| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya |
൨. ഠാനസുത്തം
2. Ṭhānasuttaṃ
൧൯൨. ‘‘ചത്താരിമാനി, ഭിക്ഖവേ, ഠാനാനി ചതൂഹി ഠാനേഹി വേദിതബ്ബാനി. കതമാനി ചത്താരി? സംവാസേന, ഭിക്ഖവേ, സീലം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേന. സംവോഹാരേന, ഭിക്ഖവേ, സോചേയ്യം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേന. ആപദാസു, ഭിക്ഖവേ, ഥാമോ വേദിതബ്ബോ, സോ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ , ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേന. സാകച്ഛായ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ഞാ വേദിതബ്ബാ, സാ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാതി.
192. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, ṭhānāni catūhi ṭhānehi veditabbāni. Katamāni cattāri? Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā , na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññena. Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenāti.
1 ‘‘‘സംവാസേന , ഭിക്ഖവേ, സീലം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി ഖോ പനേതം വുത്തം. കിഞ്ചേതം പടിച്ച വുത്തം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സംവസമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘ദീഘരത്തം ഖോ അയമായസ്മാ ഖണ്ഡകാരീ ഛിദ്ദകാരീ സബലകാരീ കമ്മാസകാരീ, ന സന്തതകാരീ ന സന്തതവുത്തി 2; സീലേസു ദുസ്സീലോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ സീലവാ’’’തി.
3 ‘‘‘Saṃvāsena , bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā khaṇḍakārī chiddakārī sabalakārī kammāsakārī, na santatakārī na santatavutti 4; sīlesu dussīlo ayamāyasmā, nāyamāyasmā sīlavā’’’ti.
‘‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സംവസമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘ദീഘരത്തം ഖോ അയമായസ്മാ അഖണ്ഡകാരീ അച്ഛിദ്ദകാരീ അസബലകാരീ അകമ്മാസകാരീ സന്തതകാരീ സന്തതവുത്തി; സീലേസു സീലവാ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ ദുസ്സീലോ’തി. ‘സംവാസേന, ഭിക്ഖവേ, സീലം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി യം തം വുത്തം ഇദമേതം പടിച്ച വുത്തം.
‘‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvasamāno evaṃ jānāti – ‘dīgharattaṃ kho ayamāyasmā akhaṇḍakārī acchiddakārī asabalakārī akammāsakārī santatakārī santatavutti; sīlesu sīlavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā dussīlo’ti. ‘Saṃvāsena, bhikkhave, sīlaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘സംവോഹാരേന, ഭിക്ഖവേ, സോചേയ്യം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി ഖോ പനേതം വുത്തം. കിഞ്ചേതം പടിച്ച വുത്തം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സംവോഹരമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘അഞ്ഞഥാ ഖോ അയമായസ്മാ ഏകേന ഏകോ വോഹരതി, അഞ്ഞഥാ ദ്വീഹി, അഞ്ഞഥാ തീഹി, അഞ്ഞഥാ സമ്ബഹുലേഹി; വോക്കമതി അയമായസ്മാ പുരിമവോഹാരാ പച്ഛിമവോഹാരം; അപരിസുദ്ധവോഹാരോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ പരിസുദ്ധവോഹാരോ’’’തി.
‘‘‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘aññathā kho ayamāyasmā ekena eko voharati, aññathā dvīhi, aññathā tīhi, aññathā sambahulehi; vokkamati ayamāyasmā purimavohārā pacchimavohāraṃ; aparisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā parisuddhavohāro’’’ti.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സംവോഹരമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘യഥേവ ഖോ അയമായസ്മാ ഏകേന ഏകോ വോഹരതി, തഥാ ദ്വീഹി, തഥാ തീഹി, തഥാ സമ്ബഹുലേഹി. നായമായസ്മാ വോക്കമതി പുരിമവോഹാരാ പച്ഛിമവോഹാരം; പരിസുദ്ധവോഹാരോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ അപരിസുദ്ധവോഹാരോ’തി . ‘സംവോഹാരേന, ഭിക്ഖവേ, സോചേയ്യം വേദിതബ്ബം, തഞ്ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി യം തം വുത്തം ഇദമേതം പടിച്ച വുത്തം.
