பண்டி³தோ.

Yāni cetāni sabbāni, adhigaṇhāti paṇḍito.

30.

‘‘தங் ப³லானங் ப³லங் ஸெட்ட²ங், அக்³க³ங் பஞ்ஞாப³லங் ப³லங்;

‘‘Taṃ balānaṃ balaṃ seṭṭhaṃ, aggaṃ paññābalaṃ balaṃ;

பஞ்ஞாப³லேனுபத்த²த்³தோ⁴, அத்த²ங் விந்த³தி பண்டி³தோ.

Paññābalenupatthaddho, atthaṃ vindati paṇḍito.

31.

‘‘அபி சே லப⁴தி மந்தோ³, பீ²தங் த⁴ரணிமுத்தமங்;

‘‘Api ce labhati mando, phītaṃ dharaṇimuttamaṃ;

அகாமஸ்ஸ பஸய்ஹங் வா, அஞ்ஞோ தங் படிபஜ்ஜதி.

Akāmassa pasayhaṃ vā, añño taṃ paṭipajjati.

32.

‘‘அபி⁴ஜாதோபி சே ஹோதி, ரஜ்ஜங் லத்³தா⁴ன க²த்தியோ;

‘‘Abhijātopi ce hoti, rajjaṃ laddhāna khattiyo;

து³ப்பஞ்ஞோ ஹி காஸிபதி, ஸப்³பே³னபி ந ஜீவதி.

Duppañño hi kāsipati, sabbenapi na jīvati.

33.

‘‘பஞ்ஞாவ ஸுதங் வினிச்சி²னீ, பஞ்ஞா கித்திஸிலோகவட்³ட⁴னீ;

‘‘Paññāva sutaṃ vinicchinī, paññā kittisilokavaḍḍhanī;

பஞ்ஞாஸஹிதோ நரோ இத⁴, அபி து³க்கே² ஸுகா²னி விந்த³தி.

Paññāsahito naro idha, api dukkhe sukhāni vindati.

34.

‘‘பஞ்ஞஞ்ச கோ² அஸுஸ்ஸூஸங், ந கோசி அதி⁴க³ச்ச²தி;

‘‘Paññañca kho asussūsaṃ, na koci adhigacchati;

ப³ஹுஸ்ஸுதங் அனாக³ம்ம, த⁴ம்மட்ட²ங் அவினிப்³பு⁴ஜங்.

Bahussutaṃ anāgamma, dhammaṭṭhaṃ avinibbhujaṃ.

35.

‘‘யோ ச த⁴ம்மவிப⁴ங்க³ஞ்ஞூ, காலுட்டா²யீ அதந்தி³தோ;

‘‘Yo ca dhammavibhaṅgaññū, kāluṭṭhāyī atandito;

அனுட்ட²ஹதி காலேன, கம்மப²லங் தஸ்ஸிஜ்ஜ²தி.

Anuṭṭhahati kālena, kammaphalaṃ tassijjhati.

36.

‘‘அனாயதனஸீலஸ்ஸ, அனாயதனஸேவினோ;

‘‘Anāyatanasīlassa, anāyatanasevino;

ந நிப்³பி³ந்தி³யகாரிஸ்ஸ, ஸம்மத³த்தோ² விபச்சதி.

Na nibbindiyakārissa, sammadattho vipaccati.

37.

‘‘அஜ்ஜ²த்தஞ்ச பயுத்தஸ்ஸ, ததா²யதனஸேவினோ;

‘‘Ajjhattañca payuttassa, tathāyatanasevino;

அனிப்³பி³ந்தி³யகாரிஸ்ஸ, ஸம்மத³த்தோ² விபச்சதி.

Anibbindiyakārissa, sammadattho vipaccati.

38.

‘‘யோக³ப்பயோக³ஸங்கா²தங், ஸம்ப⁴தஸ்ஸானுரக்க²ணங்;

‘‘Yogappayogasaṅkhātaṃ, sambhatassānurakkhaṇaṃ;

தானி த்வங் தாத ஸேவஸ்ஸு, மா அகம்மாய ரந்த⁴யி;

Tāni tvaṃ tāta sevassu, mā akammāya randhayi;

அகம்முனா ஹி து³ம்மேதோ⁴, நளாகா³ரங்வ ஸீத³தீ’’தி.

Akammunā hi dummedho, naḷāgāraṃva sīdatī’’ti.

