| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ದೀಘನಿಕಾಯ • Dīghanikāya |
೧೩. ತೇವಿಜ್ಜಸುತ್ತಂ
13. Tevijjasuttaṃ
೫೧೮. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಕೋಸಲೇಸು ಚಾರಿಕಂ ಚರಮಾನೋ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಪಞ್ಚಮತ್ತೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ ಯೇನ ಮನಸಾಕಟಂ ನಾಮ ಕೋಸಲಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಗಾಮೋ ತದವಸರಿ। ತತ್ರ ಸುದಂ ಭಗವಾ ಮನಸಾಕಟೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ಅಮ್ಬವನೇ।
518. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ pañcamattehi bhikkhusatehi yena manasākaṭaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari. Tatra sudaṃ bhagavā manasākaṭe viharati uttarena manasākaṭassa aciravatiyā nadiyā tīre ambavane.
೫೧೯. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಾ ಮನಸಾಕಟೇ ಪಟಿವಸನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚಙ್ಕೀ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತಾರುಕ್ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಜಾಣುಸೋಣಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೋದೇಯ್ಯೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಞ್ಞೇ ಚ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಅಭಿಞ್ಞಾತಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಮಹಾಸಾಲಾ।
519. Tena kho pana samayena sambahulā abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā manasākaṭe paṭivasanti, seyyathidaṃ – caṅkī brāhmaṇo tārukkho brāhmaṇo pokkharasāti brāhmaṇo jāṇusoṇi brāhmaṇo todeyyo brāhmaṇo aññe ca abhiññātā abhiññātā brāhmaṇamahāsālā.
೫೨೦. ಅಥ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠಭಾರದ್ವಾಜಾನಂ ಮಾಣವಾನಂ ಜಙ್ಘವಿಹಾರಂ ಅನುಚಙ್ಕಮನ್ತಾನಂ ಅನುವಿಚರನ್ತಾನಂ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗೇ ಕಥಾ ಉದಪಾದಿ। ಅಥ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿನಾ’’ತಿ। ಭಾರದ್ವಾಜೋಪಿ ಮಾಣವೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ತಾರುಕ್ಖೇನಾ’’ತಿ। ನೇವ ಖೋ ಅಸಕ್ಖಿ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಾರದ್ವಾಜಂ ಮಾಣವಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತುಂ, ನ ಪನ ಅಸಕ್ಖಿ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಮಾಣವೋಪಿ ವಾಸೇಟ್ಠಂ ಮಾಣವಂ ಸಞ್ಞಾಪೇತುಂ।
520. Atha kho vāseṭṭhabhāradvājānaṃ māṇavānaṃ jaṅghavihāraṃ anucaṅkamantānaṃ anuvicarantānaṃ maggāmagge kathā udapādi. Atha kho vāseṭṭho māṇavo evamāha – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena pokkharasātinā’’ti. Bhāradvājopi māṇavo evamāha – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena tārukkhenā’’ti. Neva kho asakkhi vāseṭṭho māṇavo bhāradvājaṃ māṇavaṃ saññāpetuṃ, na pana asakkhi bhāradvājo māṇavopi vāseṭṭhaṃ māṇavaṃ saññāpetuṃ.
೫೨೧. ಅಥ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಾರದ್ವಾಜಂ ಮಾಣವಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ, ಭಾರದ್ವಾಜ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಸಕ್ಯಪುತ್ತೋ ಸಕ್ಯಕುಲಾ ಪಬ್ಬಜಿತೋ ಮನಸಾಕಟೇ ವಿಹರತಿ ಉತ್ತರೇನ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ತೀರೇ ಅಮ್ಬವನೇ। ತಂ ಖೋ ಪನ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಏವಂ ಕಲ್ಯಾಣೋ ಕಿತ್ತಿಸದ್ದೋ ಅಬ್ಭುಗ್ಗತೋ – ‘‘ಇತಿಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ ವಿಜ್ಜಾಚರಣಸಮ್ಪನ್ನೋ ಸುಗತೋ ಲೋಕವಿದೂ ಅನುತ್ತರೋ ಪುರಿಸದಮ್ಮಸಾರಥಿ ಸತ್ಥಾ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾ’’ತಿ । ಆಯಾಮ, ಭೋ ಭಾರದ್ವಾಜ, ಯೇನ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಏತಮತ್ಥಂ ಸಮಣಂ ಗೋತಮಂ ಪುಚ್ಛಿಸ್ಸಾಮ। ಯಥಾ ನೋ ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಬ್ಯಾಕರಿಸ್ಸತಿ, ತಥಾ ನಂ ಧಾರೇಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ, ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಮಾಣವೋ ವಾಸೇಟ್ಠಸ್ಸ ಮಾಣವಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
521. Atha kho vāseṭṭho māṇavo bhāradvājaṃ māṇavaṃ āmantesi – ‘‘ayaṃ kho, bhāradvāja, samaṇo gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito manasākaṭe viharati uttarena manasākaṭassa aciravatiyā nadiyā tīre ambavane. Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’’ti . Āyāma, bho bhāradvāja, yena samaṇo gotamo tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ samaṇaṃ gotamaṃ pucchissāma. Yathā no samaṇo gotamo byākarissati, tathā naṃ dhāressāmā’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho bhāradvājo māṇavo vāseṭṭhassa māṇavassa paccassosi.
ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗಕಥಾ
Maggāmaggakathā
೫೨೨. ಅಥ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠಭಾರದ್ವಾಜಾ ಮಾಣವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವತಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿಂಸು। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿಂಸು। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಧ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಮ್ಹಾಕಂ ಜಙ್ಘವಿಹಾರಂ ಅನುಚಙ್ಕಮನ್ತಾನಂ ಅನುವಿಚರನ್ತಾನಂ ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗೇ ಕಥಾ ಉದಪಾದಿ। ಅಹಂ ಏವಂ ವದಾಮಿ – ‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿನಾ’ತಿ। ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಮಾಣವೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ತಾರುಕ್ಖೇನಾ’ತಿ। ಏತ್ಥ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅತ್ಥೇವ ವಿಗ್ಗಹೋ, ಅತ್ಥಿ ವಿವಾದೋ, ಅತ್ಥಿ ನಾನಾವಾದೋ’’ತಿ।
522. Atha kho vāseṭṭhabhāradvājā māṇavā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho vāseṭṭho māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bho gotama, amhākaṃ jaṅghavihāraṃ anucaṅkamantānaṃ anuvicarantānaṃ maggāmagge kathā udapādi. Ahaṃ evaṃ vadāmi – ‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena pokkharasātinā’ti. Bhāradvājo māṇavo evamāha – ‘ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena tārukkhenā’ti. Ettha, bho gotama, attheva viggaho, atthi vivādo, atthi nānāvādo’’ti.
೫೨೩. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ , ವಾಸೇಟ್ಠ, ತ್ವಂ ಏವಂ ವದೇಸಿ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಪೋಕ್ಖರಸಾತಿನಾ’’ತಿ। ಭಾರದ್ವಾಜೋ ಮಾಣವೋ ಏವಮಾಹ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ, ಯ್ವಾಯಂ ಅಕ್ಖಾತೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ತಾರುಕ್ಖೇನಾ’’ತಿ। ಅಥ ಕಿಸ್ಮಿಂ ಪನ ವೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ವಿಗ್ಗಹೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ವಿವಾದೋ, ಕಿಸ್ಮಿಂ ನಾನಾವಾದೋ’’ತಿ?
523. ‘‘Iti kira , vāseṭṭha, tvaṃ evaṃ vadesi – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena pokkharasātinā’’ti. Bhāradvājo māṇavo evamāha – ‘‘ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāya, yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena tārukkhenā’’ti. Atha kismiṃ pana vo, vāseṭṭha, viggaho, kismiṃ vivādo, kismiṃ nānāvādo’’ti?
