| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මජ්‌ඣිමනිකාය • Majjhimanikāya |
3. පරිබ්‌බාජකවග්‌ගො
3. Paribbājakavaggo
1. තෙවිජ්‌ජවච්‌ඡසුත්‌තං
1. Tevijjavacchasuttaṃ
185. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තෙන ඛො පන සමයෙන වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො එකපුණ්‌ඩරීකෙ පරිබ්‌බාජකාරාමෙ පටිවසති. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය වෙසාලිං පිණ්‌ඩාය පාවිසි. අථ ඛො භගවතො එතදහොසි – ‘‘අතිප්‌පගො ඛො තාව වෙසාලියං පිණ්‌ඩාය චරිතුං; යංනූනාහං යෙන එකපුණ්‌ඩරීකො පරිබ්‌බාජකාරාමො යෙන වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො තෙනුපසඞ්‌කමෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා යෙන එකපුණ්‌ඩරීකො පරිබ්‌බාජකාරාමො යෙන වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවන්‌තං දූරතොව ආගච්‌ඡන්‌තං. දිස්‌වාන භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘එතු ඛො, භන්‌තෙ, භගවා. ස්‌වාගතං 1, භන්‌තෙ, භගවතො. චිරස්‌සං ඛො, භන්‌තෙ, භගවා ඉමං පරියායමකාසි යදිදං ඉධාගමනාය. නිසීදතු, භන්‌තෙ, භගවා ඉදමාසනං පඤ්‌ඤත්‌ත’’න්‌ති. නිසීදි භගවා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ. වච්‌ඡගොත්‌තොපි ඛො පරිබ්‌බාජකො අඤ්‌ඤතරං නීචං ආසනං ගහෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සුතං මෙතං, භන්‌තෙ – ‘සමණො ගොතමො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී, අපරිසෙ+සං ඤාණදස්‌සනං පටිජානාති, චරතො ච මෙ තිට්‌ඨතො ච සුත්‌තස්‌ස ච ජාගරස්‌ස ච සතතං සමිතං ඤාණදස්‌සනං පච්‌චුපට්‌ඨිත’න්‌ති. යෙ තෙ, භන්‌තෙ, එවමාහංසු – ‘සමණො ගොතමො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී, අපරිසෙසං ඤාණදස්‌සනං පටිජානාති, චරතො ච මෙ තිට්‌ඨතො ච සුත්‌තස්‌ස ච ජාගරස්‌ස ච සතතං සමිතං ඤාණදස්‌සනං පච්‌චුපට්‌ඨිත’න්‌ති, කච්‌චි තෙ, භන්‌තෙ, භගවතො වුත්‌තවාදිනො, න ච භගවන්‌තං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌ති, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරොන්‌ති, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුවාදො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡතී’’ති? ‘‘යෙ තෙ, වච්‌ඡ, එවමාහංසු – ‘සමණො ගොතමො සබ්‌බඤ්‌ඤූ සබ්‌බදස්‌සාවී, අපරිසෙසං ඤාණදස්‌සනං පටිජානාති, චරතො ච මෙ තිට්‌ඨතො ච සුත්‌තස්‌ස ච ජාගරස්‌ස ච සතතං සමිතං ඤාණදස්‌සනං පච්‌චුපට්‌ඨිත’න්‌ති, න මෙ තෙ වුත්‌තවාදිනො, අබ්‌භාචික්‌ඛන්‌ති ච පන මං අසතා අභූතෙනා’’ති.
185. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena vacchagotto paribbājako ekapuṇḍarīke paribbājakārāme paṭivasati. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya vesāliṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva vesāliyaṃ piṇḍāya carituṃ; yaṃnūnāhaṃ yena ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo yena vacchagotto paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā yena ekapuṇḍarīko paribbājakārāmo yena vacchagotto paribbājako tenupasaṅkami. Addasā kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ 2, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Vacchagottopi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparise+saṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī’’ti? ‘‘Ye te, vaccha, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti, carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, na me te vuttavādino, abbhācikkhanti ca pana maṃ asatā abhūtenā’’ti.
186. ‘‘කථං බ්‍යාකරමානා පන මයං, භන්‌තෙ, වුත්‌තවාදිනො චෙව භගවතො අස්‌සාම, න ච භගවන්‌තං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍යාම, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍යාම, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුවාදො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති?
186. ‘‘Kathaṃ byākaramānā pana mayaṃ, bhante, vuttavādino ceva bhagavato assāma, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkheyyāma, dhammassa cānudhammaṃ byākareyyāma, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti?
‘‘‘තෙවිජ්‌ජො සමණො ගොතමො’ති ඛො, වච්‌ඡ, බ්‍යාකරමානො වුත්‌තවාදී චෙව මෙ අස්‌ස, න ච මං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍ය, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍ය, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුවාදො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍ය. අහඤ්‌හි, වච්‌ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛාමි අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරාමි, සෙය්‍යථිදං – එකම්‌පි ජාතිං ද්‌වෙපි ජාතියො…පෙ.… ඉති සාකාරං සඋද්‌දෙසං අනෙකවිහිතං පුබ්‌බෙනිවාසං අනුස්‌සරාමි. අහඤ්‌හි, වච්‌ඡ, යාවදෙව ආකඞ්‌ඛාමි දිබ්‌බෙන චක්‌ඛුනා විසුද්‌ධෙන අතික්‌කන්‌තමානුසකෙන සත්‌තෙ පස්‌සාමි චවමානෙ උපපජ්‌ජමානෙ හීනෙ පණීතෙ සුවණ්‌ණෙ දුබ්‌බණ්‌ණෙ සුගතෙ දුග්‌ගතෙ…පෙ.… යථාකම්‌මූපගෙ සත්‌තෙ පජානාමි. අහඤ්‌හි, වච්‌ඡ, ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරාමි.
