| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਂ
2. Ṭhānasuttaṃ
੧੯੨. ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਠਾਨਾਨਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਚਤ੍ਤਾਰਿ? ਸਂવਾਸੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨ। ਸਂવੋਹਾਰੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨ। ਆਪਦਾਸੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥਾਮੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ , ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨ। ਸਾਕਚ੍ਛਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਞਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾਤਿ।
192. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, ṭhānāni catūhi ṭhānehi veditabbāni. Katamāni cattāri? Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā , na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenāti.
1 ‘‘‘ਸਂવਾਸੇਨ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਞ੍ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવਸਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਖਣ੍ਡਕਾਰੀ ਛਿਦ੍ਦਕਾਰੀ ਸਬਲਕਾਰੀ ਕਮ੍ਮਾਸਕਾਰੀ, ਨ ਸਨ੍ਤਤਕਾਰੀ ਨ ਸਨ੍ਤਤવੁਤ੍ਤਿ 2; ਸੀਲੇਸੁ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਸੀਲવਾ’’’ਤਿ।
3 ‘‘‘Saṃvāsena , bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā khaṇḍakārī chiddakārī sabalakārī kammāsakārī, na santatakārī na santatavutti 4; sīlesu dussīlo ayamāyasmā, nāyamāyasmā sīlavā’’’ti.
‘‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવਸਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਅਖਣ੍ਡਕਾਰੀ ਅਚ੍ਛਿਦ੍ਦਕਾਰੀ ਅਸਬਲਕਾਰੀ ਅਕਮ੍ਮਾਸਕਾਰੀ ਸਨ੍ਤਤਕਾਰੀ ਸਨ੍ਤਤવੁਤ੍ਤਿ; ਸੀਲੇਸੁ ਸੀਲવਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ’ਤਿ। ‘ਸਂવਾਸੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੀਲਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਯਂ ਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā akhaṇḍakārī acchiddakārī asabalakārī akammāsakārī santatakārī santatavutti; sīlesu sīlavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā dussīlo’ti. ‘Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ਸਂવੋਹਾਰੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਞ੍ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવੋਹਰਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਅਞ੍ਞਥਾ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਏਕੇਨ ਏਕੋ વੋਹਰਤਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਦ੍વੀਹਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਤੀਹਿ, ਅਞ੍ਞਥਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ; વੋਕ੍ਕਮਤਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪੁਰਿਮવੋਹਾਰਾ ਪਚ੍ਛਿਮવੋਹਾਰਂ; ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧવੋਹਾਰੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧવੋਹਾਰੋ’’’ਤਿ।
‘‘‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘aññathā kho ayamāyasmā ekena eko voharati, aññathā dvīhi, aññathā tīhi, aññathā sambahulehi; vokkamati ayamāyasmā purimavohārā pacchimavohāraṃ; aparisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā parisuddhavohāro’’’ti.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਂવੋਹਰਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥੇવ ਖੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਏਕੇਨ ਏਕੋ વੋਹਰਤਿ, ਤਥਾ ਦ੍વੀਹਿ, ਤਥਾ ਤੀਹਿ, ਤਥਾ ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ। ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ વੋਕ੍ਕਮਤਿ ਪੁਰਿਮવੋਹਾਰਾ ਪਚ੍ਛਿਮવੋਹਾਰਂ; ਪਰਿਸੁਦ੍ਧવੋਹਾਰੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਅਪਰਿਸੁਦ੍ਧવੋਹਾਰੋ’ਤਿ । ‘ਸਂવੋਹਾਰੇਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਸੋਚੇਯ੍ਯਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਯਂ ਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘yatheva kho ayamāyasmā ekena eko voharati, tathā dvīhi, tathā tīhi, tathā sambahulehi. Nāyamāyasmā vokkamati purimavohārā pacchimavohāraṃ; parisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā aparisuddhavohāro’ti . ‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ਆਪਦਾਸੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥਾਮੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਞ੍ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ, ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ, ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਨ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਤਥਾਭੂਤੋ ਖੋ ਅਯਂ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੋ ਤਥਾਭੂਤੋ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾਭੂਤੇ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੇ ਯਥਾਭੂਤੇ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੇ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਅਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕੋ ਚ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਤਿ – ਲਾਭੋ ਚ, ਅਲਾਭੋ ਚ, ਯਸੋ ਚ, ਅਯਸੋ ਚ, ਨਿਨ੍ਦਾ ਚ, ਪਸਂਸਾ ਚ, ਸੁਖਞ੍ਚ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚਾ’ਤਿ। ਸੋ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਸੋਚਤਿ ਕਿਲਮਤਿ ਪਰਿਦੇવਤਿ, ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ, ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ।
