| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
២. ឋានសុត្តវណ្ណនា
2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
១៩២. ទុតិយេ សំវាសេនាតិ សហវាសេន។ សីលំ វេទិតព្ពន្តិ ‘‘អយំ សុសីលោ វា ទុស្សីលោ វា’’តិ សហ វសន្តេន ឧបសង្កមន្តេន ជានិតព្ពោ។ តញ្ច ខោ ទីឃេន អទ្ធុនា, ន ឥត្តរន្តិ តញ្ច សីលំ ទីឃេន កាលេន វេទិតព្ពំ, ន ឥត្តរេន។ ទ្វីហតីហញ្ហិ សំយតាការោ ច សំវុតិន្ទ្រិយាការោ ច ន សក្កា ទស្សេតុំ។ មនសិ ករោតាតិ តម្បិ ‘‘សីលមស្ស បរិគ្គហេស្សាមី’’តិ មនសិករោន្តេន បច្ចវេក្ខន្តេនេវ សក្កា ជានិតុំ, ន ឥតរេន។ បញ្ញវតាតិ តម្បិ សប្បញ្ញេនេវ បណ្ឌិតេន។ ពាលោ ហិ មនសិករោន្តោបិ ជានិតុំ ន សក្កោតិ។
192. Dutiye saṃvāsenāti sahavāsena. Sīlaṃ veditabbanti ‘‘ayaṃ susīlo vā dussīlo vā’’ti saha vasantena upasaṅkamantena jānitabbo. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaranti tañca sīlaṃ dīghena kālena veditabbaṃ, na ittarena. Dvīhatīhañhi saṃyatākāro ca saṃvutindriyākāro ca na sakkā dassetuṃ. Manasi karotāti tampi ‘‘sīlamassa pariggahessāmī’’ti manasikarontena paccavekkhanteneva sakkā jānituṃ, na itarena. Paññavatāti tampi sappaññeneva paṇḍitena. Bālo hi manasikarontopi jānituṃ na sakkoti.
សំវោហារេនាតិ អបរាបរំ កថនេន។
Saṃvohārenāti aparāparaṃ kathanena.
‘‘យោ ហិ កោចិ មនុស្សេសុ, វោហារំ ឧបជីវតិ;
‘‘Yo hi koci manussesu, vohāraṃ upajīvati;
ឯវំ វាសេដ្ឋ ជានាហិ, វាណិជោ សោ ន ព្រាហ្មណោ’’តិ។ (ម. និ. ២.៤៥៧; សុ. និ. ៦១៩) –
Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, vāṇijo so na brāhmaṇo’’ti. (ma. ni. 2.457; su. ni. 619) –
ឯត្ថ ហិ ព្យវហារោ នាម។ ‘‘ចត្តារោ អរិយវោហារា, ចត្តារោ អនរិយវោហារា’’តិ (ទី. និ. ៣.៣១៣) ឯត្ថ ចេតនា។ ‘‘សង្ខា សមញ្ញា បញ្ញត្តិ វោហារោ’’តិ (ធ. ស. ១៣១៣-១៣១៥; មហានិ. ៧៣) ឯត្ថ បញ្ញត្តិ។ ‘‘វោហារមត្តេន សោ វោហរេយ្យា’’តិ (សំ. និ. ១.២៥) ឯត្ថ កថាវោហារោ។ ឥធាបិ ឯសោវ អធិប្បេតោ។ ឯកច្ចស្ស ហិ សម្មុខាកថា បរម្មុខាកថាយ ន សមេតិ បរម្មុខាកថា សម្មុខាកថាយ។ តថា បុរិមកថា បច្ឆិមកថាយ, បច្ឆិមកថា ច បុរិមកថាយ។ សោ កថនេនេវ សក្កា ជានិតុំ ‘‘អសុចិ ឯសោ បុគ្គលោ’’តិ។ សុចិសីលស្ស បន បុរិមំ បច្ឆិមេន, បច្ឆិមញ្ច បុរិមេន សមេតិ។ សម្មុខាកថិតំ បរម្មុខាកថិតេន សមេតិ, បរម្មុខាកថិតញ្ច សម្មុខាកថិតេន, តស្មា កថនេន សក្កា សុចិភាវោ ជានិតុន្តិ បកាសេន្តោ ឯវមាហ។
Ettha hi byavahāro nāma. ‘‘Cattāro ariyavohārā, cattāro anariyavohārā’’ti (dī. ni. 3.313) ettha cetanā. ‘‘Saṅkhā samaññā paññatti vohāro’’ti (dha. sa. 1313-1315; mahāni. 73) ettha paññatti. ‘‘Vohāramattena so vohareyyā’’ti (saṃ. ni. 1.25) ettha kathāvohāro. Idhāpi esova adhippeto. Ekaccassa hi sammukhākathā parammukhākathāya na sameti parammukhākathā sammukhākathāya. Tathā purimakathā pacchimakathāya, pacchimakathā ca purimakathāya. So kathaneneva sakkā jānituṃ ‘‘asuci eso puggalo’’ti. Sucisīlassa pana purimaṃ pacchimena, pacchimañca purimena sameti. Sammukhākathitaṃ parammukhākathitena sameti, parammukhākathitañca sammukhākathitena, tasmā kathanena sakkā sucibhāvo jānitunti pakāsento evamāha.