೫೨೪. ‘‘ಮಗ್ಗಾಮಗ್ಗೇ, ಭೋ ಗೋತಮ। ಕಿಞ್ಚಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾನಾಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ, ಅದ್ಧರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ತಿತ್ತಿರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಛನ್ದೋಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬವ್ಹಾರಿಜ್ಝಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ಅಥ ಖೋ ಸಬ್ಬಾನಿ ತಾನಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯ।
524. ‘‘Maggāmagge, bho gotama. Kiñcāpi, bho gotama, brāhmaṇā nānāmagge paññapenti, addhariyā brāhmaṇā tittiriyā brāhmaṇā chandokā brāhmaṇā bavhārijjhā brāhmaṇā, atha kho sabbāni tāni niyyānikā niyyanti takkarassa brahmasahabyatāya.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಭೋ ಗೋತಮ, ಗಾಮಸ್ಸ ವಾ ನಿಗಮಸ್ಸ ವಾ ಅವಿದೂರೇ ಬಹೂನಿ ಚೇಪಿ ನಾನಾಮಗ್ಗಾನಿ ಭವನ್ತಿ, ಅಥ ಖೋ ಸಬ್ಬಾನಿ ತಾನಿ ಗಾಮಸಮೋಸರಣಾನಿ ಭವನ್ತಿ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ನಾನಾಮಗ್ಗೇ ಪಞ್ಞಪೇನ್ತಿ, ಅದ್ಧರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ತಿತ್ತಿರಿಯಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಛನ್ದೋಕಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಬವ್ಹಾರಿಜ್ಝಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ಅಥ ಖೋ ಸಬ್ಬಾನಿ ತಾನಿ ನಿಯ್ಯಾನಿಕಾ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ।
‘‘Seyyathāpi , bho gotama, gāmassa vā nigamassa vā avidūre bahūni cepi nānāmaggāni bhavanti, atha kho sabbāni tāni gāmasamosaraṇāni bhavanti; evameva kho, bho gotama, kiñcāpi brāhmaṇā nānāmagge paññapenti, addhariyā brāhmaṇā tittiriyā brāhmaṇā chandokā brāhmaṇā bavhārijjhā brāhmaṇā, atha kho sabbāni tāni niyyānikā niyyanti takkarassa brahmasahabyatāyā’’ti.
ವಾಸೇಟ್ಠಮಾಣವಾನುಯೋಗೋ
Vāseṭṭhamāṇavānuyogo
೫೨೫. ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀತಿ ವಾಸೇಟ್ಠ ವದೇಸಿ’’? ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀತಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ವದಾಮಿ’’। ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀತಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ವದೇಸಿ’’? ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀತಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ವದಾಮಿ’’। ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀತಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ವದೇಸಿ’’? ‘‘ನಿಯ್ಯನ್ತೀ’’ತಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ವದಾಮಿ’’।
525. ‘‘Niyyantīti vāseṭṭha vadesi’’? ‘‘Niyyantīti, bho gotama, vadāmi’’. ‘‘Niyyantīti, vāseṭṭha, vadesi’’? ‘‘Niyyantīti, bho gotama, vadāmi’’. ‘‘Niyyantīti, vāseṭṭha, vadesi’’? ‘‘Niyyantī’’ti, bho gotama, vadāmi’’.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’ ।
‘‘Kiṃ pana, vāseṭṭha, atthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekabrāhmaṇopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’ .
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Kiṃ pana, vāseṭṭha, atthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekācariyopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Kiṃ pana, vāseṭṭha, atthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekācariyapācariyopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
‘‘ಕಿಂ ಪನ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಾಮಹಯುಗಾ 1 ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Kiṃ pana, vāseṭṭha, atthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ yāva sattamā ācariyāmahayugā 2 yena brahmā sakkhidiṭṭho’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
೫೨೬. ‘‘ಕಿಂ ಪನ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಯೇಪಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ 3, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ, ತದನುಭಾಸನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ, ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು। ತೇಪಿ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ, ಯತ್ಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯಹಿಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ’’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
526. ‘‘Kiṃ pana, vāseṭṭha, yepi tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi tevijjā brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ 4, tadanugāyanti, tadanubhāsanti, bhāsitamanubhāsanti, vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu. Tepi evamāhaṃsu – ‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma, yattha vā brahmā, yena vā brahmā, yahiṃ vā brahmā’’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
೫೨೭. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಬ್ರಾಹ್ಮಣೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ । ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಏಕಾಚರಿಯಪಾಚರಿಯೋಪಿ, ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನತ್ಥಿ ಕೋಚಿ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಾಮಹಯುಗಾ ಯೇನ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ಯೇಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ, ತದನುಭಾಸನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ, ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ನ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ, ಯತ್ಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯಹಿಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ’ತಿ। ತೇವ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘ಯಂ ನ ಜಾನಾಮ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಮ। ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’’ತಿ।
527. ‘‘Iti kira, vāseṭṭha, natthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekabrāhmaṇopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho. Natthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekācariyopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho . Natthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ekācariyapācariyopi, yena brahmā sakkhidiṭṭho. Natthi koci tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ yāva sattamā ācariyāmahayugā yena brahmā sakkhidiṭṭho. Yepi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi tevijjā brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti, tadanubhāsanti, bhāsitamanubhāsanti, vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi na evamāhaṃsu – ‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma, yattha vā brahmā, yena vā brahmā, yahiṃ vā brahmā’ti. Teva tevijjā brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘yaṃ na jānāma, yaṃ na passāma, tassa sahabyatāya maggaṃ desema. Ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’’’ti.
೫೨೮. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
528. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama, evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇ ವತ 5, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತಿ। ‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Sādhu, vāseṭṭha, te vata 6, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā yaṃ na jānanti, yaṃ na passanti, tassa sahabyatāya maggaṃ desessanti. ‘Ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
೫೨೯. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅನ್ಧವೇಣಿ ಪರಮ್ಪರಸಂಸತ್ತಾ ಪುರಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ಮಜ್ಝಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ಪಚ್ಛಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅನ್ಧವೇಣೂಪಮಂ ಮಞ್ಞೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಭಾಸಿತಂ, ಪುರಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ಮಜ್ಝಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ, ಪಚ್ಛಿಮೋಪಿ ನ ಪಸ್ಸತಿ। ತೇಸಮಿದಂ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಭಾಸಿತಂ ಹಸ್ಸಕಞ್ಞೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ನಾಮಕಞ್ಞೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ರಿತ್ತಕಞ್ಞೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ, ತುಚ್ಛಕಞ್ಞೇವ ಸಮ್ಪಜ್ಜತಿ।
529. ‘‘Seyyathāpi, vāseṭṭha, andhaveṇi paramparasaṃsattā purimopi na passati, majjhimopi na passati, pacchimopi na passati. Evameva kho, vāseṭṭha, andhaveṇūpamaṃ maññe tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ bhāsitaṃ, purimopi na passati, majjhimopi na passati, pacchimopi na passati. Tesamidaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ bhāsitaṃ hassakaññeva sampajjati, nāmakaññeva sampajjati, rittakaññeva sampajjati, tucchakaññeva sampajjati.
೫೩೦. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಸ್ಸನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚಾಪಿ ಬಹುಜನಾ, ಯತೋ ಚ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಓಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಆಯಾಚನ್ತಿ ಥೋಮಯನ್ತಿ ಪಞ್ಜಲಿಕಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ?
530. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, passanti tevijjā brāhmaṇā candimasūriye, aññe cāpi bahujanā, yato ca candimasūriyā uggacchanti, yattha ca ogacchanti, āyācanti thomayanti pañjalikā namassamānā anuparivattantī’’ti?
‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪಸ್ಸನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚಾಪಿ ಬಹುಜನಾ, ಯತೋ ಚ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಓಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಆಯಾಚನ್ತಿ ಥೋಮಯನ್ತಿ ಪಞ್ಜಲಿಕಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತೀ’’ತಿ।
‘‘Evaṃ, bho gotama, passanti tevijjā brāhmaṇā candimasūriye, aññe cāpi bahujanā, yato ca candimasūriyā uggacchanti, yattha ca ogacchanti, āyācanti thomayanti pañjalikā namassamānā anuparivattantī’’ti.
೫೩೧. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಯಂ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚಾಪಿ ಬಹುಜನಾ, ಯತೋ ಚ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಓಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಆಯಾಚನ್ತಿ ಥೋಮಯನ್ತಿ ಪಞ್ಜಲಿಕಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ, ಪಹೋನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇತುಂ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
531. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, yaṃ passanti tevijjā brāhmaṇā candimasūriye, aññe cāpi bahujanā, yato ca candimasūriyā uggacchanti, yattha ca ogacchanti, āyācanti thomayanti pañjalikā namassamānā anuparivattanti, pahonti tevijjā brāhmaṇā candimasūriyānaṃ sahabyatāya maggaṃ desetuṃ – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa candimasūriyānaṃ sahabyatāyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಯಂ ಪಸ್ಸನ್ತಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ, ಅಞ್ಞೇ ಚಾಪಿ ಬಹುಜನಾ, ಯತೋ ಚ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾ ಉಗ್ಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ಚ ಓಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಆಯಾಚನ್ತಿ ಥೋಮಯನ್ತಿ ಪಞ್ಜಲಿಕಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ಅನುಪರಿವತ್ತನ್ತಿ, ತೇಸಮ್ಪಿ ನಪ್ಪಹೋನ್ತಿ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇತುಂ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ।
‘‘Iti kira, vāseṭṭha, yaṃ passanti tevijjā brāhmaṇā candimasūriye, aññe cāpi bahujanā, yato ca candimasūriyā uggacchanti, yattha ca ogacchanti, āyācanti thomayanti pañjalikā namassamānā anuparivattanti, tesampi nappahonti candimasūriyānaṃ sahabyatāya maggaṃ desetuṃ – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa candimasūriyānaṃ sahabyatāyā’’ti.
೫೩೨. ‘‘ಇತಿ ಪನ 7 ನ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜೇಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ 8 ಆಚರಿಯಾಮಹಯುಗೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ಯೇಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ, ತದನುಭಾಸನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ, ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ನ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ, ಯತ್ಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯಹಿಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ’’ತಿ। ತೇವ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಯಂ ನ ಜಾನಾಮ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಮ – ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ।
532. ‘‘Iti pana 9 na kira tevijjehi brāhmaṇehi brahmā sakkhidiṭṭho. Napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho. Napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyapācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho. Napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ yāva sattamā 10 ācariyāmahayugehi brahmā sakkhidiṭṭho. Yepi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi tevijjā brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti, tadanubhāsanti, bhāsitamanubhāsanti, vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi na evamāhaṃsu – ‘‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma, yattha vā brahmā, yena vā brahmā, yahiṃ vā brahmā’’ti. Teva tevijjā brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘‘yaṃ na jānāma, yaṃ na passāma, tassa sahabyatāya maggaṃ desema – ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’’ti.
೫೩೩. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ , ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
533. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama , evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತಿ – ‘‘ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ, ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ, ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Sādhu, vāseṭṭha, te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā yaṃ na jānanti, yaṃ na passanti, tassa sahabyatāya maggaṃ desessanti – ‘‘ayameva ujumaggo, ayamañjasāyano niyyāniko, niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣೀಉಪಮಾ
Janapadakalyāṇīupamā
೫೩೪. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪುರಿಸೋ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯ – ‘‘ಅಹಂ ಯಾ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಜನಪದೇ ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣೀ, ತಂ ಇಚ್ಛಾಮಿ, ತಂ ಕಾಮೇಮೀ’’ತಿ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ತ್ವಂ ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣಿಂ ಇಚ್ಛಸಿ ಕಾಮೇಸಿ, ಜಾನಾಸಿ ತಂ ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣಿಂ – ಖತ್ತಿಯೀ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೀ ವಾ ವೇಸ್ಸೀ ವಾ ಸುದ್ದೀ ವಾ’’ತಿ? ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ನೋ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ।
534. ‘‘Seyyathāpi, vāseṭṭha, puriso evaṃ vadeyya – ‘‘ahaṃ yā imasmiṃ janapade janapadakalyāṇī, taṃ icchāmi, taṃ kāmemī’’ti. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – khattiyī vā brāhmaṇī vā vessī vā suddī vā’’ti? Iti puṭṭho ‘‘no’’ti vadeyya.
‘‘ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ತ್ವಂ ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣಿಂ ಇಚ್ಛಸಿ ಕಾಮೇಸಿ, ಜಾನಾಸಿ ತಂ ಜನಪದಕಲ್ಯಾಣಿಂ – ಏವಂನಾಮಾ ಏವಂಗೋತ್ತಾತಿ ವಾ, ದೀಘಾ ವಾ ರಸ್ಸಾ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮಾ ವಾ ಕಾಳೀ ವಾ ಸಾಮಾ ವಾ ಮಙ್ಗುರಚ್ಛವೀ ವಾತಿ, ಅಮುಕಸ್ಮಿಂ ಗಾಮೇ ವಾ ನಿಗಮೇ ವಾ ನಗರೇ ವಾ’’ತಿ? ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘ನೋ’ತಿ ವದೇಯ್ಯ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ತ್ವಂ ನ ಜಾನಾಸಿ ನ ಪಸ್ಸಸಿ, ತಂ ತ್ವಂ ಇಚ್ಛಸಿ ಕಾಮೇಸೀ’’ತಿ? ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಆಮಾ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ।
‘‘Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – evaṃnāmā evaṃgottāti vā, dīghā vā rassā vā majjhimā vā kāḷī vā sāmā vā maṅguracchavī vāti, amukasmiṃ gāme vā nigame vā nagare vā’’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi na passasi, taṃ tvaṃ icchasi kāmesī’’ti? Iti puṭṭho ‘‘āmā’’ti vadeyya.
೫೩೫. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
535. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
೫೩೬. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜೇಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ, ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ, ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಾಮಹಯುಗೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ಯೇಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ, ತದನುಭಾಸನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ, ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ , ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ನ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ, ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ, ಯತ್ಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯಹಿಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ’’ತಿ। ತೇವ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಯಂ ನ ಜಾನಾಮ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಮ – ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ।
536. ‘‘Evameva kho, vāseṭṭha, na kira tevijjehi brāhmaṇehi brahmā sakkhidiṭṭho, napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho, napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyapācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho. Napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ yāva sattamā ācariyāmahayugehi brahmā sakkhidiṭṭho. Yepi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi tevijjā brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti, tadanubhāsanti, bhāsitamanubhāsanti, vācitamanuvācenti , seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi na evamāhaṃsu – ‘‘mayametaṃ jānāma, mayametaṃ passāma, yattha vā brahmā, yena vā brahmā, yahiṃ vā brahmā’’ti. Teva tevijjā brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘‘yaṃ na jānāma, yaṃ na passāma, tassa sahabyatāya maggaṃ desema – ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’’ti.