‘‘‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno, bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno, rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਤਥਾਭੂਤੋ ਖੋ ਅਯਂ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੋ ਤਥਾਭੂਤੋ ਅਯਂ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੋ ਯਥਾਭੂਤੇ ਲੋਕਸਨ੍ਨਿવਾਸੇ ਯਥਾਭੂਤੇ ਅਤ੍ਤਭਾવਪਟਿਲਾਭੇ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮਾ ਲੋਕਂ ਅਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਲੋਕੋ ਚ ਅਟ੍ਠ ਲੋਕਧਮ੍ਮੇ ਅਨੁਪਰਿવਤ੍ਤਤਿ – ਲਾਭੋ ਚ, ਅਲਾਭੋ ਚ, ਯਸੋ ਚ, ਅਯਸੋ ਚ, ਨਿਨ੍ਦਾ ਚ, ਪਸਂਸਾ ਚ, ਸੁਖਞ੍ਚ, ਦੁਕ੍ਖਞ੍ਚਾ’ਤਿ। ਸੋ ਞਾਤਿਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਰੋਗਬ੍ਯਸਨੇਨ વਾ ਫੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ਨ ਸੋਚਤਿ ਨ ਕਿਲਮਤਿ ਨ ਪਰਿਦੇવਤਿ, ਨ ਉਰਤ੍ਤਾਲ਼ਿਂ ਕਨ੍ਦਤਿ, ਨ ਸਮ੍ਮੋਹਂ ਆਪਜ੍ਜਤਿ। ‘ਆਪਦਾਸੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥਾਮੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ, ਸੋ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ, ਇਤਿ ਯਂ ਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. ‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ਸਾਕਚ੍ਛਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਞਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ , ਇਤਿ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਕਿਞ੍ਚੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਕਚ੍ਛਾਯਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਯਥਾ ਚ ਪਞ੍ਹਾਸਮੁਦਾਹਾਰੋ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞવਾ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾ ਹਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਨ ਚੇવ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਉਦਾਹਰਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਤਕ੍ਕਾવਚਰਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਣ੍ਡਿਤવੇਦਨੀਯਂ। ਯਞ੍ਚ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ ਤਸ੍ਸ ਚ ਨਪ੍ਪਟਿਬਲੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੁਂ વਿવਰਿਤੁਂ વਿਭਜਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤੁਂ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞવਾ’’’ਤਿ।
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati tassa ca nappaṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਉਦਕਰਹਦਸ੍ਸ ਤੀਰੇ ਠਿਤੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਪਰਿਤ੍ਤਂ ਮਚ੍ਛਂ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਮਾਨਂ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਊਮਿਘਾਤੋ ਯਥਾ ਚ વੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਪਰਿਤ੍ਤੋ ਅਯਂ ਮਚ੍ਛੋ, ਨਾਯਂ ਮਚ੍ਛੋ ਮਹਨ੍ਤੋ’ਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਕਚ੍ਛਾਯਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਯਥਾ ਚ ਪਞ੍ਹਾਸਮੁਦਾਹਾਰੋ, ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞવਾ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾ ਹਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਨ ਚੇવ ਗਮ੍ਭੀਰਂ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਉਦਾਹਰਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਤਕ੍ਕਾવਚਰਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਣ੍ਡਿਤવੇਦਨੀਯਂ। ਯਞ੍ਚ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਨ ਪਟਿਬਲੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੁਂ વਿવਰਿਤੁਂ વਿਭਜਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤੁਂ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਪਞ੍ਞવਾ’’’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya parittaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, paritto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho mahanto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca na paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘ਇਧ ਪਨ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਕਚ੍ਛਾਯਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਯਥਾ ਚ ਪਞ੍ਹਾਸਮੁਦਾਹਾਰੋ, ਪਞ੍ਞવਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾ ਹਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚੇવ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਉਦਾਹਰਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਤਕ੍ਕਾવਚਰਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਣ੍ਡਿਤવੇਦਨੀਯਂ। ਯਞ੍ਚ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਬਲੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੁਂ વਿવਰਿਤੁਂ વਿਭਜਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤੁਂ। ਪਞ੍ਞવਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ’’’ਤਿ।
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’’’ti.