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ saṃvoharamāno evaṃ jānāti – ‘yatheva kho ayamāyasmā ekena eko voharati, tathā dvīhi, tathā tīhi, tathā sambahulehi. Nāyamāyasmā vokkamati purimavohārā pacchimavohāraṃ; parisuddhavohāro ayamāyasmā, nāyamāyasmā aparisuddhavohāro’ti . ‘Saṃvohārena, bhikkhave, soceyyaṃ veditabbaṃ, tañca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘ആപദാസു, ഭിക്ഖവേ, ഥാമോ വേദിതബ്ബോ, സോ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി ഖോ പനേതം വുത്തം. കിഞ്ചേതം പടിച്ച വുത്തം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ, ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ, രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ന ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘തഥാഭൂതോ ഖോ അയം ലോകസന്നിവാസോ തഥാഭൂതോ അയം അത്തഭാവപടിലാഭോ യഥാഭൂതേ ലോകസന്നിവാസേ യഥാഭൂതേ അത്തഭാവപടിലാഭേ അട്ഠ ലോകധമ്മാ ലോകം അനുപരിവത്തന്തി ലോകോ ച അട്ഠ ലോകധമ്മേ അനുപരിവത്തതി – ലാഭോ ച, അലാഭോ ച, യസോ ച, അയസോ ച, നിന്ദാ ച, പസംസാ ച, സുഖഞ്ച, ദുക്ഖഞ്ചാ’തി. സോ ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ സോചതി കിലമതി പരിദേവതി, ഉരത്താളിം കന്ദതി, സമ്മോഹം ആപജ്ജതി.
‘‘‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno, bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno, rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘തഥാഭൂതോ ഖോ അയം ലോകസന്നിവാസോ തഥാഭൂതോ അയം അത്തഭാവപടിലാഭോ യഥാഭൂതേ ലോകസന്നിവാസേ യഥാഭൂതേ അത്തഭാവപടിലാഭേ അട്ഠ ലോകധമ്മാ ലോകം അനുപരിവത്തന്തി ലോകോ ച അട്ഠ ലോകധമ്മേ അനുപരിവത്തതി – ലാഭോ ച, അലാഭോ ച, യസോ ച, അയസോ ച, നിന്ദാ ച, പസംസാ ച, സുഖഞ്ച, ദുക്ഖഞ്ചാ’തി. സോ ഞാതിബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ഭോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ രോഗബ്യസനേന വാ ഫുട്ഠോ സമാനോ ന സോചതി ന കിലമതി ന പരിദേവതി, ന ഉരത്താളിം കന്ദതി, ന സമ്മോഹം ആപജ്ജതി. ‘ആപദാസു, ഭിക്ഖവേ, ഥാമോ വേദിതബ്ബോ, സോ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി, ഇതി യം തം വുത്തം ഇദമേതം പടിച്ച വുത്തം.