೫೩೭. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
537. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama, evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತಿ – ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾತಿ ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Sādhu, vāseṭṭha, te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā yaṃ na jānanti, yaṃ na passanti, tassa sahabyatāya maggaṃ desessanti – ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyāti netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ನಿಸ್ಸೇಣೀಉಪಮಾ
Nisseṇīupamā
೫೩೮. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪುರಿಸೋ ಚಾತುಮಹಾಪಥೇ ನಿಸ್ಸೇಣಿಂ ಕರೇಯ್ಯ – ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಆರೋಹಣಾಯ। ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಸ್ಸ ತ್ವಂ 11 ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಆರೋಹಣಾಯ ನಿಸ್ಸೇಣಿಂ ಕರೋಸಿ, ಜಾನಾಸಿ ತಂ ಪಾಸಾದಂ – ಪುರತ್ಥಿಮಾಯ ವಾ ದಿಸಾಯ ದಕ್ಖಿಣಾಯ ವಾ ದಿಸಾಯ ಪಚ್ಛಿಮಾಯ ವಾ ದಿಸಾಯ ಉತ್ತರಾಯ ವಾ ದಿಸಾಯ ಉಚ್ಚೋ ವಾ ನೀಚೋ ವಾ ಮಜ್ಝಿಮೋ ವಾ’’ತಿ? ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ನೋ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ।
538. ‘‘Seyyathāpi , vāseṭṭha, puriso cātumahāpathe nisseṇiṃ kareyya – pāsādassa ārohaṇāya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ambho purisa, yassa tvaṃ 12 pāsādassa ārohaṇāya nisseṇiṃ karosi, jānāsi taṃ pāsādaṃ – puratthimāya vā disāya dakkhiṇāya vā disāya pacchimāya vā disāya uttarāya vā disāya ucco vā nīco vā majjhimo vā’’ti? Iti puṭṭho ‘‘no’’ti vadeyya.
‘‘ತಮೇನಂ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯುಂ – ‘‘ಅಮ್ಭೋ ಪುರಿಸ, ಯಂ ತ್ವಂ ನ ಜಾನಾಸಿ, ನ ಪಸ್ಸಸಿ, ತಸ್ಸ ತ್ವಂ ಪಾಸಾದಸ್ಸ ಆರೋಹಣಾಯ ನಿಸ್ಸೇಣಿಂ ಕರೋಸೀ’’ತಿ? ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ‘‘ಆಮಾ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ।
‘‘Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi, na passasi, tassa tvaṃ pāsādassa ārohaṇāya nisseṇiṃ karosī’’ti? Iti puṭṭho ‘‘āmā’’ti vadeyya.
೫೩೯. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
539. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
೫೪೦. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜೇಹಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ, ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ, ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ, ನಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಯಾವ ಸತ್ತಮಾ ಆಚರಿಯಾಮಹಯುಗೇಹಿ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಸಕ್ಖಿದಿಟ್ಠೋ। ಯೇಪಿ ಕಿರ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಪುಬ್ಬಕಾ ಇಸಯೋ ಮನ್ತಾನಂ ಕತ್ತಾರೋ ಮನ್ತಾನಂ ಪವತ್ತಾರೋ, ಯೇಸಮಿದಂ ಏತರಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಪೋರಾಣಂ ಮನ್ತಪದಂ ಗೀತಂ ಪವುತ್ತಂ ಸಮಿಹಿತಂ, ತದನುಗಾಯನ್ತಿ, ತದನುಭಾಸನ್ತಿ, ಭಾಸಿತಮನುಭಾಸನ್ತಿ, ವಾಚಿತಮನುವಾಚೇನ್ತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಅಟ್ಠಕೋ ವಾಮಕೋ ವಾಮದೇವೋ ವೇಸ್ಸಾಮಿತ್ತೋ ಯಮತಗ್ಗಿ ಅಙ್ಗೀರಸೋ ಭಾರದ್ವಾಜೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಕಸ್ಸಪೋ ಭಗು, ತೇಪಿ ನ ಏವಮಾಹಂಸು – ಮಯಮೇತಂ ಜಾನಾಮ , ಮಯಮೇತಂ ಪಸ್ಸಾಮ, ಯತ್ಥ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಯಹಿಂ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾತಿ। ತೇವ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಯಂ ನ ಜಾನಾಮ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸಾಮ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಮ, ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಹಬ್ಯತಾಯಾ’’ತಿ।
540. ‘‘Evameva kho, vāseṭṭha, na kira tevijjehi brāhmaṇehi brahmā sakkhidiṭṭho, napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho, napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ ācariyapācariyehi brahmā sakkhidiṭṭho, napi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ yāva sattamā ācariyāmahayugehi brahmā sakkhidiṭṭho. Yepi kira tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ pubbakā isayo mantānaṃ kattāro mantānaṃ pavattāro, yesamidaṃ etarahi tevijjā brāhmaṇā porāṇaṃ mantapadaṃ gītaṃ pavuttaṃ samihitaṃ, tadanugāyanti, tadanubhāsanti, bhāsitamanubhāsanti, vācitamanuvācenti, seyyathidaṃ – aṭṭhako vāmako vāmadevo vessāmitto yamataggi aṅgīraso bhāradvājo vāseṭṭho kassapo bhagu, tepi na evamāhaṃsu – mayametaṃ jānāma , mayametaṃ passāma, yattha vā brahmā, yena vā brahmā, yahiṃ vā brahmāti. Teva tevijjā brāhmaṇā evamāhaṃsu – ‘‘yaṃ na jānāma, yaṃ na passāma, tassa sahabyatāya maggaṃ desema, ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasahabyatāyā’’ti.
೫೪೧. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ನನು ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ? ‘‘ಅದ್ಧಾ ಖೋ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಏವಂ ಸನ್ತೇ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪ್ಪಾಟಿಹೀರಕತಂ ಭಾಸಿತಂ ಸಮ್ಪಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
541. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, nanu evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bho gotama, evaṃ sante tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.
‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ। ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯಂ ನ ಜಾನನ್ತಿ, ಯಂ ನ ಪಸ್ಸನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇಸ್ಸನ್ತಿ। ಅಯಮೇವ ಉಜುಮಗ್ಗೋ ಅಯಮಞ್ಜಸಾಯನೋ ನಿಯ್ಯಾನಿಕೋ ನಿಯ್ಯಾತಿ ತಕ್ಕರಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಸಬ್ಯತಾಯಾತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Sādhu, vāseṭṭha. Te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā yaṃ na jānanti, yaṃ na passanti, tassa sahabyatāya maggaṃ desessanti. Ayameva ujumaggo ayamañjasāyano niyyāniko niyyāti takkarassa brahmasabyatāyāti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ಅಚಿರವತೀನದೀಉಪಮಾ
Aciravatīnadīupamā
೫೪೨. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಯಂ ಅಚಿರವತೀ ನದೀ ಪೂರಾ ಉದಕಸ್ಸ ಸಮತಿತ್ತಿಕಾ ಕಾಕಪೇಯ್ಯಾ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಪಾರತ್ಥಿಕೋ ಪಾರಗವೇಸೀ ಪಾರಗಾಮೀ ಪಾರಂ ತರಿತುಕಾಮೋ। ಸೋ ಓರಿಮೇ ತೀರೇ ಠಿತೋ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಅವ್ಹೇಯ್ಯ – ‘‘ಏಹಿ ಪಾರಾಪಾರಂ, ಏಹಿ ಪಾರಾಪಾರ’’ನ್ತಿ।
542. ‘‘Seyyathāpi, vāseṭṭha, ayaṃ aciravatī nadī pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Atha puriso āgaccheyya pāratthiko pāragavesī pāragāmī pāraṃ taritukāmo. So orime tīre ṭhito pārimaṃ tīraṃ avheyya – ‘‘ehi pārāpāraṃ, ehi pārāpāra’’nti.
