| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Aṅguttara Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationඅඞ්ගුත්තර නිකාය 4.192
Numbered Discourses 4.192
20. මහාවග්ග
20. The Great Chapter
ඨානසුත්ත
Facts
“චත්තාරිමානි, භික්ඛවේ, ඨානානි චතූහි ඨානේහි වේදිතබ්බානි. කතමානි චත්තාරි?
“Bhikkhus, these four things can be known in four situations. What four?
සංවාසේන, භික්ඛවේ, සීලං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේන.
You can get to know a person’s ethics by living with them. But only after a long time, not casually; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.
සංවෝහාරේන, භික්ඛවේ, සෝචේය්‍යං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේන.
You can get to know a person’s purity by dealing with them. …
ආපදාසු, භික්ඛවේ, ථාමෝ වේදිතබ්බෝ, සෝ ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේන.
You can get to know a person’s resilience in times of trouble. …
සාකච්ඡාය, භික්ඛවේ, පඤ්ඤා වේදිතබ්බා, සා ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනාති.
You can get to know a person’s wisdom by discussion. But only after a long time, not casually; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.
‘සංවාසේන, භික්ඛවේ, සීලං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සංවසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘දීඝරත්තං ඛෝ අයමායස්මා ඛණ්ඩකාරී ඡිද්දකාරී සබලකාරී කම්මාසකාරී, න සන්තතකාරී න සන්තතවුත්ති; සීලේසු දුස්සීලෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා සීලවා(අ)ති.
‘You can get to know a person’s ethics by living with them. But only after a long time, not casually; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.’ That’s what I said, but why did I say it? Take a person who’s living with someone else. They come to know: ‘For a long time this venerable’s deeds have been broken, tainted, spotty, and marred. Their deeds and behavior are inconsistent. This venerable is unethical, not ethical.’
ඉධ පන, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සංවසමානෝ ඒවං ජානාති: ‘දීඝරත්තං ඛෝ අයමායස්මා අඛණ්ඩකාරී අච්ඡිද්දකාරී අසබලකාරී අකම්මාසකාරී සන්තතකාරී සන්තතවුත්ති; සීලේසු සීලවා අයමායස්මා, නායමායස්මා දුස්සීලෝ(අ)ති. ‘සංවාසේන, භික්ඛවේ, සීලං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.
Take another person who’s living with someone else. They come to know: ‘For a long time this venerable’s deeds have been unbroken, impeccable, spotless, and unmarred. Their deeds and behavior are consistent. This venerable is ethical, not unethical.’ That’s why I said that you can get to know a person’s ethics by living with them. But only after a long time, not a short time; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.
‘සංවෝහාරේන, භික්ඛවේ, සෝචේය්‍යං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සංවෝහරමානෝ ඒවං ජානාති: ‘අඤ්ඤථා ඛෝ අයමායස්මා ඒකේන ඒකෝ වෝහරති, අඤ්ඤථා ද්වීහි, අඤ්ඤථා තීහි, අඤ්ඤථා සම්බහුලේහි; වෝක්කමති අයමායස්මා පුරිමවෝහාරා පච්ඡිමවෝහාරං; අපරිසුද්ධවෝහාරෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා පරිසුද්ධවෝහාරෝ(අ)ති.
‘You can get to know a person’s purity by dealing with them. …’ That’s what I said, but why did I say it? Take a person who has dealings with someone else. They come to know: ‘This venerable deals with one person in one way. Then they deal with two, three, or many people each in different ways. They’re not consistent from one deal to the next. This venerable’s dealings are impure, not pure.’
ඉධ පන, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සංවෝහරමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යථේව ඛෝ අයමායස්මා ඒකේන ඒකෝ වෝහරති, තථා ද්වීහි, තථා තීහි, තථා සම්බහුලේහි. නායමායස්මා වෝක්කමති පුරිමවෝහාරා පච්ඡිමවෝහාරං; පරිසුද්ධවෝහාරෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා අපරිසුද්ධවෝහාරෝ(අ)ති. ‘සංවෝහාරේන, භික්ඛවේ, සෝචේය්‍යං වේදිතබ්බං, තඤ්ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.
