| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਦੀਘ ਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
੧੩. ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
13. Tevijjasuttavaṇṇanā
੫੧੮. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ…ਪੇ॰… ਕੋਸਲੇਸੂਤਿ ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਰਾਯਂ ਅਨੁਤ੍ਤਾਨਪਦવਣ੍ਣਨਾ। ਮਨਸਾਕਟਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਨਾਮਂ। ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਮਨਸਾਕਟਸ੍ਸਾਤਿ ਮਨਸਾਕਟਤੋ ਅવਿਦੂਰੇ ਉਤ੍ਤਰਪਸ੍ਸੇ। ਅਮ੍ਬવਨੇਤਿ ਤਰੁਣਅਮ੍ਬਰੁਕ੍ਖਸਣ੍ਡੇ, ਰਮਣੀਯੋ ਕਿਰ ਸੋ ਭੂਮਿਭਾਗੋ, ਹੇਟ੍ਠਾ ਰਜਤਪਟ੍ਟਸਦਿਸਾ વਾਲਿਕਾ વਿਪ੍ਪਕਿਣ੍ਣਾ, ਉਪਰਿ ਮਣਿવਿਤਾਨਂ વਿਯ ਘਨਸਾਖਾਪਤ੍ਤਂ ਅਮ੍ਬવਨਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨੁਚ੍ਛવਿਕੇ ਪવਿવੇਕਸੁਖੇ ਅਮ੍ਬવਨੇ વਿਹਰਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
518.Evaṃme sutaṃ…pe… kosalesūti tevijjasuttaṃ. Tatrāyaṃ anuttānapadavaṇṇanā. Manasākaṭanti tassa gāmassa nāmaṃ. Uttarena manasākaṭassāti manasākaṭato avidūre uttarapasse. Ambavaneti taruṇaambarukkhasaṇḍe, ramaṇīyo kira so bhūmibhāgo, heṭṭhā rajatapaṭṭasadisā vālikā vippakiṇṇā, upari maṇivitānaṃ viya ghanasākhāpattaṃ ambavanaṃ. Tasmiṃ buddhānaṃ anucchavike pavivekasukhe ambavane viharatīti attho.
੫੧੯. ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾ ਅਭਿਞ੍ਞਾਤਾਤਿ ਕੁਲਚਾਰਿਤ੍ਤਾਦਿਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਾਤਾ। ਚਙ੍ਕੀਤਿਆਦੀਨਿ ਤੇਸਂ ਨਾਮਾਨਿ। ਤਤ੍ਥ ਚਙ੍ਕੀ ਓਪਾਸਾਦવਾਸਿਕੋ। ਤਾਰੁਕ੍ਖੋ ਇਚ੍ਛਾਨਙ੍ਗਲવਾਸਿਕੋ। ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤੀ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠવਾਸਿਕੋ। ਜਾਣੁਸੋਣੀ ਸਾવਤ੍ਥਿવਾਸਿਕੋ। ਤੋਦੇਯ੍ਯੋ ਤੁਦਿਗਾਮવਾਸਿਕੋ। ਅਞ੍ਞੇ ਚਾਤਿ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਬਹੁਜਨਾ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਨਿવਾਸਟ੍ਠਾਨੇਹਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਨ੍ਤਸਜ੍ਝਾਯਕਰਣਤ੍ਥਂ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿવਸਨ੍ਤਿ। ਮਨਸਾਕਟਸ੍ਸ ਕਿਰ ਰਮਣੀਯਤਾਯ ਤੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਤਤ੍ਥ ਨਦੀਤੀਰੇ ਗੇਹਾਨਿ ਕਾਰੇਤ੍વਾ ਪਰਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਬਹੂਨਂ ਪવੇਸਨਂ ਨਿવਾਰੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਨ੍ਤਰਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ વਸਨ੍ਤਿ।
519.Abhiññātā abhiññātāti kulacārittādisampattiyā tattha tattha paññātā. Caṅkītiādīni tesaṃ nāmāni. Tattha caṅkī opāsādavāsiko. Tārukkho icchānaṅgalavāsiko. Pokkharasātī ukkaṭṭhavāsiko. Jāṇusoṇī sāvatthivāsiko. Todeyyo tudigāmavāsiko. Aññe cāti aññe ca bahujanā. Attano attano nivāsaṭṭhānehi āgantvā mantasajjhāyakaraṇatthaṃ tattha paṭivasanti. Manasākaṭassa kira ramaṇīyatāya te brāhmaṇā tattha nadītīre gehāni kāretvā parikkhipāpetvā aññesaṃ bahūnaṃ pavesanaṃ nivāretvā antarantarā tattha gantvā vasanti.
੫੨੦-੫੨੧. વਾਸੇਟ੍ਠਭਾਰਦ੍વਾਜਾਨਨ੍ਤਿ વਾਸੇਟ੍ਠਸ੍ਸ ਚ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਨੋ ਅਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ, ਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਚ ਤਾਰੁਕ੍ਖਨ੍ਤੇવਾਸਿਕਸ੍ਸ। ਏਤੇ ਕਿਰ ਦ੍વੇ ਜਾਤਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਾ ਤਿਣ੍ਣਂ વੇਦਾਨਂ ਪਾਰਗੂ ਅਹੇਸੁਂ। ਜਙ੍ਘવਿਹਾਰਨ੍ਤਿ ਅਤਿਚਿਰਨਿਸਜ੍ਜਪਚ੍ਚਯਾ ਕਿਲਮਥવਿਨੋਦਨਤ੍ਥਾਯ ਜਙ੍ਘਚਾਰਂ। ਤੇ ਕਿਰ ਦਿવਸਂ ਸਜ੍ਝਾਯਂ ਕਤ੍વਾ ਸਾਯਨ੍ਹੇ વੁਟ੍ਠਾਯ ਨ੍ਹਾਨੀਯਸਮ੍ਭਾਰਗਨ੍ਧਮਾਲਤੇਲਧੋਤવਤ੍ਥਾਨਿ ਗਾਹਾਪੇਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਰਿਜਨਪਰਿવੁਤਾ ਨ੍ਹਾਯਿਤੁਕਾਮਾ ਨਦੀਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਰਜਤਪਟ੍ਟવਣ੍ਣੇ વਾਲਿਕਾਸਣ੍ਡੇ ਅਪਰਾਪਰਂ ਚਙ੍ਕਮਿਂਸੁ। ਏਕਂ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਂ ਇਤਰੋ ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਿ, ਪੁਨ ਇਤਰਂ ਇਤਰੋਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਨੁਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਅਨੁવਿਚਰਨ੍ਤਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗੇਤਿ ਮਗ੍ਗੇ ਚ ਅਮਗ੍ਗੇ ਚ। ਕਤਮਂ ਨੁ ਖੋ ਪਟਿਪਦਂ ਪੂਰੇਤ੍વਾ ਕਤਮੇਨ ਮਗ੍ਗੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਖਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਂ ਗਨ੍ਤੁਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗਂ ਆਰਬ੍ਭ ਕਥਂ ਸਮੁਟ੍ਠਾਪੇਸੁਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਞ੍ਜਸਾਯਨੋਤਿ ਉਜੁਮਗ੍ਗਸ੍ਸੇਤਂ વੇવਚਨਂ, ਅਞ੍ਜਸਾ વਾ ਉਜੁਕਮੇવ ਏਤੇਨ ਆਯਨ੍ਤਿ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਅਞ੍ਜਸਾਯਨੋ ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤੀਤਿ ਨਿਯ੍ਯਾਯਨ੍ਤੋ ਨਿਯ੍ਯਾਤਿ, ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
520-521.Vāseṭṭhabhāradvājānanti vāseṭṭhassa ca pokkharasātino antevāsikassa, bhāradvājassa ca tārukkhantevāsikassa. Ete kira dve jātisampannā tiṇṇaṃ vedānaṃ pāragū ahesuṃ. Jaṅghavihāranti aticiranisajjapaccayā kilamathavinodanatthāya jaṅghacāraṃ. Te kira divasaṃ sajjhāyaṃ katvā sāyanhe vuṭṭhāya nhānīyasambhāragandhamālateladhotavatthāni gāhāpetvā attano parijanaparivutā nhāyitukāmā nadītīraṃ gantvā rajatapaṭṭavaṇṇe vālikāsaṇḍe aparāparaṃ caṅkamiṃsu. Ekaṃ caṅkamantaṃ itaro anucaṅkami, puna itaraṃ itaroti. Tena vuttaṃ ‘‘anucaṅkamantānaṃ anuvicarantāna’’nti. Maggāmaggeti magge ca amagge ca. Katamaṃ nu kho paṭipadaṃ pūretvā katamena maggena sakkā sukhaṃ brahmalokaṃ gantunti evaṃ maggāmaggaṃ ārabbha kathaṃ samuṭṭhāpesunti attho. Añjasāyanoti ujumaggassetaṃ vevacanaṃ, añjasā vā ujukameva etena āyanti āgacchantīti añjasāyano niyyāniko niyyātīti niyyāyanto niyyāti, gacchanto gacchatīti attho.