೫೪೩. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಪಿ ನು ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಅವ್ಹಾಯನಹೇತು ವಾ ಆಯಾಚನಹೇತು ವಾ ಪತ್ಥನಹೇತು ವಾ ಅಭಿನನ್ದನಹೇತು ವಾ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಓರಿಮಂ ತೀರಂ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
543. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, api nu tassa purisassa avhāyanahetu vā āyācanahetu vā patthanahetu vā abhinandanahetu vā aciravatiyā nadiyā pārimaṃ tīraṃ orimaṃ tīraṃ āgaccheyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
೫೪೪. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಪಹಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ, ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ ಏವಮಾಹಂಸು – ‘‘ಇನ್ದಮವ್ಹಯಾಮ, ಸೋಮಮವ್ಹಯಾಮ, ವರುಣಮವ್ಹಯಾಮ, ಈಸಾನಮವ್ಹಯಾಮ, ಪಜಾಪತಿಮವ್ಹಯಾಮ, ಬ್ರಹ್ಮಮವ್ಹಯಾಮ, ಮಹಿದ್ಧಿಮವ್ಹಯಾಮ, ಯಮಮವ್ಹಯಾಮಾ’’ತಿ।
544. ‘‘Evameva kho, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā ye dhammā brāhmaṇakārakā te dhamme pahāya vattamānā, ye dhammā abrāhmaṇakārakā te dhamme samādāya vattamānā evamāhaṃsu – ‘‘indamavhayāma, somamavhayāma, varuṇamavhayāma, īsānamavhayāma, pajāpatimavhayāma, brahmamavhayāma, mahiddhimavhayāma, yamamavhayāmā’’ti.
‘‘ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಪಹಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ, ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ ಅವ್ಹಾಯನಹೇತು ವಾ ಆಯಾಚನಹೇತು ವಾ ಪತ್ಥನಹೇತು ವಾ ಅಭಿನನ್ದನಹೇತು ವಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯೂಪಗಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā ye dhammā brāhmaṇakārakā te dhamme pahāya vattamānā, ye dhammā abrāhmaṇakārakā te dhamme samādāya vattamānā avhāyanahetu vā āyācanahetu vā patthanahetu vā abhinandanahetu vā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmānaṃ sahabyūpagā bhavissantī’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
೫೪೫. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಯಂ ಅಚಿರವತೀ ನದೀ ಪೂರಾ ಉದಕಸ್ಸ ಸಮತಿತ್ತಿಕಾ ಕಾಕಪೇಯ್ಯಾ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಪಾರತ್ಥಿಕೋ ಪಾರಗವೇಸೀ ಪಾರಗಾಮೀ ಪಾರಂ ತರಿತುಕಾಮೋ। ಸೋ ಓರಿಮೇ ತೀರೇ ದಳ್ಹಾಯ ಅನ್ದುಯಾ ಪಚ್ಛಾಬಾಹಂ ಗಾಳ್ಹಬನ್ಧನಂ ಬದ್ಧೋ।
545. ‘‘Seyyathāpi, vāseṭṭha, ayaṃ aciravatī nadī pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Atha puriso āgaccheyya pāratthiko pāragavesī pāragāmī pāraṃ taritukāmo. So orime tīre daḷhāya anduyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ baddho.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಓರಿಮಾ ತೀರಾ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, api nu so puriso aciravatiyā nadiyā orimā tīrā pārimaṃ tīraṃ gaccheyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
೫೪೬. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ಕಾಮಗುಣಾ ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಅನ್ದೂತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಬನ್ಧನನ್ತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರೂಪಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ। ಸೋತವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಸದ್ದಾ…ಪೇ॰… ಘಾನವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಗನ್ಧಾ… ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ರಸಾ… ಕಾಯವಿಞ್ಞೇಯ್ಯಾ ಫೋಟ್ಠಬ್ಬಾ ಇಟ್ಠಾ ಕನ್ತಾ ಮನಾಪಾ ಪಿಯರೂಪಾ ಕಾಮೂಪಸಂಹಿತಾ ರಜನೀಯಾ।
546. ‘‘Evameva kho, vāseṭṭha, pañcime kāmaguṇā ariyassa vinaye andūtipi vuccanti, bandhanantipi vuccanti. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā.
‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣಾ ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಅನ್ದೂತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಬನ್ಧನನ್ತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ । ಇಮೇ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಗಧಿತಾ ಮುಚ್ಛಿತಾ ಅಜ್ಝೋಪನ್ನಾ ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಾವಿನೋ ಅನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ, ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಪಹಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ, ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ, ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ ಪಞ್ಚ ಕಾಮಗುಣೇ ಗಧಿತಾ ಮುಚ್ಛಿತಾ ಅಜ್ಝೋಪನ್ನಾ ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಾವಿನೋ ಅನಿಸ್ಸರಣಪಞ್ಞಾ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಾ ಕಾಮನ್ದುಬನ್ಧನಬದ್ಧಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯೂಪಗಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Ime kho, vāseṭṭha, pañca kāmaguṇā ariyassa vinaye andūtipi vuccanti, bandhanantipi vuccanti . Ime kho vāseṭṭha pañca kāmaguṇe tevijjā brāhmaṇā gadhitā mucchitā ajjhopannā anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti. Te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā ye dhammā brāhmaṇakārakā, te dhamme pahāya vattamānā, ye dhammā abrāhmaṇakārakā, te dhamme samādāya vattamānā pañca kāmaguṇe gadhitā mucchitā ajjhopannā anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjantā kāmandubandhanabaddhā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmānaṃ sahabyūpagā bhavissantī’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
೫೪೭. ‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಯಂ ಅಚಿರವತೀ ನದೀ ಪೂರಾ ಉದಕಸ್ಸ ಸಮತಿತ್ತಿಕಾ ಕಾಕಪೇಯ್ಯಾ। ಅಥ ಪುರಿಸೋ ಆಗಚ್ಛೇಯ್ಯ ಪಾರತ್ಥಿಕೋ ಪಾರಗವೇಸೀ ಪಾರಗಾಮೀ ಪಾರಂ ತರಿತುಕಾಮೋ। ಸೋ ಓರಿಮೇ ತೀರೇ ಸಸೀಸಂ ಪಾರುಪಿತ್ವಾ ನಿಪಜ್ಜೇಯ್ಯ।
547. ‘‘Seyyathāpi , vāseṭṭha, ayaṃ aciravatī nadī pūrā udakassa samatittikā kākapeyyā. Atha puriso āgaccheyya pāratthiko pāragavesī pāragāmī pāraṃ taritukāmo. So orime tīre sasīsaṃ pārupitvā nipajjeyya.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಪಿ ನು ಸೋ ಪುರಿಸೋ ಅಚಿರವತಿಯಾ ನದಿಯಾ ಓರಿಮಾ ತೀರಾ ಪಾರಿಮಂ ತೀರಂ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, api nu so puriso aciravatiyā nadiyā orimā tīrā pārimaṃ tīraṃ gaccheyyā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’.
೫೪೮. ‘‘ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಞ್ಚಿಮೇ ನೀವರಣಾ ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಆವರಣಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ನೀವರಣಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಓನಾಹನಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಪರಿಯೋನಾಹನಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ಕತಮೇ ಪಞ್ಚ? ಕಾಮಚ್ಛನ್ದನೀವರಣಂ, ಬ್ಯಾಪಾದನೀವರಣಂ, ಥಿನಮಿದ್ಧನೀವರಣಂ, ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚನೀವರಣಂ, ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾನೀವರಣಂ। ಇಮೇ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಞ್ಚ ನೀವರಣಾ ಅರಿಯಸ್ಸ ವಿನಯೇ ಆವರಣಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ನೀವರಣಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಓನಾಹನಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ, ಪರಿಯೋನಾಹನಾತಿಪಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ।
548. ‘‘Evameva kho, vāseṭṭha, pañcime nīvaraṇā ariyassa vinaye āvaraṇātipi vuccanti, nīvaraṇātipi vuccanti, onāhanātipi vuccanti, pariyonāhanātipi vuccanti. Katame pañca? Kāmacchandanīvaraṇaṃ, byāpādanīvaraṇaṃ, thinamiddhanīvaraṇaṃ, uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ, vicikicchānīvaraṇaṃ. Ime kho, vāseṭṭha, pañca nīvaraṇā ariyassa vinaye āvaraṇātipi vuccanti, nīvaraṇātipi vuccanti, onāhanātipi vuccanti, pariyonāhanātipi vuccanti.