Take another person who has dealings with someone else. They come to know: ‘This venerable deals with one person in one way. Then they deal with two, three, or many people each in the same way. They’re consistent from one deal to the next. This venerable’s dealings are pure, not impure.’ That’s why I said that you can get to know a person’s purity by dealing with them. …
‘ආපදාසු, භික්ඛවේ, ථාමෝ වේදිතබ්බෝ, සෝ ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ ඤාතිබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ, භෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ, රෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ න ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘තථාභූතෝ ඛෝ අයං ලෝකසන්නිවාසෝ තථාභූතෝ අයං අත්තභාවපටිලාභෝ යථාභූතේ ලෝකසන්නිවාසේ යථාභූතේ අත්තභාවපටිලාභේ අට්ඨ ලෝකධම්මා ලෝකං අනුපරිවත්තන්ති ලෝකෝ ච අට්ඨ ලෝකධම්මේ අනුපරිවත්තති—ලාභෝ ච, අලාභෝ ච, යසෝ ච, අයසෝ ච, නින්දා ච, පසංසා ච, සුඛඤ්ච, දුක්ඛඤ්චා(අ)ති. සෝ ඤාතිබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ භෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ රෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ සෝචති කිලමති පරිදේවති, උරත්තාළිං කන්දති, සම්මෝහං ආපජ්ජති.
‘You can get to know a person’s resilience in times of trouble. …’ That’s what I said, but why did I say it? Take a person who experiences loss of family, wealth, or health. But they don’t reflect: ‘The world’s like that. Reincarnation’s like that. That’s why the eight worldly conditions revolve around the world, and the world revolves around the eight worldly conditions: gain and loss, fame and disgrace, blame and praise, pleasure and pain.’ They sorrow and wail and lament, beating their breast and falling into confusion.
ඉධ පන, භික්ඛවේ, ඒකච්චෝ ඤාතිබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ භෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ රෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ ඉති පටිසඤ්චික්ඛති: ‘තථාභූතෝ ඛෝ අයං ලෝකසන්නිවාසෝ තථාභූතෝ අයං අත්තභාවපටිලාභෝ යථාභූතේ ලෝකසන්නිවාසේ යථාභූතේ අත්තභාවපටිලාභේ අට්ඨ ලෝකධම්මා ලෝකං අනුපරිවත්තන්ති ලෝකෝ ච අට්ඨ ලෝකධම්මේ අනුපරිවත්තති—ලාභෝ ච, අලාභෝ ච, යසෝ ච, අයසෝ ච, නින්දා ච, පසංසා ච, සුඛඤ්ච, දුක්ඛඤ්චා(අ)ති. සෝ ඤාතිබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ භෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ රෝගබ්‍යසනේන වා ඵුට්ඨෝ සමානෝ න සෝචති න කිලමති න පරිදේවති, න උරත්තාළිං කන්දති, න සම්මෝහං ආපජ්ජති. ‘ආපදාසු, භික්ඛවේ, ථාමෝ වේදිතබ්බෝ, සෝ ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.