ਤਕ੍ਕਰਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਬ੍ਯਤਾਯਾਤਿ ਯੋ ਤਂ ਮਗ੍ਗਂ ਕਰੋਤਿ ਪਟਿਪਜ੍ਜਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਨਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਹਭਾવਾਯ, ਏਕਟ੍ਠਾਨੇ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯ੍વਾਯਨ੍ਤਿ ਯੋ ਅਯਂ। ਅਕ੍ਖਾਤੋਤਿ ਕਥਿਤੋ ਦੀਪਿਤੋ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਪੋਕ੍ਖਰਸਾਤਿਨਾਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਂ ਅਪਦਿਸਤਿ। ਇਤਿ વਾਸੇਟ੍ਠੋ ਸਕਮੇવ ਆਚਰਿਯવਾਦਂ ਥੋਮੇਤ੍વਾ ਪਗ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ વਿਚਰਤਿ। ਭਾਰਦ੍વਾਜੋਪਿ ਸਕਮੇવਾਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਨੇવ ਖੋ ਅਸਕ੍ਖਿ વਾਸੇਟ੍ਠੋ’’ਤਿਆਦਿ।
Takkarassa brahmasahabyatāyāti yo taṃ maggaṃ karoti paṭipajjati, tassa brahmunā saddhiṃ sahabhāvāya, ekaṭṭhāne pātubhāvāya gacchatīti attho. Yvāyanti yo ayaṃ. Akkhātoti kathito dīpito. Brāhmaṇena pokkharasātināti attano ācariyaṃ apadisati. Iti vāseṭṭho sakameva ācariyavādaṃ thometvā paggaṇhitvā vicarati. Bhāradvājopi sakamevāti. Tena vuttaṃ ‘‘neva kho asakkhi vāseṭṭho’’tiādi.
ਤਤੋ વਾਸੇਟ੍ਠੋ ‘‘ਉਭਿਨ੍ਨਮ੍ਪਿ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਕਥਾ ਅਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕਾવ, ਇਮਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਲੋਕੇ ਮਗ੍ਗਕੁਸਲੋ ਨਾਮ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਸਦਿਸੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਭવਞ੍ਚ ਗੋਤਮੋ ਅવਿਦੂਰੇ વਸਤਿ, ਸੋ ਨੋ ਤੁਲਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨવਾਣਿਜੋ વਿਯ ਕਙ੍ਖਂ ਛਿਨ੍ਦਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਚਿਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਤਮਤ੍ਥਂ ਭਾਰਦ੍વਾਜਸ੍ਸ ਆਰੋਚੇਤ੍વਾ ਉਭੋਪਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਥਂ ਭਗવਤੋ ਆਰੋਚੇਸੁਂ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥ ਖੋ વਾਸੇਟ੍ਠੋ…ਪੇ॰… ਯ੍વਾਯਂ ਅਕ੍ਖਾਤੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਤਾਰੁਕ੍ਖੇਨਾ’’ਤਿ।
Tato vāseṭṭho ‘‘ubhinnampi amhākaṃ kathā aniyyānikāva, imasmiñca loke maggakusalo nāma bhotā gotamena sadiso natthi, bhavañca gotamo avidūre vasati, so no tulaṃ gahetvā nisinnavāṇijo viya kaṅkhaṃ chindissatī’’ti cintetvā tamatthaṃ bhāradvājassa ārocetvā ubhopi gantvā attano kathaṃ bhagavato ārocesuṃ. Tena vuttaṃ ‘‘atha kho vāseṭṭho…pe… yvāyaṃ akkhāto brāhmaṇena tārukkhenā’’ti.
੫੨੨. ਏਤ੍ਥ ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਏਤਸ੍ਮਿਂ ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗੇ। વਿਗ੍ਗਹੋ વਿવਾਦੋਤਿਆਦੀਸੁ ਪੁਬ੍ਬੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕੋ વਿਗ੍ਗਹੋ। ਅਪਰਭਾਗੇ વਿવਾਦੋ। ਦੁવਿਧੋਪਿ ਏਸੋ ਨਾਨਾਆਚਰਿਯਾਨਂ વਾਦਤੋ ਨਾਨਾવਾਦੋ।
522.Ettha bho gotamāti etasmiṃ maggāmagge. Viggaho vivādotiādīsu pubbuppattiko viggaho. Aparabhāge vivādo. Duvidhopi eso nānāācariyānaṃ vādato nānāvādo.
੫੨੩. ਅਥ ਕਿਸ੍ਮਿਂ ਪਨ વੋਤਿ ਤ੍વਮ੍ਪਿ ਅਯਮੇવ ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯવਾਦਮੇવ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਤਿਟ੍ਠਸਿ, ਭਾਰਦ੍વਾਜੋਪਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯવਾਦਮੇવ, ਏਕਸ੍ਸਾਪਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਸਂਸਯੋ ਨਤ੍ਥਿ। ਏવਂ ਸਤਿ ਕਿਸ੍ਮਿਂ વੋ વਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ।
523.Atha kismiṃ pana voti tvampi ayameva maggoti attano ācariyavādameva paggayha tiṭṭhasi, bhāradvājopi attano ācariyavādameva, ekassāpi ekasmiṃ saṃsayo natthi. Evaṃ sati kismiṃ vo viggahoti pucchati.
