| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
੧੯੨. ਦੁਤਿਯੇ ਸਂવਾਸੇਨਾਤਿ ਸਹવਾਸੇਨ। ਸੀਲਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ‘‘ਅਯਂ ਸੁਸੀਲੋ વਾ ਦੁਸ੍ਸੀਲੋ વਾ’’ਤਿ ਸਹ વਸਨ੍ਤੇਨ ਉਪਸਙ੍ਕਮਨ੍ਤੇਨ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬੋ। ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਦੀਘੇਨ ਅਦ੍ਧੁਨਾ, ਨ ਇਤ੍ਤਰਨ੍ਤਿ ਤਞ੍ਚ ਸੀਲਂ ਦੀਘੇਨ ਕਾਲੇਨ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ, ਨ ਇਤ੍ਤਰੇਨ। ਦ੍વੀਹਤੀਹਞ੍ਹਿ ਸਂਯਤਾਕਾਰੋ ਚ ਸਂવੁਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਕਾਰੋ ਚ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ। ਮਨਸਿ ਕਰੋਤਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ‘‘ਸੀਲਮਸ੍ਸ ਪਰਿਗ੍ਗਹੇਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੇਨ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਨ੍ਤੇਨੇવ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਂ, ਨ ਇਤਰੇਨ। ਪਞ੍ਞવਤਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ ਸਪ੍ਪਞ੍ਞੇਨੇવ ਪਣ੍ਡਿਤੇਨ। ਬਾਲੋ ਹਿ ਮਨਸਿਕਰੋਨ੍ਤੋਪਿ ਜਾਨਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ।
192. Dutiye saṃvāsenāti sahavāsena. Sīlaṃ veditabbanti ‘‘ayaṃ susīlo vā dussīlo vā’’ti saha vasantena upasaṅkamantena jānitabbo. Tañca kho dīghena addhunā, na ittaranti tañca sīlaṃ dīghena kālena veditabbaṃ, na ittarena. Dvīhatīhañhi saṃyatākāro ca saṃvutindriyākāro ca na sakkā dassetuṃ. Manasi karotāti tampi ‘‘sīlamassa pariggahessāmī’’ti manasikarontena paccavekkhanteneva sakkā jānituṃ, na itarena. Paññavatāti tampi sappaññeneva paṇḍitena. Bālo hi manasikarontopi jānituṃ na sakkoti.
ਸਂવੋਹਾਰੇਨਾਤਿ ਅਪਰਾਪਰਂ ਕਥਨੇਨ।
Saṃvohārenāti aparāparaṃ kathanena.
‘‘ਯੋ ਹਿ ਕੋਚਿ ਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ, વੋਹਾਰਂ ਉਪਜੀવਤਿ।
‘‘Yo hi koci manussesu, vohāraṃ upajīvati;
ਏવਂ વਾਸੇਟ੍ਠ ਜਾਨਾਹਿ, વਾਣਿਜੋ ਸੋ ਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ’’ਤਿ॥ (ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੪੫੭; ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੬੧੯) –
Evaṃ vāseṭṭha jānāhi, vāṇijo so na brāhmaṇo’’ti. (ma. ni. 2.457; su. ni. 619) –
ਏਤ੍ਥ ਹਿ ਬ੍ਯવਹਾਰੋ ਨਾਮ। ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਰਿਯવੋਹਾਰਾ, ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਅਨਰਿਯવੋਹਾਰਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੧੩) ਏਤ੍ਥ ਚੇਤਨਾ। ‘‘ਸਙ੍ਖਾ ਸਮਞ੍ਞਾ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ વੋਹਾਰੋ’’ਤਿ (ਧ॰ ਸ॰ ੧੩੧੩-੧੩੧੫; ਮਹਾਨਿ॰ ੭੩) ਏਤ੍ਥ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿ। ‘‘વੋਹਾਰਮਤ੍ਤੇਨ ਸੋ વੋਹਰੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੫) ਏਤ੍ਥ ਕਥਾવੋਹਾਰੋ। ਇਧਾਪਿ ਏਸੋવ ਅਧਿਪ੍ਪੇਤੋ। ਏਕਚ੍ਚਸ੍ਸ ਹਿ ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਥਾ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਕਥਾਯ ਨ ਸਮੇਤਿ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਕਥਾ ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਥਾਯ। ਤਥਾ ਪੁਰਿਮਕਥਾ ਪਚ੍ਛਿਮਕਥਾਯ, ਪਚ੍ਛਿਮਕਥਾ ਚ ਪੁਰਿਮਕਥਾਯ। ਸੋ ਕਥਨੇਨੇવ ਸਕ੍ਕਾ ਜਾਨਿਤੁਂ ‘‘ਅਸੁਚਿ ਏਸੋ ਪੁਗ੍ਗਲੋ’’ਤਿ। ਸੁਚਿਸੀਲਸ੍ਸ ਪਨ ਪੁਰਿਮਂ ਪਚ੍ਛਿਮੇਨ, ਪਚ੍ਛਿਮਞ੍ਚ ਪੁਰਿਮੇਨ ਸਮੇਤਿ। ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਥਿਤਂ ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਕਥਿਤੇਨ ਸਮੇਤਿ, ਪਰਮ੍ਮੁਖਾਕਥਿਤਞ੍ਚ ਸਮ੍ਮੁਖਾਕਥਿਤੇਨ, ਤਸ੍ਮਾ ਕਥਨੇਨ ਸਕ੍ਕਾ ਸੁਚਿਭਾવੋ ਜਾਨਿਤੁਨ੍ਤਿ ਪਕਾਸੇਨ੍ਤੋ ਏવਮਾਹ।
Ettha hi byavahāro nāma. ‘‘Cattāro ariyavohārā, cattāro anariyavohārā’’ti (dī. ni. 3.313) ettha cetanā. ‘‘Saṅkhā samaññā paññatti vohāro’’ti (dha. sa. 1313-1315; mahāni. 73) ettha paññatti. ‘‘Vohāramattena so vohareyyā’’ti (saṃ. ni. 1.25) ettha kathāvohāro. Idhāpi esova adhippeto. Ekaccassa hi sammukhākathā parammukhākathāya na sameti parammukhākathā sammukhākathāya. Tathā purimakathā pacchimakathāya, pacchimakathā ca purimakathāya. So kathaneneva sakkā jānituṃ ‘‘asuci eso puggalo’’ti. Sucisīlassa pana purimaṃ pacchimena, pacchimañca purimena sameti. Sammukhākathitaṃ parammukhākathitena sameti, parammukhākathitañca sammukhākathitena, tasmā kathanena sakkā sucibhāvo jānitunti pakāsento evamāha.