‘‘Idha pana, bhikkhave, ekacco ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno iti paṭisañcikkhati – ‘tathābhūto kho ayaṃ lokasannivāso tathābhūto ayaṃ attabhāvapaṭilābho yathābhūte lokasannivāse yathābhūte attabhāvapaṭilābhe aṭṭha lokadhammā lokaṃ anuparivattanti loko ca aṭṭha lokadhamme anuparivattati – lābho ca, alābho ca, yaso ca, ayaso ca, nindā ca, pasaṃsā ca, sukhañca, dukkhañcā’ti. So ñātibyasanena vā phuṭṭho samāno bhogabyasanena vā phuṭṭho samāno rogabyasanena vā phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati. ‘Āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo, so ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
‘‘‘സാകച്ഛായ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ഞാ വേദിതബ്ബാ, സാ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി , ഇതി ഖോ പനേതം വുത്തം. കിഞ്ചേതം പടിച്ച വുത്തം? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സാകച്ഛായമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ ആയസ്മതോ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച അഭിനീഹാരോ യഥാ ച പഞ്ഹാസമുദാഹാരോ, ദുപ്പഞ്ഞോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ പഞ്ഞവാ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി അയമായസ്മാ ന ചേവ ഗമ്ഭീരം അത്ഥപദം ഉദാഹരതി സന്തം പണീതം അതക്കാവചരം നിപുണം പണ്ഡിതവേദനീയം. യഞ്ച അയമായസ്മാ ധമ്മം ഭാസതി തസ്സ ച നപ്പടിബലോ സംഖിത്തേന വാ വിത്ഥാരേന വാ അത്ഥം ആചിക്ഖിതും ദേസേതും പഞ്ഞാപേതും പട്ഠപേതും വിവരിതും വിഭജിതും ഉത്താനീകാതും. ദുപ്പഞ്ഞോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ പഞ്ഞവാ’’’തി.
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti kho panetaṃ vuttaṃ. Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ? Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati tassa ca nappaṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ചക്ഖുമാ പുരിസോ ഉദകരഹദസ്സ തീരേ ഠിതോ പസ്സേയ്യ പരിത്തം മച്ഛം ഉമ്മുജ്ജമാനം. തസ്സ ഏവമസ്സ – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ മച്ഛസ്സ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച ഊമിഘാതോ യഥാ ച വേഗായിതത്തം, പരിത്തോ അയം മച്ഛോ, നായം മച്ഛോ മഹന്തോ’തി. ഏവമേവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സാകച്ഛായമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ ആയസ്മതോ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച അഭിനീഹാരോ യഥാ ച പഞ്ഹാസമുദാഹാരോ, ദുപ്പഞ്ഞോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ പഞ്ഞവാ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി അയമായസ്മാ ന ചേവ ഗമ്ഭീരം അത്ഥപദം ഉദാഹരതി സന്തം പണീതം അതക്കാവചരം നിപുണം പണ്ഡിതവേദനീയം. യഞ്ച അയമായസ്മാ ധമ്മം ഭാസതി, തസ്സ ച ന പടിബലോ സംഖിത്തേന വാ വിത്ഥാരേന വാ അത്ഥം ആചിക്ഖിതും ദേസേതും പഞ്ഞാപേതും പട്ഠപേതും വിവരിതും വിഭജിതും ഉത്താനീകാതും. ദുപ്പഞ്ഞോ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ പഞ്ഞവാ’’’തി.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya parittaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, paritto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho mahanto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā na ceva gambhīraṃ atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca na paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Duppañño ayamāyasmā, nāyamāyasmā paññavā’’’ti.
‘‘ഇധ പന, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സാകച്ഛായമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ ആയസ്മതോ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച അഭിനീഹാരോ യഥാ ച പഞ്ഹാസമുദാഹാരോ, പഞ്ഞവാ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ ദുപ്പഞ്ഞോ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി അയമായസ്മാ ഗമ്ഭീരഞ്ചേവ അത്ഥപദം ഉദാഹരതി സന്തം പണീതം അതക്കാവചരം നിപുണം പണ്ഡിതവേദനീയം. യഞ്ച അയമായസ്മാ ധമ്മം ഭാസതി, തസ്സ ച പടിബലോ സംഖിത്തേന വാ വിത്ഥാരേന വാ അത്ഥം ആചിക്ഖിതും ദേസേതും പഞ്ഞാപേതും പട്ഠപേതും വിവരിതും വിഭജിതും ഉത്താനീകാതും. പഞ്ഞവാ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ ദുപ്പഞ്ഞോ’’’തി.
‘‘Idha pana, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’’’ti.