੫੨੪. ਮਗ੍ਗਾਮਗ੍ਗੇ , ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿ ਮਗ੍ਗੇ ਭੋ ਗੋਤਮ ਅਮਗ੍ਗੇ ਚ, ਉਜੁਮਗ੍ਗੇ ਚ ਅਨੁਜੁਮਗ੍ਗੇ ਚਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਸ ਕਿਰ ਏਕਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸਾਪਿ ਮਗ੍ਗਂ ‘‘ਨ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਨ વਦਤਿ। ਯਥਾ ਪਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗੋ ਉਜੁਮਗ੍ਗੋ, ਨ ਏવਂ ਅਞ੍ਞੇਸਂ ਅਨੁਜਾਨਾਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਮੇવਤ੍ਥਂ ਦੀਪੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਭੋ ਗੋਤਮਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
524.Maggāmagge, bho gotamāti magge bho gotama amagge ca, ujumagge ca anujumagge cāti attho. Esa kira ekabrāhmaṇassāpi maggaṃ ‘‘na maggo’’ti na vadati. Yathā pana attano ācariyassa maggo ujumaggo, na evaṃ aññesaṃ anujānāti, tasmā tamevatthaṃ dīpento ‘‘kiñcāpi bho gotamā’’tiādimāha.
ਸਬ੍ਬਾਨਿ ਤਾਨੀਤਿ ਲਿਙ੍ਗવਿਪਲ੍ਲਾਸੇਨ વਦਤਿ, ਸਬ੍ਬੇ ਤੇਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਬਹੂਨੀਤਿ ਅਟ੍ਠ વਾ ਦਸ વਾ। ਨਾਨਾਮਗ੍ਗਾਨੀਤਿ ਮਹਨ੍ਤਾਮਹਨ੍ਤਜਙ੍ਘਮਗ੍ਗਸਕਟਮਗ੍ਗਾਦਿવਸੇਨ ਨਾਨਾવਿਧਾਨਿ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਗਾਮਨਦੀਤਲ਼ਾਕਖੇਤ੍ਤਾਦੀਹਿ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਗਾਮਂ ਪવਿਸਨਮਗ੍ਗਾਨਿ।
Sabbāni tānīti liṅgavipallāsena vadati, sabbe teti vuttaṃ hoti. Bahūnīti aṭṭha vā dasa vā. Nānāmaggānīti mahantāmahantajaṅghamaggasakaṭamaggādivasena nānāvidhāni sāmantā gāmanadītaḷākakhettādīhi āgantvā gāmaṃ pavisanamaggāni.
੫੨੫-੫੨੬. ‘‘ਨਿਯ੍ਯਨ੍ਤੀਤਿ વਾਸੇਟ੍ਠ વਦੇਸੀ’’ਤਿ ਭਗવਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਚੀਭੇਦਂ ਕਤ੍વਾ ਪਟਿਞ੍ਞਂ ਕਾਰਾਪੇਸਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਤਿਤ੍ਥਿਯਾ ਹਿ ਪਟਿਜਾਨਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਨਿਗ੍ਗਯ੍ਹਮਾਨਾ ਅવਜਾਨਨ੍ਤਿ। ਸੋ ਤਥਾ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਖਿਸ੍ਸਤੀਤਿ।
525-526.‘‘Niyyantīti vāseṭṭha vadesī’’ti bhagavā tikkhattuṃ vacībhedaṃ katvā paṭiññaṃ kārāpesi. Kasmā? Titthiyā hi paṭijānitvā pacchā niggayhamānā avajānanti. So tathā kātuṃ na sakkhissatīti.
੫੨੭-੫੨੯. ਤੇવ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਤਿ ਤੇ ਤੇવਿਜ੍ਜਾ। વਕਾਰੋ ਆਗਮਸਨ੍ਧਿਮਤ੍ਤਂ। ਅਨ੍ਧવੇਣੀਤਿ ਅਨ੍ਧਪવੇਣੀ, ਏਕੇਨ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ ਗਹਿਤਯਟ੍ਠਿਯਾ ਕੋਟਿਂ ਏਕੋ ਅਨ੍ਧੋ ਗਣ੍ਹਤਿ, ਤਂ ਅਨ੍ਧਂ ਅਞ੍ਞੋ ਤਂ ਅਞ੍ਞੋਤਿ ਏવਂ ਪਣ੍ਣਾਸਸਟ੍ਠਿ ਅਨ੍ਧਾ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਘਟਿਤਾ ਅਨ੍ਧવੇਣੀਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਪਰਮ੍ਪਰਸਂਸਤ੍ਤਾਤਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਲਗ੍ਗਾ, ਯਟ੍ਠਿਗਾਹਕੇਨਪਿ ਚਕ੍ਖੁਮਤਾ વਿਰਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਏਕੋ ਕਿਰ ਧੁਤ੍ਤੋ ਅਨ੍ਧਗਣਂ ਦਿਸ੍વਾ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਮਿਂ ਨਾਮ ਗਾਮੇ ਖਜ੍ਜਭੋਜ੍ਜਂ ਸੁਲਭ’’ਨ੍ਤਿ ਉਸ੍ਸਾਹੇਤ੍વਾ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਤਤ੍ਥ ਨੋ ਸਾਮਿ ਨੇਹਿ, ਇਦਂ ਨਾਮ ਤੇ ਦੇਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ, ਲਞ੍ਜਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਮਹਨ੍ਤਂ ਗਚ੍ਛਂ ਅਨੁਪਰਿਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪੁਰਿਮਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥੇਨ ਪਚ੍ਛਿਮਸ੍ਸ ਕਚ੍ਛਂ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ‘‘ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਮ੍ਮਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਗਚ੍ਛਥ ਤਾવ ਤੁਮ੍ਹੇ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਲਾਯਿ, ਤੇ ਦਿવਸਮ੍ਪਿ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਅવਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ‘‘ਕੁਹਿਂ ਨੋ ਚਕ੍ਖੁਮਾ, ਕੁਹਿਂ ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਪਰਿਦੇવਿਤ੍વਾ ਮਗ੍ਗਂ ਅવਿਨ੍ਦਮਾਨਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਮਰਿਂਸੁ। ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਪਰਮ੍ਪਰਸਂਸਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਪੁਰਿਮੋਪੀਤਿ ਪੁਰਿਮੇਸੁ ਦਸਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਏਕੋਪਿ। ਮਜ੍ਝਿਮੋਪੀਤਿ ਮਜ੍ਝਿਮੇਸੁ ਆਚਰਿਯਪਾਚਰਿਯੇਸੁ ਏਕੋਪਿ। ਪਚ੍ਛਿਮੋਪੀਤਿ ਇਦਾਨਿ ਤੇવਿਜ੍ਜੇਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਏਕੋਪਿ। ਹਸ੍ਸਕਞ੍ਞੇવਾਤਿ ਹਸਿਤਬ੍ਬਮੇવ। ਨਾਮਕਞ੍ਞੇવਾਤਿ ਲਾਮਕਂਯੇવ। ਤਦੇਤਂ ਅਤ੍ਥਾਭਾવੇਨ ਰਿਤ੍ਤਕਂ, ਰਿਤ੍ਤਕਤ੍ਤਾਯੇવ ਤੁਚ੍ਛਕਂ। ਇਦਾਨਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੋ ਤਾવ ਤਿਟ੍ਠਤੁ, ਯੋ ਤੇવਿਜ੍ਜੇਹਿ ਨ ਦਿਟ੍ਠਪੁਬ੍ਬੋવ। ਯੇਪਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ ਤੇવਿਜ੍ਜਾ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਸਹਬ੍ਯਤਾਯ ਮਗ੍ਗਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਨਪ੍ਪਹੋਨ੍ਤੀਤਿ ਦਸ੍ਸਨਤ੍ਥਂ ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
527-529.Teva tevijjāti te tevijjā. Vakāro āgamasandhimattaṃ. Andhaveṇīti andhapaveṇī, ekena cakkhumatā gahitayaṭṭhiyā koṭiṃ eko andho gaṇhati, taṃ andhaṃ añño taṃ aññoti evaṃ paṇṇāsasaṭṭhi andhā paṭipāṭiyā ghaṭitā andhaveṇīti vuccati. Paramparasaṃsattāti aññamaññaṃ laggā, yaṭṭhigāhakenapi cakkhumatā virahitāti attho. Eko kira dhutto andhagaṇaṃ disvā ‘‘asukasmiṃ nāma gāme khajjabhojjaṃ sulabha’’nti ussāhetvā ‘‘tena hi tattha no sāmi nehi, idaṃ nāma te demā’’ti vutte, lañjaṃ gahetvā antarāmagge maggā okkamma mahantaṃ gacchaṃ anuparigantvā purimassa hatthena pacchimassa kacchaṃ gaṇhāpetvā ‘‘kiñci kammaṃ atthi, gacchatha tāva tumhe’’ti vatvā palāyi, te divasampi gantvā maggaṃ avindamānā ‘‘kuhiṃ no cakkhumā, kuhiṃ maggo’’ti paridevitvā maggaṃ avindamānā tattheva mariṃsu. Te sandhāya vuttaṃ ‘‘paramparasaṃsattā’’ti. Purimopīti purimesu dasasu brāhmaṇesu ekopi. Majjhimopīti majjhimesu ācariyapācariyesu ekopi. Pacchimopīti idāni tevijjesu brāhmaṇesu ekopi. Hassakaññevāti hasitabbameva. Nāmakaññevāti lāmakaṃyeva. Tadetaṃ atthābhāvena rittakaṃ, rittakattāyeva tucchakaṃ. Idāni brahmaloko tāva tiṭṭhatu, yo tevijjehi na diṭṭhapubbova. Yepi candimasūriye tevijjā passanti, tesampi sahabyatāya maggaṃ desetuṃ nappahontīti dassanatthaṃ ‘‘taṃ kiṃ maññasī’’tiādimāha.