Take another person who experiences loss of family, wealth, or health. But they reflect: ‘The world’s like that. Reincarnation’s like that. That’s why the eight worldly conditions revolve around the world, and the world revolves around the eight worldly conditions: gain and loss, fame and disgrace, blame and praise, pleasure and pain.’ They don’t sorrow or wail or lament, beating their breast and falling into confusion. That’s why I said that you can get to know a person’s resilience in times of trouble. …
‘සාකච්ඡාය, භික්ඛවේ, පඤ්ඤා වේදිතබ්බා, සා ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති ඛෝ පනේතං වුත්තං. කිඤ්චේතං පටිච්ච වුත්තං? ඉධ, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සාකච්ඡායමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස ආයස්මතෝ උම්මග්ගෝ යථා ච අභිනීහාරෝ යථා ච පඤ්හාසමුදාහාරෝ, දුප්පඤ්ඤෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා පඤ්ඤවා. තං කිස්ස හේතු? තථා හි අයමායස්මා න චේව ගම්භීරං අත්ථපදං උදාහරති සන්තං පණීතං අතක්කාවචරං නිපුණං පණ්ඩිතවේදනීයං. යඤ්ච අයමායස්මා ධම්මං භාසති තස්ස ච නප්පටිබලෝ සඞ්ඛිත්තේන වා විත්ථාරේන වා අත්ථං ආචික්ඛිතුං දේසේතුං පඤ්ඤාපේතුං පට්ඨපේතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්තානීකාතුං. දුප්පඤ්ඤෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා පඤ්ඤවා(අ)ති.
‘You can get to know a person’s wisdom by discussion. But only after a long time, not casually; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.’ That’s what I said, but why did I say it? Take a person who is discussing with someone else. They come to know: ‘Judging by this venerable’s approach, by what they’re getting at, and by how they discuss a question, they’re witless, not wise. Why is that? This venerable does not bring up a deep and meaningful saying that is peaceful, sublime, beyond the scope of logic, subtle, comprehensible to the astute. When this venerable speaks on Dhamma they’re not able to explain the meaning, either briefly or in detail. They can’t teach it, assert it, establish it, clarify it, analyze it, or reveal it. This venerable is witless, not wise.’
සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, චක්ඛුමා පුරිසෝ උදකරහදස්ස තීරේ ඨිතෝ පස්සේය්‍ය පරිත්තං මච්ඡං උම්මුජ්ජමානං. තස්ස ඒවමස්ස: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස මච්ඡස්ස උම්මග්ගෝ යථා ච ඌමිඝාතෝ යථා ච වේගායිතත්තං, පරිත්තෝ අයං මච්ඡෝ, නායං මච්ඡෝ මහන්තෝ(අ)ති. ඒවමේවං ඛෝ, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සාකච්ඡායමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස ආයස්මතෝ උම්මග්ගෝ යථා ච අභිනීහාරෝ යථා ච පඤ්හාසමුදාහාරෝ, දුප්පඤ්ඤෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා පඤ්ඤවා. තං කිස්ස හේතු? තථා හි අයමායස්මා න චේව ගම්භීරං අත්ථපදං උදාහරති සන්තං පණීතං අතක්කාවචරං නිපුණං පණ්ඩිතවේදනීයං. යඤ්ච අයමායස්මා ධම්මං භාසති, තස්ස ච න පටිබලෝ සඞ්ඛිත්තේන වා විත්ථාරේන වා අත්ථං ආචික්ඛිතුං දේසේතුං පඤ්ඤාපේතුං පට්ඨපේතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්තානීකාතුං. දුප්පඤ්ඤෝ අයමායස්මා, නායමායස්මා පඤ්ඤවා(අ)ති.
Suppose a person with clear eyes was standing on the bank of a lake. They’d see a little fish rising, and think: ‘Judging by this fish’s approach, by the ripples it makes, and by its force, it’s a little fish, not a big one.’ In the same way, a person who is discussing with someone else would come to know: ‘Judging by this venerable’s approach, by what they’re getting at, and by how they discuss a question, they’re witless, not wise. …’
ඉධ පන, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සාකච්ඡායමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස ආයස්මතෝ උම්මග්ගෝ යථා ච අභිනීහාරෝ යථා ච පඤ්හාසමුදාහාරෝ, පඤ්ඤවා අයමායස්මා, නායමායස්මා දුප්පඤ්ඤෝ. තං කිස්ස හේතු? තථා හි අයමායස්මා ගම්භීරඤ්චේව අත්ථපදං උදාහරති සන්තං පණීතං අතක්කාවචරං නිපුණං පණ්ඩිතවේදනීයං. යඤ්ච අයමායස්මා ධම්මං භාසති, තස්ස ච පටිබලෝ සඞ්ඛිත්තේන වා විත්ථාරේන වා අත්ථං ආචික්ඛිතුං දේසේතුං පඤ්ඤාපේතුං පට්ඨපේතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්තානීකාතුං. පඤ්ඤවා අයමායස්මා, නායමායස්මා දුප්පඤ්ඤෝ(අ)ති.
Take another person who is discussing with someone else. They come to know: ‘Judging by this venerable’s approach, by what they’re getting at, and by how they discuss a question, they’re wise, not witless. Why is that? This venerable brings up a deep and meaningful saying that is peaceful, sublime, beyond the scope of logic, subtle, comprehensible to the astute. When this venerable speaks on Dhamma they’re able to explain the meaning, either briefly or in detail. They teach it, assert it, establish it, clarify it, analyze it, and reveal it. This venerable is wise, not witless.’
සේය්‍යථාපි, භික්ඛවේ, චක්ඛුමා පුරිසෝ උදකරහදස්ස තීරේ ඨිතෝ පස්සේය්‍ය මහන්තං මච්ඡං උම්මුජ්ජමානං. තස්ස ඒවමස්ස: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස මච්ඡස්ස උම්මග්ගෝ යථා ච ඌමිඝාතෝ යථා ච වේගායිතත්තං, මහන්තෝ අයං මච්ඡෝ, නායං මච්ඡෝ පරිත්තෝ(අ)ති. ඒවමේවං ඛෝ, භික්ඛවේ, පුග්ගලෝ පුග්ගලේන සද්ධිං සාකච්ඡායමානෝ ඒවං ජානාති: ‘යථා ඛෝ ඉමස්ස ආයස්මතෝ උම්මග්ගෝ යථා ච අභිනීහාරෝ යථා ච පඤ්හාසමුදාහාරෝ, පඤ්ඤවා අයමායස්මා, නායමායස්මා දුප්පඤ්ඤෝ. තං කිස්ස හේතු? තථා හි අයමායස්මා ගම්භීරඤ්චේව අත්ථපදං උදාහරති සන්තං පණීතං අතක්කාවචරං නිපුණං පණ්ඩිතවේදනීයං. යඤ්ච අයමායස්මා ධම්මං භාසති, තස්ස ච පටිබලෝ සඞ්ඛිත්තේන වා විත්ථාරේන වා අත්ථං ආචික්ඛිතුං දේසේතුං පඤ්ඤාපේතුං පට්ඨපේතුං විවරිතුං විභජිතුං උත්තානීකාතුං. පඤ්ඤවා අයමායස්මා, නායමායස්මා දුප්පඤ්ඤෝ(අ)ති.
Suppose a man with clear eyes was standing on the bank of a lake. He’d see a big fish rising, and think: ‘Judging by this fish’s approach, by the ripples it makes, and by its force, it’s a big fish, not a little one.’ In the same way, a person who is discussing with someone else would come to know: ‘Judging by this venerable’s approach, by what they’re getting at, and by how they articulate a question, they’re wise, not witless. …’
‘සාකච්ඡාය, භික්ඛවේ, පඤ්ඤා වේදිතබ්බා, සා ච ඛෝ දීඝේන අද්ධුනා, න ඉත්තරං; මනසිකරෝතා, නෝ අමනසිකරෝතා; පඤ්ඤවතා, නෝ දුප්පඤ්ඤේනා(අ)ති, ඉති යං තං වුත්තං ඉදමේතං පටිච්ච වුත්තං.
That’s why I said that you can get to know a person’s wisdom by discussion. But only after a long time, not casually; only when attentive, not when inattentive; and only by the wise, not the witless.
ඉමානි ඛෝ, භික්ඛවේ, චත්තාරි ඨානානි ඉමේහි චතූහි ඨානේහි වේදිතබ්බානී”ති.
These are the four things that can be known in four situations.”
දුතියං.
The authoritative text of the Aṅguttara Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