‘‘‘Tevijjo samaṇo gotamo’ti kho, vaccha, byākaramāno vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyya. Ahañhi, vaccha, yāvadeva ākaṅkhāmi anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarāmi. Ahañhi, vaccha, yāvadeva ākaṅkhāmi dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāmi. Ahañhi, vaccha, āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmi.
‘‘‘තෙවිජ්‌ජො සමණො ගොතමො’ති ඛො, වච්‌ඡ, බ්‍යාකරමානො වුත්‌තවාදී චෙව මෙ අස්‌ස, න ච මං අභූතෙන අබ්‌භාචික්‌ඛෙය්‍ය, ධම්‌මස්‌ස චානුධම්‌මං බ්‍යාකරෙය්‍ය, න ච කොචි සහධම්‌මිකො වාදානුවාදො ගාරය්‌හං ඨානං ආගච්‌ඡෙය්‍යා’’ති.
‘‘‘Tevijjo samaṇo gotamo’ti kho, vaccha, byākaramāno vuttavādī ceva me assa, na ca maṃ abhūtena abbhācikkheyya, dhammassa cānudhammaṃ byākareyya, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgaccheyyā’’ti.
එවං වුත්‌තෙ, වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අත්‌ථි නු ඛො, භො ගොතම, කොචි ගිහී ගිහිසංයොජනං අප්‌පහාය කායස්‌ස භෙදා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තකරො’’ති? ‘‘නත්‌ථි ඛො, වච්‌ඡ, කොචි ගිහී ගිහිසංයොජනං අප්‌පහාය කායස්‌ස භෙදා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තකරො’’ති.
Evaṃ vutte, vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bho gotama, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti? ‘‘Natthi kho, vaccha, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti.
‘‘අත්‌ථි පන, භො ගොතම, කොචි ගිහී ගිහිසංයොජනං අප්‌පහාය කායස්‌ස භෙදා සග්‌ගූපගො’’ති? ‘‘න ඛො, වච්‌ඡ, එකංයෙව සතං න ද්‌වෙ සතානි න තීණි සතානි න චත්‌තාරි සතානි න පඤ්‌ච සතානි, අථ ඛො භිය්‍යොව යෙ ගිහී ගිහිසංයොජනං අප්‌පහාය කායස්‌ස භෙදා සග්‌ගූපගා’’ති 3.
‘‘Atthi pana, bho gotama, koci gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā saggūpago’’ti? ‘‘Na kho, vaccha, ekaṃyeva sataṃ na dve satāni na tīṇi satāni na cattāri satāni na pañca satāni, atha kho bhiyyova ye gihī gihisaṃyojanaṃ appahāya kāyassa bhedā saggūpagā’’ti 4.
‘‘අත්‌ථි නු ඛො, භො ගොතම, කොචි ආජීවකො 5 කායස්‌ස භෙදා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තකරො’’ති? ‘‘නත්‌ථි ඛො, වච්‌ඡ, කොචි ආජීවකො කායස්‌ස භෙදා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තකරො’’ති.
‘‘Atthi nu kho, bho gotama, koci ājīvako 6 kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti? ‘‘Natthi kho, vaccha, koci ājīvako kāyassa bhedā dukkhassantakaro’’ti.
‘‘අත්‌ථි පන, භො ගොතම, කොචි ආජීවකො කායස්‌ස භෙදා සග්‌ගූපගො’’ති? ‘‘ඉතො ඛො සො, වච්‌ඡ, එකනවුතො කප්‌පො 7 යමහං අනුස්‌සරාමි, නාභිජානාමි කඤ්‌චි ආජීවකං සග්‌ගූපගං අඤ්‌ඤත්‍ර එකෙන; සොපාසි කම්‌මවාදී කිරියවාදී’’ති. ‘‘එවං සන්‌තෙ, භො ගොතම, සුඤ්‌ඤං අදුං තිත්‌ථායතනං අන්‌තමසො සග්‌ගූපගෙනපී’’ති? ‘‘එවං, වච්‌ඡ, සුඤ්‌ඤං අදුං තිත්‌ථායතනං අන්‌තමසො සග්‌ගූපගෙනපී’’ති.
‘‘Atthi pana, bho gotama, koci ājīvako kāyassa bhedā saggūpago’’ti? ‘‘Ito kho so, vaccha, ekanavuto kappo 8 yamahaṃ anussarāmi, nābhijānāmi kañci ājīvakaṃ saggūpagaṃ aññatra ekena; sopāsi kammavādī kiriyavādī’’ti. ‘‘Evaṃ sante, bho gotama, suññaṃ aduṃ titthāyatanaṃ antamaso saggūpagenapī’’ti? ‘‘Evaṃ, vaccha, suññaṃ aduṃ titthāyatanaṃ antamaso saggūpagenapī’’ti.
ඉදමවොච භගවා. අත්‌තමනො වච්‌ඡගොත්‌තො පරිබ්‌බාජකො භගවතො භාසිතං අභිනන්‌දීති.
Idamavoca bhagavā. Attamano vacchagotto paribbājako bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
තෙවිජ්‌ජවච්‌ඡසුත්‌තං නිට්‌ඨිතං පඨමං.
Tevijjavacchasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / 1. තෙවිජ්‌ජවච්‌ඡසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / මජ්‌ඣිමනිකාය (ටීකා) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / 1. තෙවිජ්‌ජවච්‌ඡසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Tevijjavacchasuttavaṇṇanā