೫೪೯. ‘‘ಇಮೇಹಿ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಞ್ಚಹಿ ನೀವರಣೇಹಿ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಆವುಟಾ ನಿವುಟಾ ಓನದ್ಧಾ 13 ಪರಿಯೋನದ್ಧಾ। ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಪಹಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ, ಯೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಬ್ರಾಹ್ಮಣಕಾರಕಾ ತೇ ಧಮ್ಮೇ ಸಮಾದಾಯ ವತ್ತಮಾನಾ ಪಞ್ಚಹಿ ನೀವರಣೇಹಿ ಆವುಟಾ ನಿವುಟಾ ಓನದ್ಧಾ ಪರಿಯೋನದ್ಧಾ 14 ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯೂಪಗಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
549. ‘‘Imehi kho, vāseṭṭha, pañcahi nīvaraṇehi tevijjā brāhmaṇā āvuṭā nivuṭā onaddhā 15 pariyonaddhā. Te vata, vāseṭṭha, tevijjā brāhmaṇā ye dhammā brāhmaṇakārakā te dhamme pahāya vattamānā, ye dhammā abrāhmaṇakārakā te dhamme samādāya vattamānā pañcahi nīvaraṇehi āvuṭā nivuṭā onaddhā pariyonaddhā 16 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā brahmānaṃ sahabyūpagā bhavissantī’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
ಸಂಸನ್ದನಕಥಾ
Saṃsandanakathā
೫೫೦. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಕಿನ್ತಿ ತೇ ಸುತಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವುದ್ಧಾನಂ ಮಹಲ್ಲಕಾನಂ ಆಚರಿಯಪಾಚರಿಯಾನಂ ಭಾಸಮಾನಾನಂ, ಸಪರಿಗ್ಗಹೋ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸವೇರಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅವೇರಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅವೇರಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ವಸವತ್ತೀ ವಾ ಅವಸವತ್ತೀ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ವಸವತ್ತೀ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
550. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, kinti te sutaṃ brāhmaṇānaṃ vuddhānaṃ mahallakānaṃ ācariyapācariyānaṃ bhāsamānānaṃ, sapariggaho vā brahmā apariggaho vā’’ti? ‘‘Apariggaho, bho gotama’’. ‘‘Saveracitto vā averacitto vā’’ti? ‘‘Averacitto, bho gotama’’. ‘‘Sabyāpajjacitto vā abyāpajjacitto vā’’ti? ‘‘Abyāpajjacitto, bho gotama’’. ‘‘Saṃkiliṭṭhacitto vā asaṃkiliṭṭhacitto vā’’ti? ‘‘Asaṃkiliṭṭhacitto, bho gotama’’. ‘‘Vasavattī vā avasavattī vā’’ti? ‘‘Vasavattī, bho gotama’’.
‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸಪರಿಗ್ಗಹಾ ವಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಪರಿಗ್ಗಹಾ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸವೇರಚಿತ್ತಾ ವಾ ಅವೇರಚಿತ್ತಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸವೇರಚಿತ್ತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ’’ । ‘‘ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತಾ ವಾ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ವಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತಾ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ವಸವತ್ತೀ ವಾ ಅವಸವತ್ತೀ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅವಸವತ್ತೀ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, sapariggahā vā tevijjā brāhmaṇā apariggahā vā’’ti? ‘‘Sapariggahā, bho gotama’’. ‘‘Saveracittā vā averacittā vā’’ti? ‘‘Saveracittā, bho gotama’’ . ‘‘Sabyāpajjacittā vā abyāpajjacittā vā’’ti? ‘‘Sabyāpajjacittā, bho gotama’’. ‘‘Saṃkiliṭṭhacittā vā asaṃkiliṭṭhacittā vā’’ti? ‘‘Saṃkiliṭṭhacittā, bho gotama’’. ‘‘Vasavattī vā avasavattī vā’’ti? ‘‘Avasavattī, bho gotama’’.
೫೫೧. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸಪರಿಗ್ಗಹಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ। ಅಪಿ ನು ಖೋ ಸಪರಿಗ್ಗಹಾನಂ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ಅಪರಿಗ್ಗಹೇನ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದತಿ ಸಮೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸಪರಿಗ್ಗಹಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಸಹಬ್ಯೂಪಗಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
551. ‘‘Iti kira, vāseṭṭha, sapariggahā tevijjā brāhmaṇā apariggaho brahmā. Api nu kho sapariggahānaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ apariggahena brahmunā saddhiṃ saṃsandati sametī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, vāseṭṭha, te vata, vāseṭṭha, sapariggahā tevijjā brāhmaṇā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apariggahassa brahmuno sahabyūpagā bhavissantī’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸವೇರಚಿತ್ತಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ, ಅವೇರಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ…ಪೇ॰… ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ… ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತಾ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ… ಅವಸವತ್ತೀ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ವಸವತ್ತೀ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಅಪಿ ನು ಖೋ ಅವಸವತ್ತೀನಂ ತೇವಿಜ್ಜಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ ವಸವತ್ತಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದತಿ ಸಮೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತೇ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅವಸವತ್ತೀ ತೇವಿಜ್ಜಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಾ ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ವಸವತ್ತಿಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಸಹಬ್ಯೂಪಗಾ ಭವಿಸ್ಸನ್ತೀ’’ತಿ, ನೇತಂ ಠಾನಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Iti kira, vāseṭṭha, saveracittā tevijjā brāhmaṇā, averacitto brahmā…pe… sabyāpajjacittā tevijjā brāhmaṇā abyāpajjacitto brahmā… saṃkiliṭṭhacittā tevijjā brāhmaṇā asaṃkiliṭṭhacitto brahmā… avasavattī tevijjā brāhmaṇā vasavattī brahmā, api nu kho avasavattīnaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ vasavattinā brahmunā saddhiṃ saṃsandati sametī’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, vāseṭṭha, te vata, vāseṭṭha, avasavattī tevijjā brāhmaṇā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā vasavattissa brahmuno sahabyūpagā bhavissantī’’ti, netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
೫೫೩. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸುತಂ ಮೇತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ಜಾನಾತೀ’’ತಿ। ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ। ಆಸನ್ನೇ ಇತೋ ಮನಸಾಕಟಂ, ನ ಇತೋ ದೂರೇ ಮನಸಾಕಟ’’ನ್ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಆಸನ್ನೇ ಇತೋ ಮನಸಾಕಟಂ, ನ ಇತೋ ದೂರೇ ಮನಸಾಕಟ’’ನ್ತಿ।
553. Evaṃ vutte, vāseṭṭho māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho gotama, samaṇo gotamo brahmānaṃ sahabyatāya maggaṃ jānātī’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha. Āsanne ito manasākaṭaṃ, na ito dūre manasākaṭa’’nti? ‘‘Evaṃ, bho gotama, āsanne ito manasākaṭaṃ, na ito dūre manasākaṭa’’nti.
೫೫೪. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಇಧಸ್ಸ ಪುರಿಸೋ ಮನಸಾಕಟೇ ಜಾತಸಂವದ್ಧೋ। ತಮೇನಂ ಮನಸಾಕಟತೋ ತಾವದೇವ ಅವಸಟಂ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯುಂ। ಸಿಯಾ ನು ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮನಸಾಕಟೇ ಜಾತಸಂವದ್ಧಸ್ಸ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ ದನ್ಧಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ ವಿತ್ಥಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ನೋ ಹಿದಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು’’? ‘‘ಅಮು ಹಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಪುರಿಸೋ ಮನಸಾಕಟೇ ಜಾತಸಂವದ್ಧೋ, ತಸ್ಸ ಸಬ್ಬಾನೇವ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಮಗ್ಗಾನಿ ಸುವಿದಿತಾನೀ’’ತಿ।
554. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, idhassa puriso manasākaṭe jātasaṃvaddho. Tamenaṃ manasākaṭato tāvadeva avasaṭaṃ manasākaṭassa maggaṃ puccheyyuṃ. Siyā nu kho, vāseṭṭha, tassa purisassa manasākaṭe jātasaṃvaddhassa manasākaṭassa maggaṃ puṭṭhassa dandhāyitattaṃ vā vitthāyitattaṃ vā’’ti? ‘‘No hidaṃ, bho gotama’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bho gotama, puriso manasākaṭe jātasaṃvaddho, tassa sabbāneva manasākaṭassa maggāni suviditānī’’ti.