‘‘ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ , ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਖੁਮਾ ਪੁਰਿਸੋ ਉਦਕਰਹਦਸ੍ਸ ਤੀਰੇ ਠਿਤੋ ਪਸ੍ਸੇਯ੍ਯ ਮਹਨ੍ਤਂ ਮਚ੍ਛਂ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਮਾਨਂ। ਤਸ੍ਸ ਏવਮਸ੍ਸ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਮਚ੍ਛਸ੍ਸ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਊਮਿਘਾਤੋ ਯਥਾ ਚ વੇਗਾਯਿਤਤ੍ਤਂ, ਮਹਨ੍ਤੋ ਅਯਂ ਮਚ੍ਛੋ, ਨਾਯਂ ਮਚ੍ਛੋ ਪਰਿਤ੍ਤੋ’ਤਿ। ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਗ੍ਗਲੋ ਪੁਗ੍ਗਲੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਾਕਚ੍ਛਾਯਮਾਨੋ ਏવਂ ਜਾਨਾਤਿ – ‘ਯਥਾ ਖੋ ਇਮਸ੍ਸ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਉਮ੍ਮਗ੍ਗੋ ਯਥਾ ਚ ਅਭਿਨੀਹਾਰੋ ਯਥਾ ਚ ਪਞ੍ਹਾਸਮੁਦਾਹਾਰੋ, ਪਞ੍ਞવਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ। ਤਂ ਕਿਸ੍ਸ ਹੇਤੁ? ਤਥਾ ਹਿ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਗਮ੍ਭੀਰਞ੍ਚੇવ ਅਤ੍ਥਪਦਂ ਉਦਾਹਰਤਿ ਸਨ੍ਤਂ ਪਣੀਤਂ ਅਤਕ੍ਕਾવਚਰਂ ਨਿਪੁਣਂ ਪਣ੍ਡਿਤવੇਦਨੀਯਂ। ਯਞ੍ਚ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਂ ਭਾਸਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਚ ਪਟਿਬਲੋ ਸਂਖਿਤ੍ਤੇਨ વਾ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨ વਾ ਅਤ੍ਥਂ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤੁਂ ਦੇਸੇਤੁਂ ਪਞ੍ਞਾਪੇਤੁਂ ਪਟ੍ਠਪੇਤੁਂ વਿવਰਿਤੁਂ વਿਭਜਿਤੁਂ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਾਤੁਂ। ਪਞ੍ਞવਾ ਅਯਮਾਯਸ੍ਮਾ, ਨਾਯਮਾਯਸ੍ਮਾ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੋ’ਤਿ।
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya mahantaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, mahanto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho paritto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’ti.
‘‘‘ਸਾਕਚ੍ਛਾਯ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਞਾ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ, ਸਾ ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਂ; ਮਨਸਿਕਰੋਤਾ, ਨੋ ਅਮਨਸਿਕਰੋਤਾ; ਪਞ੍ਞવਤਾ, ਨੋ ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨਾ’ਤਿ , ਇਤਿ ਯਂ ਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ਇਦਮੇਤਂ ਪਟਿਚ੍ਚ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਠਾਨਾਨਿ ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਠਾਨੇਹਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ।
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri ṭhānāni imehi catūhi ṭhānehi veditabbānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
