| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๕. ฐานสุตฺตํ
5. Ṭhānasuttaṃ
๑๑๕. ‘‘จตฺตาริมานิ, ภิกฺขเว, ฐานานิฯ กตมานิ จตฺตาริ? อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ อตฺถิ, ภิกฺขเว, ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ
115. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, ṭhānāni. Katamāni cattāri? Atthi, bhikkhave, ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati. Atthi, bhikkhave, ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ atthāya saṃvattati. Atthi, bhikkhave, ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati. Atthi, bhikkhave, ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ atthāya saṃvattati.
‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ 1 ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ – อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว น กตฺตพฺพํ มญฺญติ 2ฯ ยมฺปิทํ 3 ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อิมินาปิ นํ 4 น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ ยมฺปิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ; อิมินาปิ นํ 5 น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว น กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ 6 ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati – idaṃ, bhikkhave, ṭhānaṃ ubhayeneva na kattabbaṃ maññati 7. Yampidaṃ 8 ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; imināpi naṃ 9 na kattabbaṃ maññati. Yampidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati; imināpi naṃ 10 na kattabbaṃ maññati. Idaṃ, bhikkhave, ṭhānaṃ ubhayeneva na kattabbaṃ maññati.
‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ – อิมสฺมิํ, ภิกฺขเว, ฐาเน พาโล จ ปณฺฑิโต จ เวทิตโพฺพ ปุริสถาเม ปุริสวีริเย ปุริสปรกฺกเมฯ น, ภิกฺขเว, พาโล อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ น กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ อกยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ ปณฺฑิโต จ โข, ภิกฺขเว, อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ อมนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ atthāya saṃvattati – imasmiṃ, bhikkhave, ṭhāne bālo ca paṇḍito ca veditabbo purisathāme purisavīriye purisaparakkame. Na, bhikkhave, bālo iti paṭisañcikkhati – ‘kiñcāpi kho idaṃ ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; atha carahidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ atthāya saṃvattatī’ti. So taṃ ṭhānaṃ na karoti. Tassa taṃ ṭhānaṃ akayiramānaṃ anatthāya saṃvattati. Paṇḍito ca kho, bhikkhave, iti paṭisañcikkhati – ‘kiñcāpi kho idaṃ ṭhānaṃ amanāpaṃ kātuṃ; atha carahidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ atthāya saṃvattatī’ti. So taṃ ṭhānaṃ karoti. Tassa taṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ atthāya saṃvattati.
‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ 11 ฐานํ มนาปํ กาตุํ; ตญฺจ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติ – อิมสฺมิมฺปิ, ภิกฺขเว, ฐาเน พาโล จ ปณฺฑิโต จ เวทิตโพฺพ ปุริสถาเม ปุริสวีริเย ปุริสปรกฺกเมฯ น, ภิกฺขเว, พาโล อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตติฯ ปณฺฑิโต จ โข, ภิกฺขเว, อิติ ปฎิสญฺจิกฺขติ – ‘กิญฺจาปิ โข อิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ; อถ จรหิทํ ฐานํ กยิรมานํ อนตฺถาย สํวตฺตตี’ติฯ โส ตํ ฐานํ น กโรติฯ ตสฺส ตํ ฐานํ อกยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติฯ
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ 12 ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ; tañca kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati – imasmimpi, bhikkhave, ṭhāne bālo ca paṇḍito ca veditabbo purisathāme purisavīriye purisaparakkame. Na, bhikkhave, bālo iti paṭisañcikkhati – ‘kiñcāpi kho idaṃ ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ; atha carahidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ anatthāya saṃvattatī’ti. So taṃ ṭhānaṃ karoti. Tassa taṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ anatthāya saṃvattati. Paṇḍito ca kho, bhikkhave, iti paṭisañcikkhati – ‘kiñcāpi kho idaṃ ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ; atha carahidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ anatthāya saṃvattatī’ti. So taṃ ṭhānaṃ na karoti. Tassa taṃ ṭhānaṃ akayiramānaṃ atthāya saṃvattati.
‘‘ตตฺร, ภิกฺขเว, ยมิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ, ตญฺจ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ – อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ ยมฺปิทํ ฐานํ มนาปํ กาตุํ, อิมินาปิ นํ กตฺตพฺพํ มญฺญติ; ยมฺปิทํ ฐานํ กยิรมานํ อตฺถาย สํวตฺตติ, อิมินาปิ นํ กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิทํ, ภิกฺขเว, ฐานํ อุภเยเนว กตฺตพฺพํ มญฺญติฯ อิมานิ โข, ภิกฺขเว, จตฺตาริ ฐานานี’’ติฯ ปญฺจมํฯ
‘‘Tatra, bhikkhave, yamidaṃ ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ, tañca kayiramānaṃ atthāya saṃvattati – idaṃ, bhikkhave, ṭhānaṃ ubhayeneva kattabbaṃ maññati. Yampidaṃ ṭhānaṃ manāpaṃ kātuṃ, imināpi naṃ kattabbaṃ maññati; yampidaṃ ṭhānaṃ kayiramānaṃ atthāya saṃvattati, imināpi naṃ kattabbaṃ maññati. Idaṃ, bhikkhave, ṭhānaṃ ubhayeneva kattabbaṃ maññati. Imāni kho, bhikkhave, cattāri ṭhānānī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๕. ฐานสุตฺตวณฺณนา • 5. Ṭhānasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๗. เกสิสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-7. Kesisuttādivaṇṇanā