தத்த² மஹக்³க³தேதி, மஹாராஜ, இமஸ்மிங் ஸத்தலோகே மஹஜ்ஜா²ஸயே புரிஸே பஞ்சவித⁴ங் ப³லங் ஹோதி. பா³ஹுப³லந்தி காயப³லங். சரிமந்தி தங் அதிமஹந்தம்பி ஸமானங் லாமகமேவ. கிங்காரணா? அந்த⁴பா³லபா⁴வேன. ஸசே ஹி காயப³லங் மஹந்தங் நாம ப⁴வெய்ய, வாரணப³லதோ லடுகிகாய ப³லங் கு²த்³த³கங் ப⁴வெய்ய, வாரணப³லங் பன அந்த⁴பா³லபா⁴வேன மரணஸ்ஸ பச்சயங் ஜாதங், லடுகிகா அத்தனோ ஞாணகுஸலதாய வாரணங் ஜீவிதக்க²யங் பாபேஸி. இமஸ்மிங் பனத்தே² ‘‘ந ஹேவ ஸப்³ப³த்த² ப³லேன கிச்சங், ப³லஞ்ஹி பா³லஸ்ஸ வதா⁴ய ஹோதீ’’தி ஸுத்தங் (ஜா॰ 1.5.42) ஆஹரிதப்³ப³ங்.

Tattha mahaggateti, mahārāja, imasmiṃ sattaloke mahajjhāsaye purise pañcavidhaṃ balaṃ hoti. Bāhubalanti kāyabalaṃ. Carimanti taṃ atimahantampi samānaṃ lāmakameva. Kiṃkāraṇā? Andhabālabhāvena. Sace hi kāyabalaṃ mahantaṃ nāma bhaveyya, vāraṇabalato laṭukikāya balaṃ khuddakaṃ bhaveyya, vāraṇabalaṃ pana andhabālabhāvena maraṇassa paccayaṃ jātaṃ, laṭukikā attano ñāṇakusalatāya vāraṇaṃ jīvitakkhayaṃ pāpesi. Imasmiṃ panatthe ‘‘na heva sabbattha balena kiccaṃ, balañhi bālassa vadhāya hotī’’ti suttaṃ (jā. 1.5.42) āharitabbaṃ.

போ⁴க³ப³லந்தி உபத்த²ம்ப⁴னவஸேன ஸப்³ப³ங் ஹிரஞ்ஞஸுவண்ணாதி³ உபபோ⁴க³ஜாதங் போ⁴க³ப³லங் நாம, தங் காயப³லதோ மஹந்ததரங். அமச்சப³லந்தி அபே⁴ஜ்ஜமந்தஸ்ஸ ஸூரஸ்ஸ ஸுஹத³யஸ்ஸ அமச்சமண்ட³லஸ்ஸ அத்தி²தா, தங் ப³லங் ஸங்கா³மஸூரதாய புரிமேஹி ப³லேஹி மஹந்ததரங். அபி⁴ஜச்சப³லந்தி தீணி குலானி அதிக்கமித்வா க²த்தியகுலவஸேன ஜாதிஸம்பத்தி , தங் இதரேஹி ப³லேஹி மஹந்ததரங். ஜாதிஸம்பன்னா ஏவ ஹி ஸுஜ்ஜ²ந்தி, ந இதரேதி. யானி சேதானீதி யானி ச ஏதானி சத்தாரிபி ப³லானி பண்டி³தோ பஞ்ஞானுபா⁴வேன அதி⁴க³ண்ஹாதி அபி⁴ப⁴வதி, தங் ஸப்³ப³ப³லானங் பஞ்ஞாப³லங் ஸெட்ட²ந்தி ச அக்³க³ந்தி ச வுச்சதி. கிங்காரணா? தேன ஹி ப³லேன உபத்த²த்³தோ⁴ பண்டி³தோ அத்த²ங் விந்த³தி, வுட்³டி⁴ங் பாபுணாதி . தத³த்த²ஜோதனத்த²ங் ‘‘புண்ணங் நதி³ங் யேன ச பெய்யமாஹூ’’தி புண்ணனதீ³ஜாதகஞ்ச (ஜா॰ 1.2.127 ஆத³யோ) ஸிரீகாளகண்ணிபஞ்ஹங் பஞ்சபண்டி³தபஞ்ஹஞ்ச ஸத்துப⁴ஸ்தஜாதக- (ஜா॰ 1.7.46 ஆத³யோ) ஸம்ப⁴வஜாதக- (ஜா॰ 1.16.138 ஆத³யோ) ஸரப⁴ங்க³ஜாதகாதீ³னி (ஜா॰ 2.17.50 ஆத³யோ) ச கதே²தப்³பா³னி.