੫੩੦. ਤਤ੍ਥ ਯਤੋ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯਾ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਉਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਯਤ੍ਥ ਚ ਓਗ੍ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੀਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ ਕਾਲੇ ਅਤ੍ਥਮੇਨ੍ਤਿ, ਉਗ੍ਗਮਨਕਾਲੇ ਚ ਅਤ੍ਥਙ੍ਗਮਨਕਾਲੇ ਚ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਆਯਾਚਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਉਦੇਹਿ ਭવਂ ਚਨ੍ਦ, ਉਦੇਹਿ ਭવਂ ਸੂਰਿਯਾ’’ਤਿ ਏવਂ ਆਯਾਚਨ੍ਤਿ। ਥੋਮਯਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸੋਮ੍ਮੋ ਚਨ੍ਦੋ, ਪਰਿਮਣ੍ਡਲੋ ਚਨ੍ਦੋ, ਸਪ੍ਪਭੋ ਚਨ੍ਦੋ’’ਤਿਆਦੀਨਿ વਦਨ੍ਤਾ ਪਸਂਸਨ੍ਤਿ। ਪਞ੍ਜਲਿਕਾਤਿ ਪਗ੍ਗਹਿਤਅਞ੍ਜਲਿਕਾ। ਨਮਸ੍ਸਮਾਨਾਤਿ ‘‘ਨਮੋ ਨਮੋ’’ਤਿ વਦਮਾਨਾ।
530. Tattha yato candimasūriyā uggacchantīti yasmiṃ kāle uggacchanti. Yattha ca oggacchantīti yasmiṃ kāle atthamenti, uggamanakāle ca atthaṅgamanakāle ca passantīti attho. Āyācantīti ‘‘udehi bhavaṃ canda, udehi bhavaṃ sūriyā’’ti evaṃ āyācanti. Thomayantīti ‘‘sommo cando, parimaṇḍalo cando, sappabho cando’’tiādīni vadantā pasaṃsanti. Pañjalikāti paggahitaañjalikā. Namassamānāti ‘‘namo namo’’ti vadamānā.
੫੩੧-੫੩੨. ਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਨ੍ਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਕਿਂ ਪਨ ਨ ਕਿਰਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਇਧ ਪਨ ਕਿਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਯਤ੍ਥ ਕਿਰ ਤੇવਿਜ੍ਜੇਹਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਹਿ ਨ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ ਸਕ੍ਖਿਦਿਟ੍ਠੋਤਿ ਏવਮਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
531-532.Yaṃ passantīti ettha yanti nipātamattaṃ. Kiṃ pana na kirāti ettha idha pana kiṃ vattabbaṃ. Yattha kira tevijjehi brāhmaṇehi na brahmā sakkhidiṭṭhoti evamattho daṭṭhabbo.
ਅਚਿਰવਤੀਨਦੀਉਪਮਾਕਥਾ
Aciravatīnadīupamākathā
੫੪੨. ਸਮਤਿਤ੍ਤਿਕਾਤਿ ਸਮਭਰਿਤਾ। ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾਤਿ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਤੀਰੇ ਠਿਤੇਨ ਕਾਕੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਪਾਤੁਨ੍ਤਿ ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾ। ਪਾਰਂ ਤਰਿਤੁਕਾਮੋਤਿ ਨਦਿਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਤੀਰਂ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ। ਅવ੍ਹੇਯ੍ਯਾਤਿ ਪਕ੍ਕੋਸੇਯ੍ਯ। ਏਹਿ ਪਾਰਾਪਾਰਨ੍ਤਿ ਅਮ੍ਭੋ ਪਾਰ ਅਪਾਰਂ ਏਹਿ, ਅਥ ਮਂ ਸਹਸਾવ ਗਹੇਤ੍વਾ ਗਮਿਸ੍ਸਸਿ, ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ ਅਚ੍ਚਾਯਿਕਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
542.Samatittikāti samabharitā. Kākapeyyāti yattha katthaci tīre ṭhitena kākena sakkā pātunti kākapeyyā. Pāraṃ taritukāmoti nadiṃ atikkamitvā paratīraṃ gantukāmo. Avheyyāti pakkoseyya. Ehi pārāpāranti ambho pāra apāraṃ ehi, atha maṃ sahasāva gahetvā gamissasi, atthi me accāyikakammanti attho.
੫੪੪. ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਾਰਕਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਚਸੀਲਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਭੇਦਾ ਧਮ੍ਮਾ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਾਰਕਾਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ , ਤਬ੍ਬਿਪਰੀਤਾ ਅਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਕਾਰਕਾ। ਇਨ੍ਦਮવ੍ਹਾਯਾਮਾਤਿ ਇਨ੍ਦਂ ਅવ੍ਹਾਯਾਮ ਪਕ੍ਕੋਸਾਮ। ਏવਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ ਅવ੍ਹਾਯਨਸ੍ਸ ਨਿਰਤ੍ਥਕਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਪੁਨਪਿ ਭਗવਾ ਅਣ੍ਣવਕੁਚ੍ਛਿਯਂ ਸੂਰਿਯੋ વਿਯ ਜਲਮਾਨੋ ਪਞ੍ਚਸਤਭਿਕ੍ਖੁਪਰਿવੁਤੋ ਅਚਿਰવਤਿਯਾ ਤੀਰੇ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਅਪਰਮ੍ਪਿ ਨਦੀਉਪਮਂਯੇવ ਆਹਰਨ੍ਤੋ ‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪੀ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ।
544.Ye dhammā brāhmaṇakārakāti ettha pañcasīladasakusalakammapathabhedā dhammā brāhmaṇakārakāti veditabbā , tabbiparītā abrāhmaṇakārakā. Indamavhāyāmāti indaṃ avhāyāma pakkosāma. Evaṃ brāhmaṇānaṃ avhāyanassa niratthakataṃ dassetvā punapi bhagavā aṇṇavakucchiyaṃ sūriyo viya jalamāno pañcasatabhikkhuparivuto aciravatiyā tīre nisinno aparampi nadīupamaṃyeva āharanto ‘‘seyyathāpī’’tiādimāha.