ថាមោតិ ញាណថាមោ។ យស្ស ហិ ញាណថាមោ នត្ថិ, សោ ឧប្បន្នេសុ ឧបទ្ទវេសុ គហេតព្ពំ គហណំ កត្តព្ពំ កិច្ចំ អបស្សន្តោ អទ្វារកឃរំ បវិដ្ឋោ វិយ ចរតិ។ តេនាហ ‘‘អាបទាសុ, ភិក្ខវេ, ថាមោ វេទិតព្ពោ’’តិ។
Thāmoti ñāṇathāmo. Yassa hi ñāṇathāmo natthi, so uppannesu upaddavesu gahetabbaṃ gahaṇaṃ kattabbaṃ kiccaṃ apassanto advārakagharaṃ paviṭṭho viya carati. Tenāha ‘‘āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo’’ti.
សាកច្ឆាយាតិ សំកថាយ។ ទុប្បញ្ញស្ស ហិ កថា ឧទកេ គេណ្ឌុ វិយ ឧប្បិលវតិ។ បញ្ញវតោ កថេន្តស្ស បដិភានំ អនន្តំ ហោតិ។ ឧទកវិប្ផន្ទិតេនេវ ហិ មច្ឆោ ខុទ្ទកោ វា មហន្តោ វាតិ ញាយតិ។
Sākacchāyāti saṃkathāya. Duppaññassa hi kathā udake geṇḍu viya uppilavati. Paññavato kathentassa paṭibhānaṃ anantaṃ hoti. Udakavipphanditeneva hi maccho khuddako vā mahanto vāti ñāyati.
ញាតិវិនាសោតិ ចោររោគភយាទីហិ ញាតីនំ វិនាសោ។ ភោគានំ ព្យសនំ ភោគព្យសនំ, រាជចោរាទិវសេន ភោគវិនាសោតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘ទុតិយបទេបិ ឯសេវ នយោ’’តិ។ បញ្ហុម្មគ្គោតិ បញ្ហគវេសនំ, ញាតុំ ឥច្ឆិតស្ស អត្ថស្ស វីមំសនន្តិ អត្ថោ។ អតប្បកន្តិ អតិត្តិករដ្ឋេន អតប្បកំ សាទុរសភោជនំ វិយ។ សណ្ហន្តិ សុខុមសភាវំ។
Ñātivināsoti corarogabhayādīhi ñātīnaṃ vināso. Bhogānaṃ byasanaṃ bhogabyasanaṃ, rājacorādivasena bhogavināsoti attho. Tenāha ‘‘dutiyapadepi eseva nayo’’ti. Pañhummaggoti pañhagavesanaṃ, ñātuṃ icchitassa atthassa vīmaṃsananti attho. Atappakanti atittikaraṭṭhena atappakaṃ sādurasabhojanaṃ viya. Saṇhanti sukhumasabhāvaṃ.
ឋានសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Ṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ២. ឋានសុត្តំ • 2. Ṭhānasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ២. ឋានសុត្តវណ្ណនា • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