Bhogabalanti upatthambhanavasena sabbaṃ hiraññasuvaṇṇādi upabhogajātaṃ bhogabalaṃ nāma, taṃ kāyabalato mahantataraṃ. Amaccabalanti abhejjamantassa sūrassa suhadayassa amaccamaṇḍalassa atthitā, taṃ balaṃ saṅgāmasūratāya purimehi balehi mahantataraṃ. Abhijaccabalanti tīṇi kulāni atikkamitvā khattiyakulavasena jātisampatti , taṃ itarehi balehi mahantataraṃ. Jātisampannā eva hi sujjhanti, na itareti. Yāni cetānīti yāni ca etāni cattāripi balāni paṇḍito paññānubhāvena adhigaṇhāti abhibhavati, taṃ sabbabalānaṃ paññābalaṃ seṭṭhanti ca agganti ca vuccati. Kiṃkāraṇā? Tena hi balena upatthaddho paṇḍito atthaṃ vindati, vuḍḍhiṃ pāpuṇāti . Tadatthajotanatthaṃ ‘‘puṇṇaṃ nadiṃ yena ca peyyamāhū’’ti puṇṇanadījātakañca (jā. 1.2.127 ādayo) sirīkāḷakaṇṇipañhaṃ pañcapaṇḍitapañhañca sattubhastajātaka- (jā. 1.7.46 ādayo) sambhavajātaka- (jā. 1.16.138 ādayo) sarabhaṅgajātakādīni (jā. 2.17.50 ādayo) ca kathetabbāni.

மந்தோ³தி மந்த³பஞ்ஞோ பா³லோ. பீ²தந்தி, தாத, மந்த³பஞ்ஞோ புக்³க³லோ ஸத்தரதனபுண்ணங் சேபி உத்தமங் த⁴ரணிங் லப⁴தி, தஸ்ஸ அனிச்ச²மானஸ்ஸேவ பஸய்ஹகாரங் வா பன கத்வா அஞ்ஞோ பஞ்ஞாஸம்பன்னோ தங் படிபஜ்ஜதி. மந்தோ³ ஹி லத்³த⁴ங் யஸங் ரக்கி²துங் குலஸந்தகங் வா பன பவேணிஆக³தம்பி ரஜ்ஜங் அதி⁴க³ந்துங் ந ஸக்கோதி. தத³த்த²ஜோதனத்த²ங் ‘‘அத்³தா⁴ பாத³ஞ்ஜலீ ஸப்³பே³, பஞ்ஞாய அதிரோசதீ’’தி பாத³ஞ்ஜலீஜாதகங் (ஜா॰ 1.2.194-195) கதே²தப்³ப³ங். லத்³தா⁴னாதி ஜாதிஸம்பத்திங் நிஸ்ஸாய குலஸந்தகங் ரஜ்ஜங் லபி⁴த்வாபி. ஸப்³பே³னபீதி தேன ஸகலேனபி ரஜ்ஜேன ந ஜீவதி, அனுபாயகுஸலதாய து³க்³க³தோவ ஹோதீதி.

Mandoti mandapañño bālo. Phītanti, tāta, mandapañño puggalo sattaratanapuṇṇaṃ cepi uttamaṃ dharaṇiṃ labhati, tassa anicchamānasseva pasayhakāraṃ vā pana katvā añño paññāsampanno taṃ paṭipajjati. Mando hi laddhaṃ yasaṃ rakkhituṃ kulasantakaṃ vā pana paveṇiāgatampi rajjaṃ adhigantuṃ na sakkoti. Tadatthajotanatthaṃ ‘‘addhā pādañjalī sabbe, paññāya atirocatī’’ti pādañjalījātakaṃ (jā. 1.2.194-195) kathetabbaṃ. Laddhānāti jātisampattiṃ nissāya kulasantakaṃ rajjaṃ labhitvāpi. Sabbenapīti tena sakalenapi rajjena na jīvati, anupāyakusalatāya duggatova hotīti.

ஏவங் மஹாஸத்தோ எத்தகேன டா²னேன அபண்டி³தஸ்ஸ அகு³ணங் கதெ²த்வா இதா³னி பஞ்ஞங் பஸங்ஸந்தோ ‘‘பஞ்ஞா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² ஸுதந்தி ஸுதபரியத்தி. தஞ்ஹி பஞ்ஞாவ வினிச்சி²னதி. கித்திஸிலோகவட்³ட⁴னீதி கித்திகோ⁴ஸஸ்ஸ ச லாப⁴ஸக்காரஸ்ஸ ச வட்³ட⁴னீ. து³க்கே² ஸுகா²னி விந்த³தீதி து³க்கே² உப்பன்னேபி நிப்³ப⁴யோ ஹுத்வா உபாயகுஸலதாய ஸுக²ங் படிலப⁴தி. தத³த்த²தீ³பனத்த²ங் –