੫੪੬. ਕਾਮਗੁਣਾਤਿ ਕਾਮਯਿਤਬ੍ਬਟ੍ਠੇਨ ਕਾਮਾ, ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਗੁਣਾ। ‘‘ਅਨੁਜਾਨਾਮਿ ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਹਤਾਨਂ વਤ੍ਥਾਨਂ ਦਿਗੁਣਂ ਸਙ੍ਘਾਟਿ’’ਨ੍ਤਿ (ਮਹਾવ॰ ੩੪੮) ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਪਟਲਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ। ‘‘ਅਚ੍ਚੇਨ੍ਤਿ ਕਾਲਾ ਤਰਯਨ੍ਤਿ ਰਤ੍ਤਿਯੋ, વਯੋਗੁਣਾ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਂ ਜਹਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਰਾਸਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ। ‘‘ਸਤਗੁਣਾ ਦਕ੍ਖਿਣਾ ਪਾਟਿਕਙ੍ਖਿਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੭੯) ਏਤ੍ਥ ਆਨਿਸਂਸਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ। ‘‘ਅਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ (ਖੁ॰ ਪਾ॰ ੩.੧) ਕਯਿਰਾ ਮਾਲਾਗੁਣੇ ਬਹੂ’’ਤਿ (ਧ॰ ਪ॰ ੫੩) ਚ ਏਤ੍ਥ ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੋ ਗੁਣਟ੍ਠੋ। ਇਧਾਪਿ ਏਸੇવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਬਨ੍ਧਨਟ੍ਠੇਨ ਗੁਣਾ’’ਤਿ। ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਤਿ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣੇਨ ਪਸ੍ਸਿਤਬ੍ਬਾ। ਏਤੇਨੁਪਾਯੇਨ ਸੋਤવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਾਦੀਸੁਪਿ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਇਟ੍ਠਾਤਿ ਪਰਿਯਿਟ੍ਠਾ વਾ ਹੋਨ੍ਤੁ, ਮਾ વਾ, ਇਟ੍ਠਾਰਮ੍ਮਣਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਕਨ੍ਤਾਤਿ ਕਾਮਨੀਯਾ। ਮਨਾਪਾਤਿ ਮਨવਡ੍ਢਨਕਾ। ਪਿਯਰੂਪਾਤਿ ਪਿਯਜਾਤਿਕਾ। ਕਾਮੂਪਸਞ੍ਹਿਤਾਤਿ ਆਰਮ੍ਮਣਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਮਾਨੇਨ ਕਾਮੇਨ ਉਪਸਞ੍ਹਿਤਾ। ਰਜਨੀਯਾਤਿ ਰਞ੍ਜਨੀਯਾ, ਰਾਗੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਾਰਣਭੂਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
546.Kāmaguṇāti kāmayitabbaṭṭhena kāmā, bandhanaṭṭhena guṇā. ‘‘Anujānāmi bhikkhave, ahatānaṃ vatthānaṃ diguṇaṃ saṅghāṭi’’nti (mahāva. 348) ettha hi paṭalaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahantī’’ti ettha rāsaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Sataguṇā dakkhiṇā pāṭikaṅkhitabbā’’ti (ma. ni. 3.379) ettha ānisaṃsaṭṭho guṇaṭṭho. ‘‘Antaṃ antaguṇaṃ (khu. pā. 3.1) kayirā mālāguṇe bahū’’ti (dha. pa. 53) ca ettha bandhanaṭṭho guṇaṭṭho. Idhāpi eseva adhippeto. Tena vuttaṃ ‘‘bandhanaṭṭhena guṇā’’ti. Cakkhuviññeyyāti cakkhuviññāṇena passitabbā. Etenupāyena sotaviññeyyādīsupi attho veditabbo. Iṭṭhāti pariyiṭṭhā vā hontu, mā vā, iṭṭhārammaṇabhūtāti attho. Kantāti kāmanīyā. Manāpāti manavaḍḍhanakā. Piyarūpāti piyajātikā. Kāmūpasañhitāti ārammaṇaṃ katvā uppajjamānena kāmena upasañhitā. Rajanīyāti rañjanīyā, rāguppattikāraṇabhūtāti attho.
ਗਧਿਤਾਤਿ ਗੇਧੇਨ ਅਭਿਭੂਤਾ ਹੁਤ੍વਾ। ਮੁਚ੍ਛਿਤਾਤਿ ਮੁਚ੍ਛਾਕਾਰਪ੍ਪਤ੍ਤਾਯ ਅਧਿਮਤ੍ਤਕਾਯ ਤਣ੍ਹਾਯ ਅਭਿਭੂਤਾ। ਅਜ੍ਝੋਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਧਿਓਪਨ੍ਨਾ ਓਗਾਲ਼੍ਹਾ ‘‘ਇਦਂ ਸਾਰ’’ਨ੍ਤਿ ਪਰਿਨਿਟ੍ਠਾਨਪ੍ਪਤ੍ਤਾ ਹੁਤ੍વਾ। ਅਨਾਦੀਨવਦਸ੍ਸਾવਿਨੋਤਿ ਆਦੀਨવਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤਾ। ਅਨਿਸ੍ਸਰਣਪਞ੍ਞਾਤਿ ਇਦਮੇਤ੍ਥ ਨਿਸ੍ਸਰਣਨ੍ਤਿ, ਏવਂ ਪਰਿਜਾਨਨਪਞ੍ਞਾવਿਰਹਿਤਾ, ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਪਰਿਭੋਗવਿਰਹਿਤਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ।
Gadhitāti gedhena abhibhūtā hutvā. Mucchitāti mucchākārappattāya adhimattakāya taṇhāya abhibhūtā. Ajjhopannāti adhiopannā ogāḷhā ‘‘idaṃ sāra’’nti pariniṭṭhānappattā hutvā. Anādīnavadassāvinoti ādīnavaṃ apassantā. Anissaraṇapaññāti idamettha nissaraṇanti, evaṃ parijānanapaññāvirahitā, paccavekkhaṇaparibhogavirahitāti attho.
੫੪੮. ਆવਰਣਾਤਿਆਦੀਸੁ ਆવਰਨ੍ਤੀਤਿ ਆવਰਣਾ। ਨਿવਾਰੇਨ੍ਤੀਤਿ ਨੀવਰਣਾ। ਓਨਨ੍ਧਨ੍ਤੀਤਿ ਓਨਾਹਨਾ। ਪਰਿਯੋਨਨ੍ਧਨ੍ਤੀਤਿ ਪਰਿਯੋਨਾਹਨਾ। ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਾਦੀਨਂ વਿਤ੍ਥਾਰਕਥਾ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗਤੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾ।
548.Āvaraṇātiādīsu āvarantīti āvaraṇā. Nivārentīti nīvaraṇā. Onandhantīti onāhanā. Pariyonandhantīti pariyonāhanā. Kāmacchandādīnaṃ vitthārakathā visuddhimaggato gahetabbā.
