Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ (ဋီကာ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
၆. ထပတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ
6. Thapatisuttavaṇṇanā
၁၀၀၂. (ဝိတာနံ ကာယာနံ ကာလနကာယ, ကာရဏသ္သ ဥပဂတာနံ သာတပရိယာ သိဇ္ဈတိ။ တတ္ထ ကာယပရိပဇ္ဈာယမုခေန တန္တိံ ဌပေသိ ဘဂဝာ။ န ဟိ ပသ္သထ နမတ္ထေဟိ ကရဏေ နိရတ္ထကော ပိတိ ဝတ္တတိ။ ‘‘နိယတတ္တာ’’တိ ဝုတ္တံ။ တမေဝ နိယမံ ‘‘မဇ္ဈိမပဒေသေယေဝာ’’တိ အဝဓာရဏေန ဝိဘာဝေတိ ။ မဟာမဏ္ဍလစာရိကံ စရန္တောပိ မဇ္ဈိမပဒေသသ္သ အန္တန္တေနေဝ စရတိ။ တတ္ထ စ ဝိနေယ္ယဇနသ္သ သမောသရဏတာ မတ္တပနဝာစမဟတ္ထသုပနန္တိ။) [ဧတ္ထန္တရေ ပာဌော အသုဒ္ဓော ဒုသ္သောဓနီယော စ, သုဒ္ဓပာဌော ဂဝေသိတဗ္ဗော။] အရုဏုဋ္ဌာပနမ္ပိ တတ္ထေဝ ဟောတိ။ ပစ္စန္တပဒေသေ ပန ဒူရေ ဝိနေယ္ယဇနာ ဟောန္တိ, တတ္ထ ဂန္တ္ဝာ မဂ္ဂဖလေသု ပတိဋ္ဌာပေတ္ဝာ တတော ပစ္စာဂန္တ္ဝာ မဇ္ဈိမပဒေသေ ဧဝ ဝာသံ ဥပဂစ္ဆတိ, တတ္ထ မနုသ္သေဟိ ကတာနံ ကာရာနံ မဟပ္ဖလဘာဝနိယမနတ္ထန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ‘‘အာသန္နေ နော ဘဂဝာ’’တိ ဣဒံ နိဒသ္သနမတ္တန္တိ ဒသ္သေန္တော ‘‘န ကေဝလ’’န္တိ အာဒိမာဟ။
1002. (Vitānaṃ kāyānaṃ kālanakāya, kāraṇassa upagatānaṃ sātapariyā sijjhati. Tattha kāyaparipajjhāyamukhena tantiṃ ṭhapesi bhagavā. Na hi passatha namatthehi karaṇe niratthako piti vattati. ‘‘Niyatattā’’ti vuttaṃ. Tameva niyamaṃ ‘‘majjhimapadeseyevā’’ti avadhāraṇena vibhāveti . Mahāmaṇḍalacārikaṃ carantopi majjhimapadesassa antanteneva carati. Tattha ca vineyyajanassa samosaraṇatā mattapanavācamahatthasupananti.) [Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca, suddhapāṭho gavesitabbo.] Aruṇuṭṭhāpanampi tattheva hoti. Paccantapadese pana dūre vineyyajanā honti, tattha gantvā maggaphalesu patiṭṭhāpetvā tato paccāgantvā majjhimapadese eva vāsaṃ upagacchati, tattha manussehi katānaṃ kārānaṃ mahapphalabhāvaniyamanatthanti daṭṭhabbaṃ. ‘‘Āsanne no bhagavā’’ti idaṃ nidassanamattanti dassento ‘‘na kevala’’nti ādimāha.
သကိဉ္စနသပလိဗောဓနဋ္ဌေနာတိ ဧတ္ထ ကိဉ္စနံ ပလိဗောဓော အသမာပိတကိစ္စတာ, တဒုဘယသ္သ အတ္ထိဘာဝေနာတိ အတ္ထော။ မဟာဝာသေတိ မဟာဂေဟေ။
Sakiñcanasapalibodhanaṭṭhenāti ettha kiñcanaṃ palibodho asamāpitakiccatā, tadubhayassa atthibhāvenāti attho. Mahāvāseti mahāgehe.
ဒ္ဝေပိ ဇနာတိ ဣသိဒတ္တပုရာဏာ။ သိတံ နာမ မန္ဒဟသိတံ။ ဟသိတံ နာမ ဝိသ္သဋ္ဌဟသိတံ။ မုတ္တစာဂောတိအာဒီသု ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ, တံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဋီကာယံ (ဝိသုဒ္ဓိ. မဟာဋီ. ၁.၁၆၀) ဝုတ္တနယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ။ သံဝိဘာဂေတိ ပရသ္သ ဒာနဝသေန သံဝိဘဇနေ။ အကတဝိဘာဂန္တိ ဒေယ္ယဓမ္မဝသေန န ကတဝိဘာဂံ။ ပုဂ္ဂလဝသေန ပန ‘‘သီလဝန္တေဟီ’’တိ ဝုတ္တတ္တာ ကတဝိဘာဂမေဝ မဟပ္ဖလတာကရဏေန။ တေနာဟ ‘‘သဗ္ဗံ ဒာတဗ္ဗမေဝ ဟုတ္ဝာ ဌိတ’’န္တိ။
Dvepi janāti isidattapurāṇā. Sitaṃ nāma mandahasitaṃ. Hasitaṃ nāma vissaṭṭhahasitaṃ. Muttacāgotiādīsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ visuddhimaggaṭīkāyaṃ (visuddhi. mahāṭī. 1.160) vuttanayena veditabbaṃ. Saṃvibhāgeti parassa dānavasena saṃvibhajane. Akatavibhāganti deyyadhammavasena na katavibhāgaṃ. Puggalavasena pana ‘‘sīlavantehī’’ti vuttattā katavibhāgameva mahapphalatākaraṇena. Tenāha ‘‘sabbaṃ dātabbameva hutvā ṭhita’’nti.
(ဧတ္ထန္တရေ ပာဌော အသုဒ္ဓော ဒုသ္သောဓနီယော စ, သုဒ္ဓပာဌော ဂဝေသိတဗ္ဗော။)
(Etthantare pāṭho asuddho dussodhanīyo ca, suddhapāṭho gavesitabbo.)
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / သံယုတ္တနိကာယ • Saṃyuttanikāya / ၆. ထပတိသုတ္တံ • 6. Thapatisuttaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / သံယုတ္တနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ထပတိသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Thapatisuttavaṇṇanā