‘‘ಸಿಯಾ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತಸ್ಸ ಪುರಿಸಸ್ಸ ಮನಸಾಕಟೇ ಜಾತಸಂವದ್ಧಸ್ಸ ಮನಸಾಕಟಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ ದನ್ಧಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ ವಿತ್ಥಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ, ನ ತ್ವೇವ ತಥಾಗತಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗಾಮಿನಿಯಾ ವಾ ಪಟಿಪದಾಯ ಪುಟ್ಠಸ್ಸ ದನ್ಧಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ ವಿತ್ಥಾಯಿತತ್ತಂ ವಾ। ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಚಾಹಂ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಪಜಾನಾಮಿ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಞ್ಚ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಗಾಮಿನಿಞ್ಚ ಪಟಿಪದಂ, ಯಥಾ ಪಟಿಪನ್ನೋ ಚ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಂ ಉಪಪನ್ನೋ, ತಞ್ಚ ಪಜಾನಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Siyā kho, vāseṭṭha, tassa purisassa manasākaṭe jātasaṃvaddhassa manasākaṭassa maggaṃ puṭṭhassa dandhāyitattaṃ vā vitthāyitattaṃ vā, na tveva tathāgatassa brahmaloke vā brahmalokagāminiyā vā paṭipadāya puṭṭhassa dandhāyitattaṃ vā vitthāyitattaṃ vā. Brahmānaṃ cāhaṃ, vāseṭṭha, pajānāmi brahmalokañca brahmalokagāminiñca paṭipadaṃ, yathā paṭipanno ca brahmalokaṃ upapanno, tañca pajānāmī’’ti.
೫೫೫. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸುತಂ ಮೇತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಸಮಣೋ ಗೋತಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇತೀ’’ತಿ। ‘‘ಸಾಧು ನೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದೇಸೇತು ಉಲ್ಲುಮ್ಪತು ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಂ ಪಜ’’ನ್ತಿ। ‘‘ತೇನ ಹಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸುಣಾಹಿ; ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕರೋಹಿ; ಭಾಸಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಭೋ’’ತಿ ಖೋ ವಾಸೇಟ್ಠೋ ಮಾಣವೋ ಭಗವತೋ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
555. Evaṃ vutte, vāseṭṭho māṇavo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bho gotama, samaṇo gotamo brahmānaṃ sahabyatāya maggaṃ desetī’’ti. ‘‘Sādhu no bhavaṃ gotamo brahmānaṃ sahabyatāya maggaṃ desetu ullumpatu bhavaṃ gotamo brāhmaṇiṃ paja’’nti. ‘‘Tena hi, vāseṭṭha, suṇāhi; sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ bho’’ti kho vāseṭṭho māṇavo bhagavato paccassosi.
ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಮಗ್ಗದೇಸನಾ
Brahmalokamaggadesanā
೫೫೬. ಭಗವಾ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಇಧ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ತಥಾಗತೋ ಲೋಕೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅರಹಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ…ಪೇ॰… (ಯಥಾ ೧೯೦-೨೧೨ ಅನುಚ್ಛೇದೇಸು ಏವಂ ವಿತ್ಥಾರೇತಬ್ಬಂ)। ಏವಂ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲಸಮ್ಪನ್ನೋ ಹೋತಿ…ಪೇ॰… ತಸ್ಸಿಮೇ ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹೀನೇ ಅತ್ತನಿ ಸಮನುಪಸ್ಸತೋ ಪಾಮೋಜ್ಜಂ ಜಾಯತಿ, ಪಮುದಿತಸ್ಸ ಪೀತಿ ಜಾಯತಿ, ಪೀತಿಮನಸ್ಸ ಕಾಯೋ ಪಸ್ಸಮ್ಭತಿ, ಪಸ್ಸದ್ಧಕಾಯೋ ಸುಖಂ ವೇದೇತಿ, ಸುಖಿನೋ ಚಿತ್ತಂ ಸಮಾಧಿಯತಿ।
556. Bhagavā etadavoca – ‘‘idha, vāseṭṭha, tathāgato loke uppajjati arahaṃ, sammāsambuddho…pe… (yathā 190-212 anucchedesu evaṃ vitthāretabbaṃ). Evaṃ kho, vāseṭṭha, bhikkhu sīlasampanno hoti…pe… tassime pañca nīvaraṇe pahīne attani samanupassato pāmojjaṃ jāyati, pamuditassa pīti jāyati, pītimanassa kāyo passambhati, passaddhakāyo sukhaṃ vedeti, sukhino cittaṃ samādhiyati.
‘‘ಸೋ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ । ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಮೇತ್ತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ।
‘‘So mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati . Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಬಲವಾ ಸಙ್ಖಧಮೋ ಅಪ್ಪಕಸಿರೇನೇವ ಚತುದ್ದಿಸಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಏವಂ ಭಾವಿತಾಯ ಮೇತ್ತಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಯಂ ಪಮಾಣಕತಂ ಕಮ್ಮಂ ನ ತಂ ತತ್ರಾವಸಿಸ್ಸತಿ, ನ ತಂ ತತ್ರಾವತಿಟ್ಠತಿ। ಅಯಮ್ಪಿ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗೋ।
‘‘Seyyathāpi, vāseṭṭha, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya; evameva kho, vāseṭṭha, evaṃ bhāvitāya mettāya cetovimuttiyā yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhati. Ayampi kho, vāseṭṭha, brahmānaṃ sahabyatāya maggo.
‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಭಿಕ್ಖು ಕರುಣಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಮುದಿತಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ…ಪೇ॰… ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ಏಕಂ ದಿಸಂ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ। ತಥಾ ದುತಿಯಂ। ತಥಾ ತತಿಯಂ। ತಥಾ ಚತುತ್ಥಂ। ಇತಿ ಉದ್ಧಮಧೋ ತಿರಿಯಂ ಸಬ್ಬಧಿ ಸಬ್ಬತ್ತತಾಯ ಸಬ್ಬಾವನ್ತಂ ಲೋಕಂ ಉಪೇಕ್ಖಾಸಹಗತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಪುಲೇನ ಮಹಗ್ಗತೇನ ಅಪ್ಪಮಾಣೇನ ಅವೇರೇನ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜೇನ ಫರಿತ್ವಾ ವಿಹರತಿ।
‘‘Puna caparaṃ, vāseṭṭha, bhikkhu karuṇāsahagatena cetasā…pe… muditāsahagatena cetasā…pe… upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati. Tathā dutiyaṃ. Tathā tatiyaṃ. Tathā catutthaṃ. Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
‘‘ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ವಾಸೇಟ್ಠ, ಬಲವಾ ಸಙ್ಖಧಮೋ ಅಪ್ಪಕಸಿರೇನೇವ ಚತುದ್ದಿಸಾ ವಿಞ್ಞಾಪೇಯ್ಯ। ಏವಮೇವ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಏವಂ ಭಾವಿತಾಯ ಉಪೇಕ್ಖಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ ಯಂ ಪಮಾಣಕತಂ ಕಮ್ಮಂ ನ ತಂ ತತ್ರಾವಸಿಸ್ಸತಿ, ನ ತಂ ತತ್ರಾವತಿಟ್ಠತಿ। ಅಯಂ ಖೋ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಬ್ರಹ್ಮಾನಂ ಸಹಬ್ಯತಾಯ ಮಗ್ಗೋ।
‘‘Seyyathāpi , vāseṭṭha, balavā saṅkhadhamo appakasireneva catuddisā viññāpeyya. Evameva kho, vāseṭṭha, evaṃ bhāvitāya upekkhāya cetovimuttiyā yaṃ pamāṇakataṃ kammaṃ na taṃ tatrāvasissati, na taṃ tatrāvatiṭṭhati. Ayaṃ kho, vāseṭṭha, brahmānaṃ sahabyatāya maggo.