੫੪੯-੫੫੦. ਆવੁਤਾ ਨਿવੁਤਾ ਓਨਦ੍ਧਾ ਪਰਿਯੋਨਦ੍ਧਾਤਿ ਪਦਾਨਿ ਆવਰਣਾਦੀਨਂ વਸੇਨ વੁਤ੍ਤਾਨਿ। ਸਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਇਤ੍ਥਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਸਪਰਿਗ੍ਗਹੋਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਅਪਰਿਗ੍ਗਹੋ ਭੋ ਗੋਤਮਾਤਿਆਦੀਸੁਪਿ ਕਾਮਚ੍ਛਨ੍ਦਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ ਇਤ੍ਥਿਪਰਿਗ੍ਗਹੇਨ ਅਪਰਿਗ੍ਗਹੋ। ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ ਕੇਨਚਿ ਸਦ੍ਧਿਂ વੇਰਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅવੇਰੋ। ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਅਭਾવਤੋ ਚਿਤ੍ਤਗੇਲਞ੍ਞਸਙ੍ਖਾਤੇਨ ਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੇਨ ਅਬ੍ਯਾਪਜ੍ਜੋ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਭਾવਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਾਦੀਹਿ ਸਂਕਿਲੇਸੇਹਿ ਅਸਂਕਿਲਿਟ੍ਠਚਿਤ੍ਤੋ ਸੁਪਰਿਸੁਦ੍ਧਮਾਨਸੋ। વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਅਭਾવਤੋ ਚਿਤ੍ਤਂ વਸੇ વਤ੍ਤੇਤਿ। ਯਥਾ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਚਿਤ੍ਤਗਤਿਕਾ ਹੋਨ੍ਤੀਤਿ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ વਸੇਨ વਤ੍ਤਨ੍ਤਿ, ਨ ਤਾਦਿਸੋਤਿ વਸવਤ੍ਤੀ।
549-550.Āvutā nivutā onaddhā pariyonaddhāti padāni āvaraṇādīnaṃ vasena vuttāni. Sapariggahoti itthipariggahena sapariggahoti pucchati. Apariggaho bho gotamātiādīsupi kāmacchandassa abhāvato itthipariggahena apariggaho. Byāpādassa abhāvato kenaci saddhiṃ veracittena avero. Thinamiddhassa abhāvato cittagelaññasaṅkhātena byāpajjena abyāpajjo. Uddhaccakukkuccābhāvato uddhaccakukkuccādīhi saṃkilesehi asaṃkiliṭṭhacitto suparisuddhamānaso. Vicikicchāya abhāvato cittaṃ vase vatteti. Yathā ca brāhmaṇā cittagatikā hontīti, cittassa vasena vattanti, na tādisoti vasavattī.
੫੫੨. ਇਧ ਖੋ ਪਨਾਤਿ ਇਧ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਗ੍ਗੇ। ਆਸੀਦਿਤ੍વਾਤਿ ਅਮਗ੍ਗਮੇવ ‘‘ਮਗ੍ਗੋ’’ਤਿ ਉਪਗਨ੍ਤ੍વਾ। ਸਂਸੀਦਨ੍ਤੀਤਿ ‘‘ਸਮਤਲ’’ਨ੍ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਪਙ੍ਕਂ ਓਤਿਣ੍ਣਾ વਿਯ ਅਨੁਪ੍ਪવਿਸਨ੍ਤਿ। ਸਂਸੀਦਿਤ੍વਾ વਿਸਾਰਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤੀਤਿ ਏવਂ ਪਙ੍ਕੇ વਿਯ ਸਂਸੀਦਿਤ੍વਾ વਿਸਾਰਂ ਅਙ੍ਗਮਙ੍ਗਸਂਭਞ੍ਜਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ। ਸੁਕ੍ਖਤਰਂ ਮਞ੍ਞੇ ਤਰਨ੍ਤੀਤਿ ਮਰੀਚਿਕਾਯ વਞ੍ਚੇਤ੍વਾ ‘‘ਕਾਕਪੇਯ੍ਯਾ ਨਦੀ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ‘‘ਤਰਿਸ੍ਸਾਮਾ’’ਤਿ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਚ ਪਾਦੇਹਿ ਚ વਾਯਮਮਾਨਾ ਸੁਕ੍ਖਤਰਣਂ ਮਞ੍ਞੇ ਤਰਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਹਤ੍ਥਪਾਦਾਦੀਨਂ ਸਂਭਞ੍ਜਨਂ ਪਰਿਭਞ੍ਜਨਂ, ਏવਂ ਅਪਾਯੇਸੁ ਸਂਭਞ੍ਜਨਂ ਪਰਿਭਞ੍ਜਨਂ ਪਾਪੁਣਨ੍ਤਿ। ਇਧੇવ ਚ ਸੁਖਂ વਾ ਸਾਤਂ વਾ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਨ੍ਤਿ ਤਸ੍ਮਾ ਇਦਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਬ੍ਯਤਾਯ ਮਗ੍ਗਦੀਪਕਂ ਤੇવਿਜ੍ਜਕਂ ਪਾવਚਨਂ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾਨਂ। ਤੇવਿਜ੍ਜਾਇਰਿਣਨ੍ਤਿ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਅਰਞ੍ਞਂ ਇਰਿਣਨ੍ਤਿ ਹਿ ਅਗਾਮਕਂ ਮਹਾਅਰਞ੍ਞਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤੇવਿਜ੍ਜਾવਿવਨਨ੍ਤਿ ਪੁਪ੍ਫਫਲੇਹਿ ਅਪਰਿਭੋਗਰੁਕ੍ਖੇਹਿ ਸਞ੍ਛਨ੍ਨਂ ਨਿਰੁਦਕਂ ਅਰਞ੍ਞਂ । ਯਤ੍ਥ ਮਗ੍ਗਤੋ ਉਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿવਤ੍ਤਿਤੁਮ੍ਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ ‘‘ਤੇવਿਜ੍ਜਾવਿવਨਨ੍ਤਿਪਿ વੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ। ਤੇવਿਜ੍ਜਾਬ੍ਯਸਨਨ੍ਤਿ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਨਂ ਪਞ੍ਚવਿਧਬ੍ਯਸਨਸਦਿਸਮੇਤਂ। ਯਥਾ ਹਿ ਞਾਤਿਰੋਗਭੋਗ ਦਿਟ੍ਠਿ ਸੀਲਬ੍ਯਸਨਪ੍ਪਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸੁਖਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥਿ, ਏવਂ ਤੇવਿਜ੍ਜਾਨਂ ਤੇવਿਜ੍ਜਕਂ ਪਾવਚਨਂ ਆਗਮ੍ਮ ਸੁਖਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ।
552.Idhakho panāti idha brahmalokamagge. Āsīditvāti amaggameva ‘‘maggo’’ti upagantvā. Saṃsīdantīti ‘‘samatala’’nti saññāya paṅkaṃ otiṇṇā viya anuppavisanti. Saṃsīditvā visāraṃ pāpuṇantīti evaṃ paṅke viya saṃsīditvā visāraṃ aṅgamaṅgasaṃbhañjanaṃ pāpuṇanti. Sukkhataraṃ maññe tarantīti marīcikāya vañcetvā ‘‘kākapeyyā nadī’’ti saññāya ‘‘tarissāmā’’ti hatthehi ca pādehi ca vāyamamānā sukkhataraṇaṃ maññe taranti. Tasmā yathā hatthapādādīnaṃ saṃbhañjanaṃ paribhañjanaṃ, evaṃ apāyesu saṃbhañjanaṃ paribhañjanaṃ pāpuṇanti. Idheva ca sukhaṃ vā sātaṃ vā na labhanti. Tasmā idaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānanti tasmā idaṃ brahmasahabyatāya maggadīpakaṃ tevijjakaṃ pāvacanaṃ tevijjānaṃ brāhmaṇānaṃ. Tevijjāiriṇanti tevijjāaraññaṃ iriṇanti hi agāmakaṃ mahāaraññaṃ vuccati. Tevijjāvivananti pupphaphalehi aparibhogarukkhehi sañchannaṃ nirudakaṃ araññaṃ . Yattha maggato ukkamitvā parivattitumpi na sakkā honti, taṃ sandhāyāha ‘‘tevijjāvivanantipi vuccatī’’ti. Tevijjābyasananti tevijjānaṃ pañcavidhabyasanasadisametaṃ. Yathā hi ñātirogabhoga diṭṭhi sīlabyasanappattassa sukhaṃ nāma natthi, evaṃ tevijjānaṃ tevijjakaṃ pāvacanaṃ āgamma sukhaṃ nāma natthīti dasseti.