Evaṃ mahāsatto ettakena ṭhānena apaṇḍitassa aguṇaṃ kathetvā idāni paññaṃ pasaṃsanto ‘‘paññā’’tiādimāha. Tattha sutanti sutapariyatti. Tañhi paññāva vinicchinati. Kittisilokavaḍḍhanīti kittighosassa ca lābhasakkārassa ca vaḍḍhanī. Dukkhe sukhāni vindatīti dukkhe uppannepi nibbhayo hutvā upāyakusalatāya sukhaṃ paṭilabhati. Tadatthadīpanatthaṃ –

‘‘யஸ்ஸேதே சதுரோ த⁴ம்மா, வானரிந்த³ யதா² தவ’’. (ஜா॰ 1.1.57);

‘‘Yassete caturo dhammā, vānarinda yathā tava’’. (jā. 1.1.57);

அலமேதேஹி அம்பே³ஹி, ஜம்பூ³ஹி பனஸேஹி சா’’தி. (ஜா॰ 1.2.115) –

Alametehi ambehi, jambūhi panasehi cā’’ti. (jā. 1.2.115) –

ஆதீ³னி ஜாதகானி கதே²தப்³பா³னி.

Ādīni jātakāni kathetabbāni.

அஸுஸ்ஸூஸந்தி பண்டி³தபுக்³க³லே அபயிருபாஸந்தோ அஸ்ஸுணந்தோ. த⁴ம்மட்ட²ந்தி ஸபா⁴வகாரணே டி²தங் ப³ஹுஸ்ஸுதங் அனாக³ம்ம தங் அஸத்³த³ஹந்தோ. அவினிப்³பு⁴ஜந்தி அத்தா²னத்த²ங் காரணாகாரணங் அனோகா³ஹந்தோ அதீரெந்தோ ந கோசி பஞ்ஞங் அதி⁴க³ச்ச²தி, தாதாதி.

Asussūsanti paṇḍitapuggale apayirupāsanto assuṇanto. Dhammaṭṭhanti sabhāvakāraṇe ṭhitaṃ bahussutaṃ anāgamma taṃ asaddahanto. Avinibbhujanti atthānatthaṃ kāraṇākāraṇaṃ anogāhanto atīrento na koci paññaṃ adhigacchati, tātāti.

த⁴ம்மவிப⁴ங்க³ஞ்ஞூதி த³ஸகுஸலகம்மபத²விப⁴ங்க³குஸலோ. காலுட்டா²யீதி வீரியங் காதுங் யுத்தகாலே வீரியஸ்ஸ காரகோ. அனுட்ட²ஹதீதி தஸ்மிங் தஸ்மிங் காலே தங் தங் கிச்சங் கரோதி. தஸ்ஸாதி தஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ கம்மப²லங் ஸமிஜ்ஜ²தி நிப்ப²ஜ்ஜதி. அனாயதனஸீலஸ்ஸாதி அனாயதனங் வுச்சதி லாப⁴யஸஸுகா²னங் அனாகரோ து³ஸ்ஸீல்யகம்மங், தங்ஸீலஸ்ஸ தேன து³ஸ்ஸீல்யகம்மேன ஸமன்னாக³தஸ்ஸ, அனாயதனபூ⁴தமேவ து³ஸ்ஸீலபுக்³க³லங் ஸேவந்தஸ்ஸ, குஸலஸ்ஸ கம்மஸ்ஸ கரணகாலே நிப்³பி³ந்தி³யகாரிஸ்ஸ நிப்³பி³ந்தி³த்வா உக்கண்டி²த்வா கரொந்தஸ்ஸ ஏவரூபஸ்ஸ, தாத, புக்³க³லஸ்ஸ கம்மானங் அத்தோ² ஸம்மா ந விபச்சதி ந ஸம்பஜ்ஜதி, தீணி குலக்³கா³னி ச ச² காமஸக்³கா³னி ச ந உபனேதீதி அத்தோ². அஜ்ஜ²த்தஞ்சாதி அத்தனோ நியகஜ்ஜ²த்தங் அனிச்சபா⁴வனாதி³வஸேன பயுத்தஸ்ஸ. ததா²யதனஸேவினோதி ததே²வ ஸீலவந்தே புக்³க³லே ஸேவமானஸ்ஸ. விபச்சதீதி ஸம்பஜ்ஜதி மஹந்தங் யஸங் தே³தி.