೫೫೭. ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞಸಿ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಏವಂವಿಹಾರೀ ಭಿಕ್ಖು ಸಪರಿಗ್ಗಹೋ ವಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸವೇರಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅವೇರಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅವೇರಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ವಾ ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ವಸವತ್ತೀ ವಾ ಅವಸವತ್ತೀ ವಾ’’ತಿ? ‘‘ವಸವತ್ತೀ, ಭೋ ಗೋತಮ’’।
557. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, vāseṭṭha, evaṃvihārī bhikkhu sapariggaho vā apariggaho vā’’ti? ‘‘Apariggaho, bho gotama’’. ‘‘Saveracitto vā averacitto vā’’ti? ‘‘Averacitto, bho gotama’’. ‘‘Sabyāpajjacitto vā abyāpajjacitto vā’’ti? ‘‘Abyāpajjacitto, bho gotama’’. ‘‘Saṃkiliṭṭhacitto vā asaṃkiliṭṭhacitto vā’’ti? ‘‘Asaṃkiliṭṭhacitto, bho gotama’’. ‘‘Vasavattī vā avasavattī vā’’ti? ‘‘Vasavattī, bho gotama’’.
‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ। ಅಪಿ ನು ಖೋ ಅಪರಿಗ್ಗಹಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಅಪರಿಗ್ಗಹೇನ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದತಿ ಸಮೇತೀ’’ತಿ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸೋ ವತ ವಾಸೇಟ್ಠ ಅಪರಿಗ್ಗಹೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ಅಪರಿಗ್ಗಹಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಸಹಬ್ಯೂಪಗೋ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತಿ।
‘‘Iti kira, vāseṭṭha, apariggaho bhikkhu, apariggaho brahmā. Api nu kho apariggahassa bhikkhuno apariggahena brahmunā saddhiṃ saṃsandati sametī’’ti? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, vāseṭṭha, so vata vāseṭṭha apariggaho bhikkhu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apariggahassa brahmuno sahabyūpago bhavissatī’’ti, ṭhānametaṃ vijjati.
೫೫೮. ‘‘ಇತಿ ಕಿರ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಅವೇರಚಿತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅವೇರಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ…ಪೇ॰… ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಬ್ಯಾಪಜ್ಜಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ… ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಭಿಕ್ಖು, ಅಸಂಕಿಲಿಟ್ಠಚಿತ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಾ… ವಸವತ್ತೀ ಭಿಕ್ಖು, ವಸವತ್ತೀ ಬ್ರಹ್ಮಾ, ಅಪಿ ನು ಖೋ ವಸವತ್ತಿಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ವಸವತ್ತಿನಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ಸದ್ಧಿಂ ಸಂಸನ್ದತಿ ಸಮೇತೀ’’ತಿ ? ‘‘ಏವಂ, ಭೋ ಗೋತಮ’’। ‘‘ಸಾಧು, ವಾಸೇಟ್ಠ, ಸೋ ವತ, ವಾಸೇಟ್ಠ, ವಸವತ್ತೀ ಭಿಕ್ಖು ಕಾಯಸ್ಸ ಭೇದಾ ಪರಂ ಮರಣಾ ವಸವತ್ತಿಸ್ಸ ಬ್ರಹ್ಮುನೋ ಸಹಬ್ಯೂಪಗೋ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಠಾನಮೇತಂ ವಿಜ್ಜತೀ’’ತಿ।
558. ‘‘Iti kira, vāseṭṭha, averacitto bhikkhu, averacitto brahmā…pe… abyāpajjacitto bhikkhu, abyāpajjacitto brahmā… asaṃkiliṭṭhacitto bhikkhu, asaṃkiliṭṭhacitto brahmā… vasavattī bhikkhu, vasavattī brahmā, api nu kho vasavattissa bhikkhuno vasavattinā brahmunā saddhiṃ saṃsandati sametī’’ti ? ‘‘Evaṃ, bho gotama’’. ‘‘Sādhu, vāseṭṭha, so vata, vāseṭṭha, vasavattī bhikkhu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā vasavattissa brahmuno sahabyūpago bhavissatīti, ṭhānametaṃ vijjatī’’ti.
೫೫೯. ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ವಾಸೇಟ್ಠಭಾರದ್ವಾಜಾ ಮಾಣವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚುಂ – ‘‘ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ, ಅಭಿಕ್ಕನ್ತಂ, ಭೋ ಗೋತಮ! ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಭೋ ಗೋತಮ, ನಿಕ್ಕುಜ್ಜಿತಂ ವಾ ಉಕ್ಕುಜ್ಜೇಯ್ಯ, ಪಟಿಚ್ಛನ್ನಂ ವಾ ವಿವರೇಯ್ಯ, ಮೂಳ್ಹಸ್ಸ ವಾ ಮಗ್ಗಂ ಆಚಿಕ್ಖೇಯ್ಯ, ಅನ್ಧಕಾರೇ ವಾ ತೇಲಪಜ್ಜೋತಂ ಧಾರೇಯ್ಯ ‘ಚಕ್ಖುಮನ್ತೋ ರೂಪಾನಿ ದಕ್ಖನ್ತೀ’ತಿ। ಏವಮೇವಂ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಧಮ್ಮೋ ಪಕಾಸಿತೋ । ಏತೇ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಗೋತಮಂ ಸರಣಂ ಗಚ್ಛಾಮ, ಧಮ್ಮಞ್ಚ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ। ಉಪಾಸಕೇ ನೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಧಾರೇತು ಅಜ್ಜತಗ್ಗೇ ಪಾಣುಪೇತೇ ಸರಣಂ ಗತೇ’’ತಿ।
559. Evaṃ vutte, vāseṭṭhabhāradvājā māṇavā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti. Evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito . Ete mayaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāma, dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.
ತೇವಿಜ್ಜಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ತೇರಸಮಂ।
Tevijjasuttaṃ niṭṭhitaṃ terasamaṃ.
ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧವಗ್ಗೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ।
Sīlakkhandhavaggo niṭṭhito.
ತಸ್ಸುದ್ದಾನಂ –
Tassuddānaṃ –
ಬ್ರಹ್ಮಾಸಾಮಞ್ಞಅಮ್ಬಟ್ಠ ,
Brahmāsāmaññaambaṭṭha ,
ಸೋಣಕೂಟಮಹಾಲಿಜಾಲಿನೀ।
Soṇakūṭamahālijālinī;
ಸೀಹಪೋಟ್ಠಪಾದಸುಭೋ ಕೇವಟ್ಟೋ,
Sīhapoṭṭhapādasubho kevaṭṭo,
ಲೋಹಿಚ್ಚತೇವಿಜ್ಜಾ ತೇರಸಾತಿ॥
Lohiccatevijjā terasāti.
ಸೀಲಕ್ಖನ್ಧವಗ್ಗಪಾಳಿ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sīlakkhandhavaggapāḷi niṭṭhitā.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ದೀಘ ನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ೧೩. ತೇವಿಜ್ಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 13. Tevijjasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ದೀಘನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ೧೩. ತೇವಿಜ್ಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 13. Tevijjasuttavaṇṇanā