੫੫੪. ਜਾਤਸਂવਡ੍ਢੋਤਿ ਜਾਤੋ ਚ વਡ੍ਢਿਤੋ ਚ, ਯੋ ਹਿ ਕੇવਲਂ ਤਤ੍ਥ ਜਾਤੋવ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ વਡ੍ਢਿਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਸਮਨ੍ਤਾ ਗਾਮਮਗ੍ਗਾ ਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਜਾਤਸਂવਡ੍ਢੋਤਿ ਆਹ। ਜਾਤਸਂવਡ੍ਢੋਪਿ ਯੋ ਚਿਰਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਸ ਨ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਤਾવਦੇવ ਅવਸਟ’’ਨ੍ਤਿ ਆਹ, ਤਙ੍ਖਣਮੇવ ਨਿਕ੍ਖਨ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦਨ੍ਧਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਨੁ ਖੋ ਮਗ੍ਗੋ, ਅਯਂ ਨ ਨੁਖੋਤਿ ਕਙ੍ਖਾવਸੇਨ ਚਿਰਾਯਿਤਤ੍ਤਂ। વਿਤ੍ਥਾਯਿਤਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਯਥਾ ਸੁਖੁਮਂ ਅਤ੍ਥਜਾਤਂ ਸਹਸਾ ਪੁਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਸਰੀਰਂ ਥਦ੍ਧਭਾવਂ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਏવਂ ਥਦ੍ਧਭਾવਗ੍ਗਹਣਂ। ਨ ਤ੍વੇવਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਮਾਰਾવਟ੍ਟਨਾਦਿવਸੇਨ ਸਿਯਾ ਞਾਣਸ੍ਸ ਪਟਿਘਾਤੋ। ਤੇਨ ਸੋ ਦਨ੍ਧਾਯੇਯ੍ਯ વਾ વਿਤ੍ਥਾਯੇਯ੍ਯ વਾ। ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਂ ਪਨ ਅਪ੍ਪਟਿਹਤਂ, ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਤਸ੍ਸ ਕੇਨਚਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਦੀਪੇਤਿ।
554.Jātasaṃvaḍḍhoti jāto ca vaḍḍhito ca, yo hi kevalaṃ tattha jātova hoti, aññattha vaḍḍhito, tassa samantā gāmamaggā na sabbaso paccakkhā honti, tasmā jātasaṃvaḍḍhoti āha. Jātasaṃvaḍḍhopi yo ciranikkhanto, tassa na sabbaso paccakkhā honti. Tasmā ‘‘tāvadeva avasaṭa’’nti āha, taṅkhaṇameva nikkhantanti attho. Dandhāyitattanti ayaṃ nu kho maggo, ayaṃ na nukhoti kaṅkhāvasena cirāyitattaṃ. Vitthāyitattanti yathā sukhumaṃ atthajātaṃ sahasā pucchitassa kassaci sarīraṃ thaddhabhāvaṃ gaṇhāti, evaṃ thaddhabhāvaggahaṇaṃ. Na tvevāti iminā sabbaññutaññāṇassa appaṭihatabhāvaṃ dasseti. Tassa hi purisassa mārāvaṭṭanādivasena siyā ñāṇassa paṭighāto. Tena so dandhāyeyya vā vitthāyeyya vā. Sabbaññutaññāṇaṃ pana appaṭihataṃ, na sakkā tassa kenaci antarāyo kātunti dīpeti.
੫੫੫. ਉਲ੍ਲੁਮ੍ਪਤੁ ਭવਂ ਗੋਤਮੋਤਿ ਉਦ੍ਧਰਤੁ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ। ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਿਂ ਪਜਨ੍ਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਦਾਰਕਂ, ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਮਮ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਪੁਤ੍ਤਂ ਅਪਾਯਮਗ੍ਗਤੋ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਮਗ੍ਗੇ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਤੂਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਬੁਦ੍ਧੁਪ੍ਪਾਦਂ ਦਸ੍ਸੇਤ੍વਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਪੁਬ੍ਬਭਾਗਪਟਿਪਦਾਯ ਮੇਤ੍ਤਾવਿਹਾਰਾਦਿਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਗਾਮਿਮਗ੍ਗਂ ਦੇਸੇਤੁਕਾਮੋ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ વਾਸੇਟ੍ਠਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਇਧ ਤਥਾਗਤੋ’’ਤਿਆਦਿ ਸਾਮਞ੍ਞਫਲੇ વਿਤ੍ਥਾਰਿਤਂ। ਮੇਤ੍ਤਾਸਹਗਤੇਨਾਤਿਆਦੀਸੁ ਯਂ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ વਿਸੁਦ੍ਧਿਮਗ੍ਗੇ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰਕਮ੍ਮਟ੍ਠਾਨਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ વਾਸੇਟ੍ਠ ਬਲવਾ ਸਙ੍ਖਧਮੋਤਿਆਦਿ ਪਨ ਇਧ ਅਪੁਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਥ ਬਲવਾਤਿ ਬਲਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ। ਸਙ੍ਖਧਮੋਤਿ ਸਙ੍ਖਧਮਕੋ। ਅਪ੍ਪਕਸਿਰੇਨਾਤਿ ਅਕਿਚ੍ਛੇਨ ਅਦੁਕ੍ਖੇਨ। ਦੁਬ੍ਬਲੋ ਹਿ ਸਙ੍ਖਧਮੋ ਸਙ੍ਖਂ ਧਮਨ੍ਤੋਪਿ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਦਿਸਾ ਸਰੇਨ વਿਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ, ਨਾਸ੍ਸ ਸਙ੍ਖਸਦ੍ਦੋ ਸਬ੍ਬਤੋ ਫਰਤਿ। ਬਲવਤੋ ਪਨ વਿਪ੍ਫਾਰਿਕੋ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਬਲવਾ’’ਤਿਆਦਿਮਾਹ। ਮੇਤ੍ਤਾਯ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਮੇਤ੍ਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਉਪਚਾਰੋਪਿ ਅਪ੍ਪਨਾਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਚੇਤ੍ਤੋવਿਮੁਤ੍ਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਪਨ ਅਪ੍ਪਨਾવ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਂ ਪਮਾਣਕਤਂ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਮਾਣਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਕਾਮਾવਚਰਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਅਪ੍ਪਮਾਣਕਤਂ ਕਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਰੂਪਾਰੂਪਾવਚਰਂ। ਤਞ੍ਹਿ ਪਮਾਣਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਓਦਿਸ੍ਸਕਅਨੋਦਿਸ੍ਸਕਦਿਸਾਫਰਣવਸੇਨ વਡ੍ਢੇਤ੍વਾ ਕਤਤ੍ਤਾ ਅਪ੍ਪਮਾਣਕਤਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਨ ਤਂ ਤਤ੍ਰਾવਸਿਸ੍ਸਤਿ ਨ ਤਂ ਤਤ੍ਰਾવਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਤਂ ਕਾਮਾવਚਰਕਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਮਿਂ ਰੂਪਾવਚਰਾਰੂਪਾવਚਰਕਮ੍ਮੇ ਨ ਓਹੀਯਤਿ, ਨ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਕਿਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਤਂ ਕਾਮਾવਚਰਕਮ੍ਮਂ ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਾਰੂਪਾવਚਰਕਮ੍ਮਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾ ਲਗ੍ਗਿਤੁਂ વਾ ਠਾਤੁਂ વਾ ਰੂਪਾਰੂਪਾવਚਰਕਮ੍ਮਂ ਫਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਪਤਿਟ੍ਠਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਰੂਪਾવਚਰਾਰੂਪਾવਚਰਕਮ੍ਮਮੇવ ਕਾਮਾવਚਰਂ ਮਹੋਘੋ વਿਯ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਉਦਕਂ ਫਰਿਤ੍વਾ ਪਰਿਯਾਦਿਯਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਓਕਾਸਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਤਸ੍ਸ વਿਪਾਕਂ ਪਟਿਬਾਹਿਤ੍વਾ ਸਯਮੇવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਹਬ੍ਯਤਂ ਉਪਨੇਤੀਤਿ। ਏવਂવਿਹਾਰੀਤਿ ਏવਂ ਮੇਤ੍ਤਾਦਿવਿਹਾਰੀ।
555.Ullumpatu bhavaṃ gotamoti uddharatu bhavaṃ gotamo. Brāhmaṇiṃ pajanti brāhmaṇadārakaṃ, bhavaṃ gotamo mama brāhmaṇaputtaṃ apāyamaggato uddharitvā brahmalokamagge patiṭṭhapetūti attho. Athassa bhagavā buddhuppādaṃ dassetvā saddhiṃ pubbabhāgapaṭipadāya mettāvihārādibrahmalokagāmimaggaṃ desetukāmo ‘‘tena hi vāseṭṭhā’’tiādimāha. Tattha ‘‘idha tathāgato’’tiādi sāmaññaphale vitthāritaṃ. Mettāsahagatenātiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ sabbaṃ visuddhimagge brahmavihārakammaṭṭhānakathāyaṃ vuttaṃ. Seyyathāpi vāseṭṭha balavā saṅkhadhamotiādi pana idha apubbaṃ. Tattha balavāti balasampanno. Saṅkhadhamoti saṅkhadhamako. Appakasirenāti akicchena adukkhena. Dubbalo hi saṅkhadhamo saṅkhaṃ dhamantopi na sakkoti catasso disā sarena viññāpetuṃ, nāssa saṅkhasaddo sabbato pharati. Balavato pana vipphāriko hoti, tasmā ‘‘balavā’’tiādimāha. Mettāya cetovimuttiyāti ettha mettāti vutte upacāropi appanāpi vaṭṭati, ‘‘cettovimuttī’’ti vutte pana appanāva vaṭṭati. Yaṃ pamāṇakataṃ kammanti pamāṇakataṃ kammaṃ nāma kāmāvacaraṃ vuccati. Appamāṇakataṃ kammaṃ nāma rūpārūpāvacaraṃ. Tañhi pamāṇaṃ atikkamitvā odissakaanodissakadisāpharaṇavasena vaḍḍhetvā katattā appamāṇakatanti vuccati. Na taṃ tatrāvasissati na taṃ tatrāvatiṭṭhatīti taṃ kāmāvacarakammaṃ tasmiṃ rūpāvacarārūpāvacarakamme na ohīyati, na tiṭṭhati. Kiṃ vuttaṃ hoti – taṃ kāmāvacarakammaṃ tassa rūpārūpāvacarakammassa antarā laggituṃ vā ṭhātuṃ vā rūpārūpāvacarakammaṃ pharitvā pariyādiyitvā attano okāsaṃ gahetvā patiṭṭhātuṃ na sakkoti. Atha kho rūpāvacarārūpāvacarakammameva kāmāvacaraṃ mahogho viya parittaṃ udakaṃ pharitvā pariyādiyitvā attano okāsaṃ gahetvā tiṭṭhati. Tassa vipākaṃ paṭibāhitvā sayameva brahmasahabyataṃ upanetīti. Evaṃvihārīti evaṃ mettādivihārī.
੫੫੯. ਏਤੇ ਮਯਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਗੋਤਮਨ੍ਤਿ ਇਦਂ ਤੇਸਂ ਦੁਤਿਯਂ ਸਰਣਗਮਨਂ। ਪਠਮਮੇવ ਹੇਤੇ ਮਜ੍ਝਿਮਪਣ੍ਣਾਸਕੇ વਾਸੇਟ੍ਠਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਸਰਣਂ ਗਤਾ, ਇਮਂ ਪਨ ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਂ ਸੁਤ੍વਾ ਦੁਤਿਯਮ੍ਪਿ ਸਰਣਂ ਗਤਾ। ਕਤਿਪਾਹਚ੍ਚਯੇਨ ਪਬ੍ਬਜਿਤ੍વਾ ਅਗ੍ਗਞ੍ਞਸੁਤ੍ਤੇ ਉਪਸਮ੍ਪਦਞ੍ਚੇવ ਅਰਹਤ੍ਤਞ੍ਚ ਅਲਤ੍ਥੁਂ। ਸੇਸਂ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
559.Etemayaṃ bhavantaṃ gotamanti idaṃ tesaṃ dutiyaṃ saraṇagamanaṃ. Paṭhamameva hete majjhimapaṇṇāsake vāseṭṭhasuttaṃ sutvā saraṇaṃ gatā, imaṃ pana tevijjasuttaṃ sutvā dutiyampi saraṇaṃ gatā. Katipāhaccayena pabbajitvā aggaññasutte upasampadañceva arahattañca alatthuṃ. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
ਇਤਿ ਸੁਮਙ੍ਗਲવਿਲਾਸਿਨਿਯਾ ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ
Iti sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ
ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tevijjasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ ਚ ਤੇਰਸਸੁਤ੍ਤਪਟਿਮਣ੍ਡਿਤਸ੍ਸ ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧવਗ੍ਗਸ੍ਸ
Niṭṭhitā ca terasasuttapaṭimaṇḍitassa sīlakkhandhavaggassa
ਅਤ੍ਥવਣ੍ਣਨਾਤਿ।
Atthavaṇṇanāti.
ਸੀਲਕ੍ਖਨ੍ਧવਗ੍ਗਟ੍ਠਕਥਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sīlakkhandhavaggaṭṭhakathā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਦੀਘਨਿਕਾਯ • Dīghanikāya / ੧੩. ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤਂ • 13. Tevijjasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਦੀਘਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ੧੩. ਤੇવਿਜ੍ਜਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 13. Tevijjasuttavaṇṇanā