‘‘സേയ്യഥാപി , ഭിക്ഖവേ, ചക്ഖുമാ പുരിസോ ഉദകരഹദസ്സ തീരേ ഠിതോ പസ്സേയ്യ മഹന്തം മച്ഛം ഉമ്മുജ്ജമാനം. തസ്സ ഏവമസ്സ – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ മച്ഛസ്സ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച ഊമിഘാതോ യഥാ ച വേഗായിതത്തം, മഹന്തോ അയം മച്ഛോ, നായം മച്ഛോ പരിത്തോ’തി. ഏവമേവം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പുഗ്ഗലോ പുഗ്ഗലേന സദ്ധിം സാകച്ഛായമാനോ ഏവം ജാനാതി – ‘യഥാ ഖോ ഇമസ്സ ആയസ്മതോ ഉമ്മഗ്ഗോ യഥാ ച അഭിനീഹാരോ യഥാ ച പഞ്ഹാസമുദാഹാരോ, പഞ്ഞവാ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ ദുപ്പഞ്ഞോ. തം കിസ്സ ഹേതു? തഥാ ഹി അയമായസ്മാ ഗമ്ഭീരഞ്ചേവ അത്ഥപദം ഉദാഹരതി സന്തം പണീതം അതക്കാവചരം നിപുണം പണ്ഡിതവേദനീയം. യഞ്ച അയമായസ്മാ ധമ്മം ഭാസതി, തസ്സ ച പടിബലോ സംഖിത്തേന വാ വിത്ഥാരേന വാ അത്ഥം ആചിക്ഖിതും ദേസേതും പഞ്ഞാപേതും പട്ഠപേതും വിവരിതും വിഭജിതും ഉത്താനീകാതും. പഞ്ഞവാ അയമായസ്മാ, നായമായസ്മാ ദുപ്പഞ്ഞോ’തി.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, cakkhumā puriso udakarahadassa tīre ṭhito passeyya mahantaṃ macchaṃ ummujjamānaṃ. Tassa evamassa – ‘yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyitattaṃ, mahanto ayaṃ maccho, nāyaṃ maccho paritto’ti. Evamevaṃ kho, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiṃ sākacchāyamāno evaṃ jānāti – ‘yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinīhāro yathā ca pañhāsamudāhāro, paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño. Taṃ kissa hetu? Tathā hi ayamāyasmā gambhīrañceva atthapadaṃ udāharati santaṃ paṇītaṃ atakkāvacaraṃ nipuṇaṃ paṇḍitavedanīyaṃ. Yañca ayamāyasmā dhammaṃ bhāsati, tassa ca paṭibalo saṃkhittena vā vitthārena vā atthaṃ ācikkhituṃ desetuṃ paññāpetuṃ paṭṭhapetuṃ vivarituṃ vibhajituṃ uttānīkātuṃ. Paññavā ayamāyasmā, nāyamāyasmā duppañño’ti.
‘‘‘സാകച്ഛായ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ഞാ വേദിതബ്ബാ, സാ ച ഖോ ദീഘേന അദ്ധുനാ, ന ഇത്തരം; മനസികരോതാ, നോ അമനസികരോതാ; പഞ്ഞവതാ, നോ ദുപ്പഞ്ഞേനാ’തി , ഇതി യം തം വുത്തം ഇദമേതം പടിച്ച വുത്തം. ഇമാനി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ചത്താരി ഠാനാനി ഇമേഹി ചതൂഹി ഠാനേഹി വേദിതബ്ബാനീ’’തി. ദുതിയം.
‘‘‘Sākacchāya, bhikkhave, paññā veditabbā, sā ca kho dīghena addhunā, na ittaraṃ; manasikarotā, no amanasikarotā; paññavatā, no duppaññenā’ti , iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ. Imāni kho, bhikkhave, cattāri ṭhānāni imehi catūhi ṭhānehi veditabbānī’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൨. ഠാനസുത്തവണ്ണനാ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൨. ഠാനസുത്തവണ്ണനാ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