Dhammavibhaṅgaññūti dasakusalakammapathavibhaṅgakusalo. Kāluṭṭhāyīti vīriyaṃ kātuṃ yuttakāle vīriyassa kārako. Anuṭṭhahatīti tasmiṃ tasmiṃ kāle taṃ taṃ kiccaṃ karoti. Tassāti tassa puggalassa kammaphalaṃ samijjhati nipphajjati. Anāyatanasīlassāti anāyatanaṃ vuccati lābhayasasukhānaṃ anākaro dussīlyakammaṃ, taṃsīlassa tena dussīlyakammena samannāgatassa, anāyatanabhūtameva dussīlapuggalaṃ sevantassa, kusalassa kammassa karaṇakāle nibbindiyakārissa nibbinditvā ukkaṇṭhitvā karontassa evarūpassa, tāta, puggalassa kammānaṃ attho sammā na vipaccati na sampajjati, tīṇi kulaggāni ca cha kāmasaggāni ca na upanetīti attho. Ajjhattañcāti attano niyakajjhattaṃ aniccabhāvanādivasena payuttassa. Tathāyatanasevinoti tatheva sīlavante puggale sevamānassa. Vipaccatīti sampajjati mahantaṃ yasaṃ deti.

யோக³ப்பயோக³ஸங்கா²தந்தி யோகே³ யுஞ்ஜிதப்³ப³யுத்தகே காரணே பயோக³கொட்டா²ஸபூ⁴தங் பஞ்ஞங். ஸம்ப⁴தஸ்ஸாதி ராஸிகதஸ்ஸ த⁴னஸ்ஸ அனுரக்க²ணங். தானி த்வந்தி ஏதானி ச த்³வே புரிமானி ச மயா வுத்தகாரணானி ஸப்³பா³னி, தாத, த்வங் ஸேவஸ்ஸு, மயா வுத்தங் ஓவாத³ங் ஹத³யே கத்வா அத்தனோ க⁴ரே த⁴னங் ரக்க². மா அகம்மாய ரந்த⁴யீதி அயுத்தேன அகாரணேன மா ரந்த⁴யி, தங் த⁴னங் மா ஜா²பயி மா நாஸயி. கிங்காரணா? அகம்முனா ஹீதி அயுத்தகம்மகரணேன து³ம்மேதோ⁴ புக்³க³லோ ஸகங் த⁴னங் நாஸெத்வா பச்சா² து³க்³க³தோ. நளாகா³ரங்வ ஸீத³தீதி யதா² நளாகா³ரங் மூலதோ பட்டா²ய ஜீரமானங் அப்பதிட்ட²ங் பததி, ஏவங் அகாரணேன த⁴னங் நாஸெத்வா அபாயேஸு நிப்³ப³த்ததீதி.

Yogappayogasaṅkhātanti yoge yuñjitabbayuttake kāraṇe payogakoṭṭhāsabhūtaṃ paññaṃ. Sambhatassāti rāsikatassa dhanassa anurakkhaṇaṃ. Tāni tvanti etāni ca dve purimāni ca mayā vuttakāraṇāni sabbāni, tāta, tvaṃ sevassu, mayā vuttaṃ ovādaṃ hadaye katvā attano ghare dhanaṃ rakkha. Mā akammāya randhayīti ayuttena akāraṇena mā randhayi, taṃ dhanaṃ mā jhāpayi mā nāsayi. Kiṃkāraṇā? Akammunā hīti ayuttakammakaraṇena dummedho puggalo sakaṃ dhanaṃ nāsetvā pacchā duggato. Naḷāgāraṃva sīdatīti yathā naḷāgāraṃ mūlato paṭṭhāya jīramānaṃ appatiṭṭhaṃ patati, evaṃ akāraṇena dhanaṃ nāsetvā apāyesu nibbattatīti.

ஏவம்பி போ³தி⁴ஸத்தோ எத்தகேன டா²னேன பஞ்ச ப³லானி வண்ணெத்வா பஞ்ஞாப³லங் உக்கி²பித்வா சந்த³மண்ட³லங் நீஹரந்தோ விய கதெ²த்வா இதா³னி த³ஸஹி கா³தா²ஹி ரஞ்ஞோ ஓவாத³ங் தெ³ந்தோ ஆஹ –

Evampi bodhisatto ettakena ṭhānena pañca balāni vaṇṇetvā paññābalaṃ ukkhipitvā candamaṇḍalaṃ nīharanto viya kathetvā idāni dasahi gāthāhi rañño ovādaṃ dento āha –

39.

‘‘த⁴ம்மங் சர மஹாராஜ, மாதாபிதூஸு க²த்திய;

‘‘Dhammaṃ cara mahārāja, mātāpitūsu khattiya;