ਥਾਮੋਤਿ ਞਾਣਥਾਮੋ। ਯਸ੍ਸ ਹਿ ਞਾਣਥਾਮੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਸੋ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੇਸੁ ਉਪਦ੍ਦવੇਸੁ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ ਗਹਣਂ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਕਿਚ੍ਚਂ ਅਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ ਅਦ੍વਾਰਕਘਰਂ ਪવਿਟ੍ਠੋ વਿਯ ਚਰਤਿ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਪਦਾਸੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਥਾਮੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ’’ਤਿ।
Thāmoti ñāṇathāmo. Yassa hi ñāṇathāmo natthi, so uppannesu upaddavesu gahetabbaṃ gahaṇaṃ kattabbaṃ kiccaṃ apassanto advārakagharaṃ paviṭṭho viya carati. Tenāha ‘‘āpadāsu, bhikkhave, thāmo veditabbo’’ti.
ਸਾਕਚ੍ਛਾਯਾਤਿ ਸਂਕਥਾਯ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞਸ੍ਸ ਹਿ ਕਥਾ ਉਦਕੇ ਗੇਣ੍ਡੁ વਿਯ ਉਪ੍ਪਿਲવਤਿ। ਪਞ੍ਞવਤੋ ਕਥੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਭਾਨਂ ਅਨਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਉਦਕવਿਪ੍ਫਨ੍ਦਿਤੇਨੇવ ਹਿ ਮਚ੍ਛੋ ਖੁਦ੍ਦਕੋ વਾ ਮਹਨ੍ਤੋ વਾਤਿ ਞਾਯਤਿ।
Sākacchāyāti saṃkathāya. Duppaññassa hi kathā udake geṇḍu viya uppilavati. Paññavato kathentassa paṭibhānaṃ anantaṃ hoti. Udakavipphanditeneva hi maccho khuddako vā mahanto vāti ñāyati.
ਞਾਤਿવਿਨਾਸੋਤਿ ਚੋਰਰੋਗਭਯਾਦੀਹਿ ਞਾਤੀਨਂ વਿਨਾਸੋ। ਭੋਗਾਨਂ ਬ੍ਯਸਨਂ ਭੋਗਬ੍ਯਸਨਂ, ਰਾਜਚੋਰਾਦਿવਸੇਨ ਭੋਗવਿਨਾਸੋਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ’’ਤਿ। ਪਞ੍ਹੁਮ੍ਮਗ੍ਗੋਤਿ ਪਞ੍ਹਗવੇਸਨਂ, ਞਾਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥਸ੍ਸ વੀਮਂਸਨਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਅਤਪ੍ਪਕਨ੍ਤਿ ਅਤਿਤ੍ਤਿਕਰਟ੍ਠੇਨ ਅਤਪ੍ਪਕਂ ਸਾਦੁਰਸਭੋਜਨਂ વਿਯ। ਸਣ੍ਹਨ੍ਤਿ ਸੁਖੁਮਸਭਾવਂ।
Ñātivināsoti corarogabhayādīhi ñātīnaṃ vināso. Bhogānaṃ byasanaṃ bhogabyasanaṃ, rājacorādivasena bhogavināsoti attho. Tenāha ‘‘dutiyapadepi eseva nayo’’ti. Pañhummaggoti pañhagavesanaṃ, ñātuṃ icchitassa atthassa vīmaṃsananti attho. Atappakanti atittikaraṭṭhena atappakaṃ sādurasabhojanaṃ viya. Saṇhanti sukhumasabhāvaṃ.
ਠਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Ṭhānasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 2. Ṭhānasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੨. ਠਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 2. Ṭhānasuttavaṇṇanā
